Zakelijke gegevens Auteur: Ferdinand Bordewijk
Titel: Bint
Uitgever/plaats: Grootdruk-Uitgeverij, Eindhoven
Eerste druk: 1934
Oorspronkelijke uitgave: 1949 (Nijgh & Van Ditmar, Den Haag) Aantal bladzijden: 144
Extra opmerking: gedrukt met grote letter. Genre: psychologische schoolroman Keuze Dit boek heb ik gekozen naar aanleiding van een boekvergelijking. Toen ik het thema tegenkwam waar dit in paste en de beschrijving erbij las, was deze keus al snel gemaakt. Inhoud Ik vind dat het boek erg makkelijk leest. De laatste tijd lees ik niet meer zoveel, maar dit boek heb ik vrij snel uitgelezen. Wat in het begin wel lastig was, was het oude taalgebruik. Het leek op die manier haast wel een beetje poëtisch. Samenvatting

Het boek begint met het moment dat De Bree het eerste lesuur gaat geven als een nieuwe leraar op de school; zijn voorganger is weggepest. Hij komt in de ergste klas van de school, namelijk 4D terecht, die hij al gauw de Hel noemt. Hij laat echter meteen zijn ijzeren discipline merken, en laat acht leerlingen nakomen. Tijdens het eerste lesuur verklaart De Bree de Hel letterlijk de oorlog. In de pauze maakt hij kennis met de andere docenten. Hij spreekt voornamelijk met Remigius, die hem het een en ander vertelt over Bint, het schoolhoofd. Toch laat hij hierover niet veel los. In de loop van het verhaal blijkt dat hij alle vier klassen waarin hij les geeft, namen geeft. Hij benoemt ze tot de bruine klas, de grauwe klas, de bloemenklas en de hel. De Bree ziet niet alleen de klassen als wezens, maar ook de school, het systeem van de school en praktisch alles wat ermee te maken heeft. Individualiteit bestaat niet. Bij de eerste rapportvergaderingen wordt er snel doorheen gewerkt - zoals altijd eigenlijk. Echter bij Van Beek, een leerling, houden de docenten iets langer stil. Geruchten gingen namelijk dat wanneer deze een onvoldoende zou staan, er een poging tot zelfmoord zou volgen. Maar omdat er geen uitzonderingen worden gemaakt, trekken zij zich hier niets van aan. Later blijkt dat Van Beek in een gracht is gesprongen. Hij werd gered, maar overleed later - best ironisch eigenlijk - aan pneumonie. Er komt niet veel later een kleine oproer op school, die Bint al had voorzien. De orde herstelt zichzelf automatisch en wat er met Van Beek is gebeurd wordt doodgezwegen. Een soort tweede helft van het boek gaat over een lange fietstocht die gemaakt wordt met alle klassen. Zoals altijd wordt de Hel opgesplitst in twee helften. De Bree zou in eerste instantie niet meegaan. Maar omdat een leraar die een helft zou krijgen eerder dan verwacht een kind krijgt, gebeurt dit alsnog. Ongeveer halverwege wordt Te Wigchel ziek en moet veel hoesten. De Bree besluit een kortere route te volgen. De klas heeft er moeite mee, maar ziet wel in dat dit het beste is voor hun medeleerling. Na in een herberg geslapen te hebben, missen er twee mensen. De Bree maakt zich eerst ontzet-tend druk en is razend. Toch niet veel later valt er een kwartje bij hem en komt hij tot rust. Later blijkt dit kwartje te zijn dat het vermiste tweetal alsnog de tweede route heeft gefietst. Door alle ervaringen van het afgelopen jaar, besluit De Bree langer op de school van Bint te blijven. Dit i.p.v. het plan om maar één jaar in te vallen. Het volgende jaar blijkt Bint op te zijn gehouden en een ander het van hem over te hebben genomen. De Bree snapt het niet volledig, en zoekt daarom Bint tot twee keer toe op. Beide keren weet zijn dochter te melden dat hij weg is, dat ze niet weet waarheen en tevens niet weet wanner hij terugkomt. Uiteindelijk begrijpt De Bree dat Bint contact heeft verbroken met iedereen, ook met de school en alles er omheen. Schrijfstijl Bordewijk gebruikt in Bint ontzettend veel beeldspraak. Maar wel op zo'n manier dat je goed begrijpt wat hij bedoelt te zeggen. Soms is