1. Beschrijvingsopdracht
Motivatie van de boekkeuze
Ik heb dit boek gekozen, omdat ik eigenlijk wel een boek over de oorlog wilde lezen en omdat ik dit boek bij de Lijsters van 1998 had zitten en het uit voldoende pagina’s bestond (414 blz. originele druk 435 blz.) was dit een heel mooie oplossing. Weergave van de inhoud
Als de Lotte en Anna na bijna 70 jaar gescheiden te zijn geweest elkaar in Spa in een Thermaal-Instituut weer ontmoeten wil Lotte in het begin niets van Anna weten, maar omdat Anna blijft aandringen komen langzaam de verhalen over vroeger los. Anna is na het overlijden van beide ouders bij haar grootvader in huis gekomen en daar ingezet als werkkracht. Ze groeit op in een land waar Hitler en zijn ideeën in rap tempo oprukken. Door de mishandelingen van haar oom wordt Anna opgenomen in een klooster, waar ze geneest en dat haar later ook de mogelijkheid biedt om een opleiding tot kamermeisje te volgen. Na de studie gaat ze bij een rijke familie werken, die telkens als de oorlog dichterbij komt verhuist. Als ze de man van haar dromen ontmoet en daar enige tijd later mee trouwt lijkt de oorlog zo erg nog niet, maar nadat ze het bericht krijgt dat hij is gesneuveld, wordt ze met de neus op de feiten gedrukt en vindt ze dat de situatie moet veranderen. Anna gaat bij de kinderbescherming werken. Lotte daarentegen kwam omdat ze last het van beginnende TBC in Nederland terecht bij familie van een oudtante die haar als hun eigen kind opnamen. Tijdens de oorlog helpt Lotte, met het gezin, onderduikers. Net op het moment dat Lotte en David, een van de onderduikers, serieuze plannen hebben wordt David opgepakt en gedeporteerd. Aan het eind van de oorlog komt er een nieuwe man in Lotte’s leven, weer een onderduiker, waar ze na de oorlog mee trouwt. Als Lotte de situatie van Anna, en andere gewone Duitsers, begint te begrijpen is het al te laat, Anna is overleden aan een hartaanval. Uitgewerkte persoonlijke reactie
Onderwerp
Het onderwerp van de tekst is volgens mij het leven van de gewone man/vrouw in de Tweede Wereldoorlog en ik vind dit een interessant onderwerp omdat ik best wel geïnteresseerd ben in de Tweede Wereldoorlog en hoe de gewone mensen deze hebben beleefd/overleefd.
De verwachtingen die ik van dit boek had voordat ik het ging lezen zijn gewekt door het lezen van het stukje tekst op de achterflap van het boek. Mijn verwachtingen waren dat het boek over twee Duitse zusjes ging die gescheiden waren van elkaar en op latere leeftijd elkaar weer hebben ontmoet en over het leven in WO2 gezien vanuit een Duitse en een Nederlandse. Deze verwachtingen zijn allen uitgekomen, en dat was eigenlijk ook wel te verwachten, omdat de dingen die op de achterflap staan meestal rechtstreeks uit het boek komen.
Over dit soort onderwerpen denk ik regelmatig na en dan denk ik vooral over het feit hoe het heeft kunnen gebeuren, de rassenhaat en dan voornamelijk de jodenhaat, en waarom het nu weer op het punt staat te gebeuren. Ik ben over dit soort onderwerpen niet anders gaan denken na het lezen van dit boek, maar ik ben beter gaan begrijpen waarom de mensen er toen “in zijn gelopen”, waarom ze het toen niet zagen. Het onderwerp van dit boek is met veel precisie tot een heel gedetailleerd boek gebundeld, en met vele omwegen probeert de schrijfster duidelijk te maken wat ze met het boek wil zeggen.
