A.Persoonlijke reactie Ik vond het heel mooi boek. Het had wel weinig bladzijden en korte hoofdstukjes, maar dat las wel makkelijk. Het leukste wat ik aan het boek vond was dat het geschreven was vanuit de hoofdpersoon. Je denkt dan heel erg mee met die persoon en je weet wat er in haar hoofd omgaat. Eigenlijk besef je dan hoe erg de oorlog was. Toch lijkt het net of de hoofdpersoon haast geen rouw toont om haar overleden familie. Ze blijft er heel nuchter onder. Maar doordat ze allerlei erge dingen heeft meegemaakt en gezien is ze misschien wel een beetje bitter geworden. Natuurlijk vindt ze het erg, maar ze heeft het een plekje kunnen geven. Ik denk dat wij nooit kunnen beseffen hoe erg de oorlog was, hoeveel boeken er ook over zijn geschreven. Je moet het echt hebben meegemaakt, en dat heb ik gelukkig niet. Ik vind het wel jammer dat haar familie nooit meer terugkwam. Ik vind het toch altijd het mooist als een boek goed afloopt. B.Samenvatting Marga en haar familie wonen in Breda. Zij, haar broer en zus worden vaak gepest omdat ze joods zijn. Op een gegeven moment komen er problemen en moeten ze vlug wegtrekken uit de stad, omdat die door de Duitsers wordt aangevallen. Na het gevecht keren ze naar de stad terug en ontdekken dat overal Duitsers zijn. Deze beginnen de Joden te onderdrukken. Haar vader denk dat het zo'n vaart niet loopt en besluit om (nog) niet onder te duiken.Toen ze in Amersfoort woonden kwam vader thuis met een pakje met daarin Jodensterren/Davidssterren. Deze moesten op alle kleren worden genaaid. Dave (de broer van Marga) en haar vader moesten gekeurd worden door de Duitsers. Vader werd afgekeurd vanwege een huidaandoening en Dave vanwege een ziekte (deze had hij zelf opgewekt door een drankje te drinken). Een vrouw uit de buurt Mevrouw Zwagers had het idee gehad om foto's te maken van haar hele gezin nu ze nog bij elkaar waren. De ouders van Marga hadden dit ook gedaan nadat ze het van Mevrouw Zwagers gehoord te hebben. Toen ze de foto's aan de familie Zwagers wilde gaan laten zien bleken deze ondergedoken te zijn. De ouders van Marga moesten in de Getto gaan wonen omdat ze ouder dan 50 jaar waren. Dave en Marga hadden van de dokter een briefje gekregen waarop stond dat ze ziek waren en Lotte (de vrouw van Dave) mocht ook blijven om ze te verzorgen. Na een tijdje besluit Dave om achter vader en moeder aan te gaan en dus gaan ze met z'n alle naar vader en moeder in de Getto. Ze besluiten om nog niet onder te duiken. Maar Marga en haar vader vinden per ongeluk een goede plaats om zich te verbergen voor als de Duitsers ze uit hun huizen komen halen. Helaas is dit alleen gelukt voor Marga, want haar ouders worden opgepakt door de Duitsers en Marga is dan "gered" omdat ze op de schuilplek zit. Als het veilig is rent ze naar het onderduikadres van Dave en zijn vrouw. Samen besluiten ze om naar Utrecht te gaan (met de trein). Helaas worden Dave en Lotte opgepakt op het station en moet Marga alleen verder naar Utrecht. Als ze hier is aangekomen blijkt hier ook geen plek te zijn om onder te duiken. Ze besluit dan om richting Amsterdam te gaan waar ze waarschijnlijk wel kan onderduiken (een boerderij). Helaas is hier ook geen plek, maar er wordt wat voor haar geregeld. Diezelfde dag wordt ze naar een andere boerderij gebracht waar ze wel kan blijven. Maar haar geld raakt op en besluit verder te gaan naar Heemsteden. Hier blijft ze tot het einde van de oorlog en als die is afgelopen gaat ze naar haar oom en tante in Zeist. Haar oom kon niet geloven dan zijn broer dood was en dus ging hij iedere keer bij de tramhalte op hem staan wachten. Deze oom heeft jarenlang een kostuum met een paar schoenen voor hem bewaard. En op een dag hoort Marga dat haar oom is overleden. Dit is na de oorlog.