het toch ook overdreven veel. Verder laat hij de lezer meedenken met hoe De Bree zich ontwikkelt en hoe deze denkt. Op die manier wordt je meer betrokken bij het verhaal en is het interessanter om te lezen. Door middel van die beeldspraak beschrijft hij ook ontzettend veel. Toch gaat ook dit soms wat te ver en krijg je teveel informatie in één keer, vind ik. Ruimte het boek speelt zich grotendeels af in de school, en dan met name in de klaslokalen van de verschillende klassen. Ook is er een korte periode dat het verhaal zich afspeelt in België, Zeeuws - Vlaanderen en Noord - Frankrijk tijdens een fietstocht. Over de tijd valt ook niet helder te schrijven. Hoogstwaarschijnlijk speelt het zich af in de tijd dat het boek geschreven is. Maar echt belangrijk is dit niet. Als je niet let op het taalgebruik, kan het zich goed op ieder willekeurig moment afspelen. Verhaalfiguren De belangrijkste figuren zijn De Bree en Bint. Bint: Een schooldirecteur die een zeer streng, bijna onmenselijk schoolbeleid voert. Hij wil met zijn nieuwe systeem sterke persoonlijkheden vormen. Hij ziet de school dan ook als een soort opvoedingsinstituut. Over de leeftijd van Bint wordt weinig verteld, maar je kan er van uit gaan dat hij op z'n minst van middelbare leeftijd is. Dit leid ik af uit het feit dat hij een volwassen dochter heeft. Bint heeft een vervelend karakter Alhoewel de Bree een grote rol vervult in het boek, krijg je behalve zijn gedachtegangen weinig over hem te weten. Je volgt heel goed hoe hij denkt en hoe hij Bint met zijn systeem bewondert, maar bijvoorbeeld hoe hij er zelf uitziet wordt niet duidelijk. Situaties In het begin van het boek krijg je meteen te maken met het systeem van de school door het lesgeven van De Bree: de ijzeren discipline, de tucht. Verder in de loop van het boek word je meegenomen in de gedachten van hem. Hij ziet zichzelf als steeds beter, denkt dat hij alle mensen om zich heen doorheeft en hoe ze zijn. Tot slot, of eigenlijk als slot, heb je een open einde. Het eindigt dat De Bree in de school is en voelt dat Bint nog steeds min of meer aanwezig is. De sfeer hangt er nog. Maar hoe het verder af-/verloopt wordt niet duidelijk. Vertelwijze Bordewijk maakt gebruik van een personale vertelwijze, want je ziet alles door de ogen van een personage, maar het verhaal staat in de hij/zij-vorm.
Thema Het chaotische in het leven en de angst voor die chaos. Motieven Tucht: het moet de menselijke persoonlijkheid tegen de chaos beschermen. Identiteitsverwisselingsmotief: De Bree is eigenlijk fantastisch en romantisch, maar onder de invloed van Bint legt hij zichzelf de hardheid op die hem verandert in een krachtige en harde figuur. School-maatschappijmotief: Bint maakt van de school een dwangsysteem, zodat de leerlingen beter zullen slagen in de maatschappij. Machtmotief: De Bree laat zijn leerlingen zien dat hij de baas is. Verband tussen titel en thema De titel ‘Bint’, is een synoniem voor balk. Bint, de directeur van de school, draagt zijn systeem. De ondertitel ‘Roman van een zender’, die er in latere versies is bij gekomen, slaat op Bint en De Bree. Bint is de zender met zijn systeem van tucht. De Bree is hier de ontvanger van. Hij neemt de ideeën van Bint over. Beoordeling  Voor mij hebben vooral een positieve werking de momenten in het verhaal die zich in de klas afspelen. De Bree laat vooral daar heel erg zijn tucht blijken; het is leuk om te lezen op welke manier hij dat doet.  