Titel: Tirza;
Auteur: Arnon Grunberg;
Genre: Roman, psychologische roman.

Informatie over de auteur
Arnon Grunberg (officieel: Arnon Yasha Yves Grünberg, geboren te Amsterdam op 22 februari 1971) is een Nederlandse schrijver van joodse komaf. Hij schrijft meestal onder de naam Arnon Grunberg, maar maakte ook enige tijd gebruik van het heteroniem Marek van der Jagt. Sinds 29 maart 2010 schrijft hij een dagelijkse column, Voetnoot, op de voorpagina van de Volkskrant. Grunberg is afkomstig uit een gezin dat zwaar getraumatiseerd is door de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder overleefde Auschwitz, waar ze naar eigen zeggen goed behandeld is (zie Volkskrant 3-12 2011: Voetnoot A.Grunberg) en zijn vader zat op talrijke adressen ondergedoken. Arnon Grunberg heeft één oudere zus, Maniou-Louise (1963). Hij volgde het Amsterdamse Vossius Gymnasium, maar werd in 1988 van school verwijderd nadat hij voor de tweede keer bleef zitten. Daarna werkte hij onder meer als jongste bediende bij een apotheek en als bordenwasser.

Bekende boeken van Aron Grunberg zijn:

• 2004 - Arnon Grunberg leest Karel van het Reve;
• 2004 - Het aapje dat geluk pakt (novelle);
• 2004 - De joodse messias (roman);
• 2005 - De techniek van het lijden (lezingen, als gastschrijver aan de TU Delft);
• 2005 - Grunbergbijbel (Bijbellezing);
• 2005 - De Receptioniste (Kort verhaal);
• 2006 - Mijn vriend Boorman (essay);
• 2006 - Tirza (roman).

Samenvatting
Het boek is in drie delen verdeeld: De huur, Het offer en De woestijn.

Het verhaal gaat over Jörgen Hofmeester, vader van twee dochters: Ibi en Tirza. Hij heeft geen baan meer, hoewel hij niet ontslagen is. Hij is te oud om ontslagen te mogen worden en doodt daarom zijn tijd met uitzwaaien van vreemden op Schiphol.

Ibi is al uit huis en runt een Bed & Breakfast in Frankrijk. Jörgens vrouw heeft hem drie jaar geleden verlaten, maar is net weer terug in zijn leven. Hij noemt haar continu ‘de echtgenote’. Jörgen woont dus nog alleen met Tirza. Het verhaal begint als Tirza haar eindexamen heeft gehaald en een groot feest geeft voor haar vrienden. Het is tegelijkertijd een afscheidsfeestje, omdat ze daarna met haar vriendje Choukri door Afrika zal gaan trekken.

Choukri doet Jörgen denken aan Mohammed Atta, een van de terroristen van 11 september. Jörgen haat hem direct. Eveneens omdat door de crisis na 11 september Jörgen al zijn gespaarde geld is kwijtgeraakt. Hij ziet Choukri dan ook als een terrorist en iemand die kwaad in de zin heeft. Daarbij komt dat zijn vrouw opnieuw in zijn leven verschijnt. Ze zijn nooit gescheiden geweest maar ze heeft hem wel verlaten voor een jonger exemplaar. ‘De echtgenote’ wil ook niet graag naar Jörgen terug maar had geen andere plek om naartoe te gaan.

De familieverhoudingen zijn duidelijk niet normaal en bereiken ook op het feestje een hoogtepunt wanneer vader Jörgen seks in het tuinhuisje heeft met een van Tirza’s vriendinnen en ‘de echtgenote’ zoent met een vriend van Tirza.
Jörgen is zich bewust van deze vreemde ontwikkelingen. Volgens hem gedraagt zijn vrouw zich als een valse slet, hij heeft seks met een piepjong meisje en Tirza date een terrorist.

Toch zet hij zich eroverheen en besluit alvast Tirza en Choukri later naar Frankfurt te brengen, vanaf daar vertrekt hun vliegtuig naar Windhoek. Maar voordat hij ze zomaar op het vliegveld zet, wil Jörgen graag nog een weekendje met ze doorbrengen in het huisje van zijn overleden ouders in de Betuwe. Hij staat erop.

