1. Het onderwerp 1. Is het duidelijk over welk onderwerp de tekst gaat? Kun je dat in enkele woorden of een zin onder woorden brengen? Het gaat over een joods jongetje die in de tweede wereldoorlog steeds moet wegvluchten van het ene naar het andere onderduikadres. 2. Vind je het onderwerp interessant, spreekt het je aan?Ben je deze tekst joust gaan lezen omdat je het onderwerp je vooraf aansprak? Zijn je verwachtingen uitgekomen? In welk opzicht (niet)? Ik vind het onderwerp wel spannend en het spreekt me ook wel aan. Ik ben de tekst niet gaan lezen omdat ik me van te voren aansprak over het onderwerp. Ik was gaan kijken in de bibliotheek met mijn boekenkeuze lijst en was tot de conclusie gekomen dat dit boek me het meest aansprak. Ik had gedacht dat er in het verhaal wat meer spannende dingen zouden gebeuren, zoals bombardementen en de reacties van mensen erop, wat ze gingen doen als die er waren etc. Maar die bleven weg dat vond ik jammer. Het verhaal bleef een beetje eentoning vond ik, het ging steeds over dat onderduiken van adres tot adres. 3. Is het een onderwerp waar je zelf al eens over nagedacht hebt of ligt het helemaal buiten jouw belevings/leefwereld? Heeft het boek je nieuwe kanten van het onderwerp laten zien? Ik heb wel eens over de oorlog nagedacht als ik zo`n enge film erover had gezien, maar ik denk dat ik het niet mee zal maken in mijn leven. Het boek heeft me niet echt nieuwe kanten van het onderwerp laten zien want ik had in films al gezien dat er mensen moesten onderduiken en dat er joden afgemaakt werden. 4. Ben je door dit boek anders gaan denken? Ik bedenk me alleen telkens als ik iets lees of zie over de oorlog hoe het toen geweest moest zijn maar dat is met alles over de Tweede wereldoorlog. 5. Verwachtte je dat het onderwerp op deze manier uitgewerkt zou worden? Wat vond je verrassend of bijzonder aan deze uitwerking? Ik had gedacht dat het verhaal veel groffer vertelt zou worden, maar ze vertelde het juist op een hele gewone saaie manier waar niet heel veel spanning in zat. Ik vond het bijzonder dat ze er niet veel spanning in legde, ik had gedacht dat ze echt zou laten overkomen dat het oorlog was met gevechten en zo maar de grootste spanning in dit boek was dat er soldaten binnen kwamen en dat ze mee moesten. Ik denk dat dat ook komt omdat ze het zelf heeft meegemaakt. 6. Ben je het eens met de mening die uit het boek over het onderwerp blijkt? Ja de hoofdpersonen laten wel een beetje blijken dat ze het eng vinden en dat ze bang zijn en dat kan ik me wel goed voorstellen in een oorlog. 7. Wordt het onderwerp goed uitgewerkt of is de uitwerking te oppervlakkig? Welke kanten van het onderwerp hadden volgens jou meer aandacht moeten krijgen? Ja het onderwerp wordt goed uitgewerkt, het onderwerp is de oorlog en het leven van een joods jongetje daarin, daar wordt veel over verteld en er wordt ondertussen ook verteld hoe het met de oorlog gaat. Ik vind dat ze het wat meer over het onderwerp hadden moeten vertellen in de vorm van realiteit. Ze vertellen wel een beetje wat er gebeurd is maar ze verwerkt er niet de erge dingen in. Kon ze misschien niet aan toen ze het boek schreef. 8. Heb je weleens een boek gelezen of een film gezien over hetzelfde onderwerp? Wat vind je beter: dit boek of een ander boek of die film? Ik heb wel eens een andere boek over oorlog gelezen: “de aanslag” dat vond ik een beter boek dan deze omdat het allemaal iets uitgebreider wordt verteld en daar zit meestal heel veel spanninig in. Ik heb ook wel eens een film gezien over de oorlog en daar wordt nog beter de situatie geschetst. Maar ik vind eigenlijk niet dat je dat spannend kan noemen. 