Kinderjaren door Jona Oberski

Kinderjaren door Jona Oberski Voorwoord: Dit is het boekverslag van Jeanine van Amerongen. Mijn voorkeur boeken zijn boeken over de Tweede Wereld Oorlog. De meeste boeken die ik gelezen heb, zijn boeken die door oudere mensen zijn geschreven. Dit boek was ook door een oudere persoon geschreven, maar wel in de ik vorm. En op een kinder-manier. Het leek me dus wel eens leuk om dit boek te gaan lezen. Samenvatting van de inhoud Het hele verhaal wordt verteld in de ik-vorm. Jona Oberski is twee jaar als de oorlog uitbreekt. Hij woont met zijn ouders in een flatje. Hij een zijn ouders hebben een hele hechte band. Tegenover hun flat is een winkel waar zijn moeder altijd de boodschappen doet. Op een gegeven moment hebben de Duitsers de winkelier verboden nog langer Joden als klanten te hebben. Jona’s moeder moet nu bij een kennis gaan winkelen, die een eind verder op woont. Op een ochtend woorden Jona en zijn moeder door de Duitsers opgepakt en afgevoerd. Volgens zijn moeder is het een vergissing en kunnen ze elk moment weer terug naar huis. En dat is ook zo. Zijn vader heeft ervoor gezorgd dat ze na een week weer naar huis mogen. Wanneer Jona jarig is krijgt hij een harlekijn van zijn vader en moeder. Dan op een ochtend, wordt hun flatgebouw bestormd door de Duitsers. Alle Joden moeten naar Westerbork. Jona wordt wakker gemaakt en weet niet wat hem over komt. Omdat hij nog wil blijven slapen is hij erg brutaal tegen de Duitsers. Als zijn vader en moeder de koffers en tassen hebben in gepakt, verlaten ze hun huis. Jona Merkt dat hij zijn harlekijn heeft vergeten en rent weer terug naar zijn kamer. De Duitsers worden ongeduldig, maar zijn harlekijn moet mee. Als ze in het park zijn aangekomen worden Jona en zijn moeder gescheiden van zijn vader. Alleen overdag mogen ze elkaar kort even zien. Vader verwacht dat ze elk moment dat ze naar Palestina mogen gaan. Dan eindelijk op een dag worden hun namen op genoemd tijdens het appel. Nu denken ze naar Palestina te gaan. Maar ze komen terecht in Bergen-Belsen. Ook daar zijn vrouwen en de kinderen gescheiden van de vaders. Ze kunnen elkaar nu alleen nog zien op een illegale manier. In het kamp heeft zijn moeder vriendinnen gevonden. Eva en Trude. Dan op een dag roept de Trude, Jona en zijn moeder. Ze moeten snel naar hun vader en man komen. De vader van Jona ligt op dat moment, in de ziekenbarak, op sterven. Hij ziet zijn eigen vader daar dan ook echt sterven. In het kamp zelf doet hij een aantal vreselijke dingen om bij de grote jongens te horen. Je merkt dat het (nog jonge) jochie niet begrijpt waar hij allemaal mee bezig is. Plotseling mogen zijn moeder en Jona weg uit het kamp. Ze moeten dagenlang in een wagon vertoefen. Het meeste van de tijd slaapt Jona daar in de wagons. Hierdoor herinnert hij er maar weinig van en denkt daarom vaak dat zijn moeder maar wat zit te zwammen, als die vertelt wat hij gister gedaan heeft, ofzo. In de wagon gaat het steeds meer achteruit met zijn moeder. Op een dag mogen ze opeens even de wagons uit. Jona gaat dan met Trude mee soep maken voor moeder. Opeens gaan de Duitsers heel zenuwachtig en raar doen. Dat is het teken dat de geallieerden er aan komen. En ‘s avonds zien ze dan ook echt de Russen aan komen. Onder tussen is moeder nu ernstig ziek geworden en is helemaal aan het gek worden. Jona’s moeder overlijdt in een ziekenhuis. Jona is toen ze bevrijdt werden meegegaan met Trude en Eva. Trude wil niet aan Jona vertellen dat zijn moeder dood is en vertelt hem maar een smoesje. Ze zegt dat de weg is versperd en dat ze nu niet naar het ziekenhuis kunnen. Eva vindt dit onterecht en vertelt de waarheid aan Jona. Dan is hij een wees. Door Eva wordt hij naar een oud collega van zijn vader gebracht, Meneer Paul. Die heeft Jona al een keer eerder ontmoet op het werk van zijn vader. Door men. Paul en zijn vrouw wordt hij verder opgevoed. Terwijl hij een moeilijk tijd doorgaat.
