BESCHRIJVINGSOPDRACHT: Motivatie boekkeuze: Ik heb dit boek gekozen omdat het in de lijst bij module 5 stond. Het leek mij ook wel een leuk, interessant boek omdat het over dementie ging, daar weet ik eigenlijk niet zo veel van af. Eerste persoonlijke reactie: Ik vond het boek eerst wel interessant omdat het over een onderwerp ging waar ik niet zo veel van af wist, daarom was het ook nieuwsgierig makend. Maar na een tijdje vond ik het een beetje eentonig worden omdat het steeds maar weer over hetzelfde ging. Het is ook wel geloofwaardig omdat het over dementie gaat en dat is iets wat tegenwoordig wel voorkomt. Het boek zette me dus wel aan het denken. Korte samenvatting: Maarten Klein is een man van 71. hij woont met zijn vrouw Vera in Gloucester, aan de kust van de Verenigde Staten. Maarten wordt steeds vergeetachtiger; zo vergeet hij bijvoorbeeld zijn koffie op te drinken. Maar later word het erger. Hij merkt ook dat hij hardop tegen zichzelf praat. Zijn gedachten dwalen vaak door iets af naar gebeurtenissen uit het verleden, vooral uit zijn jeugd, uit de Tweede Wereldoorlog en uit de tijd dat hij op kantoor werkte. Soms roepen de herinneringen handelingen op waarvan hij zich niet bewust is. De symptomen van Maartens dementie worden duidelijker en heviger. Nadat hij weer met zijn gedachten iets uit zijn jeugd meemaakt komt hij weer in de ‘normale wereld’ en realiseert hij zich met machteloosheid, woede en angst dat hij niet meer helemaal meester is over de taal: hij moet zinnen soms eerst vanuit het Nederlands in het Engels vertalen voordat hij ze kan uitspreken en heeft moeite met het benoemen van voorwerpen. Steeds meer vermengt Maartens verleden zich met zijn dagelijks leven. Maarten verwart Vera met zijn moeder en zijn huis met dat van zijn grootouders. Wat zijn vrouw hem het ene moment vertelt, kan hij direct daarna weer vergeten zijn. Omdat de toestand gevaarlijk wordt, komt de gezinshulp Phil Taylor inwonen om op Maarten te letten. Deze vergeet steeds wie zij is en waarom ze er is, en verwart haar met zijn pianolerares van vroeger en met zijn dochter. Op een keer, nadat hij weer wakker is geworden na een injectie van de dokter, maakt hij een vuur in de open haard en verbrandt hij uit het album de foto's waarop hij is afgebeeld. Hij herkent zichzelf niet meer. Vera en Phil binden hem op een stoel vast. Ook hen herkent hij niet meer. Dan wordt hij in een ziekenwagen naar een inrichting gebracht. Er dringen nog maar flarden van buiten tot Maarten door; zijn wereld is gekrompen tot zijn onsamenhangende, maar soms plotseling heldere gedachten, waarin de taal een belangrijke rol speelt.
VERDIEPINGSOPDRACHT 1: Vertelsituatie: Het verhaal is verteld vanuit in ik-figuur. Je ziet het allemaal uit de ogen van de hoofdpersoon Maarten. Omdat Maarten steeds dementer wordt veranderd zijn persoonlijkheid en vervalt de ik-figuur later ook. Uit de ogen kijken van een dement iemand zou onduidelijk zijn in een verhaal. Thematiek: Het thema van het verhaal is dementie. Dit thema vind je vooral bij het eind. Hier kent hij z’n vrouw niet meer en vertoont hij raar gedrag; hij is hier erg dement. Het boek heet ‘Hersenschimmen’, omdat Maarten aan dementie lijdt. Er zitten dus schimmen in z’n hersenen. De situaties en de mensen uit het dagelijks leven veranderen in schimmen door de dementie. Later gebeurt dit ook met dingen uit het verleden. Uiteindelijk heeft een dement iemand alleen nog maar schimmen in z’n hersenen. Ruimte: Het verhaal speelt zich af in Gloucester. Dat ligt aan de oostkust van de Verenigde Staten. En dar vooral bij het huis van Maarten en Vera. VERDIEPINGSOPDRACHT 2: J. Bernlef (Hendrik Jan Marsman) werd geboren in 1936 in Sint-Pancras en is opgegroeid in Amsterdam en Haarlem. Na zijn H.B.S.-A is hij een half jaar student aan de Politieke-Sociale Faculteit in Amsterdam. Tegelijk werkt hij in een boekenwinkel. Toen hij in dienst was debuteerde hij met ‘Mijn zusje Olga’. Tussen 1958 en 1960 reist hij wat af tussen Nederland en Zweden. Later schrijft hij ‘Stenen Poelen’en ‘Kokkels’, waarvoor hij beide prijzen krijgt. Ook richt hij het tijdschrift ‘Rabarber’ op samen met G. Brands en K. Schippers. Verdere titels van hem zijn: IJsbergen De man in het midden, Meeuwen, Sneeuw. Ik geloof niet dat het onderwerp van dit boek, dementie. Een speciale reden heeft. Ik heb op internet gezocht naar informatie over de schrijver. Dat wat hierboven staat heb ik gevonden, maar ik heb nergens iets gelezen over waarom hij dit boek over dementie heeft laten gaan. Het zou best kunnen dat iemand in zijn omgeving dement is.