1. Hoofdpersoon - De hoofdpersoon van het boek is Anne Frank, dus de schrijfster zelf.

2. Informatie over de hoofdpersoon - Anne Frank is een Joods meisje van 13 jaar. Ze woont in Amsterdam. Ze is in 1929 in Duitsland geboren, maar al in 1933, het jaar van Hitlers greep naar de macht, trekt de familie Frank naar Nederland. In juli 1942 duikt de familie onder in het Achterhuis van een kantoorpand aan de Prinsengracht 263, vlak bij de Westerkerk.
Als de familie Frank hier ruim twee jaar heeft gezeten, doet de Grüne Polizei, een onderdeel van de Duitse geheime politie, een inval. De familie Frank en Van Daan, en de heer Dussel worden gearresteerd, evenals de helpers Kamer en Koophuis. Dit gebeurt op 4 augustus 1944. Ze zijn verraden. Ze worden via het Nederlandse kamp Westerbork naar de Duitse concentratiekampen gevoerd. Anne sterft in maart 1945 in het beruchte kamp Bergen-Belsen. Alleen Annes vader overleeft de Duitse gruweldaden; ook Kraler en Koophuis brengen het er levend van af.


4. Over de bijfiguren - Er zijn veel bijfiguren in het boek. Ik beschrijf ze hieronder allemaal. Ik geef ook telkens aan of ze gemist kunnen worden in het boek, en ik vertel of ik ze symphatiek of antipathiek vind en waarom:
Familie Frank: Otto Frank is de vader van Anne. Hij is Joods en komt uit Duitsland. Hij trouwt op zijn 36e met mevrouw Frank die dan 25 jaar is. Margot, de zus van Anne, wordt in 1926 geboren in Frankfurt am Main en is dus zestien jaar bij het begin van het dagboek. Annes vader wordt in Nederland aangesteld als directeur van de Travies N.V. De familie Frank duikt in 1942 onder in het Achterhuis van het kantoor waar Annes vader tot voor kort heeft gewerkt. Na ongeveer twee weken komt de familie Van Daan bij hen inwonen.
Familie Van Daan: Deze bestaat uit meneer Van Daan, mevrouw Van Daan en Peter, de zoon die net zestien is geworden. Peter neemt ook zijn poes Moushi mee.
Meneer Dussel: Na een paar maanden komt er een achtste bewoner bij: Meneer Dussel. Hij is al wat ouder en tandarts van beroep.
Er zijn nog vier andere bijfiguren:
Meneer Kramer en Meneer Koophuis: dat zijn de beheerders van het pand waarin het Achterhuis is verborgen en Miep Gies en Elli Vossen. Beiden werken op het kantoor.
Geen van de bovenstaande personen kunnen gemist worden in het boek. De bewoners niet, omdat zij vaak ruzie hebben en allerlei opmerkelijke dingen beleven. Dat beschrijft Anne allemaal in haar dagboek. De helpers van de onderduikers kunnen ook niet gemist worden. Als zij er niet waren, konden de bewoners niet in leven blijven. Ze zorgen voor voedsel, kleding, kleine aardigheden en vermaak, zoals boeken en posters. Als er iemand onverwachts in het kantoor komt, rent er iemand naar boven om de bewoners te waarschuwen dat ze stil moeten zijn.
Ik vind bijna alle personen wel aardig. Alleen vind ik dat mevrouw Frank en mevrouw van Daan soms wat teveel met zichzelf bezig zijn. Anne, Margot en Peter kunnen allerlei gewone dingen niet aan hun moeders vertellen, omdat zij zich helemaal niet voordoen als hun moeder, maar meer als hun vriendin. Daarom zegt Anne ook terecht dat ze een moeder mist.

