Bibliografische gegevens.
Harry Mulisch, De aanslag
Amsterdam²² (1982) Motto; Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht. C. Plinius Carcilius Secundus
Epistulae, , 16 Samenvatting. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde Anton Steenwijk met zijn ouders en zijn broer Peter aan de rand van Haarlem, in het huis ‘buitenrust’ 1e episode
Januari 1945. De familie Steenwijk hoort zes schoten. Fake Ploeg, een NSB'er, wordt voor het huis van Korteweg neergeschoten. Meneer Korteweg en dochter Karin slepen het lijk voor het huis van de familie Steenwijk. Peter gaat naar buiten om het lichaam terug te leggen maar wordt opgepakt. De Duitsers steken het huis van Anton in brand. Anton wordt in de cel gezet bij de vrouw die met hem praat en hem troost. Anton wordt ondergebracht bij oom Peter in Amsterdam. 2e episode
Na de bevrijding blijkt dat Antons ouders en Peter in de duinen zijn geëxecuteerd. Hij heeft de AANSLAG diep in zichzelf opgesloten. In 1952 wordt Anton in Haarlem uitgenodigd en raakt bij de Beumers, de oude buren, verzeilt, die hem vertellen dat de Kortewegs kort na de AANSLAG zijn verhuist. 3e episode
1952, Anton komt Fake Ploeg, de zoon v/d NSB'er, tegen. Fake verdedigt zijn vader en geeft de communisten de schuld van alles. Anton kan Fake niet aan het verstand brengen dat zijn vader fout zat.
4e episode
In 1961 trouwt Anton met Saskia. Een jaar later wordt hun dochtertje Sandra geboren. In 1966 ontmoet Anton Takes, de man die de AANSLAG op Ploeg heeft gepleegd. Takes had de AANSLAG liever niet gepleegd, omdat zijn vriendin die hem hielp bij de AANSLAG was geëxecuteerd in. Anton begrijpt onmiddellijk dat dit de vrouw was die bij hem in de cel heeft gezeten en begint te huilen. De volgende dag gaat hij naar Takes. Laatste episode
Anton scheidt zich van Saskia en hertrouwt met Liesbeth. Hij koopt huizen in Toscane en Gelderland. Anton raakt rond zijn veertigste in een crisis, die in Italië tot een uitbarsting komt. In 1981 ontmoet Anton Karin Korteweg. Zij vertelt dat ze na de bevrijding naar Nieuw-Zeeland zijn geëmigreerd en dat haar vader daar in 1948 zelfmoord heeft gepleegd. Karin verteld hem ook dat ze het lijk niet voor het huis van de andere buren hadden gelegd omdat die Joden in huis hadden. Anton loopt verward verder maar heeft zichzelf snel weer in de hand. Titelverklaring: Er werd een aanslag gedaan op Fake Ploeg en die aanslag heeft het leven van de familie Ploeg, Cor Takes, Truus Coster, de familie steenwijk en anderen, maar vóóral Anton Steenwijk, voor de rest van hun leven (hoe kort dan ook) getekend. Vertelinstantie. Er is in dit boek sprake van een auctoriale verteller. De verteller doet niet mee aan het verhaal en de verteller weet hoe het verhaal afloopt. Ook weet de verteller alle eigenschappen van de Personages. Drie duidelijke voorbeelden waaruit blijkt dat we hier te maken hebben met een auctoriale verteller zijn; Bladzijde 26; “ Das genügt … joods was.” Bladzijde 32; “ Zoals het … gebeurd is.” Bladzijde 42; “ Voor het eerst … nog aankomen.” Personages. In het verhaal zijn 3 hoofdpersonages aanwezig, namelijk Anton Steenwijk, Truus Coster en
Saskia de Graaff. Anton Steenwijk. Anton Steenwijk heeft donkere en bruine haren. Ook heeft hij een notenkleurige huid, die
rondom zijn ogen nog iets donkerder is. (blz. 17). Anton vindt zichzelf een pessimist (blz.113). Anton Steenwijk is een round character. Hij is een round character omdat hij veranderd in dit
verhaal, hij veranderde van een speelskind in een tobbende man, een pessimist. Truus Coster. Truus CLosterheeft heeft dik weerbarstig haar(blz. 48). Haar haar was donkerblond, ook heeft ze een scheve glimlach, deze gaf haar iets werelds (blz.191). Meer is er niet over Truus verteld, ze is dus een flat character, omdat er zo weinig over haar
beschreven is en omdat ze geen veranderingen ondergaat.
Saskia de Graaff.
Saskia de Graaff is de eerste vrouw van Anton en de moeder van zijn eerste kind.
Saskia had dik, weerbarstig, rossig haar.
Ze heeft dezelfde blik in haar ogen als Truus bleek te hebben.
Saskia de Graaff is een flat character, ze ondergaat geen veranderingen en wordt niet
uitgebreid beschreven. Tijd. Historische tijd. Het verhaal heeft zich afgespeeld tussen 1945 en 1981. De eerste episode is in 1945, de laatste episode is in 1981. Verteltijd. Het verhaal is verdeeld in 5 episodes en bevat 254 pagina’s. Vertelde tijd. Het verhaal duurt ongeveer 36 jaar. Je kunt dat zien aan de episodes, de eerste episode is in 1945 en de laatste episode is in
1981. Chronologisch-niet-cronologisch. Het verhaal wordt chronologisch verteld, er zijn wel af en toe wel verwijzingen naar vroegere of latere
gebeurtenissen. Motieven. Leidmotief. Het leidmotief in dit verhaal is stenen. (dit valt ook al op in de naam Steenwijk). Een dobbelsteen heeft ook met stenen te maken. Elke keer als er iets ingrijpends in Antons leven gaat gebeuren komt de dobbelsteen voor. Het is een symbool voor kans en toeval. Een aantal voorbeelden van stukken waarin de dobbelsteen voorkomen zijn; Bladzijde 23; “ Even later … over het karton.” Bladzijde 24; “ Anton, die … verstart.” Bladzijde 27; “ Hij merkte … in zijn zak.” Bladzijde 73; “ Zijn andere hand … de dobbelsteen.” Bladzijde 212; “ Zijn oog … had gekregen.” Verder komen er nog ontzettend veel stenen voor. De stenen staan voor de herinneringen in iemands leven, dingen die nooit kunnen slijten. Bladzijde 33; “ Het was alsof … van een beek.” Bladzijde 128; “ Fake haalde … in de spiegel.” Bladzijde 105; “ Waarom hebt u … gestolen konden worden.” Verhaalmotief. Er zijn in dit boek 2 verhaalmotieven. Het eerste verhaalmotief in dit boek is schuld. In het boek is steeds de vraag; wie is er schuld? Bladzijde 47; “ Luister. Ze zullen … iedereen maar doen.” Bladzijde 153; “ Goed. Die moest … toch niet aan?” Bladzijde 247; “ Tonny… zei ze … uiteindelijke schuldigen?” Het andere verhaalmotief is het contrast tussen licht en donker en warm en koud. Licht en donker zijn verbonden met goed en kwaad. Bladzijde 27; “ Het lichaam … van zoeklichten.” Bladzijde 31; “ Aan de tafel … huis binnenstroomde.” Ook in de politiecel praatten Anton en Truus heel lang over licht. Een gedeelte: Bladzijde 53; “ Goed dan. … Wat nog meer?” Verder komen er ook veel andere motieven voor in het verhaal. - Brekende spiegel. - Duinen en strand. - Communisme en politiek. Thema. Een man denkt het verleden te kunnen vergeten en het te zijn vergeten, maar door een reeks toevallige gebeurtenissen merkt hij dat hij het nog niet vergeten is en zit erg met de vraag ; wie is er schuld ? Anton probeert zijn herinneringen weg te duwen en denkt dat ze wel zullen “slijten” door de tijd, maar de herinneringen kunnen niet slijten, net als stenen niet kunnen slijten. Daarom zijn de stenen een symbool voor de herinneringen. Een zeer goed voorbeeld van het wegdrukken van het verleden door Anton en het uitbeelden hiervan door stenen is de passage op blz. 105 over het moment voor Antons ouders; “Je zei dat die stenen je gestolen konden worden.” De toevallige gebeurtenissen zijn de ontmoetingen met Fake Ploeg, Cor Takes en Karin Korteweg. Het toeval hiervan wordt mede uitgebeeld door de dobbelstenen.
Amsterdam²² (1982) Motto; Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht. C. Plinius Carcilius Secundus
Epistulae, , 16 Samenvatting. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde Anton Steenwijk met zijn ouders en zijn broer Peter aan de rand van Haarlem, in het huis ‘buitenrust’ 1e episode
Januari 1945. De familie Steenwijk hoort zes schoten. Fake Ploeg, een NSB'er, wordt voor het huis van Korteweg neergeschoten. Meneer Korteweg en dochter Karin slepen het lijk voor het huis van de familie Steenwijk. Peter gaat naar buiten om het lichaam terug te leggen maar wordt opgepakt. De Duitsers steken het huis van Anton in brand. Anton wordt in de cel gezet bij de vrouw die met hem praat en hem troost. Anton wordt ondergebracht bij oom Peter in Amsterdam. 2e episode
Na de bevrijding blijkt dat Antons ouders en Peter in de duinen zijn geëxecuteerd. Hij heeft de AANSLAG diep in zichzelf opgesloten. In 1952 wordt Anton in Haarlem uitgenodigd en raakt bij de Beumers, de oude buren, verzeilt, die hem vertellen dat de Kortewegs kort na de AANSLAG zijn verhuist. 3e episode
In 1961 trouwt Anton met Saskia. Een jaar later wordt hun dochtertje Sandra geboren. In 1966 ontmoet Anton Takes, de man die de AANSLAG op Ploeg heeft gepleegd. Takes had de AANSLAG liever niet gepleegd, omdat zijn vriendin die hem hielp bij de AANSLAG was geëxecuteerd in. Anton begrijpt onmiddellijk dat dit de vrouw was die bij hem in de cel heeft gezeten en begint te huilen. De volgende dag gaat hij naar Takes. Laatste episode
Anton scheidt zich van Saskia en hertrouwt met Liesbeth. Hij koopt huizen in Toscane en Gelderland. Anton raakt rond zijn veertigste in een crisis, die in Italië tot een uitbarsting komt. In 1981 ontmoet Anton Karin Korteweg. Zij vertelt dat ze na de bevrijding naar Nieuw-Zeeland zijn geëmigreerd en dat haar vader daar in 1948 zelfmoord heeft gepleegd. Karin verteld hem ook dat ze het lijk niet voor het huis van de andere buren hadden gelegd omdat die Joden in huis hadden. Anton loopt verward verder maar heeft zichzelf snel weer in de hand. Titelverklaring: Er werd een aanslag gedaan op Fake Ploeg en die aanslag heeft het leven van de familie Ploeg, Cor Takes, Truus Coster, de familie steenwijk en anderen, maar vóóral Anton Steenwijk, voor de rest van hun leven (hoe kort dan ook) getekend. Vertelinstantie. Er is in dit boek sprake van een auctoriale verteller. De verteller doet niet mee aan het verhaal en de verteller weet hoe het verhaal afloopt. Ook weet de verteller alle eigenschappen van de Personages. Drie duidelijke voorbeelden waaruit blijkt dat we hier te maken hebben met een auctoriale verteller zijn; Bladzijde 26; “ Das genügt … joods was.” Bladzijde 32; “ Zoals het … gebeurd is.” Bladzijde 42; “ Voor het eerst … nog aankomen.” Personages. In het verhaal zijn 3 hoofdpersonages aanwezig, namelijk Anton Steenwijk, Truus Coster en
Saskia de Graaff. Anton Steenwijk. Anton Steenwijk heeft donkere en bruine haren. Ook heeft hij een notenkleurige huid, die
rondom zijn ogen nog iets donkerder is. (blz. 17). Anton vindt zichzelf een pessimist (blz.113). Anton Steenwijk is een round character. Hij is een round character omdat hij veranderd in dit
verhaal, hij veranderde van een speelskind in een tobbende man, een pessimist. Truus Coster. Truus CLosterheeft heeft dik weerbarstig haar(blz. 48). Haar haar was donkerblond, ook heeft ze een scheve glimlach, deze gaf haar iets werelds (blz.191). Meer is er niet over Truus verteld, ze is dus een flat character, omdat er zo weinig over haar
uitgebreid beschreven. Tijd. Historische tijd. Het verhaal heeft zich afgespeeld tussen 1945 en 1981. De eerste episode is in 1945, de laatste episode is in 1981. Verteltijd. Het verhaal is verdeeld in 5 episodes en bevat 254 pagina’s. Vertelde tijd. Het verhaal duurt ongeveer 36 jaar. Je kunt dat zien aan de episodes, de eerste episode is in 1945 en de laatste episode is in
1981. Chronologisch-niet-cronologisch. Het verhaal wordt chronologisch verteld, er zijn wel af en toe wel verwijzingen naar vroegere of latere
gebeurtenissen. Motieven. Leidmotief. Het leidmotief in dit verhaal is stenen. (dit valt ook al op in de naam Steenwijk). Een dobbelsteen heeft ook met stenen te maken. Elke keer als er iets ingrijpends in Antons leven gaat gebeuren komt de dobbelsteen voor. Het is een symbool voor kans en toeval. Een aantal voorbeelden van stukken waarin de dobbelsteen voorkomen zijn; Bladzijde 23; “ Even later … over het karton.” Bladzijde 24; “ Anton, die … verstart.” Bladzijde 27; “ Hij merkte … in zijn zak.” Bladzijde 73; “ Zijn andere hand … de dobbelsteen.” Bladzijde 212; “ Zijn oog … had gekregen.” Verder komen er nog ontzettend veel stenen voor. De stenen staan voor de herinneringen in iemands leven, dingen die nooit kunnen slijten. Bladzijde 33; “ Het was alsof … van een beek.” Bladzijde 128; “ Fake haalde … in de spiegel.” Bladzijde 105; “ Waarom hebt u … gestolen konden worden.” Verhaalmotief. Er zijn in dit boek 2 verhaalmotieven. Het eerste verhaalmotief in dit boek is schuld. In het boek is steeds de vraag; wie is er schuld? Bladzijde 47; “ Luister. Ze zullen … iedereen maar doen.” Bladzijde 153; “ Goed. Die moest … toch niet aan?” Bladzijde 247; “ Tonny… zei ze … uiteindelijke schuldigen?” Het andere verhaalmotief is het contrast tussen licht en donker en warm en koud. Licht en donker zijn verbonden met goed en kwaad. Bladzijde 27; “ Het lichaam … van zoeklichten.” Bladzijde 31; “ Aan de tafel … huis binnenstroomde.” Ook in de politiecel praatten Anton en Truus heel lang over licht. Een gedeelte: Bladzijde 53; “ Goed dan. … Wat nog meer?” Verder komen er ook veel andere motieven voor in het verhaal. - Brekende spiegel. - Duinen en strand. - Communisme en politiek. Thema. Een man denkt het verleden te kunnen vergeten en het te zijn vergeten, maar door een reeks toevallige gebeurtenissen merkt hij dat hij het nog niet vergeten is en zit erg met de vraag ; wie is er schuld ? Anton probeert zijn herinneringen weg te duwen en denkt dat ze wel zullen “slijten” door de tijd, maar de herinneringen kunnen niet slijten, net als stenen niet kunnen slijten. Daarom zijn de stenen een symbool voor de herinneringen. Een zeer goed voorbeeld van het wegdrukken van het verleden door Anton en het uitbeelden hiervan door stenen is de passage op blz. 105 over het moment voor Antons ouders; “Je zei dat die stenen je gestolen konden worden.” De toevallige gebeurtenissen zijn de ontmoetingen met Fake Ploeg, Cor Takes en Karin Korteweg. Het toeval hiervan wordt mede uitgebeeld door de dobbelstenen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden