Zakelijke gegevens Titel: Twee vrouwen
Auteur: Harry Mulisch
Uitgever: Wolters Noordhoff
Jaar van uitgave: 2001
Jaar van eerste druk: 1975
Aantal bladzijden: 143 Titel en motto: Verklaring van de titel: Het boek beschrijft de relatie van twee vrouwen van het begin tot het eind. Ook beschrijft het een deel van de relatie tussen Laura en haar moeder. Het motto: “…weer doorsidderde mijn hart Eros, zoals de wind op de bergen in eiken valt.” Verklaring: Dit geeft het beeld van veel liefde, want Eros is de Griekse god van de liefde. Ik denk dat er vooral wordt bedoeld dat iemand weer verliefd wordt. Dat past goed bij dit boek. Laura ziet Sylvia en wordt verliefd op haar. Haar hart zal zeker Eros doorsidderen op dat moment. Inhoudsweergave: Laura is al een paar jaar gescheiden van haar man Alfred. Ze loopt door de stad en ziet daar een vrouw staan, ongeveer 20 jaar. Laura is ruim 40 jaar oud. Toch voelt ze zich aangetrokken tot deze vrouw, haar benen zijn niet volmaakt, maar hebben wel iets weg van wat Laura juist zo fijn vind. Sylvia heet deze vrouw. Laura neemt Sylvia mee naar huis. Ze besluiten om bij elkaar te blijven wonen. Ze ondernemen veel gezellige dingen. Als ze een dag in de dierentuin zijn, neemt Sylvia een foto van haarzelf en een oppasser, die daar in de buurt is. Die is ongeveer van Sylvia’s leeftijd. Pas later blijkt waarom. Op een dag komt namelijk de moeder van Sylvia bij haar dochter kijken, hoe het met haar en haar zogenaamde verloofde is. Thomas is haar zogenaamde verloofde, maar “Thomas” is er niet. Om van haar moeder af te zijn geeft Sylvia haar moeder de foto van Sylvia met de dierentuinoppasser. Laura voelt zich niet op haar gemak om zo te moeten liegen, maar ze laat het maar gaan. Laura’s moeder is ziek en ligt in een verzorgingshuis in Frankrijk. Als Laura en Sylvia op een dag op bezoek komen, wil Laura liever niet liegen tegen haar moeder over haar relatie met Sylvia. Toch doet ze het. Haar moeder krijgt het in de gaten en ze krijgen ruzie. Zo gaan Laura en haar moeder uit elkaar. Als Laura en Sylvia al een paar maanden bij elkaar wonen, gaan zij samen naar een toneelstuk. Daar ziet Laura haar ex-man Alfred zitten, naast zijn vrouw. Na het toneelstuk gaan Laura en Sylvia bij Alfred zitten. Laura is blij dat het goed klikt tussen Sylvia en Alfred. Langzamerhand werkt het niet meer in de relatie tussen Laura en Sylvia en Sylvia besluit naar haar ouders te gaan. Laura valt in een gat. Ze voelt zich niet goed meer en verlangt nog de heel tijd naar Sylvia. Uiteindelijk komt ze erachter dat Alfred en Sylvia een relatie zijn begonnen. Laura is hierdoor echt gedeprimeerd. Ze kan niet meer gewoon leven en weet zich nergens meer mee te plezieren. Tevergeefs probeert ze een brief aan haar moeder te schrijven. Sylvia komt nog één keer langs om haar paspoort te halen, want zij en Alfred hebben besloten naar Londen te vertrekken. Eerst wil Laura het niet geven, maar als ze merkt dat Sylvia toch wel gaat, geeft ze het uiteindelijk toch. Langzamerhand vindt Laura haar draai weer en begint zich weer op haar gemak te voelen. Als ze dan op een dag uit het raam kijkt, ziet ze een taxi voor haar huis stoppen en Sylvia komt eruit, met een heleboel koffers. Helemaal verrast holt Laura naar beneden. Sylvia vertelt dat ze zwanger is en een kind heeft voor Laura. Laura is helemaal verbaasd en kan alleen nog maar fluisteren. Dan hoort ze dat Sylvia is vertrokken uit Londen en alleen een briefje heeft achter gelaten. Dat vindt Laura onmenselijk. Even later belt Alfred op en wil met Sylvia praten, maar wel onder vier ogen. Laura begrijpt het en is blij om het zo op te lossen. Als Laura op haar werk is, de middag dat Alfred met Sylvia gaat praten, krijgt ze een telefoontje van de politie dat er een ongeluk is gebeurd in haar huis. Als ze door de politie is thuisgebracht ziet ze Sylvia dood op de grond liggen. In een kamertje ernaast zit Alfred, die in een shock zit. Laura is helemaal ontdaan. Later is haar moeder ook overleden. Laura zit nu alleen op een kamer in Frankrijk. Ze heeft het gevoel dat ze niets meer heeft te melden aan de wereld en loodrecht onder haar raam gaapt het gat als een wachtend graf.
Personages: Laura: Een intellectuele, slanke vrouw van meer dan veertig jaar. Ze is gescheiden van Alfred en woont samen met Sylvia. Ze heeft een moeder die in een verzorgingshuis in Frankrijk ligt. Ze is vrij nuchter maar ze kan ook bang zijn iets te doen waar haar vriendin niet van houdt. Ze heeft bepaalde principes waar ze niet graag overheen gaat. Sylvia: Een vrouw van in de twintig jaar. Zij heeft geen goede band met haar ouders en wil er zo min mogelijk mee te maken hebben. Ze schrikt niet snel ergens van terug en heeft niet echt bepaalde principes. Zo is ze gewoon met Laura mee naar huis gegaan en heeft ze Alfred zomaar verlaten. Alfred: Een man met een vrouw en twee kinderen, hoogstwaarschijnlijk ook ouder dan veertig jaar. Hij schrijft graag boeken en is veel met kunst bezig. Hij heeft wel degelijk principes, dat is ook de reden geweest dat hij Sylvia heeft vermoord. Laura’s moeder: Een ouderwetse dame. Ze leeft in een verzorgingshuis in Frankrijk. Ze kan flink uitvallen en leeft volgens een oude stijl, blijft leven volgens haar generatie en gaat niet met de tijd mee. Opbouw Er zijn een soort van hoofdstukken die worden aangeduid door flink wat regels open te laten aan het begin van een bladzijde. De hoofdstukken zijn kort, de hoofdstukken eindigen vaak waar scènes eindigen. Ruimte Het vindt vooral plaats in Laura’s appartement in Amsterdam, of in Frankrijk, onderweg in het vliegtuig of in het verzorgingshuis. In Laura’s appartement zijn ze vooral bezig elkaar te leren kennen, wat soms spanningen met zich meebrengt. In het vliegtuig heeft het dezelfde sfeer als bij Laura thuis. In het verzorgingshuis zijn Laura en Sylvia maar één keer samen. Het verzorgingshuis heeft iets rustigs, met alle patiënten die daar van hun oude dag zitten te genieten, buiten in de zon, maar ook iets afstandelijks, met alle zusters die rondlopen, die op de patiënten letten. De verteltijd wisselt. Vanaf het begin is het in grote sprongen, maar wordt er wel langdradig vertelt. Aan het einde gebeurt er plotseling heel veel in korte tijd, maar gaat er ook niet veel tijd voorbij. Het is niet helemaal chronologisch verteld, omdat er af en toe flashbacks in voorkomen. Perspectief Er wordt verteld in het ik-perspectief, namelijk vanuit Laura. Thema/motieven Het Franse landschap komt er herhaaldelijk in voor, onderweg naar Laura’s moeder. De Dam in Amsterdam, met daarbij Henny Hoenderdos, een schoolgenootje van vroeger. Een vrouw in het zwart gekleed, iemand waarbij Laura in een kamertje mocht overnachten, later wonen. Taalgebruik/stijl Er komen niet veel moeilijke woorden in het verhaal voor. Er wordt veel in detail geschreven, het landschap en andere voorbijschietende beelden. Genre en stroming Het hoofdgenre van het verhaal is dramatiek. Het genre is een psychologische roman.
Auteur: Harry Kurt Viktor Mulisch werd geboren op 29 juli 1927 in Haarlem. Hij was de enige zoon van zijn ouders. Zijn vader komt uit het toenmalige Oostenrijk-Hongarije. Zijn moeder is joods en zij is geboren in Antwerpen. Bij Harry thuis werd er Duits gesproken, maar hij wordt opgevoed met Nederlands. In 1936 scheiden zijn ouders, zijn moeder verhuist naar Amsterdam en Harry wordt vooral opgevoed door de huishoudster Frieda Falk. Van 1933 tot 1939 gaat hij naar de lagere school, daarna naar het Christelijk Lyceum in Haarlem. In deze tijd raakt Harry in de ban van de wetenschap en hij richt een laboratorium in. Dit gaat wel ten koste van zijn schoolprestaties, want in 1944 zakt hij voor zijn overgangstentamen en hij gaat van school. Mulisch belangstelling verschuift van de wetenschap naar de kunst. Hij tekent veel en schrijft in 1946 een verhaal wat wordt gepubliceerd in 1947, in “Elsevier”. Zij begon toneel te spelen en treed in een operette op. In 1949 richt hij zich helemaal op het schrijven. In 1958 verhuist hij naar Amsterdam en in datzelfde jaar wordt hij lid van het tijdschrift “Podium” en wordt hij redacteur van “Randstad”. In 1971 trouwt hij met Sjoerdje Woudenberg en krijgt met haar twee kinderen. In 1992 wordt er een zo’n geboren uit een verhouding met een nieuwe partner. In 1992, bij het uitreiken van het eerste exemplaar van “De Ontdekking van de Hemel”, volgt een bevordering tot “Officier in de Orde van Oranje-Nassau”. Van de gemeente Amsterdam ontvangt Mulisch de zilveren eremedaille.