I Zakelijke gegevens
1. Titelbeschrijving ( Dit is een titelbeschrijving van de door mij gelezen uitgave, een inleiding op en een verklaring van het originele verhaal ) Auteur: Prof. Em. Dr. P. de Keyser. Titel: Van den vos Reynaerde
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van Uitgave: 1975, 8e druk (eerste druk: ?) Aantal bladzijden: 127
Reeksnaam: Klassieke Galerij, nummer 8
2. Motto en opdracht
Het boek heeft geen motto en geen opdracht

3. Korte Inhoud
Afkomstig uit: Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur ca. 1200 – 1880, blz. 23 t/m 2
II Analyse
4. Structuur
Het verhaal is als volgt opgebouwd: - vers 1-40: proloog; - vers 41-496: de hofdag van Nobel; - vers 497-1042: de eerste dagvaarding (door Bruun); - vers 1043-1359: de tweede dagvaarding (door Tybeert); - vers 1360-1754: de derde dagvaarding (door Grimbert); - vers 1755-2051: Reynaerts veroordeling; - vers 2052-2492: Reynaerts biecht; - vers 2493-3076: Reynaerts vrijsraak en pelgrimage; - vers 3077-3472: Reynaerts terugkeer. Eén vers beslaat één regel en de regels zijn om de vijf regels genummerd. Verder is het verhaal niet ingedeeld in hoofdstukken of iets dergelijks, waardoor je het geheel echt als één verhaal leest. 5. Verhaalfiguren
Reynaert: Reynaert is een sluwe, zelfverzekerde, gewetenloze en vindingrijke vos. Hij haalt gemene streken uit en komt steeds weer op listige ideeën om zijn straf te ontlopen. Hij kan zijn tegenstanders in de val lokken door in te spelen op hun hebzucht, gulzigheid en wraakzucht. Ondanks zijn gemene streken heeft hij de sympathie van de lezer. Hij staat buiten en boven alle standen, hij is de ‘outcast’ die zich wreekt op de hypocriete maatschappij. Ysengrijn: Ysengrijn is de huichelachtige wolf, hij is een van Reynaerts gevaarlijkste vijanden. Ysengrijn is de eerste die Reynaert beschuldigt van allerlei gemene dingen: Reynaert zou zijn vrouw verkracht en zijn kinderen mishandeld hebben. Bruun: Bruun is een domme beer, een veelvraat. Hij is de eerste om Reynaert te gaan dagvaarden, maar laat zich door Reynaert verlijden honing te gaan eten. Hierdoor komt hij in een val terecht en wordt hij afgeronseld door de andere dieren. Tybeert: Tybeert is de tweede om Reynaert te gaan dagvaarden. Deze kater werd echter ook hanig door Reynaert te pakken genomen wanneer laatstgenoemde hem overhaalt een schuur in te gaan waar veel muizen zouden zijn om op te eten. Ook Tybeert komt in een strik terecht met alle ellende van dien. Nobel: Nobel is de leeuw, de koning der dieren. Hij is echter zwak en karakterloos, hij leeft in zijn eigen wereld. Belijn: Belijn is de hofkapelaan van de koning. Grimbert: Grimbert de das is een neef van Reynaert en de enige die voor hem opkomt. Ook is hij de derde die Reynaert komt dagvaarden: met hem gaat Reynaert wel mee. Ook neemt Grimbert Reynaerts biecht af. De dieren hebben allerlei menselijke eigenschappen toebedeeld gekregen: brutaliteit, hebzucht, onbenulligheid, ijdelheid, domheid, lichtgelovigheid en egoïsme. Dit verschijnsel heet antropomorfisme. Overigens zijn alle verhaalfiguren in meerdere of in mindere mate flat characters: hun gedachtegangen en gevoelens worden niet direct aan de lezer prijsgegeven, maar beschreven door de auctoriale verstelinstantie. 6. Tijd