Vanaf hier word je als lezer misleid.

Hofmeester betrapt Choukri en Tirza als ze op de keukentafel seks hebben. Volledig uit zijn humeur gaat hij weg, om even later terug te komen met Chinees eten. Hij eet het echter allemaal alleen op, omdat Choukri en Tirza slapen. De volgende dag brengt hij ze naar het vliegveld.

Als hij weer terug in zijn auto zit, ziet hij Tirza’s iPod liggen. Hij probeert haar nog te bellen, maar krijgt altijd weer de voicemail. “Hoi, dit is Tirza. Ik ben er even niet, maar laat maar een leuk berichtje achter.” Onderweg moet hij een aantal keer overgeven. Hij snapt niet wat hem aan de hand is. Een aantal keer zegt Jörgen dat hij aan het epiloog van zijn leven is begonnen.

Hij probeert haar nog eens te bellen, hij hoort namelijk de hele tijd niks van het tweetal en is bezorgd om zijn dochter. Nooit wordt de telefoon beantwoord.
Hofmeester besluit om naar Namibië te vliegen en ze persoonlijk te gaan zoeken. Hij boekt een luxe hotelkamer en bedenkt een strategie om Tirza terug te vinden in Namibië. Hij heeft een foto van haar en vraagt allerlei mensen of ze haar toevallig hebben gezien. Jörgen is wanhopig om zijn zonnekoningin terug te vinden. Hij reist steeds verder Namibië in en houdt zijn vrouw op de hoogte van zijn zoektocht naar hun dochter. In een van de steden komt Jörgen Kaisa tegen, een klein meisje dat zich aanbiedt aan hem. Hij neemt haar mee op reis en noemt haar af en toe Tirza. Jörgen vertelt aan Kaisa zijn verhaal.

We gaan weer terug in de tijd en bevinden ons op het moment dat Jörgen zijn dochter met Choukri op de keukentafel aantreft. Hij gaat door het lint en slaat zijn dochter dood met een pook, hij ‘snoeit’ Choukri met een kettingzaag. Daarna begraaft hij ze in de tuin. Vervolgens gaat hij wel gewoon naar het vliegveld en neemt hij afscheid van wildvreemde mensen (net zoals hij dat al eerder deed in Nederland).

In Namibië houdt hij vast aan Kaisa zoals hij dat deed aan Tirza. Maar toch wordt hij op een ogenblik teruggeroepen naar Nederland. Het lijk is in de tuin gevonden en media wacht hem op.

Thema
Het grootste thema in Tirza is het zogenaamde lolitamotief: een oude(re) man die een jong meisje liefheeft. Op twee manieren komt dit terug. Ten eerste is er natuurlijk de alles omvattende liefde van een vader voor zijn dochter. Jörgen Hofmeester heeft na een aantal teleurstellingen in zijn leven al zijn hoop gevestigd op zijn achttienjarige dochter Tirza, die hij zijn 'zonnekoningin' noemt. Daarnaast komt dit thema terug in de relatie van Ibi met de oudere huurder, Andreas.

Personages
Jörgen Hofmeester
Jörgen Hofmeester is een man van middelbare leeftijd. Hij werkte bij een uitgeverij, maar is een soort van ontslagen. Niet officieel, want daarvoor was hij te oud, maar hij is simpelweg niet meer welkom op het kantoor. Jörgen heeft een enorme drang om te presteren. Alles moet perfect zijn: hijzelf, maar ook zijn gezin. Hij wil dat ze het toonbeeld van perfectie zijn. Hij is dan ook heel trots op zijn cellospelende dochter op het gymnasium, Tirza. Zijn eigen leven is momenteel wat minder perfect door het verliezen van zijn baan en hedge fund. Een leven zonder Tirza vindt hij ondraaglijk. In zijn imperfecte leven is zij het enige wat nog wel perfect is. Maar dan komen er steeds meer tegenvallers. Deze gebeurtenissen maken het beest in Jörgen los. Langzaamaan wordt Jörgen door Tirza afgewezen als persoon. Hij kan dat niet verdragen.