De verdieping Tijd en Ruimte Het verhaal speelt zich af in de WOII en een klein poosje erna. Het gaat om de kinderjaren van het jongetje. Het verloopt chronologisch, en er zijn haast geen flashbacks. Zijn moeder vertelt alleen af en toe tegen het jongetje wat er de vorige dag gebeurd is. Maar dat doet ze op dat moment van wanneer het verteld wordt. Het verhaal verloopt zoals in de werkelijkheid. Het verhaal speelt zich op verschillende plekken af. Eerst thuis in Amsterdam, dan van Westerbork naar Bergen-Belsen. Dan loopt hij weer tussen de barakken of op het plein van het concentratiekamp. Dan weer in een wagon en als laatst bij zijn pleegouders in Amsterdam. In een verhaal speelt wel 5 jaar en 5 verschillende plekken. Wijze van vertellen en personages De schrijver vertelt zijn verhaal in de ik vorm. Jona is dan ook echt de persoon waar het om gaat. Je kunt er een goed personage bij gaan vormen. Jona is een kind die nog lang niet alle dingen begrijpt. Hij maakt zich eigenlijk nergens druk om. En probeert helemaal bij de grote jongens te horen. Wat je ook merkt is dat er een grote band is tussen Jona en zijn ouders. Zijn moeder is zeer zorgzaam en zijn vader doet er alles aan om in Palestina te komen. Spanning Voor mij zat er wel veel spanning in ja. Ik wou perse weten hoe het verder zou gaan. Ik stopte dus pas met lezen als ik slaap viel. Het was dus een echt pakkend verhaal. De momenten in de kampen en erna zijn het leukst. Het boeiends. Thema en motieven Het thema is eigenlijk: Het trieste noodloot van een onschuldig jongetje
Motieven: Het onschuldige leven van een jong kind, die nog niets weet van rassenhaat, maar er wel bij betrokken wordt; De dood van de vader en moeder hebben veel indruk gemaakt op het jongetje; Alle joden hadden tijdens de oorlog een noodlot. Titel, ondertitel en motto De titel is kinderjaren. Deze titel is natuurlijk makkelijk te verklaren. De schrijver zal de titel gekozen hebben omdat het verhaal over hemzelf als klein Joods jongetje gaat. Oberski is geen echte schrijven. Hij heeft het boek ook niet geschreven om er mee beroemd te worden. Maar om zo al die verschrikkelijke herinneringen van zich af te kunnen zetten. Als ik een ondertitel erbij zou moeten bedenken zou ik de volgende neer zetten: “Het leven van een onschuldig jongetje tijdens de Tweede Wereld Oorlog”. Jona Oberski heeft in zijn boek als motto: Gras, in een blauwe theepot, apart, tussen het groeiend
uitbloeiend, doorlevend gras gezet”.
Mijn eindoordeel Ik vond dit boek zeer aangrijpend en mooi. Zoals ik al vaak gezegd heb, bleef ik steeds door nieuwsgierigheid lezen. Dat betekent toch wel dat het spannend was. Ik vind het mooi verteld. Ik begreep precies wat het jongetje doormaakte. Door de taal die gebruikt wordt, kun je het verhaal ook echt door de ogen van het kind zien. Ik raad het echt ieder leeftijdgenootjes aan, dit boek te lezen. Je moet het gewoon gelezen hebben. Mijn Recensie Kinderjaren van Jona Oberski
26 april 1999
Het boek kinderjaren is geschreven door J. Oberski. Men. Oberski heeft zijn boek geschreven over zijn jonge leven in de Tweede Wereld Oorlog. Hij was twee jaar oud toen de WOII uitbrak. Het begint dus te vertellen vanaf toen hij twee was. Op die leeftijd woont hij nog vredig met zijn ouders in flat. Dan worden hij en zijn moeder nog een keertje opgepakt en afgevoerd. Maar dat is een vergissing. Na een weekje zijn ze weer terug. Een tijdje daarna is hij jarig en krijgt hij van zijn ouders een harlekijn. Maar de dagen en jaren daarna gebeuren er verschillende trieste dingen. Hij komt terecht in het kamp Westerbork. Dan worden ze weer door gevoerd naar het kamp Bergen-Belsen. Hij ziet zijn vader sterven in een van de ziekenbarakken van het kamp Bergen-Belsen. En zijn moeder gaat net na de bevrijding van de russen dood. Dan wordt het jochie verder opgevoed door zijn pleegouders, dat is een oud-collega van zijn vader, en z’n vrouw. Het boek beschrijft het leven van een jongetje midden in de Tweede Wereld Oorlog. Het boek heeft me best wel geraakt. Omdat het net zo wordt verteld, zoals het kind het ook echt ervaren heeft, kun je precies begrijpen wat hij voelt. Ik vind het vooral een mooi boek, omdat het daadwerkelijk gebeurd is. En dat je het helemaal kunt meemaken, omdat je het ziet door de ogen van het jonge jochie. Het raakt me ook omdat je merkt dat het jonge jochie nog helemaal niet doorheeft wel gevaar er soms dreigt. Het onschuldige jochie wordt zonder dat hij het merkt bij een rassenhaat betrokken. Voorbeelden uit het boek bijvoorbeeld: Jona wil graag bij de grote jongens groep horen. Want als je daarbij hoort ben je dapper en stoer. Maar om daar bij te komen moet hij wel een aantal testen doorstaan. En zo’n test is dat hij een lange neus moet maken naar een voorbij lopende mof. Hij heeft geen idee, wat hem had kunnen overkomen als de mof het gezien had. Of een andere keer moest hij weer een test doorstaan. Hij moest het ketelhuis in. Hij wist eerst niet wat het was, maar later bleek het een knevelhuis te zijn. Hier werden de doden zolang neergelegd voordat ze werden begraven. Ook hier dacht hij dat het maar heel onschuldig was. Dat zijn dingen die me bijzonder aan het denken zetten. En dat vindt ook belangrijke delen in het boek. Hier merk je pas hoe onwetenloos en onschuldig het kind nog is. Hij begrijpt heel nog niet hoe ernstig de zaak al is. Jona heeft ook eens gezegd dat hij het boek niet heeft geschreven om zo beroemd te worden of om geld te verdienen. Hij heeft het boek geschreven om zo deze nare jeugdherinnering van zich af te kunnen zetten. Hij kon zo al zijn gevoelens eens goed op papier zetten. Deze gevoelens laat hij dan ook duidelijk spreken in zijn boek. Je voelt helemaal met hem mee. Je kunt bij een verhaal in de ikvorm, kruipen in andermans huis. En dat is wat ik gedaan heb. Je merkt het wanneer hij verdriet heeft. Bijvoorbeeld als zijn moeder gek wordt, of als zijn vader sterft. Ik raad dit boek aan al mijn leeftijdgenoten aan.