Het verhaal ‘Van den vos Reynaerde’ is waarschijnlijk tegen het eind van de twaalfde eeuw geschreven. Van dit oorspronkelijke verhaal zijn echter geen handschriften bewaard gebleven. De volledige versie van het verhaal is ons bekend uit twee handschriften: uit ca. 1350 en ca. 1400. Het verhaal speelt zich af in de middeleeuwen, en wordt chronologisch verteld. Er is geen sprake van flashbacks of opvallend grote hiaten. Tussen het begin en het einde van het verhaal verlopen ongeveer een paar weken. 7. Ruimte
a. Concrete ruimte
Het verhaal speelt zich af in het Land van Waas ( Oost-Vlaanderen ), tussen Gent en Husterlo ( een uitgestrekt bos tussen Hulst en Kieldrecht ). De gebeurtenissen vinden voornamelijk plaats in het bos waar de vos Reynaert woont. Ook op het landgoed en in het kasteel van koning Nobel voltrekt zich het een en ander: de hofdag aan het begin van het verhaal en het proces tegen Reynaert zijn hier gesitueerd. b. Symbolische ruimte
Het bos wordt omschreven als ‘duister’, dit past goed bij de ‘duistere’ streken die Reynaert er uithaalt. Verder: de vos bewandelt de ‘kromme paden’ en voelt zich thuis in de ‘woestine’, de veilige wildernis. De hofwereld van Nobel is een morele woestijn, de gevaarlijke wereld van schijn en huichelarij, waarmee in dit verhaal zo de spot gedreven wordt. 8. Perspectief

Het perspectief ligt in dit verhaal bij een alwetende, auctoriale vertelinstantie. Deze verteller staat boven de gebeurtenissen. Regelmatig wordt de lezer door hem toegesproken, zoals bijvoorbeeld in vers 40: ‘Nu hoort hoe ic hier beghinne’. Ook voorziet hij sommige gebeurtenissen van commentaar of ironiseert hij ze en soms wijst hij vooruit naar wat nog komen gaat, zoals bijvoorbeeld in vers 877: ‘Nu hoert, wat Reynaert heeft ghedaen’. Het verhaal wordt objectief verteld. III Interpretatie
9. Titeluitleg
De titel van het boek ‘Van den vos Reynaerde’ verwijst naar de sluwe vos Reynaert, de hoofdpersoon van dit boek. 10. Motto-uitleg
Het boek heeft geen motto. 11. Motieven
a. Algemene motieven  rechtspraak  moord  leugens  feodale verhoudingen  standenmaatschappij
b. Verhaalmotieven  Reynaert de vos die voortdurend met slimme plannetjes andere personages om de tuin leidt.  Koningen en onderdanen, trots op afstamming e.d  Hofdag, klagers, drie keer dagvaarden. 12. Thema
Het thema van ‘Van den vos Reynaerde’ is: kritiek op de mensenmaatschappij, het tonen van een ‘verkeerde wereld’. De burgerij, het gezag van de kerk en de corruptie, schijnheiligheid en het winstbejag van de feodale maatschappij worden sterk bekritiseerd. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat met bestaande, individuele personen uit die tijd de spot gedreven wordt: Reynaert zou kunnen verwijzen naar de door de graven verdreven burggraaf Zeger III, Nobel naar de regent van Vlaanderen, Ysengrijn naar de heer van Beveren, en Tybeert naar de heer van Graveren. In 1570 kwam Van den vos Reynaerde op de index van verboden boeken te staan! 12. Auteur
Er komen verschillende theorieën voor over wie ‘Van den vos Reynaerde’ geschreven heeft. Er is een theorie dat er twee auteurs in het spel zijn: Willem en Aernout. De eerste helft, tot aan de terechtstelling van Reynaert, zou dan geschreven zijn door Aernout, en de tweede helft door Willem. In de uitgave die ik gelezen heb meent men echter dat, tot nadere vondsten het tegendeel zullen bewijzen, ‘Van den vos Reynaerde’ alleen aan Willem toe. De door mij gelezen uitgave is ingeleid en verklaard door wijlen Prof. em. Dr. P. De Keyser. 13. Recensie