C. 1.Onderwerp Het thema van het verhaal is oorlogsproblemen, ze moeten op de vlucht voor de oorlog. Aan het begin ziet ze al de narigheid van de oorlog nog niet in, ze vindt het zelfs wel leuk. Ze denkt net als haar vader dat het allemaal zo'n vaart wel niet zal lopen. Op een dag komt haar vader thuis met jodensterren. Deze moeten van de Duitsers kleding worden aangebracht, zodat duidelijk was dat ze joods waren. Marga is eerst trots op haar gele jodenster, maar later realiseert ze zich dat het toch een heel groot nadeel is en dat zij zelf het lijdend voorwerp van (rassen)discriminatie is geworden. 2.Taalgebruik het boek makkelijk te lezen. Er stonden geen moeilijke, lange zinnen in en als er Joodse woorden in werden gebruikt, stonden ze achterin uitgelegd. Het boek was ook niet zo erg dik met zijn 90 pagina's. 3.Genre Het bittere kruid is een psychologische oorlogsroman. Het verhaal is realistisch omdat Marga in het boek al haar familie kwijt raakt en dat kan ook echt gebeuren in oorlogen. Als je meerdere oorlog verhalen hebt gehoord of gelezen is dit een niet erg onrealistisch verhaal want zo was het leven in de oorlog voor meer joodse mensen. 4.Hoofdpersoon De Hoofdpersoon van het verhaal is Marga Minco . Ze groeit op in een joods gezin en verhuist veel tijdens de oorlog. Aan het begin van de oorlog is ze 14 jaar, en aan het eind is ze ongeveer 18. Ze probeert net als haar vader, zichzelf wijs te maken dat de oorlog en alle jodenvervolgingen nog ver weg zijn. Zij had eerst bruin haar, maar later maakt ze het blond, omdat ze niet herkend mag worden, wanneer zij op een trein stapt, die gecontroleerd wordt door Duitsers. D
1.Titelverklaring De titel 'Het bittere kruid' heeft te maken met het eten van bittere kruiden wat een Joods gebruik is. Het wordt gegeten op de Israëlische paasdagen. Hiermee herdenken ze de bevrijding van de Joden in Egypte. Het kruid heeft een lange nasmaak ,in het boek wordt bedoeld dat de oorlog een lange en misschien ook wel een nare nasmaak heeft.
2.Opbouw Ik vond de bouw van de tekst makkelijk. Ik vind dat alles wel goed samenhangt het is namelijk heel makkelijk te begrijpen. Het verhaal is niet echt de hele tijd spannend , alleen op sommige stukken. Dat komt door de open plekken of bijvoorbeeld als de hoofdpersoon bijna gepakt word door de Duitsers. Het verhaal is wel boeiend, want het is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal. In het boek heb je één verhaal lijn die goed te volgen is. De bouw van het verhaal is goed te volgen af en toe staan er wel terugblikken in, maar die worden goed uitgelegd. Het boek eindigt met een open einde, maar dat vind ik niet erg. De gebeurtenissen zie je vanuit de ogen van één persoon,daardoor blijft het verhaal duidelijk en makkelijk te begrijpen. 3 vertelwijze Het verhaal wordt verteld vanuit een ik-vertelsituatie. De schrijver vertelt eigenlijk zelf wat ze allemaal heeft meegemaakt. Ze denkt, voelt of beleeft.Je krijgt van wat de ik-figuur meemaakt of meegemaakt heeft. Je kunt de naam van het ik- figuur niet opmaken uit het boek. Omdat het boek een waar gebeurd verhaal is en het boek gaat over Marga's belevenissen in de Tweede Wereldoorlog is het ook een autobiografie. 4 Tijd Heel duidelijk is het boek er niet over, maar waarschijnlijk begint het boek enkele dagen voor de inval van de Duitsers en eindigt niet lang na de bevrijding. De vertelde tijd is dus ongeveer 5 jaar. 'Het bittere kruid' wordt chronologisch verteld. In het boek is ook sprake van versnelling en vertraging. Voor een gebeurtenis van 5 minuten, wordt soms een paar bladzijden voor gebruikt, terwijl met enkele woorden een periode van jaren weergeeft. Aan het einde wordt een grote sprong gemaakt van het lopen naar een nieuw onderduikadres naar een gebeurtenis na de bevrijding. 5 Plaats Het verhaal speelt zich op veel verschillende plaatsen af. Eerst in Breda, waarna de familie naar Amersfoort verhuist en vervolgens naar Amsterdam. Marga wordt ook een paar keer door haar ouders naar gastgezinnen gestuurd, omdat ze denken dat ze daar veiliger is, maar dat valt tegen. Aan het eind gaat ze met een tram naar Zeist, waar haar oom woont. De omgevingen waar ze is, zijn somber en ongezellig, omdat het oorlog is. 6 De schrijver Marga Minco werd als Sara Menco op 31 maart 1920 geboren te Ginniken. Ze groeide op in Breda.In april 1943 worden haar ouders gearresteerd. Sara weet te ontkomen. Als Sara onderduikt leeft zij onder verschillende namen o.a. Margaretha van Hoorn. Later blijft ze deze naam als schrijfster dragen. In Amsterdam beleeft Marga de bevrijding; zij en een broer van haar vader blijken de enigeoverlevenden van de familie te zijn. Andere boeken: De andere kant, Een leeg huis, De val, De glazen brug.