Ik denk dat de schrijfster met boek wil zeggen dat de meeste allang blij waren dat ze werk hadden en zagen verder niet wat Hitler deed, helaas zijn degenen die het wel wisten er niet tegenin gegaan en hebben ze het niet geprobeerd en/of gekund om anderen te doen inzien wat Hitler deed en nog van plan was. Degenen die wel geprobeerd hebben er iets aan te
doen werden op al mogelijke manieren tegengewerkt en hadden moeite genoeg om te voorkomen dat ze gesnapt werden. De visie die dit boek weergeeft is een visie op het onderwerp van beide kanten. Het onderwerp wordt door deze twee levensverhalen van beide kanten weergegeven, van de kant van een Duitse die de “onschuldigen” probeerde te helpen, soldaten van beide kanten (Russen en Duitsers) en de kant van een Nederlandse verzetsstrijder. Ik sta achter beide weergegeven visies, ik vind de redenen die de Hollandse en de Duitse geven beiden duidelijk en achter beide verhalen zit weldegelijk een zekere logica. Beide partijen hebben deels gelijk. Van beide zijn goede en slechte dingen te noemen. Zoals op bladzijde 98 t/m 100 waarin Anna vertelt hoe zij ervoor zorgde dat de BDM, Bund Deutscher Mädeln, opgeheven werd, dit is zeker een van de goede dingen die Anna gedaan heeft. Ook op bladzijde 350 vertelt Anna over een van de goede dingen die ze heeft gedaan, hier heeft ze ervoor gezorgd dat de vrouwen van Duitse soldaten wisten dat hun mannen nog leefden, maar op de vlucht waren voor de Amerikanen. Ik heb ook wel eens een ander boek gelezen dat ook over de oorlog ging, maar ging van deze boeken en films waren zo geschreven, met duidelijk de visies van beide zijden van deze impasse, dus het is heel erg moeilijk om te zeggen of ik dit boek beter vindt als een van de andere boeken en/of films. Ik moet wel zeggen dat het boek erg ontroerend is en dat het heel erg duidelijk weergeeft hoe erg het moet zijn geweest om deze oorlog mee te maken, aan welke zijde je je ook bevond, die van Hitler of die van de Geallieerden. Gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenissen in het boek zijn de scheiding van beide zusjes en het weer moment dat ze elkaar weer ontmoeten. Deze gebeurtenissen worden beschreven op bladzijde 11 t/m 29. Deze gebeurtenissen zijn het belangrijkst omdat deze ervoor zorgen dat het hele boek tot stand kan komen. Deze twee gebeurtenissen zorgen ervoor dat de hele geschiedenis van beiden vertelt wordt, die geschiedenis bevat ook de Tweede Wereldoorlog, waarin beiden het goede hebben proberen te doen op hun eigen wijze en gezien vanuit hun eigen persoonlijkheid. Deze gebeurtenissen zijn beiden redelijk uitgebreid beschreven wat ervoor zorgt dat je een duidelijk beeld krijgt van wat voor personen het zijn. De gedachten en gevoelens, maar zeker ook de gebeurtenissen zijn essentieel. Aan de hand van bepaalde gebeurtenissen ontwikkelen beide hoofdpersonen bepaalde gedachten en gevoelens die weer resulteren in gebeurtenissen en zo is de cirkel rond. Uiteindelijk vind ik dus in een boek beide dingen even belangrijk. Zonder de gebeurtenissen bestaan er geen gedachten en gevoelens en zonder de gedachten en gevoelens ontpoppen zich geen gebeurtenissen. In dit boek wordt voornamelijk over de gedachten en gevoelens gepraat naar aanleiding van een aantal gebeurtenissen. In dit boek zitten nogal wat schokkende gebeurtenissen, wat ook niet echt vreemd is aangezien het boek grotendeels over de Tweede Wereldoorlog gaat. De mishandeling van Anna en Lotte’s moeilijke leven onder “het bewind” van haar vader zijn daar goede voorbeelden van. Het boek heeft me erg geboeid, wat waarschijnlijk komt door het zeer precies uitwerken van de gebeurtenissen en de grote stukken echte informatie die het boek bevatten, bombardementen en acties van Hitler bijvoorbeeld. De schrijfster heeft het boek zo geschreven dat je helemaal meegesleept wordt door de verhalen en gevoelens van Lotte en Anna. Het boek heeft absoluut geen vervelende stukken en de gebeurtenissen zijn juist zo beschreven dat ze en niet te onduidelijk en niet te uitgebreid beschreven zijn. Sommige gebeurtenissen geven toch wel een heel duidelijk, en soms schokkend, beeld van hoe het er toentertijd aan toe ging, wat er soms ook wel voor zorgde dat ze soms even door je hoofd spookten en je ze opnieuw moest lezen om zeker te weten dat het klopte wat je net las. Dit is bijvoorbeeld het geval op bladzijde 218 en 219 waarin vertelt wordt hoe Russische krijgsgevangenen in de stallen van het slot waar Anna werkt permanent bewaakt worden door 4 Duitse soldaten, dit is toch best triest, het was zo’n erbarmelijke situatie dat het gewoon zielig is. Personages
