Almagro door A.L.G. Bosboom-Toussaint

A.L.G. Bosboom-Toussaint – Almagro Het verhaal begint met een brief van Hertogin Maria Jeverless, de moeder van de schone Anny, aan haar vriendin Anny. Hierin zegt Lady Jeverless dat ze van plan is om haar dochter te laten huwen met Lord Stephan, een bijzonder knappe jongen, zoon van de oude en rijke St. Really, eigenaar van het prachtige landhuis Chummore-Castle. Maria uit ook haar angst dat Stephan niet met Anny huwt, maar verliefd raakt op Lady Editha. Na deze brief verplaatst het toneel zich naar Chummore-Castle, waar de vriendelijke Lord Really zijn vrienden heeft uitgenodigd. Het kasteel ligt buiten de stad Londen, maar Lord Really is niet eenzaam: hij zorgt altijd voor genoeg gezelschap. In één van de vertrekken van het kasteel zit de groep mensen bijeen. Opvallend in het gezelschap is de zojuist uit Frankrijk gearriveerde Markies Xavère Desméranges, die met zijn zachte, vrouwelijke voorkomen (men noemt hem verwijfd) de aandacht aller dames in het vertrek trekt. Het gezelschap praat over het laatste actuele nieuws: de zeerover Almagro en zijn bende, die al enige tijd de gehele Atlantische oceaan, en dus ook de Engelse kust, onveilig maakt, en die men maar niet te pakken krijgt. Aan dit gesprek doen mee: Doctor W, Sir Charles, Xavère, Lord Glossonby, Lady Jeverless, St. Really, Miss Belmore, Lady Anny en Lady Editha. Xavère heeft de neiging een plagende, stokende rol in de discussie te nemen, en de mensen lachen om hem. Xavère prijst ook de schoonheid van Editha in dit gesprek. De lezer wordt het in de eerste paar pagina’s ook meteen duidelijk dat Xavère niet alleen zo vrolijk is als hij zich doet voorkomen, hij heeft soms ook behoefte alleen te zijn om na te denken over zijn ongelukkige bestaan. Het wordt ook meteen duidelijk dat hij Editha bemint. In het volgende hoofdstuk schept de schrijfster orde in de warboel van personages die de lezer in het eerste hoofdstuk te verwerken krijgt, door enkele geschiedenissen te vertellen. Ze begint met de geschiedenis van Lord St. Really. Hij leidt een onberispelijk leven, met slechts één doorn op zijn levenspad: zijn zuster Miss Cecilia Conmore, de moeder van Editha. Ze ging er met een Schot vandoor naar Parijs, waar deze Schot al gauw hoog klom onder het bewind van Napoleon. Het echtpaar ging uit elkaar en Cecilia vluchtte met Editha van de spot van haar vrienden. Het enige dat de Schot in zijn hele leven voor Editha had gedaan, was haar plaatsen op het instituut van Madame Campan, door tussenkomst van de Markiezin Desméranges. De moeder was niet rauwig om het afscheid met haar dochter: ze was bang voor haar verstandsontwikkeling en wilde vragen over haar Schotse vlam vermijden. De moeder zocht haar soms nog wel op. Nu wordt de lezer duidelijk dat Markies Xavère en Editha elkaar al van vroeger kennen: Editha maakt op het instituut kennis met Xavère. Er ontstond direct een heftige vriendschap tussen de twee. Na drie jaar stierf de moeder van Editha, en Lord St. Really wilde haar opnemen. Editha moest Frankrijk verlaten en het afscheid met Xavère was pijnlijk. Editha kan maar moeilijk aarden in Engeland en mist Xavère enorm. Op een dag maakt ze kennis met de zoon van St. Really, Stephan, en ze vindt in hem een nieuwe speelpartner. Van hem leert Editha de eerste woorden Engels en in een mum van tijd heeft ze het prima naar d’r zin in Engeland. Nu Xavère en Editha na zo’n lange tijd weer kennis maken, is de oude hartstocht snel weer hervonden. St. Really ving Xavère naar zijn gewoonte bijzonder gastvrij op, maar toen hij vernam dat Xavère het vroegere speelgenootje was waar Editha het telkens over had, was hij niet tevreden voordat Xavère had beloofd te blijven tot zijn zoon, Lord Stephan zou arriveren. (Lord Stephan is onderweg van Edinburg, Schotland, waar hij voor zaken vertoefde.) Een zonderling voorval gaf Lord St. Really reden te meer Xavère bijzonder graag te mogen. St. Really was een