5. Plaatsbaarheid in de tegenwoordige tijd - De vraag is of de personen zo beschreven zijn dat ik ze zo in mijn eigen omgeving kan plaatsen. Dat is bij geen van de personen zo. De tijd en de omstandigheden waarin het verhaal speelt, ligt natuurlijk al heel lang achter ons. De personen in het boek zijn bijna hun hele onderduiktijd bang voor wat er allemaal kan gebeuren met ze; of ze opgepakt zullen worden en of ze zullen blijven leven. Zo’n situatie kan ik me niet indenken, omdat ik nooit oorlog heb meegemaakt.

6. Omgeving - Anne Frank leeft de jaren die ze beschrijft in het zo genoemde Achterhuis. Ik beschrijf hieronder het Achterhuis met behulp van een plattegrond en omschrijving uit het dagboek:

De parterre is een groot magazijn, dat ook als pakhuis gebruikt wordt. Naast de magazijndeur bevindt zich de gewone huisdeur, die door een tussendeur toegang geeft tot het trapje [A].
Boven aan de trap bereikt men een half-matglazen deur, waarop ooit in zwarte letters ‘kantoor’ stond. Dat is het grote voorkantoor, zeer groot, zeer licht, zeer vol. Overdag werken daar Elli, Miep en meneer Koophuis. Via een kabinetje met brandkast, garderobe en grote voorraadkast komt men aan in het kleine tamelijk donkere achterkamertje. Daar zaten vroeger mijnheer Kraler en Meneer van Daan, nu alleen nog de eerste. Men kan ook vanuit de gang Kralers kantoor bereiken, maar dan alleen door een glazen deur die van binnen wel, maar van buiten niet zonder meer te openen is.
Vanuit Kralers kantoor, de lange smalle gang door, langs het kolenhok, vier treden op, het pronkstuk van het hele gebouw: Het privé-kantoor. Deftige donkere meubels, linoleum en kleden op de vloer, radio, sjieke lamp, alles prima-prima. Daarnaast een grote, ruime keuken met warmwatergeyser en twee gaspitten. Daarnaast W.C. Dat ts de eerste verdieping.
Vanuit de benedengang loopt een gewone houten trap [B] naar boven. Bovenaan is een klein portaaltje, dat als overloopje wordt betiteld. Rechts en links van de overloop zijn deuren, de linker leidt naar het voorhuis met pakhuisruimten, voorzolder en voorvliering. Van dit voorgebouw loopt aan de andere kant ook nog een lange, hypersteile, echt Hollandse beenbreektrap naar de tweede straatdeur. [C] De rechterdeur leidt naar ‘het Achterhuis’. Geen mens zou vermoeden dat achter zo’n simpele, grijsgeschilderde deur zoveel kamers schuil gaan.Voor de deur is een stoepje en dan ben je binnen
Rechts tegenover de ingangsdeur een steile trap [E], links brengt een klein gangetje je in een kamer, die de huis- en slaapkamer van de familie Frank zou worden, daarnaast een kleinere kamer, slaap- en werkkamer van de twee jongedames Frank. Rechts van de trap een kamer zonder raam met wastafel en afgesloten W.C.-hokje, ook weer een toegangsdeur naar Margots en Annes kamer.
Als men de trap opgaat en de deur aan het boveneinde opent, staat men verbaasd dat in zo’n oud grachtenhuis zo’n groot, licht en ruim vertrek bestaat. In dit vertrek is een gasfornuis, overblijfsel van een oud laboratorium, en een gootsteen. Dit is nu de keuken en tevens slaapkamer voor het echtpaar Van Daan, alsmede een gemeenschappelijke huiskamer. Een heel klein doorloopkamertje zal Peter van Daans appartement worden. Dan, net als voor, een zolder en vliering.