2. De gebeurtenissen 1. wat is de belangrijkste gebeurtenis in het boek? Waarom? Ik vind dat het belangrijkste moment in het boek het moment was dat er soldaten bij hun naar binnenkwamen in Amsterdam en hun meenamen. Ik vind dit het belangrijkste moment omdat door deze situatie er een heleboel veranderde voor de ik-persoon. Dat was het moment dat hij zijn ouders verloor en ze nooit meer terugzag. 2. Ligt de nadruk op de gebeurtenissen of meer op de gedachten en gevoelens van de personen? Geef daar je mening over. De nadruk ligt vooral op de gebeurtenissen er wordt constant verteld wat er gebeurd en maar heel af en toe wat de ik-persoon zelf denkt. Het houd wel op bij de ik-persoon. Er wordt niets gezegd over de gevoelens van de andere personen. Ík vind het het beste als de nadruk wordt gelegd op de gebeurtenissen, ik vind dat je erzelf moet bijverzinnen wat je in zo`n situatie voelt. Zo kom je ook makkelijker in een verhaal. 3. bevat het verhaal genoeg gebeurtenissen om je te blijven boeien? Ik vond dat er niet zo heel veel spannende dingen in gebeurde maar ze hield je wel een beetje in spanning met kleine dingen. Zoals bijvoorbeeld af en toe even te wachten met te vertellen hoe het afloopt. Dat doet ze bijna aan elk eind van het hoofdstuk maar het vervelende ervan is dat ze er later in het boek ook niet meer op terug komt. Dus dan heb je dat stuk eigenlijk een beetje voor niets gelezen. Ik vind dat er te weining spannende gebeurtenissen zich voordoen, en daardoor zijn er soms stukken waarvan ik vind dat ze saai zijn. 4. Vind je dat de gebeurtenissen logisch uit elkaar voortkomen of vind je dat het verband tussen de gebeurtenissen moeilijk is te verklaren? Ik vind dat de gebeurtenissen niet uit elkaar voortkomen en dat komt omdat “het bittere kruid” bestaat uit allemaal verschillende hoofdstukken. het eind van zo`n hoofdstuk sluit niet goed aan op het volgende hoofdstuk. Als ze eenmaal aan het volgende hoofdstuk begint gaat ze niet meer in op het eind van het vorige hoofdstuk, waardoor je met vragen overblijft. 5. Vind je de gebeurtenissen (kies uit:) spannend/boeiend/ herkenbaar/ dramatisch/ humoristisch/ zwaarwichtig/ geloofwaardig/ verrassend/ onaanvaardbaar/ waarschijnlijk/schokkend? Leg je keuze duidelijk uit met voorbeelden. Er zitten spannende gebeurtenissen in zoals bijvoorbeeld het moment dat het Duitsers in lichte regenpakken binnenkomen en hun verteld dat ze mee moeten, maar dat de ik-persoon weet te ontsnappen. Ook toen de ik-persoon in zijn eentje naar Amsterdam ging was er spraken van een spanning. Dit zijn allemaal spanningen van gevaar maar er waren ook spanningen die minder erg waren bijvoorbeeld als de ik-persoon naar een nieuw onderduikadres gaat: dan verwacht je er iets van. Dat is een ander soort spanning en is iets minder van kracht. Er zitten ook zat geloofwaardige gebeurtenissen in zoals bijvoorbeeld de controles die waren er immers ook “in het echt”. Ook komen er verrassende hoofdstukken in voor zoals het moment dat hij eindelijk aan kwam bij een nieuw onderduikadres en dat de ik-persoon dan meteeen weer werd doorgestuurd omdat ze er geen plaats meer hadden. En het verrassende ervan is dat het dan achtereenvolgens meteen weer gebeurd. Schokkende momenten komen ook voor in de hoofdstukken bijvoorbeeld in het laatste waar hij hoort dat zijn ouders dood zijn ( wat ook wel een beetje te raden was). Of het moment dat de Duitsers aanbelde en een fractie van een seconde binnen stonden. 