Titel: Dorsvloer vol confetti
Auteur: Franca Treur

Inleiding en samenvatting

Ik heb de psychologische roman van Franca Treur gelezen. Het boek komt uit 2009 en is uitgegeven door Prometheus. Het gaat over een twaalfjarig Zeeuws meisje dat woont in een strenggelovig boerengezin uit de jaren ’80 en ’90. Het boek is een samenhang van twaalf korte verhalen; in elk verhaal wordt er een gebeurtenis vertelt uit de jeugd van de hoofdpersoon Katelijne. Ze is het middelste en enige meisje uit het gezin van zeven jongens en ouders, haar vader werkt dag en nacht op de boerderij en de moeder zorgt voor het huishouden. De ouders worden in het boek ‘de vader’ en ‘de moeder’ genoemd. Dit zorgt voor afstand tussen Katelijne en haar ouders. Het gezin is streng gereformeerd, elke zondag gaan ze drie keer naar de kerk. In het boek lees je hoe Katelijne probeert afstand te nemen van haar gezin en het geloof, en zoekt ze de grenzen op. Ze voelt zichzelf anders dan haar familie en dorpsgenoten.

De schrijfster Franca Treur is ook opgegroeid in een gereformeerd gezin op een boerderij, je kan zeggen dat het boek een autobiografie is, maar alle hoofdpersonen zijn bedacht, dus het is enkel een inspiratie voor deze fictie. De reden voor mij om dit boek te lezen, was omdat ik ook ben opgegroeid op een boerderij in een christelijk gezin en ik was net als Katelijne het enige meisje. Veel gebeurtenissen herkende ik, zoals de typische gesprekken aan tafel over de melkprijs waar ik nooit over mee kon praten, net als Katelijne. Het gezin uit het boek is veel strenger in het geloof dan dat mijn familie dat is. Zo draagt Katelijne alleen rokken want broeken zijn mannenkleren en vrouwen die mannenkleren dragen is de Heere een gruwel, en mag ze geen sprookjes lezen, omdat het leugens zijn die haar kunnen afhouden van de waarheid.

Het boek heet Dorsvloer vol confetti, net als het laatste hoofdstuk. Dorsvloer heeft een letterlijke en Bijbelse betekenis. Het is een plek waar de graankorrels uit de aren worden geslagen. Het staat ook voor de jongste dag. Op de dorsvloer scheidt God de uitverkorenen en de verworpenen: het kaf van het koren. Dit vind je ook terug in het boek. In het laatste hoofdstuk gaat de oudere broer van Katelijne trouwen. Om geld te besparen houden ze het feest op de boerderij, om precies te zijn op de dorsvloer. Om het feest toch nog een feestelijk tintje te geven naast alle psalmen en gebeden, maakt Katelijne samen met twee vriendinnen confetti met een perforator. Ze doet het in een grote doos en hangt het boven de dorsvloer. Katelijne wacht op het mooiste moment en dan trekt ze aan het touw en valt alle confetti naar beneden.

Opdracht

In Dorsvloer vol confetti is sprake van een combinatie van vertelinstanties. Een personale en een auctoriale verteller wisselen elkaar af.

Citeer een voorbeeld uit de roman waarin een personale verteller aan het woord is.

"‘Ik ga helemaal niet,’ zegt Katelijne, die het wel van plan was geweest."

"Ze kijkt steeds naar haar voeten wanneer ze de slippers draagt en ze beeldt zich in dat iedereen dat doet."

Citeer een voorbeeld waarin een auctoriale verteller aan het woord is.

"Ze speelt met haar kleine nichtjes die zo mooi ‘Katelijne’ kunnen zeggen. Ze zegt tegen de tante, omdat die zich interesseert voor alles wat ze zegt, dat ze eigenlijk geen broek aan mogen, en de tante vraagt waarom dan niet."

Herschrijf beide voorbeelden vanuit een ander perspectief

"‘Ik ga helemaal niet,’ zeg ik, maar ik was het wel van plan geweest."

"Ik kijk steeds naar mijn voeten wanneer ik de slippers draag, en ik beeld mij in dat iedereen dat doet."

"Ze speelt met haar kleine nichtjes, die zo mooi ‘Katelijne’ kunnen zeggen. Ze ziet de meisjes in broeken en denkt eraan dat broeken dragen verboden is. Katelijne zegt het tegen de tante, omdat die zich interesseert voor alles wat ze zegt, en tante vraagt waarom dan niet."

Stel je voor dat de gehele roman was geschreven vanuit personaal perspectief. Wat zou er dan anders zijn?

Als het hele boek in een personaal perspectief was geschreven, dan zou je je echt verplaatsen in Katelijne. Dat doe je in het daadwerkelijke boek ook veel, maar af en toe is het perspectief auctoriaal, en lees je alsof je boven het verhaal staat en niet echt in de schoenen van Katelijne. Een auctoriale verteller geeft weleens commentaar op de karakters, dit gebeurde ook in het verhaal. Met een personaal perspectief gebeurt dat niet meer.

Stel je voor dat de gehele roman was geschreven vanuit auctoriaal perspectief. Wat zou er dan anders zijn?

Bij een auctoriale verteller, ook wel een alwetende verteller, sta je als het ware boven het verhaal en weet je meer van het verhaal dan een personale verteller. Als dit perspectief werd gebruikt, zou je veel minder het verhaal vanuit de ogen van Katelijne beleven. Je weet dan ook de gedachten van bijvoorbeeld haar broers, en dat maakt dit perspectief alwetend. Dit perspectief is veel betrouwbaarder dan het personale perspectief, bij het personale perspectief krijg je soms een vertekend beeld, omdat er maar één verteller is

Zou jij Dorsvloer vol confetti een beter of een slechter boek vinden als Franca Treur had gekozen voor een enkelvoudig perspectief?

Ik zou het personale perspectief fijner vinden, omdat de gedachten en meningen van Katelijne erg belangrijk zijn in het verhaal en ik kan mij vaak vinden in Katelijne.

Mening en slot

In het boek zit bijna geen spanning, er gebeuren geen heftige gebeurtenissen. Dit stoorde mij tijdens het lezen, ik kwam in het begin moeilijk door het boek heen, maar later raakte ik geïnteresseerd in de gedachten van Katelijne en kon ik het boek meer waarderen. Naast de luchtige manier hoe Franca Treur het boek heeft geschreven, stonden er vele Bijbelse teksten in. Dit was lastig om te begrijpen, net als de Zeeuwse uitspraken. Toch vond ik het boek erg boeiend, vanwege de manier hoe Katelijne het verhaal vertelt. Ze observeert en beschrijft alles erg gedetailleerd en geeft daar haar eigen kijk op. Het is interessant om te weten hoe zij denkt over bijvoorbeeld haar gezinsleden.

Een mooi stukje vond ik toen Katelijne bij haar tante ging logeren in de stad, ze was nog niet zo vaak in een grote stad geweest, en hoe zij dat avontuur beschreef. Ze kwam in aanraking met sprookjes, make-up en nog meer dingen die normaliter echt verboden zijn voor Katelijne.

Ik kan dit boek zeker aanraden. Je moet misschien even door de Bijbelteksten heen bijten, maar eenmaal in het verhaal is het een mooi ‘coming-out-of-age’-boek over een eenzaam meisje dat wegvlucht in haar fantasie.