De hoofdpersonen in dit verhaal zijn in zekere zin heldinnen te noemen, ze hebben beiden hun leven gewaagd om toch mensen te helpen die volgens hen in grotere problemen zaten als zijzelf. Ik vind dat het erg belangrijk is dat je je goed in de (situatie van de) hoofdpersoon kunt inleven, dit maakt het verhaal een stuk interessanter en levensechter. In dit verhaal vind ik dat de hoofdpersonages erg goed en gedetailleerd beschreven zijn, ze zijn zelfs zo geschreven dat ze redelijk levensecht zijn. Het lijkt net of je naar een verhaal dat je oma vertelt over de oorlog aan het luisteren bent. De karaktereigenschappen zijn duidelijk beschreven en de gedragingen van beide hoofdpersonages zijn duidelijk en ook heel logisch gezien hun achtergrond, denkwijze en de gebeurtenissen. Ik kan absoluut niet zeggen of ik in de situaties waarin de hoofdpersonages zich bevinden ook zo zou reageren als deze personen doen, maar ik hoop sowieso nooit in dat soort situaties te komen. Ik vind dat Anna het sympathiekste van de twee is, omdat zij zich ook in de gedachten van haar zuster kan verplaatsen en dat is voor Lotte heel erg moeilijk, zij vindt de alle Duitsers bijvoorbaat slecht. Opbouw
De opbouw van het verhaal is absoluut niet moeilijk, deze is zelfs juist makkelijk opgebouwd. Het verhaal begint met de situatie nu waarna beide elkaar stukje bij beetje hun levensverhaal vertellen, met daartussendoor beschuldigingen over en weer. Het verhaal bestaat bijna geheel uit flashbacks, terug naar de oorlog. Het feit dat er zoveel flashbacks in het boek zitten zorgt voor de spanning en maakt het verhaal tot het verhaal wat het is en niet tot een saai boekje met twee chronologisch vertelde levensverhalen. Doordat je het onderwerp vanuit twee visies te zien krijgt krijg je een interessant beeld en mooi verhaal over dit onderwerp. Het boek is niet echt spannend maar dat was van tevoren eigenlijk wel te verwachten, omdat je een boek leest met informatie over de situatie van de gewone man/vrouw en niet van een stelletje heldhaftige personages. Aan het eind van het boek blijven er eigenlijk geen vragen meer over omdat deze allang beantwoordt zijn, eigenlijk lijkt het wel alsof beide zusjes wisten dat een van hen ging sterven. Taalgebruik
Het taalgebruik is absoluut niet moeilijk. Er komen wel wat Franse en Duitse zinnen in voor, wat het verhaal net dat beetje extra geeft. Meestal zijn deze aparte stukjes tekst opmerkingen of gezegdes, waardoor het meestal snel duidelijk wordt wat ze bedoelen. Het taalgebruik past goed bij de personages, het zijn maar simpele personen en die hebben maar een simpel taalgebruik. Het verhaal bevat ook eigenlijk geen dialogen omdat het boek is opgebouwd uit verhalen over het verleden, hoofdstuk na hoofdstuk. Ofwel ik vind het een heel boeiend boek, met veel interessante passages en personen. 2. Verdiepingsopdracht
De verwachtingen die ik van dit boek had voordat ik het ging lezen zijn gewekt door het lezen van het stukje tekst op de achterflap van het boek. Mijn verwachtingen waren dat het boek over twee Duitse zusjes ging die gescheiden waren van elkaar en op latere leeftijd elkaar weer hebben ontmoet en over het leven in WO2 gezien vanuit een Duitse en een Nederlandse. Gedurende het lezen van het boek kwam ik erachter dat mijn verwachtingen uitkwamen, wat ervoor zorgde dat ik het boek een zeer positieve beoordeling heb gegeven. Als mijn verwachtingen niet waren uitgekomen en het boek had geen spannende verhaallijn, dan had ik waarschijnlijk een ander boek gezocht. Het aantal open plekken dat het boek bevat is volgens mij maar erg klein, dit komt waarschijnlijk omdat het boek eigenlijk bestaat uit twee levensverhalen die deze twee mensen vertellen aan de ander, die de persoon die het verhaal vertelt eigenlijk niet kent en daarom moet het wel erg duidelijk verteld worden. De open plekken zijn door de dikte van het boek heel erg moeilijk weer te geven, maar aan het eind van veel van Lotte’s verhalen over