Samenvatting
Het boek Max Havelaar is ingedeeld in twintig genummerde hoofdstukken, die later zo zijn ingedeeld door Jacob van Lennep. Hoofdstuk 1 tot en met 4 zijn geschreven door Batavus Droogstoppel evenals hoofdstuk 9 en 10. De rest van de hoofdstukken gaan over Max Havelaar als "assistent resident" in Lebak. Zij worden op papier gezet door Stern en zijn geschreven door Sjaalman. Hoofdstuk 20 wordt geschreven door Multatuli zelf. Het verhaal begint met een inleiding van Batavus Droogstoppel, makelaar in koffie en wonende op de Lauriergracht no.37. Hij wil een boek schrijven over de koffieveilingen, zonder tierlantijn, puur vanuit het verstand. Hij vertelt ons dat hij een vroegere kennis is tegengekomen die in plaats van een winterjas een soort sjaal om zijn schouders heeft. Hij noemt hem daarom Sjaalman. De dag na de ontmoeting krijgt Droogstoppel een pakket thuisgestuurd. Er zit een briefje bij van de Sjaalman of Droogstoppel hem wil helpen het boek uit te geven, eigenlijk wil Droogstoppel dit niet, maar als hij merkt dat het over koffie gaat, besluit hij dat hij best wat van Sjaalman in zijn boek kan opnemen. Aangezien het allemaal losse flodders zijn, geeft hij zijn voluntair Stern de opdracht zich bezig te houden met het aaneen schrijven van het boek. De titel zal luiden: "De koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy". Droogstoppel zal de solide hoofdstukken voor zijn rekening nemen! In hoofdstuk 5 begint dan het verhaal over Nederlands Indie uit het pak van Sjaalman, geschreven door Stern dat gaat over Max Havelaar. Havelaar is de nieuwe "assistent resident" te Lebak. Hij houdt een toespraak voor de hoofden te Lebak waarin hij vertelt dat hij op de hoogte is van al het onrecht dat de Javanen is aangedaan en dat hij zal proberen dat zo goed mogelijk te bestrijden. Hij weet van al deze zaken door zijn voorganger Slotering die alles heeft opgeschreven. Ook zijn controleur Verbrugge is hiervan op de hoogte en die weet ook dat Slotering waarschijnlijk vergiftigd is omdat hij iets tegen dit onrecht wilde doen. De grote boosdoener is de regent de Adhipathi Karta Nata Negara. Iedereen weet dat hij zijn macht misbruikt, maar niemand doet er wat aan. Dan onderbreekt Droogstoppel het verhaal en vertelt dat het hele verhaal van Havelaar niemand zal boeien. Hij geeft Stern opdracht iets beters te zoeken en deelt hem tevens mede dat hij het met al die poëzie helemaal bij het verkeerde eind heeft: allemaal onzin. Zelf geeft hij wat passages uit de preek van dominee Wawelaar. In de volgende hoofdstukken wordt o.a. het verhaal van de Japanse Steenhouwer vertelt waaruit blijkt dat de mens niet steeds naar meer moet verlangen. Havelaar gaat zich steeds meer storen aan het feit dat de regering niets doet aan de Adhipathi. Ook krijg je langzamerhand een beetje meer over Havelaar te weten door verhalen die hij vertelt. Dan kondigt Stern het verhaal van Saidja en Adinda aan en verontschuldigd zich voor de eentonigheid ervan. Saidjah en Adinda: Saidjahs vader heeft een buffel waar Saidjah erg aan gehecht is. De buffel wordt afgenomen door de regering. Saidjahs vader koopt een nieuwe buffel omdat hij de landrente moet terugbetalen en dus voldoende moet werken. Maar ook deze buffel wordt weer afgenomen, dit gebeurt 4 keer. Een van de buffels redt zijn leven en ook deze wordt weggehaald. Saidjahs moeder sterft van verdriet en zijn vader probeert te vluchten omdat hij de landrente niet meer kan betalen. Hij wordt opgepakt en sterft. Saidjah zal later met Adinda gaan trouwen, maar Saidjah gaat eerst geld verdienen voor een buffel. Ze spreken af op een plek in het bos en ze beloven elkaar trouw te blijven tot over 3 jaar. Als Saidjah onderweg is bedenkt hij zich hoeveel hij van Adinda houdt en gaat extra hard zijn best doen om veel geld te verdienen. Als hij na 3 jaar terug komt, is Adinda niet op de afgesproken plek. Hij gaat naar haar opzoek en ontdekt dat ze er niet meer is. Hij