Er zijn geen recensies van dit boek. IV Eigen Mening

Mijn mening over ‘Van den vos Reynaerde’ zit eigenlijk een beetje complex in elkaar. Het verhaal zelf, het onderwerp en het thema spreken me zeker aan, maar om te lezen vond ik ‘Van den vos Reynaerde’ nogal saai. Het thema vind ik leuk: ik lees graag kritiek op de maatschappij, en het doet er eigenlijk niet toe of dat de maatschappij van 1200 is of die van nu. Ook ben ik absoluut gecharmeerd van de slimme Reynaert die met sluwe streken uit elke situatie weet te komen, hoe benard ook. Ook zijn sommige passages best humoristisch, bijvoorbeeld wanneer Tybeert de pastoors edele delen eraf bijt. Maar er is geen spanning: eigenlijk kan je van te voren al vertellen dat Reynaert zijn vijanden wel weer af zal schrikken. Het feit dat dit keer op keer gebeurt maakt het boek enigszins voorspelbaar en dus saai, met name in het begin. Ook vind ik de middeleeuwse schrijfstijl vervelend om te lezen. De stijl is, hoe kan het ook anders, middeleeuws. Hierdoor is het moeilijk te begrijpen maar met een vertaling bij de hand wordt het lezen wat vergemakkelijkt: “Doe spranc up Grindbert die das, die Reynaerts broeder sone was, met eere verbolghenlike tale. Heere Ysengrijn, men weet dat wale, Ende hets een (h)out bijspel: “Viants mont seit selden wel.”’ ( vers 177-182). Het hele verhaal is op rijm geschreven, dit is misschien wel leuk maar hierdoor krijg je af en toe wel behoorlijk kromme zinnen. Eigenlijk is Reynaert het enige snuggere personage in het verhaal. Alle andere verhaalfiguren zijn egoïstisch, hebzuchtig, brutaal, ijdel, lichtgelovig, maar bovenal dom. Ik snap wel dat deze eigenschappen aan de dieren zijn toegekend om iets duidelijk te maken, om de verschillende soorten mensen te typeren, maar door het feit dat alle dieren zo dom zijn vind ik het verhaal wel wat minder geloofwaardig. Wel denk ik dat het verhaal, hoewel 600 jaar oud, nu nog actueel is. Er zal immers altijd wel kritiek op de maatschappij blijven, de maatschappij zal altijd wel ingedeeld zijn in standen, ook al proberen we het nog zo hard te ontkennen, corruptie, hebzucht en macht(smisbruik) zullen altijd aan de orde van de dag blijven en er zal er altijd wel ééntje bij zijn die iedereen te slim af is. Van de personages kan ik me het beste inleven in Reynaert, omdat hij de enige lijkt te zijn van het hele verhaal die zijn hersens gebruikt. Ook heb ik sympathie voor hem omdat hij iedereen zo te pakken neemt. Dat zou ik ook doen als ik zulke achterlijke en domme personen om me heen zou hebben. Voor mij persoonlijk is dit werk voor mij van weinig waarde, ik had al eerder een middeleeuws boek gelezen dus wat dat betreft was ‘Van den vos Reynaerde’ niet echt nieuw voor me. V Bronvermelding
Ik heb gebruikt gemaakt van Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur ca. 1200-1880, pagina23 t/m 32, voor de korte inhoud en eigenlijk bijna alle onderdelen van analyse, tevens voor motieven en thema. Verder heb ik gebruik gemaakt van het boek ‘Van den vos Reynaerde’door prof. em. Dr. P. de Keyser, voor het verhaal zelf en de schrijverskwestie, en van de (redelijk vrije) vertaling van ‘Van den vos Reynaerde’: ‘Reinaard de vos’, door Bert Decorte.