het verleden zit wel een open plek die dan aan het begin van Lotte’s volgende verhaal kort beantwoord wordt. Aan het eind van het verhaal zijn eigenlijk alle open plekken al ingevuld, deze worden zelfs meestal snel na het ontstaan van de open plek al ingevuld, binnen 1 a 2 hoofdstukken bijvoorbeeld. De spanningsbogen ontstaan bij iedere open plek die Lotte in haar verhalen achterlaat, maar meestal zijn deze maar vrij kort. Het boek was niet direct spannend, maar dat was eigenlijk wel te verwachten. Het boek is niet geschreven met de bedoeling te dienen als spannende oorlogsroman, maar als boek over het leven van de gewone man/vrouw in de Tweede Wereldoorlog. Ik denk zelfs dat er een soort diepere bedoeling in dit boek verstopt zit. Doordat er niet echt spanning in het boek zat waren manipulatie technieken ook niet noodzakelijk. Alleen het achterhouden van informatie is een veel voorkomende manipulatie techniek. Telkens als Anna en Lotte stoppen met hun verhaal houden ze op een of andere manier informatie achter voor de lezer, maar deze vindt deze informatie alweer terug als de desbetreffende persoon met haar verhaal verder gaat. Ik denk dat de tekst een gesloten einde heeft, omdat een van de twee zusjes, Anna, aan het eind van het verhaal overlijdt. Het verhaal eindigt dan ook, er valt niets meer te ruziën over hun levens en hun situaties. Het hoofdstuk “oorlog” is afgesloten. Het samenzijn is ook nu maar van korte duur net als vroeger, voor de oorlog. Het slot vond ik wel apart, ik ben namelijk gewend dat een verhaal eigenlijk altijd goed eindig, maar deze keer hoefden ze hun problemen niet te vergeten, elkaar niet te vergeven en hun geschillen niet op te lossen. Ze kunnen hun laatste dagen ook niet meer als zussen slijten. Het is echt afgelopen, helaas is het op deze manier over voor allebei. Dit boek, de tweeling geschreven door Tessa de Loo, is een fictief boek, omdat het waarschijnlijk niet precies zo gebeurd zal zijn, het is geen soort dagboek. Waarschijnlijk heeft de schrijfster wel informatie van mensen die in die periode geleefd hebben gebruikt, maar ze heeft het nooit zelf mee kunnen maken, omdat ze pas na 1945 geboren is, om precies te zijn 15 Oktober 1946. 3. Evaluatie
Mijn eindoordeel over het boek is dat ik het een heel mooi en interessant maar zeker ook duidelijk boek vind, het boek heeft geprobeerd de situatie te schetsen zoals die in de oorlog aan beide zijden van de linies was, dit is iets wat maar in weinig boeken vertelt wordt. Ik heb het idee dat het boek ook niet overdreven geromantiseerd is en dat maakt het juist zo interessant. Veel mooie en redelijk realistische stukken worden bij het boek betrokken wat ervoor zorgt dat je nog verder in het boek wegzakt. Het boek zorgt ervoor dat het redelijk duidelijk is hoe de situatie was, dit komt denk ik door de realistische stukken en duidelijke beschrijvingen. Mijn mening naar aanleiding van de verdiepingsopdrachten is niet veranderd, maar ik vind dat je door het maken van deze opdrachten soms wel iets te diep in het boek moet zitten en dat vind ik best moeilijk. Ik ben erg tevreden over het uitvoeren van de beschrijvings- en verdiepingsopdrachten, ik vind dat ze voor een eerste keer best goed gegaan zijn en ik kijk tevreden terug op het lezen van dit boek en het maken van deze opdrachten. Het lezen van het boek was absoluut niet moeilijk en ook het maken van de verdiepingsopdrachten niet, ik moest bij het maken van de opdrachten soms heel erg goed nadenken over wat ik op papier zou zetten en ik heb wel eens een stukje opnieuw gedaan omdat ik niet tevreden was. Ik merk wel dat ik de volgende keer wat intensiever moet gaan lezen, zodat ik vragen over open plekken en spanningsbogen tijdens het lezen eigenlijk al
kan beantwoorden en later niet nog een keer het hele boek hoef door te bladeren om deze vragen te beantwoorden. Het beheersen van de stof was niet echt een probleem omdat je er zo het boek bij kan pakken als je iets niet weet, maar het is voor de volgende keer misschien toch wel handig als ik alles zo kan beantwoorden. Volgende keer zal ik het boek intensiever moeten lezen en de begrippen beter moeten kennen alvorens ik aan het maken van een dergelijk verslag begin. Maar naar mijn mening is het goed gegaan en ik ben dan ook blij met het resultaat.
Motivatie van de boekkeuze
Ik heb dit boek gekozen, omdat ik eigenlijk wel een boek over de oorlog wilde lezen en omdat ik dit boek bij de Lijsters van 1998 had zitten en het uit voldoende pagina’s bestond (414 blz. originele druk 435 blz.) was dit een heel mooie oplossing. Weergave van de inhoud
Als de Lotte en Anna na bijna 70 jaar gescheiden te zijn geweest elkaar in Spa in een Thermaal-Instituut weer ontmoeten wil Lotte in het begin niets van Anna weten, maar omdat Anna blijft aandringen komen langzaam de verhalen over vroeger los. Anna is na het overlijden van beide ouders bij haar grootvader in huis gekomen en daar ingezet als werkkracht. Ze groeit op in een land waar Hitler en zijn ideeën in rap tempo oprukken. Door de mishandelingen van haar oom wordt Anna opgenomen in een klooster, waar ze geneest en dat haar later ook de mogelijkheid biedt om een opleiding tot kamermeisje te volgen. Na de studie gaat ze bij een rijke familie werken, die telkens als de oorlog dichterbij komt verhuist. Als ze de man van haar dromen ontmoet en daar enige tijd later mee trouwt lijkt de oorlog zo erg nog niet, maar nadat ze het bericht krijgt dat hij is gesneuveld, wordt ze met de neus op de feiten gedrukt en vindt ze dat de situatie moet veranderen. Anna gaat bij de kinderbescherming werken. Lotte daarentegen kwam omdat ze last het van beginnende TBC in Nederland terecht bij familie van een oudtante die haar als hun eigen kind opnamen. Tijdens de oorlog helpt Lotte, met het gezin, onderduikers. Net op het moment dat Lotte en David, een van de onderduikers, serieuze plannen hebben wordt David opgepakt en gedeporteerd. Aan het eind van de oorlog komt er een nieuwe man in Lotte’s leven, weer een onderduiker, waar ze na de oorlog mee trouwt. Als Lotte de situatie van Anna, en andere gewone Duitsers, begint te begrijpen is het al te laat, Anna is overleden aan een hartaanval. Uitgewerkte persoonlijke reactie
Onderwerp
doen werden op al mogelijke manieren tegengewerkt en hadden moeite genoeg om te voorkomen dat ze gesnapt werden. De visie die dit boek weergeeft is een visie op het onderwerp van beide kanten. Het onderwerp wordt door deze twee levensverhalen van beide kanten weergegeven, van de kant van een Duitse die de “onschuldigen” probeerde te helpen, soldaten van beide kanten (Russen en Duitsers) en de kant van een Nederlandse verzetsstrijder. Ik sta achter beide weergegeven visies, ik vind de redenen die de Hollandse en de Duitse geven beiden duidelijk en achter beide verhalen zit weldegelijk een zekere logica. Beide partijen hebben deels gelijk. Van beide zijn goede en slechte dingen te noemen. Zoals op bladzijde 98 t/m 100 waarin Anna vertelt hoe zij ervoor zorgde dat de BDM, Bund Deutscher Mädeln, opgeheven werd, dit is zeker een van de goede dingen die Anna gedaan heeft. Ook op bladzijde 350 vertelt Anna over een van de goede dingen die ze heeft gedaan, hier heeft ze ervoor gezorgd dat de vrouwen van Duitse soldaten wisten dat hun mannen nog leefden, maar op de vlucht waren voor de Amerikanen. Ik heb ook wel eens een ander boek gelezen dat ook over de oorlog ging, maar ging van deze boeken en films waren zo geschreven, met duidelijk de visies van beide zijden van deze impasse, dus het is heel erg moeilijk om te zeggen of ik dit boek beter vindt als een van de andere boeken en/of films. Ik moet wel zeggen dat het boek erg ontroerend is en dat het heel erg duidelijk weergeeft hoe erg het moet zijn geweest om deze oorlog mee te maken, aan welke zijde je je ook bevond, die van Hitler of die van de Geallieerden. Gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenissen in het boek zijn de scheiding van beide zusjes en het weer moment dat ze elkaar weer ontmoeten. Deze gebeurtenissen worden beschreven op bladzijde 11 t/m 29. Deze gebeurtenissen zijn het belangrijkst omdat deze ervoor zorgen dat het hele boek tot stand kan komen. Deze twee gebeurtenissen zorgen ervoor dat de hele geschiedenis van beiden vertelt wordt, die geschiedenis bevat ook de Tweede Wereldoorlog, waarin beiden het goede hebben proberen te doen op hun eigen wijze en gezien vanuit hun eigen persoonlijkheid. Deze gebeurtenissen zijn beiden redelijk uitgebreid beschreven wat ervoor zorgt dat je een duidelijk beeld krijgt van wat voor personen het zijn. De gedachten en gevoelens, maar zeker ook de gebeurtenissen zijn essentieel. Aan de hand van bepaalde gebeurtenissen ontwikkelen beide hoofdpersonen bepaalde gedachten en gevoelens die weer resulteren in gebeurtenissen en zo is de cirkel rond. Uiteindelijk vind ik dus in een boek beide dingen even belangrijk. Zonder de gebeurtenissen bestaan er geen gedachten en gevoelens en zonder de gedachten en gevoelens ontpoppen zich geen gebeurtenissen. In dit boek wordt voornamelijk over de gedachten en gevoelens gepraat naar aanleiding van een aantal gebeurtenissen. In dit boek zitten nogal wat schokkende gebeurtenissen, wat ook niet echt vreemd is aangezien het boek grotendeels over de Tweede Wereldoorlog gaat. De mishandeling van Anna en Lotte’s moeilijke leven onder “het bewind” van haar vader zijn daar goede voorbeelden van. Het boek heeft me erg geboeid, wat waarschijnlijk komt door het zeer precies uitwerken van de gebeurtenissen en de grote stukken echte informatie die het boek bevatten, bombardementen en acties van Hitler bijvoorbeeld. De schrijfster heeft het boek zo geschreven dat je helemaal meegesleept wordt door de verhalen en gevoelens van Lotte en Anna. Het boek heeft absoluut geen vervelende stukken en de gebeurtenissen zijn juist zo beschreven dat ze en niet te onduidelijk en niet te uitgebreid beschreven zijn. Sommige gebeurtenissen geven toch wel een heel duidelijk, en soms schokkend, beeld van hoe het er toentertijd aan toe ging, wat er soms ook wel voor zorgde dat ze soms even door je hoofd spookten en je ze opnieuw moest lezen om zeker te weten dat het klopte wat je net las. Dit is bijvoorbeeld het geval op bladzijde 218 en 219 waarin vertelt wordt hoe Russische krijgsgevangenen in de stallen van het slot waar Anna werkt permanent bewaakt worden door 4 Duitse soldaten, dit is toch best triest, het was zo’n erbarmelijke situatie dat het gewoon zielig is. Personages
De hoofdpersonen in dit verhaal zijn in zekere zin heldinnen te noemen, ze hebben beiden hun leven gewaagd om toch mensen te helpen die volgens hen in grotere problemen zaten als zijzelf. Ik vind dat het erg belangrijk is dat je je goed in de (situatie van de) hoofdpersoon kunt inleven, dit maakt het verhaal een stuk interessanter en levensechter. In dit verhaal vind ik dat de hoofdpersonages erg goed en gedetailleerd beschreven zijn, ze zijn zelfs zo geschreven dat ze redelijk levensecht zijn. Het lijkt net of je naar een verhaal dat je oma vertelt over de oorlog aan het luisteren bent. De karaktereigenschappen zijn duidelijk beschreven en de gedragingen van beide hoofdpersonages zijn duidelijk en ook heel logisch gezien hun achtergrond, denkwijze en de gebeurtenissen. Ik kan absoluut niet zeggen of ik in de situaties waarin de hoofdpersonages zich bevinden ook zo zou reageren als deze personen doen, maar ik hoop sowieso nooit in dat soort situaties te komen. Ik vind dat Anna het sympathiekste van de twee is, omdat zij zich ook in de gedachten van haar zuster kan verplaatsen en dat is voor Lotte heel erg moeilijk, zij vindt de alle Duitsers bijvoorbaat slecht. Opbouw
De opbouw van het verhaal is absoluut niet moeilijk, deze is zelfs juist makkelijk opgebouwd. Het verhaal begint met de situatie nu waarna beide elkaar stukje bij beetje hun levensverhaal vertellen, met daartussendoor beschuldigingen over en weer. Het verhaal bestaat bijna geheel uit flashbacks, terug naar de oorlog. Het feit dat er zoveel flashbacks in het boek zitten zorgt voor de spanning en maakt het verhaal tot het verhaal wat het is en niet tot een saai boekje met twee chronologisch vertelde levensverhalen. Doordat je het onderwerp vanuit twee visies te zien krijgt krijg je een interessant beeld en mooi verhaal over dit onderwerp. Het boek is niet echt spannend maar dat was van tevoren eigenlijk wel te verwachten, omdat je een boek leest met informatie over de situatie van de gewone man/vrouw en niet van een stelletje heldhaftige personages. Aan het eind van het boek blijven er eigenlijk geen vragen meer over omdat deze allang beantwoordt zijn, eigenlijk lijkt het wel alsof beide zusjes wisten dat een van hen ging sterven. Taalgebruik
Het taalgebruik is absoluut niet moeilijk. Er komen wel wat Franse en Duitse zinnen in voor, wat het verhaal net dat beetje extra geeft. Meestal zijn deze aparte stukjes tekst opmerkingen of gezegdes, waardoor het meestal snel duidelijk wordt wat ze bedoelen. Het taalgebruik past goed bij de personages, het zijn maar simpele personen en die hebben maar een simpel taalgebruik. Het verhaal bevat ook eigenlijk geen dialogen omdat het boek is opgebouwd uit verhalen over het verleden, hoofdstuk na hoofdstuk. Ofwel ik vind het een heel boeiend boek, met veel interessante passages en personen. 2. Verdiepingsopdracht
De verwachtingen die ik van dit boek had voordat ik het ging lezen zijn gewekt door het lezen van het stukje tekst op de achterflap van het boek. Mijn verwachtingen waren dat het boek over twee Duitse zusjes ging die gescheiden waren van elkaar en op latere leeftijd elkaar weer hebben ontmoet en over het leven in WO2 gezien vanuit een Duitse en een Nederlandse. Gedurende het lezen van het boek kwam ik erachter dat mijn verwachtingen uitkwamen, wat ervoor zorgde dat ik het boek een zeer positieve beoordeling heb gegeven. Als mijn verwachtingen niet waren uitgekomen en het boek had geen spannende verhaallijn, dan had ik waarschijnlijk een ander boek gezocht. Het aantal open plekken dat het boek bevat is volgens mij maar erg klein, dit komt waarschijnlijk omdat het boek eigenlijk bestaat uit twee levensverhalen die deze twee mensen vertellen aan de ander, die de persoon die het verhaal vertelt eigenlijk niet kent en daarom moet het wel erg duidelijk verteld worden. De open plekken zijn door de dikte van het boek heel erg moeilijk weer te geven, maar aan het eind van veel van Lotte’s verhalen over het verleden zit wel een open plek die dan aan het begin van Lotte’s volgende verhaal kort beantwoord wordt. Aan het eind van het verhaal zijn eigenlijk alle open plekken al ingevuld, deze worden zelfs meestal snel na het ontstaan van de open plek al ingevuld, binnen 1 a 2 hoofdstukken bijvoorbeeld. De spanningsbogen ontstaan bij iedere open plek die Lotte in haar verhalen achterlaat, maar meestal zijn deze maar vrij kort. Het boek was niet direct spannend, maar dat was eigenlijk wel te verwachten. Het boek is niet geschreven met de bedoeling te dienen als spannende oorlogsroman, maar als boek over het leven van de gewone man/vrouw in de Tweede Wereldoorlog. Ik denk zelfs dat er een soort diepere bedoeling in dit