Zakelijke gegevens: Titel: Hersenschimmen
Auteur: J. Bernlef
Uitgever: Wolters Noordhoff
Jaar van uitgave: 2000 (grote lijsters) Samenvatting: Hersenschimmen gaat over een man van 71 jaar, Maarten de Klein. Hij heeft een vrouw Vera en een zoon en dochter. Hij woont samen met zijn vrouw bij Bosten in Amerika. De kinderen, Kitty en Fred, zijn het huis al lang uit. Bij Vera en Maarten woont wel een hond, Robert. Maarten wandelt elke dag met hem en ze zijn de grootste vrienden. De laatste tijd gaat het alleen niet zo goed met Maarten. Hij vergeet de tijd van de dag en zelfs weet hij niet eens meer of het nou dag of nacht is. Hij vergeet dingen te doen en wat er net gezegd is. Ook verdwaalt hij als hij met Robert gaat lopen. Dit soort kleine gebeurtenissen maken het voor Vera wel duidelijk, er is iets niet goed met Maarten. Maarten probeert dit ondanks alles verborgen te houden voor Vera. Maar de gesprekken kloppen niet meer en hij begint overduidelijk alles te vergeten. Vera zoekt naar een oplossing. Ze nodigt Phil uit om haar te helpen. Die kan dan op Maarten letten als Vera zelf moet werken of even weg wil. Maarten vergeet constant Phils naam en herkent haar ook niet meer. Hij vraagt zich steeds maar af wie dat blonde meisje is en wat ze hier doet. Als het echt niet meer gaat sturen ze Maarten naar een soort tehuis. (Het wordt niet echt duidelijk wat dit precies is) Hier wordt hij ’s nachts vastgebonden in het bed zodat hij niet zomaar weg kan gaan. Dit vindt hij erg vervelend maar hij weet niet meer wat hem overkomt en vergeet alles. Hier eindigt het boek met een hoop verwarring. Analyse: Karakters + omschrijving hoofdpersonen: ·Maarten: In het begin heeft hij redelijk alles op een rijtje maar later, door het dementeren, wordt dit een stuk minder. Hij wordt dan ook erg onzeker. Maarten houdt erg van zijn vrouw. Ook noemt hij z’n vader een paar keer. Hieraan kun je zien dat hij ook erg veel om zijn vader gaf. ·Vera: Haar karakter komt niet echt duidelijk naar voren. Ze is een hele lieve vrouw en zorgt goed voor haar man. Haar uiterlijk is niet duidelijk alleen dat ze bruin haar heeft komt naar voren.
Karakters + omschrijving bijpersoon: ·Phil: Alleen haar uiterlijk wordt beschreven. Ze heeft lang, blond haar, ze is erg groot en “een beetje plomp in de heupen”. Tijdsverloop: chronologisch. Tijdssprongen: Er komen alleen tijd sprongen voor als het om flashback gaat. Geen flashforwards. Vertelde tijd: een week ongeveer. Verteltijd: een paar dagen. Ruimte: Eigenlijk is de ruimte niet echt belangrijk en daarom ook niet erg gedetailleerd. Het had in elk land kunnen zijn. Perspectief: Het verhaal is verteld vanuit Maarten. Je leest alles wat hij denkt en hij ziet. Als er iets buiten hem om gebeurt komen ook de lezers dat niet te weten. Het lijkt dus net alsof je in het hoofd van Maarten zit. En daar is het erg warrig. Thema: De hoofdhandeling is het dementeren van Maarten dit proces verandert zijn relatie met Vera en zijn kijk op het leven. Hij begint in z’n eigen wereldje te leven. De vertelstijl is moeilijk te volgen. Ik snapte er af en toe helemaal niks meer van. Alles is door elkaar en steeds hetzelfde wordt herhaald. Hiermee wordt natuurlijk wel duidelijk mee weergegeven hoe het is om dement te worden. Het effect op mij was dat ik als ik een uurtje gelezen had helemaal in de war raakte net als Maarten. Je wordt gewoon gek van alles door elkaar dat is echt heel raar. Ik hoop ook dat ik alles op een rijtje houdt tegen die leeftijd. De relaties tussen Maarten en de rest verslechterden tragisch. Hij kon aan het eind niet meer communiceren en had niks meer door. Maarten is waarschijnlijk erg realistisch als het ook zo is om dement te worden.
Waardering: Ik vind het boek erg lastig om te lezen ik raakte (vooral aan het eind) heel erg in de war. Het is ook erg saai er gebeurd eigenlijk niks. (ik ben 2 keer in slaap gevallen) Ook wordt alles tachtig keer herhaald omdat hij het steeds vergeet. Super saai dus. Ik heb wel geleerd hoe het moet zijn om dement te worden. Je krijgt namelijk een goed inzicht in hoe die mensen zich voelen. Het goede aan het boek is dat de personen goed worden omschreven. Cijfer : 4,5