Het moment van de oproer spreekt mij het meeste aan. Ten eerste omdat het zo leuk en uitvoerig besproken wordt. Er is daar overduidelijk sprake van een vertraging: die oproer voor de school leek in mijn ogen bijna een half uur te duren. Maar als je verder leest, kom je erachter dat het in werkelijkheid maar tien minuten gaande was. Ten tweede is Bint in dat stuk heel leuk. Hij treedt een beetje op als een alwetend persoon. Hij laat de leraren niet ingrijpen, hij wil de indruk wekken dat hij de dingen in de hand heeft. En dat heeft hij zonder iets te doen: iedereen loopt te vechten met elkaar, er worden wat ruiten vernield, maar uiteindelijk - na tien minuten dus - is de rust wedergekeerd. De ruiten worden vervangen en er wordt niet meer over gesproken. Bint wist van tevoren al hoe het af zou lopen met de oproer.  Wat ik een ontzettend vervelend en langdradig stuk in dit boek van Bordewijk vind, is het moment dat hij voor het eerst kennismaakt met de andere docenten in de lerarenkamer. Iedereen wordt weer ontzettend uitvoerig beschreven en er wordt je veel teveel informatie in één keer verstrekt. Je krijgt eigenlijk op een paar bladzijden alle docenten binnen de school op hetzelfde moment beschreven. Denk je er vanaf te zijn, komt mevrouw Delorm ook nog even kennismaken.  Dit boek kun je zeker met andere boeken vergelijken, daar gaat die hele boekvergelijking nou juist om. Sowieso qua thema natuurlijk - nl. het schoolleven - maar ook ongetwijfeld op andere punten. Hier ga ik echter nu nog niet op in, dat komt in de lessen nog wel genoeg aan bod.  Mijn oordeel over het thema van het boek is positief. Je kan dan ook min of meer concluderen dat ik het anders niet gekozen had voor mijn vergelijking. Het thema schoolleven staat natuurlijk heel dicht bij mezelf, gezien ik zelf ook (nog) op school zit.  Het taalgebruik vond ik op sommige momenten (te) ingewikkeld. Bordewijk maakt soms gebruik van erg moeilijke woorden, die hij overigens naar mijn mening niet hóeft te gebruiken. En zoals eerder gezegd: hij schrijft heel ouderwets. Dit leek mij in eerste instantie niet echt storend, omdat ik als het ware door het boek heen fietste. Maar, tussen haakjes, nu heb ik net in een avond en een ochtend De Hel van Büch uitgelezen, hierbij leek het meer alsof ik op een opgevoerde scooter zat. Toch is het taalgebruik niet echt bezwarend.  Mijn eindoordeel over het werk luidt positief klinkend. Het boek is natuurlijk een beetje gedateerd, maar nog ontzettend goed leesbaar. Dat is één positief punt. Maar ook omdat je als lezer betrokken wordt bij het boek en je goed de hoofdlijn uit het verhaal kan halen, ben ik erg te spreken over het boek.  Ik zou een ander aanraden om dit boek te lezen. Zoals bij ieder boek hangt het wel van de interesses van diegene af. Bovendien vind ik het niet echt een must voor je lijst. Maar als iemand mij om een paar tips zou vragen, zou een tip ook dit boek betreffen. Recensies Op de LiteRom in de Centrale Bibliotheek van Arnhem heb ik een recensie gevonden van T. van Deel, met de recensietitel 'De Bree zijn denken was hoekig en norsch'. Ten eerste wil ik over deze recensie zeggen dat ik hem aardig ingewikkeld vond. Wat minder dralen en doen was niet weggeweest. Ten tweede ben ik van mening dat de recensent meer over de meningen van anderen schrijft, dan dat hij die van zichzelf meedeelt. Ik ben het eens met het deel van Van Deels mening dat Bordewijk 'uitvoerig de fascinatie voor tucht en beregeling uitbeeldt'. Maar verder zegt hij dat Bordewijk eveneens Bints filosofie propageert, en daar ben ik het niet mee eens. Naar mijn idee 'flirt' Ferdinand Bordewijk wel degelijk met het fascisme, maar propageert hij het niet. Wel lokt hij reacties uit, die uiteraard van zelfsprekend komen in de jaren dertig. Volgens mij is Bordewijk niet bezig met het propageren van het fascisme, maar meer met het waarschuwen ervoor. Het lijkt wel of hij de Tweede Wereldoorlog aan zag komen. Ter vergelijking: sommige mensen beweren dat het thema van het boek ook 'zelftucht en onder-gang is. Hitler voerde, overduidelijk, ook een zeer strenge tucht, wat mij betreft té (natuurlijk). Maar ook hij ging aan zijn eigen strijdlust uiteindelijk ten onder...