De echtgenote
De echtgenote is de ex-vrouw van Jörgen en tevens de moeder van Ibi en Tirza. Ze krijgt in het boek geen naam. Waarschijnlijk omdat Jörgen haar als een goedkope slet bestempelt en haar niet als onderdeel van zijn leven ziet. ‘De echtgenote’ had Jörgen al vaker verlaten, telkens voor korte periodes, maar de laatste keer duurde jaren. Ze walgt van Jörgen en benadrukt dat het leven vreselijk is, maar dat ze toch bij elkaar moeten blijven, hoewel ze allebei er een potje van hebben gemaakt.

Tirza
Tirza is de dochter waar het allemaal om draait. Ze is mooi, intelligent en verafgoodt haar vader in eerste instantie. Haar opvoeding draait om educatie en ontwikkeling. Zo leert ze cello spelen en leest Jörgen haar voor uit Tolstoj en Sarte. Als Tirza in de puberteit komt ervaart ze dit alles als een enorme druk. Hierdoor ontwikkelt ze een eetstoornis, anorexia. Daarvoor wordt ze behandeld door de beste artsen en komt ze er ook weer bovenop. Toch verandert dit haar perspectief op haar vader. Ze begint steeds meer een eigen leven te leiden en bespreekt niet meer alles met haar vader zoals vroeger. Daar kan hij niet tegen.

Kaisa
Kaisa is een klein meisje uit Namibië. Ze biedt zichzelf aan, aan Jörgen met de zin: “Do you want company, Sir?” Dat is de enige zin die ze telkens zegt. Ze is een kinderprostituee en het wordt in het boek niet duidelijk of Jörgen en Kaisa seks met elkaar hebben. Kaisa is bijna de hele tijd dat Jörgen in Namibië is, bij hem. Ze weerhoudt hem zelfs van zelfmoord in de woestijn.

Tirza spreekt me het meeste aan omdat ze dat eigenlijk ook in de film deed. Ze lijkt me een erg lief meisje; ze is intelligent en knap. Tirza leeft onder de zware druk van haar vader.

Er zijn niet echt personen die me veel tegenspreken in dit verhaal

Er komen niet echt typetjes in het verhaal voor.

Vertelperspectief
Het verhaal wordt verteld in de hij-vorm, vanuit het perspectief van Jörgen Hofmeester, die door Arnon Grunberg consequent wordt aangeduid met Hofmeester.

Titelverklaring
De titel is de naam van de dochter van Jörgen, Tirza, die een grote rol heeft in het verhaal.

Mening
Ik heb de film van Tirza eerder gezien op televisie. Deze film sprak me erg aan. Ik vond hem erg mooi en ingrijpend. Het is een film waar ik me nog veel van herinner, hoewel ik hem een tijd geleden gekeken heb. Daarom heb ik daarna ook het boek gelezen. Het boek was ook erg mooi geschreven en ik vind de schrijfstijl erg fijn. Het is een erg spannend boek; je wordt best wel in de war gebracht, omdat Jörgen zelf ook niet precies weet wat hij nou wel heeft gedaan of niet. Dat maakt het spannend, omdat je je afvraagt wat er eigenlijk gebeurd is in het verhaal en wat nu wel en niet waar is. Het boek zet je de hele tijd aan het denken je kunt eigenlijk niet vertrouwen op de manier waarop het boek verteld wordt, omdat Hofmeester in een wereld van fantasieën en onwerkelijkheid leeft. Het is een vrij schokkend boek, omdat hij zijn eigen dochter en haar vriendje vermoordt met een kettingzaag. Het boek is een soort waan en je wordt als lezer een paar keer misleid. Jörgen maakt zich ernstige zorgen om zijn dochter, hoewel hij haar zelf vermoord heeft, maar dat weet hij niet meer. Dat is wel een erg creatief en origineel effect in het boek. Ik vond het ronduit een erg mooi spannend en een beetje een verwarrend boek.