Het zwarte licht door Harry Mulisch

Samenvatting Als Maurits die dag (20 augustus 1953) wakker wordt, herinnert hij zich ineens iets: hij is jarig vandaag. Plotseling heeft hij zin om een feestje te geven. Dat doet hij dan ook. Hij nodigt alle bekenden uit en gaat naar huis. Onderweg komt hij mensen tegen met borden die teksten dragen als: "De dag des oordeels is gekomen." Thuisgekomen valt hij in slaap. Hij wordt een tijdje later wakker, heeft een gesprek met Mw. Henkes en hangt slingers op. Daar gaat de bel gasten komen één voor één binnen en het feestje kan beginnen. Nadat iedereen zich zo levenloos heeft gedronken, dat zelfs de dominee tegen de bloemen staat te mompelen, komt de dochter van de dominee binnen. Ze zegt dat de zuster heeft gezegd dat hij onmiddellijk moest komen naar zijn zieke vrouw. De dominee haast zich weg maar zijn dochter blijft. Met z'n vieren hebben ze een leuke nacht. Ketelaar vertelt aan een van de andere gasten hoe het komt dat Akelei zo in zichzelf leeft: Akelei had een vriendin die gek was op dansen. Op een feest had een neger gevraagd of hij met haar mocht dansen, hij had het goed gevonden. De Leidenaren kwamen binnenvallen. Hij vocht en ging zoeken naar Marjolein, zijn vriendin. Hij vond haar in een donkere zaal met de neger tussen haar benen. Ze gingen in de auto van Ketelaar naar huis, Ketelaar reed. Onderweg vroeg Akelei hem te stoppen en hij zette Marjolein eruit. De volgende dag werd ze dood aangetroffen in het kanaal. Ze had zelfmoord gepleegd. Niet omdat ze spijt had maar omdat ze geen spijt had. Op het feest gedraagt iedereen zich steeds vreemder en op een gegeven moment kijkt iemand uit het raam en ziet dat de maan bloedrood is en de hele hemel verlicht. De aarde blijft echter duister en iedereen schuifelt maar wat door de straten. Akelei sluit zich bij hen aan en voor het eerst in lange tijd voelt hij zich op zijn plaats
Ik heb dit boek gekozen omdat ik het boek de val niet mocht lezen omdat dat te dun was. En dit boek leek me ook wel leuk. Mijn verwachtingen waren dat het een makkelijk te lezen boek was, dat over een jongen ging, die in zijn jeugd iets vreselijks had meegemaakt. Het boek ging daar ook wel over, maar ik had verwacht dat het ook uitgebreider over zijn jeugd zou gaan, maar dat was niet zo.
Eerste reactie Ik vond het een beetje een vaag boek, sommige stukken snapte ik niet helemaal waar het over ging, maar als ik dan gewoon doorlas werd het meestal toch wel duidelijk. Verder was het best een leuk boek om te lezen, het was meestal wel makkelijk geschreven, dus dat las wel lekker door. Structuur  Perspectief Bijna alle hoofdstukken worden personaal verteld, dit houdt in dat ze door Akelei worden verteld. Ook zijn er stukken waar het verhaal wordt verteld door een verteller.  Tijd Het verhaal speelt zich af op één dag, namelijk 20 augustus 1953, de dag waarop volgens velen de wereld zou vergaan. Het is tevens de verjaardag van de hoofdpersoon. Het boek heeft 157 bladzijden. Het verhaal verloopt niet chronologisch, er zijn twee tijdlagen. De eerste tijdlaag speelt zich in 1953 af (in het boek het heden) en de tweede tijdlaag speelt zich 23 jaar eerder af.  Ruimte Het verhaal speelt zich af in Haarlem. De sfeer is erg belangrijk, het is erg donker en triest. Een voorbeeld van de donker sfeer is als de hoofdpersoon mensen gaat uitnodigen voor zijn feest. Hij gaat dan naar zijn dokter toe om hem uit te nodigen: De kamer waar Akelei woont is zeer klein en oud, over de kerk zelf wordt niet veel verteld, wel wordt verteld hoe de trap naar waar hij moet spelen is, die is heel krap en vol met spijlen en het hangt er vol met spinnenwebben. Eindoordeel Ik vond het wel een mooi boek, maar wel moeilijk te begrijpen en soms wat vaag. Want er wordt in twee tijdlagen verteld. Namelijk in het heden over wat er die dag gebeurt, en over 23 jaar geleden, toen Akelei nog met Marjolein was. En die scheidingen waren soms heel moeilijk te zien, dus dan wist ik niet zeker of hij het nu over het heden had, of over 23 jaar terug. Verder vond ik het wel zielig voor Akelei dat hij zijn jeugdvriendin is kwijtgeraakt. Maar ik vond wel dat hij het zichzelf ook wel erg moeilijk maakte, want hij sloot zich af van de buitenwereld, en kwam bijna niet buiten. Hij ging alleen elke dag naar de kerk, omdat hij daar beiaardier was. Het laatste stukje vond ik echt heel vaag. Ik wist steeds niet precies waar hij het over had. Dan was het weer op het feest, en dan was het weer in het verleden, en daarna waren opeens alle gasten weg en klom Akelei uit het raam. Ik heb nadat ik het boek gelezen had, een samenvatting gezocht en die doorgelezen, en toen snapte ik het wel wat beter.
Verdiepingsopdracht
Vergelijk je eigen leeservaringen met die van twee recensies. Recensie 1: geschreven door C.J.E. Dinaux, uit het Haarlems Dagblad, in 1956 De recensent heeft het boek ervaren als erg uniek en hij vond het een boek waar hij zichzelf mee kon vergelijken. Ik vond het wel een erg uniek boek, zoiets had ik nog nooit gelezen, maar ik kon me zelf niet echt met de hoofdpersoon vergelijken. Dat komt denk ik, gedeeltelijk doordat we een verschillende benadering van literatuur hebben, maar ook wel een beetje persoonlijke smaak. Ik vond het zelf een beetje een vaag boek, en echt boeiend was het ook niet want er gebeurd niet veel. Maar de recensent denkt daar duidelijk anders over. Verder vindt de recensent het boek geheimzinnig. Daar ben ik het wel mee eens, want het begint dat Akelei realiseert dat hij jarig is, en dan gaat hij een feest geven. Maar ook is het gegeven dat de wereld op die dag zou vergaan, dus van af het begin af aan denk je wat dat met elkaar te maken heeft, en aan het eind is het nog niet helemaal duidelijk. Dat is wel geheimzinnig. Recensie 2: geschreven door Garmt Stuiveling, uit het Haagsch Dagblad, op 22-12-1956 De recensent vindt het een moeilijk bepaalbare novelle, omdat hij niet precies weet waar het nou precies om gaat. Of het is dat Akelei die dag 46 wordt, of is het meer. Want ook net die dag denkt hij terug naar 23 jaar geleden, toen zijn jeugdvriendin hem verraadde met een neger. Ik ben het met hem eens dat dat een beetje moeilijk te bepalen is. Waarschijnlijk gaat het om alle dingen bij elkaar. Want als hij 46 wordt is het 23 jaar geleden en toen was hij ook 23, dus dat zou kunnen zijn dat hij daarom op dat moment daaraan terugdenkt. Verder vindt de recensent dat de schrijver een aantal vragen oproept met het verhaal, waar hij geen antwoord op geeft. Bijvoorbeeld, wat de sekte er mee te maken had, die net die dag had uitgekozen om te verkondigen dat de wereld vergaat. Zelf weet ik ook geen antwoord op die vragen, en dat is een van de dingen die het boek ook geheimzinnig maakt. Nadat ik de recensies heb gelezen en bewerkt blijf ik toch bij mijn eerste reactie. Dat ik het een beetje een vaag boek vind, wat wel mooi geschreven is. Ik ben door de recensies wel meer gaan nadenken over het boek, maar ik blijf het een beetje vaag vinden. En de recensies zelf passen wat dat betreft ook wel goed bij het boek, want die zijn zelf ook een beetje vaag.