Titelbeschrijving Harry Mulisch, De aanslag, Amsterdam december 1995 (dertigste druk) Motivatie boekkeuze Omdat ik nog niet veel boeken over de WOII heb gelezen, leek het mij wel leuk om er eens een boek over te lezen. De titel sprak mij ook wel aan ‘de aanslag’. Weergave van de inhoud Er zijn 5 episodes in dit boek: Eerste episode 1945: In januari 1945 wordt de NSB’er Fake Ploeg doodgeschoten, in de straat van de familie Steenwijk. Ploeg ligt voor het huis van de buren, de familie Kortweg. Zij verslepen het lichaam tot voor het huis van Steenwijk. De Duitsers zijn snel ter plaatse en voeren de familie Steenwijk af, ze steken het huis in brand. De ouders van Anton worden later geëxecuteerd Anton wordt in een cel gestopt, daar zit hij samen met een jonge vrouw (die is waarschijnlijk ook bij de aanslag betrokken). Na een tijdje wordt Anton uit de cel gehaald en gaat hij naar Amsterdam naar z’n oom en tante. Tweede episode 1952: In 1952 bezoekt Anton een feestje in Haarlem. Voor het eerst sinds de oorlog is hij weer in die stad. Hij besluit een bezoekje te brengen aan de straat waar hij vroeger heeft gewoond. Hij treft daar de overbuurvrouw, mevr. Beumer aan, met wie hij een praatje maakt. Anton besluit nooit meer terug naar Haarlem te gaan. Derde episode 1956: Vanwege de inval van de Russen in Hongarije, wordt het hoofdkwartier van de Communistische Partij Nederland door relschoppers bestormd. Anton woont hier heel dichtbij, dus de relschoppers staan bij hem in de straat. Een van hen is Fake Ploeg jr. (de zoon van de NSB’er). Fake zat bij Anton in de klas. Anton spreekt ‘m aan en vraag Fake om mee naar binnen te gaan en daar praten zij over het verleden. Er ontstaat een kleine ruzie en Fake, die een kei in z’n hand had, gooit de kei in een spiegel en rent weg
Vierde episode 1966: Anton is inmiddels getrouwd met Saskia de Graaff en hebben een dochtertje, Sandra, van 4. Tijdens een begrafenis hoort Anton van Cor Takes dat deze bij de aanslag betrokken was, samen met Truus Coster. Truus Coster is geëxecuteerd, Anton begrijpt dan met wie hij in de cel heeft gezeten. Vijfde episode 1981: Anton is gescheiden en nu met Liesbeth getrouwd, ze hebben een zoon: Peter. Wanneer Anton hevige kiespijn heeft, bezoekt hij zijn tandarts. Deze wil hem alleen helpen als Anton mee gaat demonstreren tegen kernwapens, Anton zegt toe. Tijdens de demonstratie komt Anton zijn vroegere buurmeisje Karin Korteweg tegen. Zij vertelt hem dat haar vader en moeder niet met het lijk voor de deur wilden worden gevonden omdat haar vader hagedissen had, en die zouden dan zeker gedood worden. Bij de andere buren kon het lijk ook niet gelegd worden, want daar zaten joden ondergedoken. Uit angst voor wraak van Anton was Korteweg naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd waar hij in 1948 zelfmoord pleegde.
Persoonlijke reactie Interessant, nieuwsgierigmakend, niet herkenbaar, af en toe lastig, somber, werkelijk, geloofwaardig, overtuigend, mooi, indrukwekkend, aan het denken gezet door de tekst, boeiend, ingewikkeld. Titelverklaring In de WOII vond er voor het huis van Anton Steenwijk een aanslag plaats op een NSB’er. Deze aanslag heeft de rest van Anton’s leven bepaald. Thema Ik denk dat het thema de ‘psychische gevolgen van de tweede wereldoorlog’ is. In het hele boek komt de aanslag voor. Anton heeft het als het ware een trauma aan over gehouden. Bijna bij elke gebeurtenis denkt wordt hij weer herinnerd aan de aanslag. Hij had bijvoorbeeld een bepaald beeld van de vrouw in de gevangenis. Omdat zijn eerste vrouw Saskia een beetje voldeed aan dat beeld trouwde hij onder andere met haar.