6. Beschijf een gebeurtenis die het meeste indruk op je heeft gemaakt en maak duidelijk waarom. Het moment dat de ik-persoon hoort dat zijn ouders en broer dood zijn. Dit is een moment waar ik me bedacht wat je dan zou moeten doen als je dat ineens te horen krijgt. Dat stukje heeft dus de meeste indruk op me gemaakt, ookal staat het helemaal op het eind van het verhaal. De rest van de gebeurtenissen zijn heel normaal in de oorlog en ik had ook wel gedacht dat die er een beetje in zouden staan alleen op een andere manier. Iemand verliezen in de oorlog is natuurlijk ook best gewoon maar ik had niet gedacht dat al zijn hele gezin dood zou zijn. 7. Hebben bepaalde gebeurtenissen je aan het denken gezet? Waarover? Ook weer dat moment dat hij zijn ouders verliest. Toen dacht ik wat je dan zou moeten beginnen op zo`n jonge leeftijd. 8. In welke sfeer spelen de gebeurtenissen zich af? Welk effect heeft dat op jou? De meeste gebeurtenissen gebeuren gewoon zoals het normaal ook zal gebeuren, maar omdat het oorlog is komen er af en toe spannende gebeurtenissen in voor. De ik-persoon gaan bijvoorbeeld met zijn vader bekers kopen, wat een hele normale gewoonten is maar dan komt er een beetje spanning omdat de ik-persoon denkt dat er elk moment een soldaat op hem af komt stappen. Ik vind dat het goede aan een oorlogsboek, er komen onverwachts dingen in voor die je niet verwacht. Hierdoor komt er soms ineens een grote spanning, waar ik van houd. 9. Maken de gebeurtenissen een echt indruk op je? Zag je het voor je? Ik ga me altijd wel als ik leef beelden voorstellen hoe het er uit zou zien, als een soort film waarin je zit. Ik zie het dan wel voor me maar het maakt niet echt een indruk op me omdat de oorlog nou eenmaal zo is. Ik denk dat de eerste keer toen ik een oorlogsfilm/boek zag/las die wel indruk op me maakte omdat je dan meteen middenin zo`n verhaal wordt geslingerd. 10. Is het verhaal zo verteld dat je zelf veel moet invullen en aanvullen? Vond je dat vervelend? Het boek is in verschillende hoofdstukken verdeeld en elk hoofdstuk heeft eigenlijk een open einde alleen het laatste niet die rond het echt af. De kleine gebeurtenissen laten ze open en die moet je zelf in vullen dan gaan ze bijvoorbeeld eten en dan eet hij zijn bord leeg voor zijn moeder omdat ze ze anders voor niets had gemaakt en dat zou hij lullig vinden. Maar dan houd het inneens op en gaan ze naar het volgende hoofdstuk terwijl je verwacht dat er nog iets spannends ging gebeuren en dan moet je het in je hoofd af fantaseren. Een ander voorbeeld is dat er wordt gezegd dat je ze waarschijnlijk nooit meer terugkomen. Daar bedoelen ze mee dat zijn ouders waarschijnlijk dood zijn wat je dan toch niet geloofd, maar dan moet je het eigenlijk ook een beetje zelf invullen en denken dat die mensen die dat zeggen (oom/tante) het over zijn ouders hebben. Ik vind dat niet echt leuk om het zelf af te maken ik vind het beter als de schijver het gewoon afschijft, anders zitje nog te fantaseren als je al verder aan het lezen bent en dan heb je de kans dat je het niet meer kan begrijpen, omdat je nog over dat vorige gedeelte aan het denken was. 11. Heb je zelf weleens een gebeurtenis meegemaakt die lijkt op wat in de tekst staat? Vind je de gebeurtenis in de tekst daardoor beter te begrijpen of juist niet? Nee, ik heb nog nooit een oorlog meegemaakt en ben ook nog nooit gecontroleerd op mijn persoonsbewijs alleen dan bij de grens maar dat is iets heel anders. Het heeft er heel veel mee te maken als je de oorlog wel hebt meegemaakt denk ik. Ik denk dat wij niet goed kunnen oordelen of voelen wat er in de Tweede Oorlog is gebeurd. 12. Blijven de gebeurtenissen je van begin tot eind boeien of moest je echt worstelen om verder te lezen? Ik vond het af en toe wel saai, maar dat duurde niet zo lang gelukkig. De schijver vertelt alleen niet op een hele spannende manier zo als het in het echt is in de oorlog. Maar dat komt misschien om dat het een jeugdboek is. 13. heb je weleens andere teksten of films gelezen/gezien over vergelijkbare gebeurtenissen? wat vind je beter: deze tekst of die andere tekst/film? Ik heb wel eens zo`n boek gelezen dat ook over de oorlog ging en dat ook werd verteld uit het leven van een kind. Ik vond dat een beter verhaal. Misschien komt dat ook wel omdat het wat langer was en er wat meer vertelt werd wat er allemaal gebeurde buiten die famillie om. En de manier van vertellen was in de aanslag ook beter, hij wekte de spanning beter op met dingen zoals: hij zat in een donkere gevangenis maar hij voelde dat er nog iemand in dezelfde gevangenis zat. Dan ga je je meteen allemaal dingen afvragen wat bij “het bittere kruid”niet echt het geval is.
3. personages 1. Is de hoofdpersoon volgens jou een held(in) op wie je zou willen lijken? Waarom (niet)? Het is oorlog en de hoofdpersoon (ik-persoon) is een kind, die vlucht voor de duitser omdat hij een jood is. De hoofdpersoon is dus geen held en er spelen ook geen helden in het boek. Ze zijn allemaal aan het vluchten voor de Duitsers. 2. Kun je je goed verplaatsen ik de personages? Waarom (niet)? Nee, als ik het al kon dan was het in de hoofdpersoon want daar draait het helemaal om. Hij is bij alle belangrijke gebeurtenissen aanwezig( behalve dan bij de dood van zijn opa). Hij doet hele andere dingen dan ik zelf zou doen dus kan ik niet echt goed begrijpen wat hij doet. 3. Zijn de personages zo bescheven dat ze voor je gingen leven? Welke wel en welke niet? Welke personages lijken op eche mensen en welke meer op typetjes? Ja ik zag het verhaal wel helemaal voor me met die huizen waar hij onderduikt enzo. Dat was alleen het geval voor de ik-persoon waar je dan ook een beeld van maakt. Meestal interesseer ik me niet zo erg in de rest van de personen. Ik zie die andere mensen dus meer al typetjes. Die zijn allemaal heel vaag voor me. 4. Hebben de personages eigenschappen die je bewondert of gewoon vindt of verafschuwt? Ja ik vind het knap als je durft te ontsnappen als de Duitsers in je huis staan. Hij doet soms wel stomme dingen bijvoorbeeld gewoon op stap gaan zonder erbij na te denken omdat hij dacht dat als hij gepakt zou wordenhet hem toch niets zou kunnen schelen omdat zijn ouders en broer ook al waren gevangen. 5. Wat vind je van de ideen en gedrage van de personages? Gedragen ze zich zoals het volgens jou hoord? Heeft een van de personagesjou beinvloed? Op welke manier? Ik vind dat de ik-persoon wel slim nadenkt hij weet in ieder geval dat het beter is om te ontsnappen zo mogelijk zonder dat de Duitsers hem zien. Voor de rest denkt hij heel anders dan ik zelf zou denken. Ik denk dat hij zich een beetje verkeerd gedraagt. Hij had veel voorzichtiger moeten nadenken in ieder geval. Geen een personage heeft me beinvloed. Ik laat me sowieso niet zo snel beinvloeden door een boek. 6. Zijn de beslissingen van de personages begrijpelijk of aanvaadbaar?welke wel welke niet? Het moment dat hij ontsnapt aan de duitsers is begrijpelijk dat zou ik zelf ook hebben gedaan als het zou kunnen, maar ik zal nooit mijn eigen leven op het spel zetten als er niemand wat mee op schiet. En dat is nou juist wat hij wel deed. 7. Reageren de personages voorspelbaar of juist helemaal niet? Wat vindje daarvan? Nee, niet echt. Ze hadden vlak voordat ze opgepakt werden in de tuin van dat huis een schuilplaats gevonden, tussen de schuttingen van hun onderdakhuis en hun buren. En ze verwachtte al dat er Duitsers zouden komen om hun gevangen te nemen. Dan zou ik al lang in die schuilplaats gaan zitten voordat ze zouden komen, maar dat deden ze niet. 8. Welke personages vind je sympathiek en welke niet? Waarom? Zijn ouders en zijn broer die hem geld geeft, en de mensen die de ik-persoon willen laten onderduiken in hun eigen huis. Ik vind hun sympathiek omdat ze hun eigen leven er voor op het spel zetten tegen een hele lage vergoeding. De niet sympathieke mensen zijn natuurlijk de Duitsers die helemaal geen medelijden hebben. 9. Van welke personage kom je het meest te weten?Kom je genoeg te weten om hun gedrag te begrijpen? Je komt niet echt veel te weten over de personages. De ik-persoon stelt zich namelijk helemaal niet voor maar hij laat soms wel een beetje weten hoe hij zich voelt. Ik denk dat je nog het meest van zijn broer te weten komt. Hij heet dave heeft een vriendin en ouders en een broertje die de ik-persoon is. Maar het is zeker niet genoeg om iets van zijn gedrag te kunnen begrijpen. Zijn vriendin is opgepakt en hij besluit om met haar mee te gaan want hij was zelf niet gecontroleerd, dus dat zegt wel dat hij heel veel van haar houd. Maar de hoofdpersoon ken je eigenlijk helemaal niet goed. 10. Moet je zelf veel invullen over het innerlijk van de personages? Was dat pleziering of vervelend, moeilijk of makkelijk? Ze vertellen niet zoveel over hun innerlijk maar bij sommige personages kan je wel merken hoe hun innerlijk is. Zo had bijvoorbeeld Dave ( de broer van de ik-persoon ) de beslissing genomen om zich ook maar aan te melden bij de duitser die zijn vriendin had gearessteerd. Dat betekent dus dat hij veel om haar geeft want hij weet van te voren dat hij dood zou gaan. 4. bouw 1. Vind je de bouw ingewikkeld? Wat vind je lastige stukken? De bouw is niet echt ingewikkeld, het is namelijk een lang verhaal dat doorloopt in verschillende hoofdstukken, zodanig dat het wel aangesloten kan worden op elkaar. ( Ik bedoel daarmee dat de hoofdstukken wel allemaal over iets anders gaan maar toch allemaal neerkomen op hetzelfde onderwerp). Er zaten niet echt lastige stukken in, ik kon alles goed begrijpen. 2. Komt het verhaal langzaam op gang of zit er al meteen vaart in? De vaart zit er al meteen goed in, in het begin ga je je veel vragen stellen maar er zit nog niet echt iets van spanning in. Het verhaal zit een beetje het gehele verhaal door op dezelfde tempo. 3. Hangt alles goed met elkaar samen of vind je dat juist niet? Niet echt, als alles goed met elkaar samenhangt dan vind ik dat het één lang verhaal moet zijn en dat is het niet. Het boek is ingedeeld in hoofdstukken die allemaal met de gebeurtenissen met de ik-persoon te maken hebben. 4. Is het verhaal spannend? Hoe komt dat? Ja het is zeker een spannend verhaal, dat komt sowieso omdat oorlogen altijd spannend zijn in een boek, en dat komt omdat er zich allemaal spannende gebeurtenissen voordoen. Voorbeelden hiervan: - Duitse overvalwagens rijden rond met Duitse soldaten en die springen er vlak voor hun huis uit en gaan het huis van hun buren binnen.( wordt ook heel spannend vertelt, dat ze de lange opgepoetste laarzen van de soldaten zien door een kier etc.) - Duitse soldaten staan plots in het huis. - Het moment dat de ik-persoon in de trein staat te wachten op zijn broer en de vriendin van zijn broer. Dit zijn de belangrijkste spannende voorbeelden van het boek er worden er uiteraard ook nog een aantal kleinere spanningen vertelt. 5. Is het verhaal boeiend? Hoe komt dat? Het verhaal is wel boeiend want ze houden je bezig met al die onderduikadressen en hoe hij reist van Breda naar Amsterdam en van Amsterdam naar Utrecht en weer het platteland in etc. Maar er zijn ook wel een paar stukje waar ik het niet zo boeiend vind en ik ook geen spanningen heb zoals bij het hoofdstuk over een meisje dat met haar tol aan het spelen is. 6. Is er één verhaallijn of zin er meer lijnen die door elkaar lopen? Wat vind je daarvan? Er is duidelijk een verhaallijn maar die worden wel onderbroken door korte stukjes andere tektst en waar die tekst over gaat hangt af van de titel van het hoofdstuk. Maar in elk hoofstukje wordt er ook weer iets vertelt over de hoofdverhaallijn. 7. Vind je dat de bouw van het verhaal ( bijvoorbeeld veel terugblikken ) goed past bij het onderwerp? Het boek bestaat uit 23 korte hoofdstukken van ongeveer 4 bladzijden. Het verhaal is chronologisch verteld. Er zijn niet veel terugblikken maar als ze er zijn zijn ze in de gedachten van Marga. Zo schijft ze dat ze vroeger werd geplaagd in de Kloosterlaan als ze met haar zusje uit school kwam, Dit is bijna de enige terugblik. Er zitten ook veel tijdssprongen in, het beste voorbeeld is denk ik de sprong van de epiloog naar het einde van het boek is want dan is de oorlog ineens afgelopen. Ook zijn er tijdsversnellingen het beste voorbeeld daarvan is denk ik de verhuizingen van Breda naar Amersfoort. In het boek verloopt er ongeveer 5 jaar ( de oorlogstijd ). Ik vind dat de flash-backs wel goed in dit verhaal passen want ze heeft het natuurlijk ook deels zelf meegemaakt en daar vertelt ze dingen over en dan moet ze af en toe ook nog even vertellen wat er voorgaand is gebeurd. En ze slaat natuurlijk ook dingen over want ze vertelt natuurlijk alleen de belangrijkste dingen anders krijg je een heel saai verhaal. 8. Wordt er met de tijd “gespeeld”? Wat vind je van dat spel? Kon je het goed begrijpen of werd het verhaal er ( onnodig ) ingewikkeld door of juist extra interessant? Ja er zijn flash-backs en tijdssprongen gemaakt in het verhaal ( hierboven voorbeelden gegeven ). Ik vond het niet te ingewikkeld en kon het hele verhaal goed volgen. Er worden niet echt jaartallen gegeven maar het springt van dag naar week etc. Iedereen die dit boek leest snapt wel dat het boek zich in de Tweede Wereldoorlog afspeelt en wanneer dat was, dus dat is niet extra interessant. 9. Zitten er veel terugblikken of herinneringen in de tekst? Wat vind je daarvan? Er zitten wel wat terugblikken in, die zijn bij vraag 7 al genoemd. 