boek verstopt zit. Doordat er niet echt spanning in het boek zat waren manipulatie technieken ook niet noodzakelijk. Alleen het achterhouden van informatie is een veel voorkomende manipulatie techniek. Telkens als Anna en Lotte stoppen met hun verhaal houden ze op een of andere manier informatie achter voor de lezer, maar deze vindt deze informatie alweer terug als de desbetreffende persoon met haar verhaal verder gaat. Ik denk dat de tekst een gesloten einde heeft, omdat een van de twee zusjes, Anna, aan het eind van het verhaal overlijdt. Het verhaal eindigt dan ook, er valt niets meer te ruziën over hun levens en hun situaties. Het hoofdstuk “oorlog” is afgesloten. Het samenzijn is ook nu maar van korte duur net als vroeger, voor de oorlog. Het slot vond ik wel apart, ik ben namelijk gewend dat een verhaal eigenlijk altijd goed eindig, maar deze keer hoefden ze hun problemen niet te vergeten, elkaar niet te vergeven en hun geschillen niet op te lossen. Ze kunnen hun laatste dagen ook niet meer als zussen slijten. Het is echt afgelopen, helaas is het op deze manier over voor allebei. Dit boek, de tweeling geschreven door Tessa de Loo, is een fictief boek, omdat het waarschijnlijk niet precies zo gebeurd zal zijn, het is geen soort dagboek. Waarschijnlijk heeft de schrijfster wel informatie van mensen die in die periode geleefd hebben gebruikt, maar ze heeft het nooit zelf mee kunnen maken, omdat ze pas na 1945 geboren is, om precies te zijn 15 Oktober 1946. 3. Evaluatie
Mijn eindoordeel over het boek is dat ik het een heel mooi en interessant maar zeker ook duidelijk boek vind, het boek heeft geprobeerd de situatie te schetsen zoals die in de oorlog aan beide zijden van de linies was, dit is iets wat maar in weinig boeken vertelt wordt. Ik heb het idee dat het boek ook niet overdreven geromantiseerd is en dat maakt het juist zo interessant. Veel mooie en redelijk realistische stukken worden bij het boek betrokken wat ervoor zorgt dat je nog verder in het boek wegzakt. Het boek zorgt ervoor dat het redelijk duidelijk is hoe de situatie was, dit komt denk ik door de realistische stukken en duidelijke beschrijvingen. Mijn mening naar aanleiding van de verdiepingsopdrachten is niet veranderd, maar ik vind dat je door het maken van deze opdrachten soms wel iets te diep in het boek moet zitten en dat vind ik best moeilijk. Ik ben erg tevreden over het uitvoeren van de beschrijvings- en verdiepingsopdrachten, ik vind dat ze voor een eerste keer best goed gegaan zijn en ik kijk tevreden terug op het lezen van dit boek en het maken van deze opdrachten. Het lezen van het boek was absoluut niet moeilijk en ook het maken van de verdiepingsopdrachten niet, ik moest bij het maken van de opdrachten soms heel erg goed nadenken over wat ik op papier zou zetten en ik heb wel eens een stukje opnieuw gedaan omdat ik niet tevreden was. Ik merk wel dat ik de volgende keer wat intensiever moet gaan lezen, zodat ik vragen over open plekken en spanningsbogen tijdens het lezen eigenlijk al
kan beantwoorden en later niet nog een keer het hele boek hoef door te bladeren om deze vragen te beantwoorden. Het beheersen van de stof was niet echt een probleem omdat je er zo het boek bij kan pakken als je iets niet weet, maar het is voor de volgende keer misschien toch wel handig als ik alles zo kan beantwoorden. Volgende keer zal ik het boek intensiever moeten lezen en de begrippen beter moeten kennen alvorens ik aan het maken van een dergelijk verslag begin. Maar naar mijn mening is het goed gegaan en ik ben dan ook blij met het resultaat.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden