Primaire Gegevens Auteur Tessa de Loo
Titel Isabelle
Ondertitel --------------- Verschenen in 1983
Aantal blz. 79
Leestijd 1,5 uur
Uitgelezen op 18 November Verantwoording van de keuze Door de uitval van de lessen van vorige week hebben we in die lessen niet kunnen lezen. Dus wilde ik deze keer een dun boek pakken. Ik koos dus het dunste boek uit de reeks van de Lijsters. Dat was het boek Isabelle ik heb nog van niemand gehoord dat hij of zei het boek gelezen heeft dus. Verwachting vooraf Ik heb de achterkant gelezen en het lijkt me een beetje een saai vreemd boek. Er staat geschreven dat een filmster verdwijnt en dat ze ontvoerd blijkt te zijn door een aartslelijk persoon. Wat ik me hier van moet voorstellen weet ik niet maar het lijkt me een beetje nep.
Samenvatting Op een dag verdwijnt de bekende filmster Isabelle Amable in een bergachtige streek in Frankrijk. Politie en mensen uit de streek doorzoeken de hele omgeving systematisch, maar zonder resultaat. Na een maand intersieve zoektochten geeft men het op. Maar Bernard Buffon, de schoolmeester uit het dorp, geeft niet op. Elke dag trekt hij de bergen in op zoek naar zijn idool, of zit hij in de kroeg te wachten tot de moordenaar zich verspreekt. In het laatste huis aan de route die Isabelle moet hebben gelopen woont Jeanne Butor met haar twee pittbulls. Overdag werkt ze aan haar schilderijen, en 's nachts werkt ze achter de bar van het dorpscafé. Jeanne is als het ware de verpersoonlijking van de lelijkheid, zoals Isabelle Amable de verpersoonlijking van de schoonheid is, en ze is daardoor totaal verstoten uit de maatschappij. De enige reden dat ze in het café mag werken is omdat de baas aan de andere serveersters zat. Jeanne maakt schilderijen van de dood. Ze schildert de aftakelingsproces als de dood nadert of nadat de dood is ingetreden. Hier maakt ze series schilderijen van die beginnen bij een nog 'vers' lijk en eindigen bij het skelet. Het enige wat volgens haar nog ontbreekt aan haar verzameling schilderijen is het stervingsproces van een mens. Mede met deze gedachte, en omdat Isabelle's schoonheid niet kan aanvaren, ontvoert Jeanne met behulp van haar honden Isabelle en sluit ze haar op in haar kelder, zonder eten. De eerste weken gebruikt ze om te schilderen hoe haar schoonheid verwelkt, maar na enkele weken begint Isabelle vragen te stellen, en zet ze zich daardoor als een mens op de kaart, en niet meer als een 'ding', zoals Jeanne's gewoonlijk kadaver-modellen waren. Ze krijgt voor het eerst wat te eten, en ondertussen dat zij eet, vertelt Jeanne haar treurige leven, waarin alles wordt verprutst door haar 'oogverblindende' lelijkheid. Isabelle probeert daar tegenover te stellen dat schoonheid ook niets alles is, en vertelt in plaats van haar eigen, gelukkige jeugd de jeugd van Marlyn Monroe alsof het haar jeugd is. Door deze treurige tegenverhalen ontdooit Jeanne enigszins, en gaat ze Isabelle meer en meer als haar (eerste en enige) vriendin zien dan als het studieobject dat Isabelle eerst was. Maar als in het verhaal de 'happy-end' lijkt te zijn ingetreden, en Jeanne en Isabelle als 'eeuwige vriendinnen' bij elkaar lijken te blijven, vertelt Bernard in het café, waar Jeanne normaal gesproken zichzelf totaal 'onzichtbaar' maakt, wat deze avond niet lukt omdat ze voor het eerst in haar leven even gelukkig is, dat Isabelle helemaal geen ongelukkige jeugd heeft gehad. Isabelle heeft dus gelogen! De volgende ochtend gaat alles weer op de ijzige manier waarmee Jeanne haar werk begon, want ze is vastbesloten haar werk nu snel te gaan afmaken. Door deze onverwachtte wending ziet Isabelle geen andere oplossing als zichzelf 'nep' op te hangen, een filmtruuk die ze ooit heeft moeten uitvoeren in haar carrière, en als Jeanne weg is hopen dat ze haar 'cel'-deur in de verwarring open laat staan. Haar bedoeling was dan weer uit haar strop te klimmen en dan te vluchten, maar de honden van Jeanne gooien de strobalen om waar ze weer terug op moet klimmen en dus hangt ze daar machteloos op hulp te wachten. Bernard had de vorige dag in zijn gesprek met Isabelle iets verdachts gehoord, en hij besluit de volgende dag naar haar huis te gaan om op onderzoek uit te gaan. Hij vindt daar Isabelle, waarvan iedereen dacht dat ze al lang dood was, en bevrijdt haar uit haar strop. Jeanne is ondertussen gevlucht omdat ze bang is voor politie en omdat ze het niet meer ziet zitten. Voor Bernard, voor wie Isabelle een obsessie was, hij was al sinds zijn jeugd verliefd op haar, valt Isabelle enorm tegen, omdat ze veel te menselijk is, en omdat ze niet wil dat Jeanne vervolgd zou worden, ze is in haar leven al genoeg gestraft voor en door haar lelijkheid. Door deze teleurstelling 'verandert' Bernard als het ware zijn obsessie van 'mooi' naar 'lelijk' en gaat hij voortaan elke dag de bergen in op zoek naar Jeanne. Niet met haatgevoelens, maar weer als een soort obsessie. Tijd en ruimte Het is niet echt duidelijk in welke tijd het verhaal zich afspeelt. Het verhaal is af en toe niet- chronologisch door flash-backs. Er wordt wel gezegd in het begin van het boek ”Een tijdje geleden” en omdat het boek uitkwam in 1983 zal het verhaal zich wel rond die tijd afspelen. Dus nog niet zo heel lang geleden dat is ook wel te merken want het verhaal gaat over mooi zijn en rond deze tijd wordt daar veel meer over nagedacht dan lang geleden. Het verhaal speelt zich af in een bergachtige streek Auvergene in Frankrijk. De ruimte heeft hier een beeldvormende functie. De wijze van vertellen Het verhaal wordt verteld door iemand die niet in het boek voorkomt, maar wel alles van de personen afweet een "alleswetende verteller". Het lijkt iemand die in de lucht hangt en van bovenaf alles volgt wat er beneden hem gebeurt. Je krijgt zo een goed beeld van alle personen die in het verhaal voorkomen. De verteller licht ze eruit om over elk persoon apart iets te vertellen. Spanning Er zitten een aantal zeer spannende stukjes in vooral het stuk bijna op het eind vond ik heel spannend. Daar doet Isabelle net of zichzelf heeft opgehangen. De bedoeling van dit stukje is dat jij als lezer ook denkt dat Isabelle dood is net zoals jeanne dat denkt. Maar dan blijkt ze nog te leven. Thema Het thema van de tekst is Jaloezie. Jeanne is namelijk jaloers op de schoonheid van Isabelle. Isabelle is knap, gaat bijna trouwen, kan bijna iedere man krijgen die ze wil, heeft goed te eten, genoeg geld om royaal van te leven, ouders die om haar geven, en vrienden en dat eerste daar gaat het grotendeels om, daar is Jeanne het meest jaloers op. Personen -Jeanne Bitor: een lelijke vrouw, die in een oud huis woont. Zij heeft een kunstzinnige studie gevolgd en ze leeft als een soort kluizenaar met als enig contact met de buitenwereld het serveren in een café in het dorp. Iedereen kent haar maar ze wordt door iedereen over het hoofd gezien. In haar vrije tijd schildert ze dode dieren en ze heeft bijvoorbeeld ook haar dode vader geschilderd. Haar meest lugubere schilderijen zijn schilderijen waarin de aftakeling van dieren te zien is. Haar leven verandert als ze besluit om de bekende en beeldschone actrice Isabelle Amable te ontvoeren en te schilderen, terwijl ze van honger wegkwijnt. Waar ze niet aan gedacht heeft, is dat ze misschien haar object nog wel aardig kon gaan vinden. Ze voelt zich begrepen en belangrijk, wanneer Isabelle belangstelling voor haar toont en bij haar haar hart uitstort. Een tweede grote omslag vindt weer plaats, als ze in het café met haar nieuwe zelfvertrouwen zwaar teleurgesteld wordt. Ze trekt weer helemaal in haar schulp en kan genieten van Isabelles smeekbedes om eten. Als Isabelle zich dan ophangt, ontstaat er een apart soort genoegen in het verbranden van haar schilderijen en dus haar verleden. Na de ontdekking dat Isabelle verdwenen is, vlucht ze. -Isabelle Amable: Een toneelspeelster, die beroemd en bekend is. Het is een vrouw die sluw en slim is. Ze heeft Bernard eens uit de handen van kwajongens gered, die hem in een ton hadden gestopt. Als ze door Jeanne wordt ontvoert, probeert ze haar vertrouwen te winnen, terwijl zij alles bij elkaar liegt. Door wat ze te horen krijgt, krijgt Jeanne toch respect voor haar. Als alles dan toch weer terug verandert ,wordt ze wanhopig en past ze een film-truc toe. -Bernard Buffon: Een leraar die betoverd is door Isabelle. Vaak tovert hij haar voor zich en hij kan niet geloven dat ze weg is en blijft naar haar zoeken. Als hij haar dan eindelijk gevonden heeft en hij haar in levende lijve meemaakt, is de betovering verbroken omdat ze heel anders reageert dan in zijn dromen. Jeanne Bitor, die ook geobsedeerd is door Isabelle, is de volgende persoon waar hij door geobsedeerd wordt. Hij raakt onder de indruk van haar door haar lelijkheid en gaat haar zoeken. De meest sympathieke persoon vind ik Bernard, hij blijft maar doorgaan met zoeken, terwijl iedereen de hoop allang opgegeven had en laat zich ook door niets in de weg zitten. De minst sympathieke persoon kan ik eigenlijk niet goed aanwijzen in dit verhaal, ze hebben allemaal wel hun vervelende trekjes, maar niet storend. Op het eerste gezicht zou je zeggen dat Jeanne allerminst sympathiek is, maar uit de verdere beschrijving van haar karakter komt naar voren dat ze dat eigenlijk wel is. Ze is gewoon vreselijk gefrustreerd en overspannen.
Titel Isabelle is de hoofdpersoon van het verhaal. Isabelle Amable is een beroemde filmster. Haar naam verwijst direct naar haar uiterlijk en karakter: mooi (belle) en vriendelijk (aima ble). Primaire Bibliografie Tessa de Loo
Tessa de Loo is een pseudoniem voor Johanna Martina (Tineke) Duyvené – de Wit. Tessa is afgeleid van Texel en de Loo van de achternaam van haar overgrootmoeder: van Loo. Ze is geboren op 15-10-1946 in Bussum. Toen ze vijf jaar oud was verhuisde ze naar Oss. Daar heeft ze op de middelbare school gezeten en ze atheïstisch opgevoed. Na de middelbare school heeft ze de opleiding Nederlands gevolgd in Utrecht, ze wilde eigenlijk altijd al naar de kunstacademie, maar dat vonden haar ouders niet goed. Haar hobbies waren: lezen, schrijven, tekenen en schilderen. Tessa de Loo is op twintig jarige leeftijd getrouwd en in 1971 kreeg ze een zoon, Joris. Daarna is ze eerst verhuisd naar de Achterhoek en daarna naar Texel. Daar heeft ze les gegeven. In 1980 is ze gescheiden en weer verhuisd. Dit keer naar Pieterburen. Nu woont ze sinds 1994 in Coimbra in Portugal. In 1983 kwam het eerste werk van Tessa de Loo uit. Ze schreef twee verhalen die het literaire tijdschrift Maatstaf: De muziekles en De meisjes van de suikerwerkfabriek. Nog hetzelfde jaar kwam een verhalenbundel met zes verhalen uit die De meisjes van de suikerwerkfabriek heette, met het terugkerende thema: machtsverhoudingen. Voor deze bundel kreeg Tessa de Loo twee prijzen: de Anton Wachter prijs en de Gouden Ezelsoor. Veel mensen zeiden dat ze deze voortvarende start als schrijfster alleen maar had te danken aan haar uiterlijk. In 1986 bracht ze haar eerste roman uit die Meander heette. Deze werd niet zo goed ontvangen, maar toch mocht ze het boekenweekgeschenk van 1987 schrijven. Dat werd Het Rookoffer. Het mirakel van de hond werd in 1988 uitgebracht en in 1989 kwam Isabelle. In 1993 bracht ze het boek De Tweeling uit. Daarvoor ontving ze weer twee prijzen: de publieksprijs voor het Nederlandse boek (1994) en de Otto van der Gablentz prijs. Secundaire Bibliografie Het verhaal van het boek vind ik heel goed verzonnen, maar het geheel is te matig uitgewerkt. Vooral met het thema mooi/lelijk had de schrijfster veel meer kunnen doen. Ze heeft maar één probleem aan het licht gebracht, terwijl je, als je jezelf als schrijver/ster in zo een lelijk persoon verplaatst, met veel meer vragen en problemen had kunnen komen. Dat is jammer. Zo vind ik het ook jammer dat de personen in het boek zo weinig diepgang hebben. Met dit verhaal had je een 3x zo dik boek kunnen schrijven die net zo goed niet verveeld had, maar dan had je veel meer diepgang in de personen kunnen brengen. Dit boek vind ik meer een schets, de verhaallijn van een boek, waar nog langer over nagedacht moet worden, en waar de subtiele details die een boek tot een goed boek maken nog in aangebracht moeten worden. Jammer… Over het thema van het boek ben ik wel heel tevreden. Er zit een maatschappijkritische toon in, en je opent de ogen van mensen als je een boek schrijft over het onderschatte belang van schoonheid om in de maatschappij ver, of zelfs maar ergens te komen. Je zou je haast afvragen hoe de schrijfster er uit ziet. Ik vind het thema heel origineel maar het ligt met deze uitersten van lelijk en mooi toch buiten mijn dagelijks leven. Toch zijn deze uitersten nodig geweest om duidelijk te maken welke invloed uiterlijk eigenlijk heeft in onze maatschappij. Op zich is volledige sluiering, zoals dat in sommige Islamitische landen het geval is, een oplossing zijn voor dit probleem, maar ik zie dit niet als een serieuze oplossing voor in onze westerse maatschappij. Dit zal wel een van de vele onoplosbare maatschappelijke problemen zijn, omdat de basis voor dit probleem onze traditie en normen en waarden zijn. Er zitten heel veel vanzelfsprekende onrechtvaardigheden en als je jezelf afvraagt 'waarom' ook veel idiote vanzelfsprekendheden in onze normen en waarden. Maar pas als iemand dat wat normaal en vanzelfsprekend is op een goeie manier in twijfel trekt beseffen wij ons dat iets onterecht vanzelfsprekend is. Dit is dan ook de taak die veel schrijvers zichzelf geven, en ik denk dat het Tessa de Loo gelukt is weer een stukje onterechte vanzelfsprekendheid te localiseren. Helaas zal het niets veranderen aan de wereld, maar het is goed het je te realiseren.