10. Wat vind je van het eind? Blijft er het nodige onduidelijk? Vind jedat vervelend of juist niet? Ik vind het eind wel droevig dat hij alleen overblijft met alleen nog zijn tante die leeft. Het is niet onduidelijk, alle belangrijke hoofdlijnen zijn afgesloten en ik had geen vragen meer in mijn hoofd. Het viel me wel op dat er nog wat kleine onbelangrijke vragen bleven bij een paar hoofdstukken. Ik vond dat niet erg, dat zijn toch wel antwoorden die je zelf kan bedenken. Ik vind het wel belangrijk dat de hoofdlijnen goed afgesloten zijn, van een open einde hou ik niet. 11. Zie je de gebeurtenissen door de ogen van één of van meerdere personages? Past dat goed bij het verhaal? Is dat in jouw ogen geslaagd? Je ziet de gebeurtenissen alleen door de ogen van de ik-persoon. Dat is ook wel logisch want het is eigenlijk een beetje het verhaal van Marga Minco, (wat ze zelf heeft meegemaakt). Ik vind dat ze dat goed heeft gedaan, ze vertelt eigenlijk gewoon een paar dingen van wat ze heeft meegemaakt. 5. Taalgebruik 1. Vind je de tekst lastig om te lezen? Hoe komt dat? Veel moeilijke woorden, lange zinnen, veel beeldspraak of iets anders? Ik vond de tekst helemaal niet moeilijk om te lezen er werden hele makkelijke woorden gebruikt en de zinnen waren naar mijn mening ook niet te lang. Er was ook niet echt beeldspraak of iets anders. Het was gewoon een makkelijk boek en ook nog kort het had maar 90 bladzijden. 2. Welke eigenaardigheden in taal en stel zijn je opgevallen? Het boek wordt verteld in de verleden tijd in de ik-persoon. Wat ze meemaakt is eigenlijk heel erg maar ze weet het vrij neutraal te schijven zonder dat ze haar emoties erin legt. 3. Hoe vind je de verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van gedachen/ gevoelens? Teveel beschijving? Teveel dialoog? Teveel gedachten en gevoelens? Of te weinig? Ze schijft het allemaal makkelijk op terwijl het natuurlijk een moeilijke tijd voor haar is geweest. Ze uit in dit boek ook helemaal niet haar emoties. Ze vertelt gewoon veel van wat er gebeurd is in de oorlog met haar. 4. Vind je de manier van vertellen te wijdlopig, te uitgesponnen, te hoofdravend of juist niet? Ze vertelt gewoon precies wat ze denkt maar dat is niet te uitgebreid en het is ook zeker niet langdradig en ze gebruikt ook geen moeilijke woorden. 5. Vind je dat het taalgebruik past bij de personages en het onderwerp? Waarom ( niet )? Ja vind ik wel het zijn geen hele nette type, het zijn gewone mensen dus het taalgebruik is goed bij de personages en ook bij het onderwerp. Wat moet je anders voor taalgebruik gebruiken bij een oorlog? 6. Bevat de tekst veel beeldspraak en /of symbolische verwijzingen? Leverde dat problemen op? Hoe heb je die opgelost? Het bevat geen beeldspraak of symbolische verwijzingen. Ik snapte alles gewoon het was makklijk vertelt zonder moeilijke onbegrijpelijke teksten. Eigen mening Het was een makkelijk boek om te lezen met makkelijke teksten en geen moeilijke zinnen. Het boek was ook niet zo dik en het was een mooi verhaal. Ik vond het epiloog ook mooi omdat je dan weet hoe het met Marga Minco zelf is afgelopen. Ik vind dat ze het heel goed heeft gescheven want het lijkt me heel moeilijk om er aan terug te denken als je allebei je ouders en je broer bij een oorlog verliest. Er zat geen humor in het boek wat ik ook heel goed te begrijpen is bij zo`n triest verhaal. Ik heb niet veel van dit boek geleerd alleen heb ik het nu eens vanuit de plaats van een Jood gezien en die waren natuurlijk op een hele andere manier bang dan nederlanders.