vindt haar dan, verminkt door de kolonisten en dood zichzelf ook. In het volgende hoofdstuk blijkt het dat Slotering is vermoord. Havelaar klaagt de regent aan wegens wanbeleid en afpersing van de Javaan. Maar in plaats van lof, wordt hij overgeplaatst naar Ngawi, een nietig dorpje waar hij een beetje weggemoffeld wordt. Havelaar besluit dan zijn ontslag in te dienen. Hij gaat naar Batavia om de gouverneur-generaal te spreken, maar die heeft geen tijd voor hem en Havelaar doolt arm en verlaten rond. Dan neemt Multatuli het verhaal over. Hij heeft Stern niet meer nodig en stuurt ook Droogstoppel weg .(stik in koffie en verdwijn) Hij vertelt dat zijn doel is iedereen te laten weten hoe de Javaan wordt afgeperst en uitgebuit. Eerste persoonlijke reactie
Ik vond dit boek in ieder geval nieuwsgierig makend, of eigenlijk de titel, omdat de naam Max Havelaar zeer bekend is, maar ik niet precies wist wie dat nou was. Dat is eigenlijk ook de reden waarom ik dit boek ben gaan lezen. Het verhaal omtrent Max Havelaar vond ik wel interessant om te lezen. Je kreeg veel achtergrond informatie over de streek en hoe het toen daar ging. Het boek was af en toe zeer saai. Vooral de stukken waarin Droogstoppel aan het woord komt waren zeer oninteressant en onaantrekkelijk om te lezen. Het boek heeft me zeker aan het denken gezet en dat is dan ook de reden dat ik nog een beetje achtergrondinformatie over schrijver en situatie heb gezocht. De naam ‘Max Havelaar’ kende ik al, maar heeft door dit boek ook betekenis gekregen. Ik denk dat de situatie beschreven in dit boek wel echt is en dat de daden van Max Havelaar echt waren, maar dat zijn trekken af en toe wel wat overdreven zijn beschreven. Leeservaring gedetailleerd beschrijven
Onderwerp
Het onderwerp van de tekst is de misstanden die ontstonden in Indonesië met betrekking tot de bevolking en de regering. Max Havelaar is een van de weinige niet corrupte overheidsmensen en probeert hier wat aan te veranderen. Het onderwerp spreekt me zeker aan. Ik ben het boek niet gaan lezen omdat ik wist wat het onderwerp was, maar omdat ik de naam ‘Max Havelaar’ kende. Ik wist niet precies waar die vandaan kwam en wilde dit graag weten. Ik ben door dit boek niet anders over het onderwerp gaan denken, maar ik denk dat dit niet zo vreemd is. Het lijkt mij logisch, dat er niemand is die het eens is met de manier waarop de mensen daar behandeld werden en de manier waarop de regering daar regeerde. Ik ben niet anders over het onderwerp gaan denken, maar heb me wel een beter beeld kunnen vormen. Gebeurtenissen
Ik heb zelf nooit gebeurtenissen zoals beschreven in het boek meegemaakt. Dit is ook niet zo vreemd, want het verhaal speelt in een andere tijd in een ander land en de mensen bevinden zich in een heel andere positie dan ik. Bovendien is in Nederland de controle op de overheid en machthebbers veel groter, zodat er nooit zo’n corrupt geheel kan ontstaan als in ‘Max Havelaar’ beschreven wordt. Ik moest soms in dit boek worstelen om door te lezen. Ik ben zelfs een keer helemaal gestopt en heb het boek teruggebracht naar de bibliotheek. Ik vond het echter zonde dat ik er toch al tijd in had gestoken, dus heb ik het weer opgehaald. De gebeurtenissen omtrent Max Havelaar bleven me boeien, maar de verhalen van Droogstoppel en Stern en de saaie achtergrondinformatie had voor mij weggelaten kunnen worden. Ik zag de gebeurtenissen niet echt voor me, maar ik denk dat dat kwam omdat de gebeurtenissen zich meestal in dezelfde omgeving afspeelden, namelijk bij het huis van Max Havelaar. De gebeurtenissen waren niet echt gebeurtenissen, maar meer gesprekken of brieven. Wel kon ik me een voorstelling maken van Havelaars huis en terrein. Personages
De hoofdpersoon van dit boek is zeker een held, maar ik denk niet dat ik op hem zou willen lijken. Max Havelaar kan blijkbaar niet tegen onrecht en doet er alles aan om dit tegen te gaan, ongeacht of dit schadelijk is voor hemzelf of zijn gezin. Want hoewel Havelaars’ moed bewonderingswaardig is, kun je je afvragen of wat hij heeft gedaan ook het verstandigste was om te doen. Hij dwong uiteindelijk zijn vrouw en kind tot een arm bestaan, iets wat misschien niet nodig zou zijn geweest wanneer hij het probleem van de corrupte regent op een andere manier zou hebben opgelost. Ik kon me niet zo goed verplaatsen in de personages. Dit werd denk ik veroorzaakt door het feit dat het verhaal zich afspeelde in een ander land in een andere tijd onder hele andere omstandig-heden dan die waarin ik verkeer. Je hoefde tijdens het verhaal niet veel invullen over het innerlijk van de personages. Dit was een voordeel, omdat je Max Havelaar nooit zoveel goede eigenschappen zou toe dichten dan de schrijver deed. Je zou hem dus een ander persoon maken. Van de andere hoofdpersonen, bijvoorbeeld Tine, weet je eigenlijk heel weinig van hun karakter. Dit is echter ook niet nodig, het enige wat je over Tine hoeft te weten is dat ze onvoorwaardelijk van Max houdt. Bouw
Dit verhaal kwam zeer langzaam op gang. Dit werd veroorzaakt door de inleiding van Droogstoppel die vreselijk saai was. Toen ik dat las had ik het gevoel dat ik het boek nooit zou uitlezen, omdat het zeer oninteressant was. Er zijn meerdere verhaallijnen in dit boek en dit stoorde mij. Niet zozeer omdat ik een hekel heb aan meerdere verhaallijnen in een boek, maar wel aan het storende commentaar van Droogstoppel. Ook het commentaar van Stern vond ik onbelangrijk, maar niet zo oninteressant als het commentaar van zijn baas. Het eind van het verhaal vond ik wel goed. Je weet hoe het met Max Havelaar is afgelopen (hij is Sjaalman en je weet dat hij ontslagen zonder hulp te krijgen van de gouverneur-generaal. Dan neemt Multatuli het nog over, om het moraal van het verhaal nog een onder woorden te brengen. Een zeer krachtig en verrassend eind. Taalgebruik
Ik vond de tekst wel lastig om te lezen omdat het taalgebruik niet bepaald modern was. Ik had wel een uitgave waarin de woorden die niet eens meer lijken op het moderne Nederlands werden vertaald, dit was wel een voordeel. Ik vond de manier van vertellen te uitgesponnen. Op ieder aspect van het verhaal werd door Stern (in aparte hoofdstukken) ingegaan met een volledige geschiedenis. Ik had het prettiger gevonden als het verhaal omtrent Max Havelaar gewoon in een keer had doorgelopen, dan was het ook makkelijker geweest de aandacht bij het verhaal te houden. Het taalgebruik paste wel bij het onderwerp, omdat het verhaal zich afspeelt in een tijd waarin het taalgebruik ook anders was. Evaluatie
Om te beginnen vond ik het verhaal rondom Max Havelaar leuk om een keer te lezen. Omdat het een naam is die veel voorkomt, is het wel leuk om te weten waar die naam nu eigenlijk voor staat. In principe vond ik het een leuk boek, op enkele delen van het verhaal na. Zo vond ik het bijvoorbeeld zeer vervelend dat er commentaar door Droogstoppel geleverd werd en was de achtergrondinformatie zo nu en dan nogal langdradig en saai (bijvoorbeeld de uiteenzetting van het bestuurlijk apparaat). Wat ik wel leuk vond, was dat je te weten komt hoe men besluit een boek te gaan schrijven, waar de informatie vandaan komt en dat Multatuli aan het eind het schrijven overneemt. Het einde van Max Havelaar is verrassend en origineel. Multatuli laat de personages die hij tot leven heeft geroepen weer verdwijnen. Hij heeft ze geschapen met een doel. (Daar weet zijn collega Mulisch een eeuw later ook wel raad mee.) Het boek verandert aan het einde van het boek van een roman in een pamflet, een aanklacht en een noodkreet. "De Javaan wordt mishandeld. Want: weerlegging van de hoofdstrekking van het werk is onmogelijk!" De tweeledigheid van het boek (Droogstoppel's geschrijf en het verhaal van Max Havelaar) zorgen voor afwisseling. Droogstoppel's stijl is kort, droog en stoppelig. Hij valt telkens weer terug op zijn principiële stellingen via zogenaamd logische redeneringen. Dit geeft een humoristisch tintje aan een werk met een serieuze boodschap. Wat ook voor afwisseling zorgde en hier en daar zelfs voor verduidelijking, waren de gedichten en het verhaal van Adinda en Saidjah. Het taalgebruik vond ik niet zo prettig, maar het paste wel bij de sfeer van het verhaal en de tijd waarin het zich afspeelt en daarom was het ook niet heel erg storend. Al met al een boek dat leuk is om een keer gelezen te hebben met een paar hele vervelende, langdradige en misschien wel overbodige stukken. De auteur
Multatuli is een pseudoniem van Eduard Douwes Dekker. Dekker is geboren in Amsterdam. In 1838 ging hij op 18-jarige leeftijd naar Oost-Indië. Hij werd controleur op Sumatra. In 1846 trouwde hij met Everdine van Wijnbergen (Tine in Max Havelaar). In 1856 werd hij assistent resident van Lebak (West Java). Hoe het hem daar verging, wordt verteld in de Max Havelaar. In 1859 schreef Dekker in een Brussels café‚ de Max Havelaar. Daarna had hij een zwervend bestaan als schrijver van artikelen in kranten en tijdschriften. Dekker zat altijd in financiële nood, hij betaalde zijn schulden met het geld van zij fanclub. Dekker overleed 1887 in Nieder-Ingelheim. De personages
Omdat het boek een autobiografie is, is de schrijver: Multatuli, alias Eduart Douwes Dekker de hoofdpersoon. Maar omdat hij zichzelf in verschillende fases van zijn leven met verschillende personen heeft geïdentificeerd lijkt het of het boek meerdere hoofdpersonen heeft, namelijk: Max Havelaar E.Douwes Dekker in zijn tijd in Nederlands Indië. Hij is de hoofdpersoon uit het verhaal van Sjaalman. Hij is een oprechte man, hij helpt andere zoveel hij kan, zelfs als dat ten koste van hemzelf gaat. Hij speelt de hoofdrol in Lebak waar hij strijdt tegen het onrecht dat de Javanen wordt aangedaan. Tine De vrouw van Max Havelaar die hem door dik en dun steunt en hem blind vertrouwd. Het is een soort ode aan E. Douwes Dekkers eigen vrouw. Max jr. Het zoontje van Max en Tine waarover weinig wordt gezegd. Het wordt wel duidelijk dat zijn ouders heel veel van hem houden. Sjaalman Dit is Eduart Douwes Dekker in de tijd dat hij ontslag heeft genomen en dus arm is en maar wat rond dwaalt en gaat schrijven. Sjaalman heeft vroeger bij Droogstoppel op school gezeten en hem een keer gered uit een vechtpartij. Hij is arm en dankt zijn naam aan de sjaal die om zijn schouders hangt in plaats van een jas. Hij vraagt Droogstoppel om hem te helpen met het uitgeven van zijn boek. Zelf wordt hij ontslagen bij een boekhandel. Zijn vrouw is van betere komaf dan hijzelf en haar familie raadt haar aan van Sjaalman te scheiden. Ik denk dat zij dezelfde is als Tine en dus Dekkers eigen vrouw, want ook zij komt erg lief over. Hun zoontje dat een "halve broek" draagt. Je kunt hem identificeren met Max jr. omdat je ergens anders leest dat Max zo'n zelfde broekje met een geborduurde band heeft. Hierdoor wordt dus ook nog eens duidelijk gemaakt dat Sjaalman en Max Havelaar dezelfde zijn. Ernest Stern Dit is Eduart Douwes Dekker als schrijver. Hij is een Duitse volontair die van een belangrijke familie voor de koffiehandel komt. Daarom neemt Droogstoppel hem in huis. Hij is een jongen die zich bezighoudt met poëzie en kunst, iets waar Droogstoppel faliekant tegen is. Multatuli Hij is de eigenlijke schrijver van dit boek. Hij komt pas aan het einde naar buiten en vertelt waarom hij dit boek schreef. Batavus Droogstoppel. Hij is een apart persoon, een soort spiegeling van hoe het niet moet. Hij is egoïstisch, arrogant, laf, hypocriet en onbeschoft. Hij moet de corruptie en het fout handelen van de regering voorstellen waar Multatuli zo tegen is. Droogstoppel is tegen alle vormen van kunst en vindt het hele verhaal over Max Havelaar maar niks. Marie, zijn dochter is diep onder de indruk van Sjaalmans boek waar Stern haar mee confronteert. Frits is zijn zoon die teveel achter Stern en zijn gezwam aanloopt volgens zijn vader.