bijzonder groot beoefenaar van de vossenjacht, waarbij hij zich lichamelijk uitputte tot hij niet meer kon. Tijdens één van deze jachten is hij dusdanig vermoeid dat hij van zijn paard stapt en gaat zitten om te rusten, terwijl zijn jachtpartners verder draven. Twee rovers, die hem hadden achtervolgd en op dit moment hadden gewacht, zagen hun kans schoon om hem te overvallen. Met een geweer bedreigden ze de Lord en namen hem zijn bezittingen af. De buit viel hun tegen en om wraak te nemen, wilden ze Lord Really vermoorden. Terwijl ze met een mes zijn keel doorsneden, kwam Markies Xavère eraan, die in één oogopslag de ernst van de situatie zag, en met een welgemikt schot één der jagers neerschoot, de andere vluchtte. Xavère bracht Lord Really in veiligheid, iedereen prees de moed en daadkracht van Xavère, Editha is zeer gecharmeerd van de blonde held. Als de mensen de volgende ochtend tijdens het ontbijt de post doornemen, laat Lord Stephan middels een brief weten diezelfde dag nog te arriveren. Dit baarde Lady Jeverless uiteraard ernstig zorgen. Zij doorzag de verliefdheid die Lord Stephan voor Editha koesterde, en voorzag een drama in haar huwelijkscomplot: wellicht zou Stephan Editha bij zijn terugkomst ten huwelijk vragen, en kon haar dochter wel fluiten naar de schone Lord Stephan. Lady Jeverless besluit naar Lord Really te stappen en hem te wijzen op de affiniteit die aan het ontstaan is tussen Editha en Xavère. Volgens haar is het het beste als Really haar zijn nicht aanbiedt aan Xavère, als dank voor het redden van zijn leven. Lord Really laat zich overhalen. Even later is de Hertogin getuige van een romantisch schouwspel in de kasteeltuin: Xavère en Editha zitten romantisch op een bankje en vertellen gedichten aan elkaar. Snel haalt zij Really erbij, en samen kijken ze toe. Op dit moment laat Xavère weten dat hij verliefd is op Editha, maar dat hij om bepaalde redenen niet met haar kan huwen. Editha verzekert hem dat ze alles voor hem over heeft, maar Xavère blijft bij zijn standpunt. Als de twee verliefden de tuin verlaten, lopen ze Really en Jeverless tegen het lijf. Really biedt nu zijn nicht aan Xavère aan, en de schone Markies ziet nu geen andere uitweg dan het huwelijksaanbod aan te nemen. De twee verliefden zijn dolgelukkig. Toch treft de Hertogin de Markies even later zeer somber in een leeg vertrek aan. Xavère verzekert de Hertogin echter dat hij vol geluk is. Er volgt een officiële, feestelijke verloving tussen de twee, onder bijzijn van de burgemeester. Lord Really vindt het wel zeer jammer dat zijn zoon Lord Stephan van deze heugelijke gebeurtenis geen getuige kan zijn. Het huwelijksfeest is in aantocht, maar Lord Glossonby deelt mee dat hij helaas de volgende dag moet vertrekken, omdat er geruchten zijn dat de zeerover Almagro zich aan de Londense kust bevindt. Terloops laat Glossonby vallen dat hij aan de beruchte zeerover een verplichting heeft. Dit interesseert het gezelschap bijzonder, omdat ze nu kunnen concluderen dat Glossonby de zeerover dus ook wel eens gezien heeft. Als de dames hem vragen hoe de zeerover eruit ziet, voert Markies Xavère in een jolige bui een toneelstukje op en zegt dat hij de zeerover ook goed kent en dat hij zeer veel op hem lijkt. Het gezelschap neemt hem niet serieus en Glossonby vervolgt het verhaal over zijn ervaring met de zeerover en zijn bende: Toen Glossonby op een dag overhaast terug moest keren naar Londen van een West-Indische kolonie, werd hij plotseling overvallen door een enorme storm. Het schip wordt verpletterd en ze lijden schipbreuk. Enkele van zijn mannen proberen te ontvluchten in een sloep, maar deze wordt ook gegrepen door een golf en de mannen verdrinken. Glossonby en enkele anderen blijven op het wrak en verliezen het bewustzijn. Als Lord Glossonby weer bijkomt, blijkt hij zich op het piratenschip les Représailles van Almagro te bevinden. Hij wil nu al zijn bezittingen afstaan als dank voor de