.Historische en relevante waarde van Het Hout anno 2017

Het verhaal is volkomen relevant en actueel anno 2017, omdat er nog steeds gevallen van seksueel en lichamelijk geweld binnen het RK-geloof aan het licht komen. Dat slachtoffers decennialang hebben gezwegen, heeft alles te maken met het toen door hen ervaren trauma dat hen tot de dag van vandaag belemmert in het leiden van een “normaal” leven, zonder steeds terug te denken aan hun ervaringen. Over het algemeen is de mens godvrezend en juist hiervan is binnen deze kindertehuizen misbruik gemaakt om de slachtoffers middels intimidatie enorme angst aan te jagen, waardoor het geweld ongehinderd kon doorgaan. Ook in Suriname hebben zich enorme excessen voorgedaan binnen kindertehuizen. Uit documentatie blijkt dat meer dan 80% van meldingen en vermoedens van lichamelijk en seksueel geweld plaatsvond in tehuizen met een religieus signatuur. Nog steeds wordt aan slachtoffers gevraagd om te zwijgen, waardoor impliciet een cultuur van ontkenning heerst. Met o.a. dit verhaal krijgen deze slachtoffers een stem en wordt het RK-geloof moreel ethisch aangeklaagd.

Romananalyse

Titel: Het Hout

Titelverklaring:(meerwaarde)

Mansuetus slaat de leerlingen met het hout, als ze volgens hem straf verdienen. In het boek is “het hout” een strijkstok. Het hout speelt in dit boek een rol en is tevens een leidmotief. Met het hout worden de jongens op sadistische wijze mishandeld.

Ook symboliseerd het hout volgens de Surinaamse woord ‘udu’de stijve penis van een man.

Motto

"Want indien zij dit doen aan het groene hout, wat zal met het dorre hout geschieden?" ( Lucas 23: 31)
Het "groene hout" moet hier worden gezien als de jongelingen die in het internaat seksueel misbruikt zijn en nu geen noramle leven meer kunnen leiden.

Genre:het boek is een historische en een psychologische roman.

Dit vanwege de historische significantie en ook nog de koppeling van het gedrag en denkwijze van de priesters.

Ook is het boek een mij.kritische boek omdat het de hypocritie van de kloosters naar voren brengt.

Thema Seksualiteit

Een van de twee grote thema's in deze roman van Brouwers is het seksueel misbruik dat door de broeders in het internaat in Limburg structureel wordt gepleegd. De oorzaak daarvan ligt meer dan waarschijnlijk in de regels van de Katholieke kerk, die mannen verbiedt omgang te hebben met een vrouw. Hun seksuele gevoelens kunnen ze niet bedwingen en het gevolg is allerlei misstanden die gepleegd zijn door vertegenwoordigers van de Katholieke Kerk. In het eerste decennium van de 21e eeuw kwamen veel slachtoffers uit de kast en hebben functionarissen van de kerk van het misbruik beschuldigd. het gebeurde namelijk op grote schaal en de Kerk was er alles aan gelegen om het deksel op de doofpot te houden. Brouwers doet met de inhoud van zijn roman mee aan de maatschappelijke discussie en beschrijft het misbruik op indringende wijze..

Enkele motieven zijn; Moeizame liefdesrelaties

Patricia heeft haar man verloren bij een ongeluk. Ze ziet wel echter iets in Eldert Haman die ze bij haar tandarts ontmoet. Als ze de verhalen uit het internaart hoort, wil ze dat hij weggaat en voor haar kiest. Maar Eldert gaat toch terug. Hij wordt tien dagen voor staf opgesloten. daarna corresponderen ze via briefjes. Uiteindelijk stelt Eldert toch een daad: hij kleedt zich voor de ogen van de bisschop uit en verlaat het internaat. Hij gaat naar Patricia die hem verwelkomt met de woorden: "Waar bleef je nou zo lang.

Godsdienst

De rol die de Rooms-Katholieke kerk in het verleden heeft gespeeld met betrekking tot het seksueel misbruik van jongens en meisjes, heeft o.a. zijn basis in het fenomeen van het celibaat. Mannen mogen niet trouwen met een vrouw als ze een functie hebben in de kerk.

Machtsverhoudingen

De Katholieke kerk heeft veel macht om het seksueel misbruik onder het deksel van de doofpot te houden. Eldert vergelijkt die macht met die van de Gestapo uit de oorlog. Dat kun je symbolisch terug zien in de macht van het Duitse schoolhoofd.

schoolleven

Het is natuurlijk wel een bijzondere vorm van onderwijs, maar een internaat is toch een soort school. het gaat er op het internaat sinds de komst van het nieuwe schoolhoofd ongelooflijk streng aan toe. De jongen worden regelmatig bij de directeur geroepen om daar een pak slaag met het hout te krijgen. En om seksueeel misbruikt te worden.

Inwijding

Eldert Haman is 26 jaar als hij nog geen seks heeft gehad met een vrouw. Patricia Delahaye wijdt hem in de liefde in.

Identificatie:ik identificeer me met Patricia omdat ze bonaventura zo verheeft gebracht dat hij eindelijk zijn mond open maakte en de klooster verliet.Ook zette ze niet teveel druk op bonaventura en liet ze hem zelf nadenken.

*Het verhaal speelt zich af in het Jongenspensionaat Sint Jozef ter Engelen in Blijderhagen, Limburg- Nederland in het begin van de eerste helft van de 20ste eeuw. Broeder Bonaventura vertelt het verhaal vanuit zijn gezichtspunt. Binnen de muren van deze kostschool worden de jongens op extreme en sadistische wijze mishandeld door de broeders en de leiding van de school. Daarnaast vindt er op wijd verspreide wijze seksueel geweld tegen de jongens plaats. Hoewel de verteller getuige is van de verschillende vormen van lichamelijk geweld en kennis draagt van het seksueel misbruik van de jongens onderneemt hij geen actie hiertegen. Hij worstelt tevens met de vraag of hij zijn verdere leven wil doorbrengen als monnik of dat hij terugkeert naar het wereldse leven. Het verhaal vertelt op welke wijze het geweld tegen de jongens plaatsvond, hoe het deel werd van het instituut, in stand werd gehouden en bijna straffeloos kon *doorgaan.

Idee:Het verhaal legt bloot dat met intimidatie, misleiding en het heiligboek als richtlijn lichamelijk en seksueel geweld tegen o.a. jongens decennialang heeft geduurd, werd ontkend en er vanuit een algemeen aanvaardde zwijgcultuur niet tegen werd opgetreden.

Opbouw van het boek: De roman wordt onderverdeeld in drie delen die met Romeinse cijfers worden aangeduid. Deze delen worden op hun beurt weer onderverdeeld in kleine hoofdstukken zonder titel. Vooral in deel II en III grijpt de verteller terug naar het verleden. In deel II is dat de komst van het nieuwe schoolhoofd Mansuetus en hoe hij het strenge regime in het internaat introduceert. Dat is in 1951 gebeurd. In deel III vertelt Bonaventura hoe hij kennis maakt met de jonge weduwe Patricia Delahaye. Dat is twee maanden voor het verhaalheden, nl. in de maand januari. De structuur van de roman is daardoor niet chronologisch.

Tijd; De structuur is niet chronologisch, er wordt veel gebruik gemaakt van flash backs

Vertelde tijd; dit is niet te bepalen,omdat hoewel er een bekend tijd is aangegeven( Dit verhaal begint ongeveer vanaf april 1953.)is er geen eind tijd aangegeven.het verhaal is wel afgesloten maar de gebeurtenissen gaan nog door.

Vertelsituatie:Dit verhaal wordt verteld door een ik-persoon en wel Eldert Haman. De structuur is niet chronologisch, er wordt veel gebruik gemaakt van flash backs.

Ruimte:Het verhaal speelt zich af in het Jongenspensionaat Sint Jozef ter Engelen in Blijderhagen, Limburg- Nederland.

Personages:

Kloosterbroeders

Stuk voor stuk zijn het slapperiken die de misstanden niet durven aan te kaarten. Ze laten het seksueel misbruik van de jongens maar gebeuren.

Matsuetus: Hij misbruikt de jongens seksueel en daarnaast mishandelt hij ze met het hout. Hij is erg streng en heeft alle mcht binnen het internaat.

Hoofdpersoon is Bonaventura: Bonaventura is zijn kloosternaam. Zijn eigenlijke naam is Eldert Haman. Eldert heeft als beginneling gesolliciteerd naar een baan als docent Duits. Uiteindelijk werd hij surveillant in de slaapzaal en laat alles over zich heen komen.zijn karakter is meegaand maar toch stug.Een van de mislijkmakende bezonderheden van deze man is dat hij alles ziet maar nooit direct protesteerd.

Patricia: zij is een weduwe en wordt verliefd op Bonaventura. Zij probeert Bonaventura zover te krijgen afstand te doen nemen van de misstanden. Ze blijft contact zoeken en krijgt hem toch in haar bezit, wanneer Bonaventura het internaat verlaat.

Stijl:het boek is heel diepzinnig,er is veel gebruik gemaakt van Symoliek.bvb.aan het begin trekt bonaventura zijn gewaad aan,hij neemt dus zijn taken aan,aan het eind trekt hij dezelfde gewaad uit,hij legt zijn taken af. Namen als Bonaventura en Haman zijn afgeleid van bijbelse verhalen en symbolisch gebruikt in het boek.

Slot: Het verhaal heeft een gesloten einde.

Bijzonderheden: de tekening op de voorkaft.de tijd waarin het boek is uitgebracht(meerwaarde).

Flaptekst

In een door kloosterlingen geleid jongenspensionaat vindt in de jaren vijftig van de vorige eeuw seksueel misbruik, sadisme en vernedering plaats. Broeder Bonaventura is er getuige van en zwijgt zoals iedereen. Maakt dit hem medeplichtig?
Het hout geeft een indringend beeld van de misdaden en de hypocrisie in de roomse kerk, die heden nog de verontwaardiging en frustratie oproepen van wie er het slachtoffer van zijn geweest.

Eerste zin

De pij irriteert mijn huid. Het lompengewaad van Franciscus van Asisi die met wolven sprak. Kloosterlingen die in de orde zijn getreden dragen zijn habijt dat de vorm van een kruis heeft.

Geheim/ Familiegeheim

Het is zeer opvallend dat dit boek een tweede thema heeft, dat van het grote zwijgen omtrent het seksueel misbruik. De mensen die ervan wisten, hebben heel lang gezwegen. Ze durfden uit angst voor represailles niet te onthullen wat er binnen de muren van internaten en kloosters gebeurde. Dat was het grote zwijgen. Ook in de roman worden diverse citaten gegeven die met het zwijgen te maken hebben. Er wordt zelfs een tekst uit de Bijbel geciteerd: (blz. 166) "Wil blijft zwijgen, zodat ik opnieuw den: Zal ik? Maar ook ik houd mijn mond en bewaar zo mijn leven, want wie zijn lippen openspert, hem wacht het verderf. [Spreuken 13;3]" Patricia zegt tegen Eldert:"(blz. 204) Die paar misbruiken wel op een schandelijke manier hun macht over die ventjes en jij houdt net als de hele bende je mond erover dicht, want de macht van zo'n opperjurk strekt zich uit over de hele kwezelgemeenschap die uit schijtlaarzen en laffe apen bestaat. Jij bent medeplichtig, snap je dat?" Aan het einde snapt Eldert het inderdaad wel."(blz. 274) Dat moet de eerwaarde Glaudemans zijn, herder van de dorpsparochie. Goed doorvoed middelbaar gluiphoofd waarin een slappe wat scheefgetrokken mond te getekend. Ook hij moet worden aangeklaagd, jeugdmisbruik door de geestelijkheid moet al eeuwen aan de gang zijn en zal in stilte doorgaan, iedereen weet het maar houdt de lippen dicht want vreest de Gestapomacht van de kerk. En ook op blz. 275 : In de boog boven de deur naar de kapel staat Extra ecclesian nulla salus, dat er geen heil bestaat buiten de kerk. Heil dat woord alleen al, dat bestaat uit schaapse onderworpenheid en zwijgen. daarna gaat iedereen naar de hemel.

Het is zeer opvallend dat dit boek een tweede thema heeft, dat van het grote zwijgen omtrent het seksueel misbruik. De mensen die ervan wisten, hebben heel lang gezwegen. Ze durfden uit angst voor represailles niet te onthullen wat er binnen de muren van internaten en kloosters gebeurde. Dat was het grote zwijgen. Ook in de roman worden diverse citaten gegeven die met het zwijgen te maken hebben. Er wordt zelfs een tekst uit de Bijbel geciteerd: (blz. 166) "Wil blijft zwijgen, zodat ik opnieuw den: Zal ik? Maar ook ik houd mijn mond en bewaar zo mijn leven, want wie zijn lippen openspert, hem wacht het verderf. [Spreuken 13;3]" Patricia zegt tegen Eldert:"(blz. 204) Die paar misbruiken wel op een schandelijke manier hun macht over die ventjes en jij houdt net als de hele bende je mond erover dicht, want de macht van zo'n opperjurk strekt zich uit over de hele kwezelgemeenschap die uit schijtlaarzen en laffe apen bestaat. Jij bent medeplichtig, snap je dat?" Aan het einde snapt Eldert het inderdaad wel."(blz. 274) Dat moet de eerwaarde Glaudemans zijn, herder van de dorpsparochie. Goed doorvoed middelbaar gluiphoofd waarin een slappe wat scheefgetrokken mond te getekend. Ook hij moet worden aangeklaagd, jeugdmisbruik door de geestelijkheid moet al eeuwen aan de gang zijn en zal in stilte doorgaan, iedereen weet het maar houdt de lippen dicht want vreest de Gestapomacht van de kerk. En ook op blz. 275 : In de boog boven de deur naar de kapel staat Extra ecclesian nulla salus, dat er geen heil bestaat buiten de kerk. Heil dat woord alleen al, dat bestaat uit schaapse onderworpenheid en zwijgen. daarna gaat iedereen naar de hemel.

