Schrijfster: Marg Minco
Uitgever: Bert Bakker; Amsterdam
Eerste druk: 1957
33e druk: 1989
Ondertitel: Een kleine Kroniek Schrijfster De schrijfster van dit boek is Marga Minco
Enkele bekende boeken van haar zijn Het bittere kruid, Een leeg huis en De val. Haar boeken hebben meestal het thema, De Tweede Wereldoorlog. De boeken zijn meestal rond de 90 bladzijde maar worden over het algemeen hele goeie boeken gevonden. Marga Minco is geboren in 1920 Bijzonderheden Er is een motto in het verhaal en dat luidt: ” Er rijdt door mijn hoofd een trein vol joden, ik leg het verleden als een wissel om……” (Bert Voeten)(Dat is de man van Marga Minco).
Hoofdrolspelers Er zijn eigenlijk heel veel belangrijke spelers, maar die kan ik natuurlijk niet allemaal opnoemen dus hier een kleinere selectie: -Marga, Dit boek gaat eigenlijk over haar zelf en is ook in de Ik vorm geschreven, opvallend vind ik is dat ze in het begin van het verhaal helemaal niet erg over de Duitsers denkt (haar vader ook niet) en aan het eind is ze erachter gekomen dat de Duitsers helemaal niet zulke lieverdjes zijn. Ook vind ze het heel erg dat ze haar ouders heeft moeten verlaten. -Vader, hij is niet echt een belangrijk persoon, maar ik vertel toch maar wel wat over hem omdat hij heel veel invloed heeft op Marga, door zijn positieve kijk op de oorlog krijgt Marga die ook, er wordt verder niet echt heel veel verteld over deze persoon -Dave, dit is de broer van Marga. Hij speelt niet echt een belangrijke rol, wel vind ik het knap dat hij een drankje dronk waar hij ziek van werd, maar dat lees je bij de samenvatting -Moeder, ook zij is een achtergrondpersoon, je komt bijna niks over haar te weten, je leest ook nooit wat zei denkt, dit is wel jammer want dat zou een extra ‘demensie’ geven, ze is echt een moeder type wat de hele tijd heel bezorg is. -Lotte, zij kan het heel goed vinden met Marga, zij is de vrouw van de broer van Marga (Dave dus). Ook zij is een achrtergrond persoon, je komt bijna niks over haar te weten en ze heeft eigenlijk nergens mee te maken in het verhaal -Bettie, Bettie is de een jaar oudere zus van Marga. Ze isheel dapper en door haar kom je wat meer dingen over Marga te weten, bijvoorbeeld dat Marga vroeger helemaal niet dapper was. Titel Het Bittere Kruid is de titel van dit boek. Voor dit boek ontving Marga Minco de Vijverbergprijs en het is vertaald in acht talen (dus ook 8 verschillende titels). De titel heeft betrekking op het eten van bittere kruiden wat een Joods ‘gebruik’ is. Het wordt gegeten op Pesach, de Israëlische paasdagen. Hiermee willen zij de bevrijding uit Egypte van de Joden herdenken. En daarmee ook de bittere tijden die de joden meemaakten. Nu beleeft Marga Minco deze zelf. De oorlog (kruid) heeft een lange nasmaak, het leeft nog steeds voort in de mensen. Perspectief Het verhaal is in de Ik vorm geschreven, oftewel vanuit Marga Tijd Het speelt zich af in de 2e wereld oorlog, net nadat hij is begonnen, en hij eindigt een paar dagen na de bevrijding. Het speelt zich af van 1939 tot 1945. Stijl Het boek is echt heel makkelijk te lezen, ik vond het net iets te makkelijk waardoor ik een aantal keer mijn concentratie verloor en een deel opnieuw moest lezen ( zie ook De Val). Af en toe wordt er een Joods woord bij gebruikt, de vertaling daarvan staat achterin het boek. Opbouw Het boek is verdeeld in 23 korte hoofdstukken van samen ongeveer 80 bladzijdes. De bladzijdes van het boek zijn niet zo groot, het lettertype daarentegen echter wel. Hierdoor lijkt het lezen sneller te gaan, want je hebt zo een hoofdstuk uit.
Samenvatting Een joods gezin (Marga haar zus Bettie en haar ouders) woont tijdens de 2e wereldoorlog in Breda. Marga heeft ook nog een broer (Dave) maar die woont samen met zijn vrouw in Amsterdam (daar wonen wij!). In het begin hebben ze niet veel last van de oorlog en ze denken dat de Duitsers niets verkeerds in de zin hebben, Marga denkt dit ook doordat haar vader haar heel erg beinvloed. Als Marga net terug uit het ziekenhuis komt, want ze had tbc, heeft vader inmiddels jodensterren gekregen die ze moeten dragen. In het begin vinden ze dit niet erg, maar dan mogen ze steeds minder zoals naar de bioscoop. Een paar dagen later worden de vader en Dave opgeroepen voor de keuring voor het werkkamp. Aangezien vader een huidziekte heeft en dave een drankje neemt waardoor hij ziek wordt, worden ze allebei afgekeurd. Een tijdje later wordt Bettie opgepakt in Amsterdam. Daarna liggen er een keer 3 brieven in de brievenbus. Dave, Lotte en Marga moeten zich melden voor transport. Eerst willen ze wel gaan en denken dat ze wat van de wereld zullen zien. Daarna komt er voor Marga en Dave een brief waarin staat dat ze niet hoeven te gaan, deze was vestuurd door de dokter. Hun ouders moeten naar Amsterdam omdat ze boven de 50 zijn. De kinderen blijven thuis alleen achter. Maar na een tijdje krijgt Marga er genoeg van en gaat met de trein naar Amsterdam. In Amsterdam blijft ze een tijdje bij haar ouders. Op een dag staan er onder het eten ineens 2 mannen binnen. Ze gingen praten met haar vader. Zij loopt naar buiten en als niemand oplet rent ze weg. Ze gaat naar het huis waar haar broer sinds enkele dagen zat onder gedoken. Ze bleekt haar haar en epileert haar wenkbrauwen zodat ze niet meer herkent zal worden als een joodse vrouw. Hierdoor kan ze veel meer doen en laten wat ze wil. De vrouw waar ze een kamer hebben gehuurd, zet hun na een tijdje eruit. Marga, Dave en Lotte gaan naar een onderduikadres in Utrecht. Maar op het station wordt Lotte aangehouden en Dave gaat met haar mee. Zo komt het dat Marga alleen naar Utrecht gaat. In Utrecht is geen plaats meer voor haar, dus gaat ze naar een kennis in Amsterdam. Wout heeft bij oom Hannes en plek voor haar geregeld. Oom Hannes brengt haar naar een boerderij maar daar is ook geen plek meer. Ze gaat dan naar een andere plek toe. Ze wordt onder gebracht bij een gezin. Als haar geld opraakt gaat ze weer weg bij het gezin. Tot na de oorlog verblijft ze in Heemstede. Na de oorlog gaat ze haar oom en tante opzoeken in Zeist. Zij zijn niet opgepakt omdat haar tante Nederlands was. Haar oom kon nog steeds niet begrijpen dat zijn familie allemaal dood was en ging ook elke dag naar de tramhalte om te kijken of ze niet toevallig langs kwamen. Toen haar oom gestorven was en Marga haar tante nog eens op ging zoeken zag ze ook de tramhalte waar hij altijd had gezeten maar zij besefte wel dat ze nooit meer terug zouden komen.