reddingsactie, maar de bemanning wil hier niets van weten. “Mijnheer! dit aanbod is overtollig, waart gij onze gevangene, dan behoorde uwe bezitting ons; maar gij werd door ons gered. Wij zijn geene Engelschen: wij helpen de lieden niet, om ze uit te plunderen.” Glossonby en zijn mannen worden als gasten behandeld op het schip, en uiteindelijk in Kinsale afgezet. In het volgende hoofdstuk maakt de schrijfster expliciet duidelijk wat de lezer al was gaan vermoeden: Markies Xavère en de zeerover Almagro zijn één persoon. Xavère stuurt een brief naar één van zijn bendeleden, Jubarre, om te waarschuwen voor Glossonby die in aantocht is. De volgende ochtend komt Lord Stephan Folkstead eindelijk aan, en wordt met blijdschap ontvangen. Als hij echter hoort dat Editha één dag tevoren met de Markies verloofd is, valt hij flauw van verdriet. Hij had juist het plan Editha ten huwelijk te vragen. Om de pijn voor Lord Stephan te verzachten, wordt besloten het huwelijk al de volgende dag te voltrekken, zodat de twee op huwelijksreis kunnen. Doordat de andere gasten het pijnlijke voorval met Stephan aanvoelen, wordt de bruiloft een sombere aangelegenheid. Markies Norritch vertrekt naar Londen om het hotel van Lord St. Really op orde te brengen. Tijdens de rit naar de hoofdstad voelt het versgetrouwde stel zich zeer gelukkig. De twee beleven zeven zeer gelukkige echtelijke dagen in Londen (wel heeft Xavère een aantal slapeloze nachten), tot één van de bedienden de hond Naöma gaat uitlaten, tegen bevel van Markies Xavère in. Een onbekende matroos herkent de hond. Als de bediende later terugkomt met de hond en het voorval vertelt aan de Markies, schiet hij de hond af. Editha, die dit vanaf haar kamer had gezien, is zeer verontwaardigd. Die avond komt er een man aan de deur van het hotel, en dit blijkt Estalte te zijn, één van de zeerovers van de bende van Almagro/Xavère. Jubarre was de matroos die de hond had gezien en gevolgd, en vraagt op indringende wijze of Almagro terug komt als kapitein. Almagro weigert dit en kiest ervoor om bij Editha te blijven. Hij vraagt waarom Rastaff niet de nieuwe kapitein is geworden, maar deze blijkt te zijn opgehangen door de Engelsen. Uiteindelijk laat Almagro zich toch omhalen en besluit weer naar zijn schip te gaan. Hij schrijft een brief aan Editha waarin hij alles uitlegt, en legt deze bij zijn slapende vrouw. Almagro vertrekt naar Dovers, waar hij zich de volgende dag op laat pikken door het schip. Als Editha de volgende ochtend wakker werd, treft ze de brief aan. Hierin schrijft Almagro het volgende: Hij biecht ten eerste op dat hij, Xavère, de beruchte zeerover Almagro is. Hij gaat vervolgens uitleggen hoe het zo ver is gekomen in zijn leven. Nadat Editha was vertrokken naar Engeland, stierf de tweede vrouw van de vader van Xavère. Zijn oudste broer Philippe vestigde zich met het erfdeel in Parijs. Zijn vader bemoeit zich ook zeer weinig met hem. Hij krijgt van een abt les en vormt zo zijn smaak, en hij krijgt een voorkeur voor rijkdom en dingen die een mooi uiterlijk hebben. Hij ziet zijn buurjongens vechten en beseft zich dat hij dat niet kan. Hij traint om bijzonder sterk te worden, en na enige weken verslaat hij iedereen tijdens gevechten. Toen ontstond bij hem een drang om het verkeerde pad op te gaan. Als zijn vader doodgaat, blijkt uit het testament dat hij zijn vermogen en titel overmaakt aan Philippe, Xavère wordt onterfd en mag de naam Desméranges niet meer gebruiken. Hij besefte dat hij zelf nu een arme sloeber was, zonder enige titel. Diep ongelukkig wil hij zich in de Seine werpen, als hij ineens Rastaff, een oude leraar van hem, tegenkomt. Hij zwerft vervolgens door Parijs en leert de donkere kant van de stad kennen: gokken, overvloed, vermaak. Rastaff vlucht voor zijn schuldeisers en Xavère staat er alleen voor. Hij kan een baan van de minister krijgen, maar als deze hoort dat hij geen titel meer heeft, wijst hij hem af. Xavère vervloekt de