AUTEUR: JAN WOLKERS
TITEL: TURKS FRUIT
DRUK: 38E DRUK
UITGEVER: MEULENHOFF
PLAATS: AMSTERDAM
JAAR: 1988 1. BESCHRIJVINGSOPDRACHT I. Mijn ouders hebben het mij aangeraden, het was leuk om te lezen en niet zo dik . II. De hoofdpersoon is volgens mij Jan Wolkers zelf, want het boek is vanuit een ikpersoon beschreven. De andere belangrijke personage is Olga Stabulas. De relatie is die van 2 geliefden. De belangrijkste gebeurtenissen zijn de volgende: het uit elkaar gaan van Olga en de ikfiguur en de dood van Olga door een hersentumor. III. Uitgewerkte persoonlijke reactie
Ik vond Turks Fruit een goed boek, omdat ik vind dat de gebeurtenissen op een mooie, duidelijke manier zijn verteld. Bijvoorbeeld de passage waarin wordt verteld hoe Olga ’s gezondheid langzaamaan steeds verder achteruit ging, en dat ze dan op een gegeven moment overlijdt. Die vind ik erg mooi en treffend geschreven. “Toen kon ik niets anders doen dan haar wat voorlezen. Zomaar onzin uit de Libelle. Het gaf niet waar ik begon. Als ik even ophield zei ze soms iets. Het werd steeds onsamen- hangender, maar soms begreep ik dat ze iets over vroeger wilde zeggen. Als het tot haar doordrong wie ik was. (…) Er overviel me zo ’n verstikkend troosteloosheid als ik bij haar binnenkwam dat ik wel als Oliver Hardy met schuchtere en lompe opgewektheid er binnen had willen stuiven terwijl ik keihard riep: ‘Aloha babe!’ En dan door dat glas en dat horregaas had willen springen en met mijn rozen als parachute over de uitlopende kastanjes weg had willen zweven met haar. Als bij toverslag weer veranderd in het meisje van mijn dromen. Op een van de eerste voorjaarsdagen toen ik ’s middags kwam, was ze dood. Ze was de avond ervoor gestorven…” Het effect bij mij als lezer was, dat ik graag door wilde lezen, om alle gebeurtenissen zo snel mogelijk te weten te komen. Onderwerp

Het onderwerp van de tekst is de liefde tussen twee personen, die op de klippen loopt. Dat spreekt mij wel aan. Ik hou (op sommige momenten) wel van dat soort teksten. Ik had niet echt bepaalde verwachtingen van het boek. “Ik ging naar buiten en liep in het gangetje bijna tegen Olga aan die voor haar moeder uit liep. Ze keek me niet aan en wilde zo langs me lopen naar het damestoilet. Ineens sloeg mijn vuist naar voren. Precies op haar oog. Ze week achteruit tegen de muur en bleef zo staan met gebogen hoofd alsof ze niet onder razernij wilde verbergen dat zij de schuld was van alles. (...)Thuis dook ik verdoofd van ellende op mijn bed en ik wist zelf niet of ik nou geslapen had of half bewusteloos was geweest toen ze me midden in de nacht belde. Ze zei, dat ik zeker wel begreep dat ze niet meer thuis zou komen. Dat ze er verschrikkelijk uitzag met dat blauwe oog en dat dat nu al het tweede was binnen een paar maanden (…). Ik voelde mij ineens ijskoud worden. Ik zei haar dat ze gerust in dat hotel van waaruit ze belde kon blijven slapen met die klootzak. Dat ze daar dat oog niet als vrijbrief voor hoefde aan te voeren. En dat ik haar veel geluk wenste met die getrouwde vent, want dat ik de moet in zijn vinger had gezien waar die lafbek zijn trouwring had gezeten. (…) Ik had precies in de roos geschoten. Ze gooide meteen de hoorn neer” Gebeurtenissen
Ik vind vooral het moment dat Olga bij hem weggaat een belangrijke gebeurtenis, omdat die de hele verhaallijn verandert. Die gebeurtenis is naar mijn idee goed beschreven. Vooral zijn emoties worden duidelijk beschreven. De gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon spelen de belangrijkste rol. De gebeurtenissen vloeien logisch uit elkaar voort. Zij vertonen veel samenhang. “Thuis dook ik verdoofd van ellende op mijn bed en ik wist zelf niet of ik nou geslapen had of half bewusteloos was geweest toen ze me midden in de nacht belde. Ze zei, dat ik zeker wel begreep dat ze niet meer thuis zou komen. Dat ze er verschrikkelijk uitzag met dat blauwe oog en dat dat nu al het tweede was binnen een paar maanden (…). Ik voelde mij ineens ijskoud worden. Ik zei haar dat ze gerust in dat hotel van waaruit ze belde kon blijven slapen met die klootzak. Dat ze daar dat oog niet als vrijbrief voor hoefde aan te voeren. En dat ik haar veel geluk wenste met die getrouwde vent, want dat ik de moet in zijn vinger had gezien waar die lafbek zijn trouwring had gezeten. (…) Ik had precies in de roos geschoten. Ze gooide meteen de hoorn neer.” Personages
De hoofdpersoon is voor mij geen heldin. Het is geen speciaal persoon, het kan in principe iedere man zijn. Onder een held versta ik iemand die iets heel speciaals doet, wat niet snel iemand anders zou doen. Dat is op de hoofdpersoon volgens mij niet van toepassing. De karaktereigenschappen van de hoofdpersoon zijn naar mijn idee duidelijk beschreven. Ik heb het gevoel dat ik de hoofdpersoon langzamerhand leerde kennen, naarmate ik verder in het boek kwam. Ik keur het gedrag van de hoofdpersoon in de meeste gevallen goed, ook al zijn er uitzonderingen, namelijk het moment dat hij Olga in haar gezicht slaat: “Ik ging naar buiten en liep in het gangetje bijna tegen Olga aan die voor haar moeder uit liep. Ze keek me niet aan en wilde zo langs me lopen naar het damestoilet. Ineens sloeg mijn vuist naar voren. Precies op haar oog. Ze week achteruit tegen de muur en bleef zo staan met gebogen hoofd alsof ze niet onder razernij wilde verbergen dat zij de schuld was van alles.” Opbouw
Ik vond de opbouw van het verhaal niet ingewikkeld. Ook vond ik het boek bepaald niet spannend. Het gebruik van één grote flashback vond ik niet vervelend. De andere flashbacks vond ik eveneens niet vervelend. Als citaat wilde ik deze 108 bladzijden gebruiken, maar om dat allemaal over te gaan typen leek me een beetje overdreven. Daarom vermeld ik alleen de bladzijden, in de hoop dat u dat goedkeurt. Taalgebruik
Ik vind het taalgebruik in het boek niet moeilijk. Ik vind de verhouding tussen dialoog en beschrijvingen niet zo heel goed verdeeld. Er staan maar een paar echte dialogen in het boek, terwijl er wel heel veel beschreven staan. Aan het taal gebruik heb ik opgemerkt dat het allemaal erg eenvoudig te lezen is, het is absoluut niet moeilijk. “Maar die angst was gebleven. De eerste keer dat ze weer bij me aankwam nadat ze me verlaten had zei ze: ‘ik geloof dat ik enorme complexen heb. Ik weet alleen niet waar ze zitten. Daarom druk ik ze dus weg. Om ervan af te zijn.’ Een paar dagen voor het laatste kerstfeest dat we samen vierden had ik voor oudjaar een doos vuurwerk gekocht.” 2. VERDIEPINGSOPDRACHT I. Als je naar de voorkant van het boek kijkt, krijg je niet een bepaald idee van de inhoud. Het is een saaie, functionele voorkant, het is namelijk een zwarte achtergrond, met als enige tekst ‘Jan Wolkers Turks Fruit” De titel suggereert dat het boek over snoep gaat, want Turks Fruit is namelijk snoep. Er is geen motto aanwezig. II. “Ze zei dat Olga de laatste tijd steeds ergere hoofdpijn had gekregen. Ze had haar een keer ’s nachts bewusteloos op de wc gevonden. Ze had er uren gelegen.” Ik vind dit een open plek, omdat je niet weet waaróm Olga zoveel hoofdpijn heeft. “Zo ’n beul van een agent in zwart leer. Maar toen ze hem een paar houten klompjes had gegeven werd hij zo week als een kind” Ik vind dit een open plek omdat je niet weet waaróm die agent zo sentimenteel wordt. “Ze had daar een oudere vriendin gehad. De vrouw van een collega van haar man. Die was in het begin heel normaal geweest. Ze las wel eens wat theosofische boeken, maar daar sprak ze nooit over. Maar toen ging ze ineens als de mannen op pad waren briefjes bij de vrouwen onder de deur door schuiven waarop ze geschreven had ‘Bedwing uw begeerten! Streef naar bewuste Eenheid met het Al! De hartstocht verstoort de Harmonie in het Heelal! Liefde is de verenigende Kracht van de Grote Heelalse Magneet!’ en meer van zulk soort flauwekul.” Ik vind dit een open plek omdat ik geen idee heb waaróm die vrouw dat doet. III. Fragment 1: ja, de open plek wordt nog door de schrijver ingevuld. “Omdat de huisarts de oorzaak niet kon vinden moesten er foto ’s worden genomen in het ziekenhuis in Amsterdam. Nog voor de uitslag werd ze telefonisch opgeroepen. Ze moest meteen een hersenoperatie ondergaan. Ze hadden een luik opzij in haar hoofd gezaagd en er was een tumor zo groot als een stuk toiletzeep uitgekomen. Maar de wortels moesten ze laten zitten, omdat die in de hersens vastgegroeid zaten.” Die tumor verklaart de hoofdpijn, want als zo ’n ding ‘zo groot is als een stuk toiletzeep’ drukt dat flink op je hersenen. En dat zal dan ook flink pijn doen, denk ik. Fragment 2: ja, ook deze open plek wordt nog door de schrijver ingevuld. “zijn voorouders waren Hollanders geweest.” Dit verklaart waarom die agent ‘zo week werd als een kind’ toen Olga hem de klompjes gaf, want hij verbond aan die klompjes allerlei herinneringen (denk ik). Fragment 3: nee, deze open plek wordt niet door de schrijver ingevuld, maar ik denk
persoonlijk dat dit gedrag wordt veroorzaakt door de hitte in de Arabische Golf. Die steeg deze vrouw naar het hoofd, en ze werd helemaal gek IV. Ik denk dat het boek niet echt een superbelangrijke open plek heeft, want daar draait het verhaal niet om (mysteries en zo) V. Een belangrijke flashback: “Het was een van de eerste die ze me over hem vertelde, want ze hield veel van haar vader.” Dit is het begin van de flashback, die bijna het hele verhaal beslaat. Bijna alles wordt verteld vanuit het punt dat Olga bij hem wegging. Een ingelaste vooruitwijzing: “Ik was aardig in de rotzooi terechtgekomen nadat ze bij me weggegaan was. (…)” Als je het verhaal op een andere manier leest, zou je ook kunnen zeggen dat het gehele eerste hoofdstuk een vooruitwijzing is. Een vertraging: “Ik ging naar buiten en liep in het gangetje bijna tegen Olga aan die voor haar moeder uit liep. Ze keek me niet aan en wilde zo langs me lopen naar het damestoilet. Ineens sloeg mijn vuist naar voren. Precies op haar oog. Ze week achteruit tegen de muur en bleef zo staan met gebogen hoofd alsof ze niet onder razernij wilde verbergen dat zij de schuld was van alles.” ik vind dit een vertraging, omdat deze gebeurtenis uitgebreider wordt beschreven dan de meest andere. Een dwaalspoor heb ik niet kunnen vinden. VI. Het boek dat ik heb gelezen literatuur. Het is vermeld in de literatuurlijst van het boek, en ook in de literatuurlijst van school. 3. EVALUATIE 1. Ik vind Turks Fruit een erg leuk boek om te lezen. De gebeurtenissen zijn goed en duidelijk beschreven. Ook zitten er niet al te veel, al te grote open plekken in. 3. Ik ben tevreden over het uitvoeren van mijn beschrijving. Ik vond het niet zo heel moeilijk. 4. Ik ben ook wel redelijk tevreden over het uitvoeren van de Verdiepingsopdracht. Ik had daar wel meer moeite mee als dat ik met de beschrijving had. 6. Ik had geen moeite met het lezen van het boek. Ik vind dat er geen verwarrende of onduidelijke dingen in het boek zitten. 8. Ik vond vooral het vinden van geschikte citaten moeilijk. Maar dat kan heel goed komen

doordat ik dat nog niet eerder had gedaan. 9. Ik had wel de meeste vaardigheden, maar met sommige onderdelen van de Verdiepingsopdracht had ik een beetje moeite. Bijvoorbeeld het vinden van de geschikte citaten. 10. Ik ga de volgende keer het boek aandachtiger lezen, zodat ik misschien minder moeite heb met het vinden van de juiste citaten en open plekken.