Slotzin

Wil van Lanschot en Mark Freelink en nog een knaap zijn voor mij uit gerend, kijken nog naar me om met uitbundige van armen en benen. Andere ontvluchte desperado's verdwijnen naar andere richtingen, joelend, zoals het joelt in mij, bevingen over mijn hele rug. In al het wit knalt nog het wit van een fotoapparaat drie meter recht voor me. Patricia, OPEN, zegt: "Waar bleef je nou zo lang.

Wie is Jeroen Brouwers

Jeroen Brouwers zijn volledige naam is Jeroen Godfried Marie Brouwers. Hij is geboren op 30 april 1940 te Batavia ( Jakarta). Zijn vader was boekhouder op een architectenbureau en zijn moeder was de dochter van de componist L. van Maarten. Jeroen was het vierde kind in het gezin. Hij verbleef van 1953 tot 1956 in het voormalig jongenspensionaat in Bleijerheide, waar de zekerheid in hem rijpte dat hij schrijver zou worden. Het werk van Jeroen Brouwers is vaak autobiografisch. Tussen zijn verhalen/ romans is er vaak geen strikte scheiding aan te brengen. Begin 2001 werd Jeroen Brouwers beschuldigd van plagiaat. Een week later trok de krant, nadat Brouwers met een aanklacht wegens smaad en eerroof had gedreigd, de beschuldiging weer in. Een van zijn werken is: Het mes op de keel (het eerste boek dat uitgegeven werd in 1964), waarna hij heel wat proza heeft geschreven. Zijn laatste boek is Het hout, dat werd uitgegeven in 2014. Met Het Hout won Brouwers de ECI Literatuurprijs 2015 voor het beste Nederlandstalige literaire boek van dat jaar. Naast een geldbedrag van € 50.000 ontving hij de sculptuur die deze prijs vertegenwoordigt. Het Hout is het enige boek van de auteur dat is genomineerd voor de Inktaap-prijs.

Trivia

• Jeroen Brouwers was zelf door zijn ouders naar een Katholieke kostschool gestuurd op 10-jarige leeftijd.

INHOUDELIJKE VRAGEN

• Het doel is dat jullie aan de hand van sporen uit/ aanwijzingen in het verhaal de gestelde vragen kunnen beantwoorden.
• Alle vragen kunnen worden beantwoord aan de hand van het verhaal.
• Benodigdheden bij deze opdracht: het boek en schrijfgerei.

1. Wat is de naam van deze kostschool?

1.1. Vanaf welke maand en in welk jaar speelt het verhaal zich af?

2. Verklaar de titel van het verhaal.

2.1. Wat was het hout?

2.2. Wie gebruikte het hout?

3. Op deze school werden verschillende vakken verzorgd. Noem minimaal vier vakken op.

4. Hoe heet de verteller van het verhaal?

4.1. In welk jaar werd hij een broeder in het tehuis?

4.2. Welke functie heeft de verteller en wat is zijn werkelijke naam?

4.3. Voordat hij broeder werd, deed hij ander werk. Welk vak verzorgde hij?

5. Binnen de school gelden er strenge regels, die te maken hebben met de drie “knopen”.

5.1. Welke zijn deze drie “knopen”?

6. Bij het doorzoeken van de slaapruimte van Mark Freelink komt de verteller tot de ontdekking dat Mark drie overtredingen heeft begaan.

6.1. Welke zijn de 3 overtredingen?

7. Welk beroep oefende de vader van Will van Lanschot uit?

7.1. Waarom kon Will in de weekenden niet naar zijn moeder?