minister vervolgens, dezelfde dag krijgt hij bevel de stad te verlaten. Hij besluit nog één maal zijn geluk te beproeven met gokken en wint enorm. Hij ontmoet Jubarre, herkent zichzelf in hem en ze vertrekken samen Normandië. Daar ontmoeten ze per toeval Rastaff. Langzaam begint zich een grote groep sterke jongelingen te vormen, waarvan Xavère aan het hoofd staat. Ze kopen een schip en slaan aan het zeeroven. In zeven jaar gaat hij de wereld rond en overal wordt hij bevreesd. Het blijkt dat toen Glossonby gered werd van schipbreuk, Jubarre zich voordeed als kapitein. Vandaar dat Glossonby hem niet had herkent. Hij wordt in korte tijd onnoemelijk rijk. Op een dag laat hij zich door een Hollandse geestelijke, Selmer, overhalen tot het Protestantisme. Als hij op een dag terugkeert naar Parijs als Engelsman, wordt hij hartelijk ontvangen in elke salon en in elk boudoir. Hij hoort hier dat de minister die hem de baan had ontzegd, is ontslagen. Opeens ziet hij zijn broer Philippe en raakt in een tweegevecht verwikkeld. Hij wordt door aanhangers van Xavère dodelijk verwond met schoten. Op zijn sterfbed hoort Xavère dat zijn vader hem helemaal niet wilde onterven, hij had alleen geen tijd meer gehad het testament te veranderen door zijn plotselinge dood. Philippe stierf ongehuwd en Xavère nam de titel Markies Desméranges over. Toen groeide het verlangen om Editha weer te zien, en hij vertrok naar Engeland. Hij sluit af met excuses voor het verlaten van zijn grote liefde. Toen Editha de brief uithad aarzelde ze niet: ze stuurde de brief door naar Glossonby en ging vervolgens zelf onmiddellijk naar Dovers. Nu is de lezer getuige van het toneel in Chummore-Castle. Nu het huwelijk tussen de twee is voltrokken begint het kasteel leeg te stromen. Als ook Lady Jeverless aankondigt te gaan, smeekt Lord Really, die niet op eenzaamheid gesteld is, haar te blijven. Lady Jeverless grijpt deze gelegenheid aan om de rijpe leeftijd van haar dochter nog eens naar voren te schuiven, en St. Really ziet ineens ook een perfect huwelijk in het huwelijk tussen zijn dochter Anny en Lord Stephan. Lord Stephan, nog steeds vol smart vanwege Editha, ziet in Lady Anny een goede tweede en gaat het huwelijk aan. ’s Avonds in Dover zit Almagro alleen op zijn hotelkamer en bidt tot God, smeekt om vergeving. Als hij opkijkt ziet hij Editha naast zich staan. Almagro is vol vreugde, maar beseft zich ook dat nu opnieuw een moeilijk afscheid gaat volgen. Editha besluit echter met hem mee te gaan op het schip. Eerst wil Almagro hier niets van weten, maar hij laat zich overhalen. Op dat moment verschijnt Glossonby ook in de kamer. Door de brief is hij nu op de hoogte dat zijn redder Almagro de Markies is. Hij is naar de koning gegaan en heeft hem overgehaald Almagro niet te straffen met de dood, maar alleen met een verbanning uit Engeland. Hij kan nu dus ongestraft met zijn geliefde het land verlaten. Toch wil Almagro hier niets van weten: hij vindt dat hij zijn bende niet in de steek kan laten. Dan zegt Glossonby dat zijn bemanning aan de slag kan bij de marine. God heeft de gebeden schijnbaar gehoord. Het is allemaal genoeg reden voor Almagro om zijn zeeroversverleden voorgoed terzijde te schuiven en gelukkig met Editha samen te leven. Het laatste hoofdstuk vertelt hoe het met iedereen afloopt. Xavère en Editha vertrokken samen naar Amerika, waar ze gelukkig leefden. De meeste zeerovers gingen in dienst van het land werken. Jubarre echter wilde van geen schikking met de Engelsen weten en pleegde zelfmoord. Het huwelijk van Anny en Stephan verliep teleurstellend, aangezien Stephan de tering opliep. De Hertogin Jeverless stierf nog vóór de oude St. Really. Toen Stephan overleed, bleef Anny voor zijn oude vader zorgen tot zijn dood. Later huwde zij een officier, die hiermee in één klap een aanzienlijke rang in de maatschappij verwierf. Glossonby krijgt een brief uit Philadelphia: Desméranges wil zijn zoon naar hem noemen.