Het boek Max Havelaar is ingedeeld in twintig genummerde hoofdstukken, die later zo zijn ingedeeld door Jacob van Lennep. Hoofdstuk 1 tot en met 4 zijn geschreven door Batavus Droogstoppel evenals hoofdstuk 9 en 10. De rest van de hoofdstukken gaan over Max Havelaar als "assistent resident" in Lebak. Zij worden op papier gezet door Stern en zijn geschreven door Sjaalman. Hoofdstuk 20 wordt geschreven door Multatuli zelf. Het verhaal begint met een inleiding van Batavus Droogstoppel, makelaar in koffie en wonende op de Lauriergracht no.37. Hij wil een boek schrijven over de koffieveilingen, zonder tierlantijn, puur vanuit het verstand. Hij vertelt ons dat hij een vroegere kennis is tegengekomen die in plaats van een winterjas een soort sjaal om zijn schouders heeft. Hij noemt hem daarom Sjaalman. De dag na de ontmoeting krijgt Droogstoppel een pakket thuisgestuurd. Er zit een briefje bij van de Sjaalman of Droogstoppel hem wil helpen het boek uit te geven, eigenlijk wil Droogstoppel dit niet, maar als hij merkt dat het over koffie gaat, besluit hij dat hij best wat van Sjaalman in zijn boek kan opnemen. Aangezien het allemaal losse flodders zijn, geeft hij zijn voluntair Stern de opdracht zich bezig te houden met het aaneen schrijven van het boek. De titel zal luiden: "De koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy". Droogstoppel zal de solide hoofdstukken voor zijn rekening nemen! In hoofdstuk 5 begint dan het verhaal over Nederlands Indie uit het pak van Sjaalman, geschreven door Stern dat gaat over Max Havelaar. Havelaar is de nieuwe "assistent resident" te Lebak. Hij houdt een toespraak voor de hoofden te Lebak waarin hij vertelt dat hij op de hoogte is van al het onrecht dat de Javanen is aangedaan en dat hij zal proberen dat zo goed mogelijk te bestrijden. Hij weet van al deze zaken door zijn voorganger Slotering die alles heeft opgeschreven. Ook zijn controleur Verbrugge is hiervan op de hoogte en die weet ook dat Slotering waarschijnlijk vergiftigd is omdat hij iets tegen dit onrecht wilde doen. De grote boosdoener is de regent de Adhipathi Karta Nata Negara. Iedereen weet dat hij zijn macht misbruikt, maar niemand doet er wat aan. Dan onderbreekt Droogstoppel het verhaal en vertelt dat het hele verhaal van Havelaar niemand zal boeien. Hij geeft Stern opdracht iets beters te zoeken en deelt hem tevens mede dat hij het met al die poëzie helemaal bij het verkeerde eind heeft: allemaal onzin. Zelf geeft hij wat passages uit de preek van dominee Wawelaar. In de volgende hoofdstukken wordt o.a. het verhaal van de Japanse Steenhouwer vertelt waaruit blijkt dat de mens niet steeds naar meer moet verlangen. Havelaar gaat zich steeds meer storen aan het feit dat de regering niets doet aan de Adhipathi. Ook krijg je langzamerhand een beetje meer over Havelaar te weten door verhalen die hij vertelt. Dan kondigt Stern het verhaal van Saidja en Adinda aan en verontschuldigd zich voor de eentonigheid ervan. Saidjah en Adinda: Saidjahs vader heeft een buffel waar Saidjah erg aan gehecht is. De buffel wordt afgenomen door de regering. Saidjahs vader koopt een nieuwe buffel omdat hij de landrente moet terugbetalen en dus voldoende moet werken. Maar ook deze buffel wordt weer afgenomen, dit gebeurt 4 keer. Een van de buffels redt zijn leven en ook deze wordt weggehaald. Saidjahs moeder sterft van verdriet en zijn vader probeert te vluchten omdat hij de landrente niet meer kan betalen. Hij wordt opgepakt en sterft. Saidjah zal later met Adinda gaan trouwen, maar Saidjah gaat eerst geld verdienen voor een buffel. Ze spreken af op een plek in het bos en ze beloven elkaar trouw te blijven tot over 3 jaar. Als Saidjah onderweg is bedenkt hij zich hoeveel hij van Adinda houdt en gaat extra hard zijn best doen om veel geld te verdienen. Als hij na 3 jaar terug komt, is Adinda niet op de afgesproken plek. Hij gaat naar haar opzoek en ontdekt dat ze er niet meer is. Hij vindt haar dan, verminkt door de kolonisten en dood zichzelf ook. In het volgende hoofdstuk blijkt het dat Slotering is vermoord. Havelaar klaagt de regent aan wegens wanbeleid en afpersing van de Javaan. Maar in plaats van lof, wordt hij overgeplaatst naar Ngawi, een nietig dorpje waar hij een beetje weggemoffeld wordt. Havelaar besluit dan zijn ontslag in te dienen. Hij gaat naar Batavia om de gouverneur-generaal te spreken, maar die heeft geen tijd voor hem en Havelaar doolt arm en verlaten rond. Dan neemt Multatuli het verhaal over. Hij heeft Stern niet meer nodig en stuurt ook Droogstoppel weg .