7/8. Eigen voorkeur - Ik zou het liefst Anne willen zijn. Ze is een dapper en slim meisje. Ze is heel anders dan de andere mensen die bij haar inwonen. Ze zijn altijd bezorgd en denken altijd aan de oorlog. Anne probeert dat zoveel mogelijk te vergeten. Ze geniet van de kleine dingetjes waar ze tenminste nog van kan genieten. ‘s Nachts naar de maan kijken en de wind door haar haren laten waaien voor het open raam. In sommige karaktertrekken herken ik mezelf wel eens.

9/10. Godsdienst - Anne Frank is een joods meisje. Ze gaat niet naar kerk of synagoge, maar dat kan ook niet doordat ze ondergedoken zit. Ze bidt wel eens en vloekt niet. Ze ging 'tot voor kort' naar een joodse school. Een citaat waaraan ik kan merken dat Anne een joods meisje is: “Intussen heb ik Jopie leren kennen op het Joodse lyceum.”

C. INHOUD EN VERHAAL

1. Samenvatting - Aan het eigenlijke dagboek gaat een ‘inleiding’ van mevrouw Dr. Annie Romein-Verschoor vooraf.
De notities over 14, 15 en 20 juni zijn nog ‘gewone’ dagboekaantekeningen. Op 20 juni schrijft Anne ook een brief aan Kitty en de rest van het boek bestaat helemaal uit brieven, die gericht zijn aan deze denkbeeldige vriendin.

De eerste maand beschrijft ze haar ervaringen op school en vertelt ze over de contacten met haar vrienden en vriendinnen. Haar oudere zus Margot gaat ook naar het Joods lyceum. Dan komt de onderduikperiode. Er wordt zoveel mogelijk meegesjouwd en iedereen stikt zowat door de hoeveelheid kleren die men aanheeft als ze ‘s morgens heel vroeg het huis verlaten. Het poesje zal een goed onderkomen krijgen bij de buren.
In de brief van 9 juli wordt een uitvoerige beschrijving gegeven van het Achterhuis, die ik al eerder heb vermeld. Dit Achterhuis zit in het kantoorgebouw van vader Frank. Van het personeel zijn alleen de heren Kraler en Koophuis, en Miep en Elli Vossen op de hoogte. Iedereen draagt zijn steentje bij om het Achterhuis bewoonbaar te maken. Anne’s filmsterrenverzameling en haar prentbriefkaarten worden op de muur geplakt. Een tijdje later arriveert ook de familie Van Daan.
Er ontstaan langzamerhand allerlei wrijvingen, waardoor de karakters duidelijk worden beschreven in het boek. De heer en mevrouw van Daan hebben soms ruzie, en ook mevrouw Van Daan en Annes moeder hebben af en toe ruzie over het gebruik van lakens en serviesgoed.
Anne kan het niet goed met haar moeder vinden, die Margot steeds meer voortrekt. Ze ziet haar moeder meer als een van haar vriendinnen. Anne voelt zich steeds meer tot haar vader aangetrokken en ze kunnen het ook goed met elkaar vinden. Mevrouw Van Daan vindt ze ‘onuitstaanbaar’.
In november 1942 komt de achtste onderduiker: de tandarts Albert Dussel. Hij is nogal op zichzelf en trekt zich vaak terug om te studeren. Anne moet met hem haar kamertje delen waar ze soms vreselijk veel moeite mee heeft.
Langzamerhand worden alle Joden door de bezetters weggevoerd; ze worden naar de vernietigingskampen getransporteerd. ‘s Avonds ziet Anne vaak rijen mensen lopen tot ze er bijna bij neervallen.
Het leven in het Achterhuis gaat zijn gewone gang. Men viert Chanuka (een Joods feest) en Sinterklaas. Soms worden er kleine cadeautjes gegeven aan elkaar. Margot, Peter en Anne leren en lezen, en leren zelfs stenografie. Anne heeft veel belangstelling voor de Griekse en Romeinse mythologie. Soms helpen ze Elli en Miep met kantoorwerk.
Zeer belangrijk is de radio. Er wordt met verlangen uitgekeken naar de invasie. Deze komt pas op 6 juni 1944 (D-Day).
Een paar keer wordt er ‘s avonds laat ingebroken in het magazijn. De bewoners worden daar steeds banger door.
Anne voelt zich eenzaam en gaat eens met Peter praten. Die blijkt veel aardiger te zijn dan ze dacht. Ze sluit vriendschap met Peter, die erg eenzaam is en weinig contact heeft met zijn ouders. Samen bespreken ze hun moeilijkheden. Langzamerhand wordt Anne verliefd op Peter. En het blijkt dat het van beide kanten is. Anne is helemaal gelukkig, maar als blijkt dat Margot ook gek is op Peter, voelt ze zich erg verdrietig. Later blijkt dat Anne’s vader het ook niet echt goed vindt dat Anne en Peter zo veel op de zolder zitten te praten. Hij vindt dat ze meer afstand moeten houden. Hier trekken de twee zich niks van aan.
Anne studeert hard. Ze wil later journaliste of schrijfster worden en heeft al wat verhaaltjes geschreven. Ze wil ook een boek schrijven over haar onderduiktijd. Hier kan ze haar dagboek goed bij gebruiken vindt ze, en het boek moet ‘Het Achterhuis’ gaan heten.

De 6e juni 1944 is de dag van de invasie. De bewoners krijgen weer moed nu de bevrijding zo dichtbij komt. Op 20 juni van dat zelfde jaar wordt een moordaanslag op Hitler gepleegd, die helaas mislukt. Op 1 augustus 1944 schrijft Anne haar laatste brief. Drie dagen later is ze opgepakt.

2. Tijd en plaats - Het verhaal speelt in de Tweede Wereldoorlog. De dagboekbrieven zijn geschreven in de periode van 14 juni 1942 tot en met 1 augustus 1944. In die tijd leeft Anne in het Achterhuis. Deze ligt achter in het kantoorpand aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam.

3. Problematiek - Het grote probleem is het onderduikprobleem. De gevaren en angsten die hierbij horen, zijn niet leuk! De onderduikers zijn de hele tijd in angst dat ze ontdekt en opgepakt worden. Als er in een paar maanden vaak ingebroken wordt, komt de politie op bezoek. Ze rammelen aan de kast die hun plek verbergt. Men ligt op de grond in het donker en mag niet bewegen, omdat dat hoorbaar kan zijn. Anne Frank beschrijft dit als één van haar bangste momenten van haar leven.

4. Overtuigende beschrijving - De gebeurtenissen in het boek zijn echt gebeurd. Dat weet je door alle verhalen. De dagen zijn heel duidelijk beschreven. Soms is dit zelfs beangstigend.

D. SCHRIJVER EN BOEK

1. Perspectief - Het verhaal is geschreven vanuit een ik-perspectief. Anne beschrijft haar belevenissen in de vorm van een dagboek.

2. Genre - Het hele boek is autobiografisch. Een paar voorbeelden om dat aan te geven:
Anne Frank heeft het zelf geschreven in haar onderduiktijd;
ze heeft ondergedoken gezeten met de families uit het boek,
en ze is echt opgepakt en weggevoerd naar een concentratiekamp in Duitsland.
Alleen het nawoord is niet geschreven door Anne zelf.

3. Tijd - Het boek is geschreven in de verleden tijd. Elke dag wordt beschreven wat Anne eerder die dag of in de dagen ervoor heeft beleefd. In het verleden dus.

4. Ander werk - Anne Frank heeft geen andere boeken geschreven. Het was wel Annes wens om later journaliste of schrijfster te worden. Ze fantaseerde wel altijd over haar toekomst na de oorlog, maar jammer genoeg heeft ze het niet kunnen meemaken.


5. Biografische informatie - De levensloop van Anne Frank heb ik al beschreven in de Korte omschrijving van de hoofdpersoon, bij vraag 2 van B. Inhoud en Personen.