- De donkere kamer van damokles - Willem Frederik Hermans
Hermans, Willem Frederik. De donkere kamer van Damokles. G.A van Oorschot, Amsterdam, eerste druk, november 1958. Deel 2, tekstervaring
Deel 2, opdracht 1
Noteer, nog voordat je het boek gaat lezen, de verwachting die je nu over het boek hebt. Ik lees dit boek op aanraden van mijn moeder en mijn zus, omdat ze het een mooi boek vonden. Ikzelf heb ‘het behouden huis’ van Hermans al gelezen. Dit vond ik een mooi maar verwarrend boek. Ik denk dat ik dit boek wel leuk vind omdat het over de oorlog gaat en dat is een thema wat me wel aanspreekt. Deel 2, opdracht 2
Ik vind dit verhaal: verwarrend
Deel 2, opdracht 3
Waar gaat het verhaal volgens jou over? Ik denk dat Hermans met dit verhaal duidelijk wil maken dat iedereen de waarheid anders ziet, Osewoudt weet dat Dorbeck bestaat maar hij kan niet bewijzen dat er een dubbelganger van hem rondloopt. Daarom denkt iedereen dat Osewoudt gek is of een rare smoes heeft verzonnen. Op den duur weet je als lezer ook niet meer wie je moet geloven. Deel 2, opdracht 20
Kijk nog eens naar opdracht 2, ben je geneigd na het maken van dit leesverslag een andere mening te geven? Nee, na het lezen van het boek blijf je met verschillende vragen zitten. Bijvoorbeeld of Dorbeck echt bestaat of een verzinsel van Osewoudt is. Tijdens het lezen heb ik me geen moment afgevraagd of Dorbeck echt is, maar aan het eind begin je te twijvelen omdat er niemand meer is die Osewoudt gelooft. Deel 3, tekstbestudering
Deel 3, opdracht 21
Geef in maximaal 15 zinnen en in chronologische volgorde het verhaal weer. Henri Osewoudt komt op 12 jarige leeftijd bij zijn oom en tante wonen omdat zijn moeder zijn vader dood heeft geschoten. Als Henri 18 jaar is trouwt hij met zijn 7 jaar oudere nicht Ria. Samen zetten ze de sigaren- en fotowinkel van zijn vader voort. Als de oorlog begint krijgt Henri de opdracht een fotorolletje van Dorbeck, een luitenant in het leger die sprekend op Henri lijkt te ontwikkelen. Later krijgt Henri weer een opdracht van Dorbeck, nu moet hij drie mannen doodschieten. Vier jaar later moet Henri de foto’s naar Den Haag sturen, waar ze op worden gehaald door een heilsoldate. Als Henri op een dag met de jodin Marianne Sondaar naar de bioscoop gaat, ziet hij een aanhoudingsbevel met zijn foto op het scherm verschijnen. In paniek vlucht hij de zaal uit maar de Duitsers staan hem buiten de bioscoop op te wachten. Henri ontsnapt met hulp van de homo Duitser Ebernüss uit de gevangenis, en hij komt met hulp van Dorbeck in bevrijd gebied. Maar in het bevrijde zuiden van nederland wordt hij door de engelsen aan gezien voor een landverader, terwijl hij eigenlijk een verzetsheld is. Hij komt in een kamp in Drenthe omdat hij niet kan bewijzen dat Dorbeck echt bestaat. Iedereen die Dorbeck kent is dood. In zijn wanhoop vlucht Henri naar buiten waar hij wordt doodgeschoten... Deel 3, opdracht 29
Bespreek aan de hand van voorbeelden uit het werk hoe de spanning wordt opgebouwd. Hermans zorgt voor spanning door het versnellen en vertragen van de tijd, als er veel gebeurt wordt dit in het boek heel uitgebreid verteld, gebeurt er niets dan word hier ook weinig over verteld. Twee voorbeelden uit het boek zijn vier jaar waarin niets gebeurt en dat op 1 bladzijde beschreven wordt en 2 maanden vol actie waar Hermans meer dan honderd bladzijden voor nodig heeft. Deel 3, opdracht 32
Schrijf een korte biografie van de schrijver Op 1 september 1921 wordt Willem Frederik Hermans te Amsterdam geboren, hij gaat fysische geografie studeren aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam. In 1973 neemt hij ontslag als lector aan de universiteit in Groningen om zich als fulltime schrijver in Parijs te vestigen. De laatste jaren van zijn leven woont Hermans in Brussel en hij sterft op 27 april 1995. Hermans debuutroman ‘Conserve’ verscheen in 1947. Verder schreef hij nog vele andere boeken, essays en verhalen waarvan sommige verfilmd zijn en de meeste vertaald in het Engels, Duits en Zweeds. Hermans heeft in 1977 ‘De grote prijs der nederlandse letteren’ aangenomen nadat hij veel andere prijzen geweigerd heeft, waaronder de P.C. Hooftprijs.
Deel 4, tekstverwerking
Deel 4, opdracht 39
Bedenk zelf een aantal alternatieven voor de titel en vermeld je argumenten. Het bewijs - Henri Osewoudt is in het boek wanhopig op zoek naar het bewijs van het bestaan van Dorbeck. Het lukt Henri niet om dit bewijs te vinden. De fotowinkel - Henri ontmoet Dorbeck voor het eerst in de sigaren- fotowinkel van Henri. De verwarde - De engelsen en de Duitsers zien Henri als een verwarde man die voor de vijand heeft gewerkt en dat maar niet toe wil geven, en wanhopig een uitvlucht verzint. Deel 4, opdracht 41
Na het lezen vind ik dit boek ontmoedigend, Henri Osewoudt is er van overtuigt dat Dorbeck echt bestaat en hij doet alles om dat te bewijzen. Maar alle bewijsmiddelen zijn vernietigd. Alle mensen die Dorbeck kenden zijn dood en foto’s zijn mislukt. Toch blijft Henri ervan overtuigd dat Dorbeck bestaat. Ook wordt hij in een strafkamp voor landverraders gezet terwijl hij eigenlijk een verzetsheld is. Osewoudt heeft veel voor Nederland gedaan maar het wordt niet gewaardeerd, hij wordt er zelfs voor gestraft. Uit wanhoop probeert Henri dan maar te vluchten hoewel hij weet dat dit waarschijnlijk zijn dood zal worden, en dat wordt het ook. Deel 4, opdracht 42
Ik begrijp dit verhaal niet helemaal, Ik weet niet wat ik van het verhaal moet denken, heeft Dorbeck nou wel of niet bestaan? De lezer blijft na het lezen met vragen zitten. Bronnen - werkstukhulp in de centrale bibliotheek te Assen - Juffer, Anneke. W.F. Hermans, De donkere kamer van Damokles; Analyse en samenvatting van literaire werken. Walva-boek, Apeldoorn, 1986