(stik in koffie en verdwijn) Hij vertelt dat zijn doel is iedereen te laten weten hoe de Javaan wordt afgeperst en uitgebuit. Eerste persoonlijke reactie
Ik vond dit boek in ieder geval nieuwsgierig makend, of eigenlijk de titel, omdat de naam Max Havelaar zeer bekend is, maar ik niet precies wist wie dat nou was. Dat is eigenlijk ook de reden waarom ik dit boek ben gaan lezen. Het verhaal omtrent Max Havelaar vond ik wel interessant om te lezen. Je kreeg veel achtergrond informatie over de streek en hoe het toen daar ging. Het boek was af en toe zeer saai. Vooral de stukken waarin Droogstoppel aan het woord komt waren zeer oninteressant en onaantrekkelijk om te lezen. Het boek heeft me zeker aan het denken gezet en dat is dan ook de reden dat ik nog een beetje achtergrondinformatie over schrijver en situatie heb gezocht. De naam ‘Max Havelaar’ kende ik al, maar heeft door dit boek ook betekenis gekregen. Ik denk dat de situatie beschreven in dit boek wel echt is en dat de daden van Max Havelaar echt waren, maar dat zijn trekken af en toe wel wat overdreven zijn beschreven. Leeservaring gedetailleerd beschrijven
Het onderwerp van de tekst is de misstanden die ontstonden in Indonesië met betrekking tot de bevolking en de regering. Max Havelaar is een van de weinige niet corrupte overheidsmensen en probeert hier wat aan te veranderen. Het onderwerp spreekt me zeker aan. Ik ben het boek niet gaan lezen omdat ik wist wat het onderwerp was, maar omdat ik de naam ‘Max Havelaar’ kende. Ik wist niet precies waar die vandaan kwam en wilde dit graag weten. Ik ben door dit boek niet anders over het onderwerp gaan denken, maar ik denk dat dit niet zo vreemd is. Het lijkt mij logisch, dat er niemand is die het eens is met de manier waarop de mensen daar behandeld werden en de manier waarop de regering daar regeerde. Ik ben niet anders over het onderwerp gaan denken, maar heb me wel een beter beeld kunnen vormen. Gebeurtenissen
Ik heb zelf nooit gebeurtenissen zoals beschreven in het boek meegemaakt. Dit is ook niet zo vreemd, want het verhaal speelt in een andere tijd in een ander land en de mensen bevinden zich in een heel andere positie dan ik. Bovendien is in Nederland de controle op de overheid en machthebbers veel groter, zodat er nooit zo’n corrupt geheel kan ontstaan als in ‘Max Havelaar’ beschreven wordt. Ik moest soms in dit boek worstelen om door te lezen. Ik ben zelfs een keer helemaal gestopt en heb het boek teruggebracht naar de bibliotheek. Ik vond het echter zonde dat ik er toch al tijd in had gestoken, dus heb ik het weer opgehaald. De gebeurtenissen omtrent Max Havelaar bleven me boeien, maar de verhalen van Droogstoppel en Stern en de saaie achtergrondinformatie had voor mij weggelaten kunnen worden. Ik zag de gebeurtenissen niet echt voor me, maar ik denk dat dat kwam omdat de gebeurtenissen zich meestal in dezelfde omgeving afspeelden, namelijk bij het huis van Max Havelaar. De gebeurtenissen waren niet echt gebeurtenissen, maar meer gesprekken of brieven. Wel kon ik me een voorstelling maken van Havelaars huis en terrein. Personages
De hoofdpersoon van dit boek is zeker een held, maar ik denk niet dat ik op hem zou willen lijken. Max Havelaar kan blijkbaar niet tegen onrecht en doet er alles aan om dit tegen te gaan, ongeacht of dit schadelijk is voor hemzelf of zijn gezin. Want hoewel Havelaars’ moed bewonderingswaardig is, kun je je afvragen of wat hij heeft gedaan ook het verstandigste was om te doen. Hij dwong uiteindelijk zijn vrouw en kind tot een arm bestaan, iets wat misschien niet nodig zou zijn geweest wanneer hij het probleem van de corrupte regent op een andere manier zou hebben opgelost. Ik kon me niet zo goed verplaatsen in de personages. Dit werd denk ik veroorzaakt door het feit dat het verhaal zich afspeelde in een ander land in een andere tijd onder hele andere omstandig-heden dan die waarin ik verkeer. Je hoefde tijdens het verhaal niet veel invullen over het innerlijk van de personages. Dit was een voordeel, omdat je Max Havelaar nooit zoveel goede eigenschappen zou toe dichten dan de schrijver deed. Je zou hem dus een ander persoon maken. Van de andere hoofdpersonen, bijvoorbeeld Tine, weet je eigenlijk heel weinig van hun karakter. Dit is echter ook niet nodig, het enige wat je over Tine hoeft te weten is dat ze onvoorwaardelijk van Max houdt. Bouw
Dit verhaal kwam zeer langzaam op gang. Dit werd veroorzaakt door de inleiding van Droogstoppel die vreselijk saai was. Toen ik dat las had ik het gevoel dat ik het boek nooit zou uitlezen, omdat het zeer oninteressant was. Er zijn meerdere verhaallijnen in dit boek en dit stoorde mij. Niet zozeer omdat ik een hekel heb aan meerdere verhaallijnen in een boek, maar wel aan het storende commentaar van Droogstoppel. Ook het commentaar van Stern vond ik onbelangrijk, maar niet zo oninteressant als het commentaar van zijn baas. Het eind van het verhaal vond ik wel goed. Je weet hoe het met Max Havelaar is afgelopen (hij is Sjaalman en je weet dat hij ontslagen zonder hulp te krijgen van de gouverneur-generaal. Dan neemt Multatuli het nog over, om het moraal van het verhaal nog een onder woorden te brengen. Een zeer krachtig en verrassend eind. Taalgebruik
Ik vond de tekst wel lastig om te lezen omdat het taalgebruik niet bepaald modern was. Ik had wel een uitgave waarin de woorden die niet eens meer lijken op het moderne Nederlands werden vertaald, dit was wel een voordeel. Ik vond de manier van vertellen te uitgesponnen. Op ieder aspect van het verhaal werd door Stern (in aparte hoofdstukken) ingegaan met een volledige geschiedenis. Ik had het prettiger gevonden als het verhaal omtrent Max Havelaar gewoon in een keer had doorgelopen, dan was het ook makkelijker geweest de aandacht bij het verhaal te houden. Het taalgebruik paste wel bij het onderwerp, omdat het verhaal zich afspeelt in een tijd waarin het taalgebruik ook anders was. Evaluatie
Om te beginnen vond ik het verhaal rondom Max Havelaar leuk om een keer te lezen. Omdat het een naam is die veel voorkomt, is het wel leuk om te weten waar die naam nu eigenlijk voor staat. In principe vond ik het een leuk boek, op enkele delen van het verhaal na. Zo vond ik het bijvoorbeeld zeer vervelend dat er commentaar door Droogstoppel geleverd werd en was de achtergrondinformatie zo nu en dan nogal langdradig en saai (bijvoorbeeld de uiteenzetting van het bestuurlijk apparaat). Wat ik wel leuk vond, was dat je te weten komt hoe men besluit een boek te gaan schrijven, waar de informatie vandaan komt en dat Multatuli aan het eind het schrijven overneemt. Het einde van Max Havelaar is verrassend en origineel. Multatuli laat de personages die hij tot leven heeft geroepen weer verdwijnen. Hij heeft ze geschapen met een doel. (Daar weet zijn collega Mulisch een eeuw later ook wel raad mee.) Het boek verandert aan het einde van het boek van een roman in een pamflet, een aanklacht en een noodkreet. "De Javaan wordt mishandeld. Want: weerlegging van de hoofdstrekking van het werk is onmogelijk!" De tweeledigheid van het boek (Droogstoppel's geschrijf en het verhaal van Max Havelaar) zorgen voor afwisseling. Droogstoppel's stijl is kort, droog en stoppelig. Hij valt telkens weer terug op zijn principiële stellingen via zogenaamd logische redeneringen. Dit geeft een humoristisch tintje aan een werk met een serieuze boodschap. Wat ook voor afwisseling zorgde en hier en daar zelfs voor verduidelijking, waren de gedichten en het verhaal van Adinda en Saidjah. Het taalgebruik vond ik niet zo prettig, maar het paste wel bij de sfeer van het verhaal en de tijd waarin het zich afspeelt en daarom was het ook niet heel erg storend. Al met al een boek dat leuk is om een keer gelezen te hebben met een paar hele vervelende, langdradige en misschien wel overbodige stukken. De auteur
Multatuli is een pseudoniem van Eduard Douwes Dekker. Dekker is geboren in Amsterdam. In 1838 ging hij op 18-jarige leeftijd naar Oost-Indië. Hij werd controleur op Sumatra. In 1846 trouwde hij met Everdine van Wijnbergen (Tine in Max Havelaar). In 1856 werd hij assistent resident van Lebak (West Java). Hoe het hem daar verging, wordt verteld in de Max Havelaar. In 1859 schreef Dekker in een Brussels café‚ de Max Havelaar. Daarna had hij een zwervend bestaan als schrijver van artikelen in kranten en tijdschriften. Dekker zat altijd in financiële nood, hij betaalde zijn schulden met het geld van zij fanclub. Dekker overleed 1887 in Nieder-Ingelheim. De personages
Omdat het boek een autobiografie is, is de schrijver: Multatuli, alias Eduart Douwes Dekker de hoofdpersoon. Maar omdat hij zichzelf in verschillende fases van zijn leven met verschillende personen heeft geïdentificeerd lijkt het of het boek meerdere hoofdpersonen heeft, namelijk: Max Havelaar E.Douwes Dekker in zijn tijd in Nederlands Indië. Hij is de hoofdpersoon uit het verhaal van Sjaalman. Hij is een oprechte man, hij helpt andere zoveel hij kan, zelfs als dat ten koste van hemzelf gaat. Hij speelt de hoofdrol in Lebak waar hij strijdt tegen het onrecht dat de Javanen wordt aangedaan. Tine De vrouw van Max Havelaar die hem door dik en dun steunt en hem blind vertrouwd. Het is een soort ode aan E. Douwes Dekkers eigen vrouw. Max jr. Het zoontje van Max en Tine waarover weinig wordt gezegd. Het wordt wel duidelijk dat zijn ouders heel veel van hem houden. Sjaalman Dit is Eduart Douwes Dekker in de tijd dat hij ontslag heeft genomen en dus arm is en maar wat rond dwaalt en gaat schrijven. Sjaalman heeft vroeger bij Droogstoppel op school gezeten en hem een keer gered uit een vechtpartij. Hij is arm en dankt zijn naam aan de sjaal die om zijn schouders hangt in plaats van een jas. Hij vraagt Droogstoppel om hem te helpen met het uitgeven van zijn boek. Zelf wordt hij ontslagen bij een boekhandel. Zijn vrouw is van betere komaf dan hijzelf en haar familie raadt haar aan van Sjaalman te scheiden. Ik denk dat zij dezelfde is als Tine en dus Dekkers eigen vrouw, want ook zij komt erg lief over. Hun zoontje dat een "halve broek" draagt. Je kunt hem identificeren met Max jr. omdat je ergens anders leest dat Max zo'n zelfde broekje met een geborduurde band heeft. Hierdoor wordt dus ook nog eens duidelijk gemaakt dat Sjaalman en Max Havelaar dezelfde zijn. Ernest Stern Dit is Eduart Douwes Dekker als schrijver. Hij is een Duitse volontair die van een belangrijke familie voor de koffiehandel komt. Daarom neemt Droogstoppel hem in huis. Hij is een jongen die zich bezighoudt met poëzie en kunst, iets waar Droogstoppel faliekant tegen is. Multatuli Hij is de eigenlijke schrijver van dit boek. Hij komt pas aan het einde naar buiten en vertelt waarom hij dit boek schreef. Batavus Droogstoppel. Hij is een apart persoon, een soort spiegeling van hoe het niet moet. Hij is egoïstisch, arrogant, laf, hypocriet en onbeschoft. Hij moet de corruptie en het fout handelen van de regering voorstellen waar Multatuli zo tegen is. Droogstoppel is tegen alle vormen van kunst en vindt het hele verhaal over Max Havelaar maar niks. Marie, zijn dochter is diep onder de indruk van Sjaalmans boek waar Stern haar mee confronteert. Frits is zijn zoon die teveel achter Stern en zijn gezwam aanloopt volgens zijn vader.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden