Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2006
• 205 pagina's
• Uitgeverij: Arena

Flaptekst

Eerste zin

Samenvatting

De negenjarige Bruno verhuist met zijn ouders en zijn zusje Gretel vanuit Berlijn naar Polen, naar een mysterieuze plek genaamd Out-With. Ze verhuizen omdat vader promotie heeft gekregen, maar Bruno vindt het vreselijk: hij mist zijn vriendjes, het huis is anders en ze mogen niet van hun land af. Hij en Gretel krijgen thuis les en er zijn geen leeftijdsgenoten in de buurt. Vader mag absoluut niet gestoord worden tijdens zijn werk en er lopen vaak soldaten in het huis rond. Eén van hen, luitenant Kurt Korler, kan goed overweg met Gretel, maar hij behandelt Bruno als een klein kind. Hij draagt echter een geheim met zich mee over zijn vader, en Bruno’s vader wil dat geheim graag ontrafelen.

Vanuit zijn slaapkamerraam kan Bruno een groot gebied zien waar heel veel mensen in gestreepte pyjama’s en op blote voeten rondlopen. Als Bruno in de tuin speelt, valt hij van zijn geïmproviseerde schommel en wordt geholpen door de keukenhulp Pavel, die bij die mensen blijkt te horen.

Bruno herinnert zich bepaalde dingen uit zijn leven in Berlijn: de avond dat de Fury, Hitler dus, bij hen kwam dineren en de vreselijke ruzie tussen vader, moeder en Grootmoeder en Grootvader. Grootmoeder was heel erg tegen de nieuwe baan van Bruno’s vader, maar Grootvader vond het juist geweldig.

Op een dag besluit Bruno dat hij wil proberen om Out-With te verkennen. Hij ontdekt dat er een hek is dat zijn huis afscheidt van het gebied met de mensen in gestreepte pyjama’s. Aan de rand van dat hek ziet hij een jongen, in een gestreepte pyjama. De jongen heet Shmuel en woont aan de andere kant van het hek. De twee jongens zijn precies even oud, even groot en lijken veel op elkaar. Ze worden dikke vriendjes en Bruno neemt regelmatig eten voor Shmuel mee. Ze praten elke dag, maar kunnen elkaar niet aanraken vanwege het hek tussen hen in. Shmuel vertelt dat hij gedwongen naar Out-With moest verhuizen en is boos op de soldaten, terwijl Bruno hen juist geweldig vindt.

Op een regenachtige dag mag Bruno niet naar buiten en vertelt hij Gretel per ongeluk over Shmuel, maar hij kan de zaak sussen door te doen alsof Shmuel zijn fantasievriendje is. Niet lang daarna is Shmuel ineens in Bruno’s huis bezig met huishoudelijke karweitjes. Ze mogen niet laten merken dat ze elkaar kennen, maar Bruno geeft Shmuel stiekem wat eten. Luitenant Korler betrapt Shmuel echter met de kip en Bruno doet alsof hij Shmuel niet kent.

Door dit bezoekje van Shmuel krijgen Gretel en Bruno allebei luizen en Bruno moet van vader zijn hoofd kaalscheren. Gretel heeft ondertussen ontdekt dat hun nieuwe woonplek niet Out-With heet, maar Auschwitz, en hun moeder is niet meer zo gelukkig in het nieuwe huis. Als Grootmoeder plotseling overlijdt, ontdekt Bruno dat hij liever in Out-With is vanwege zijn vriendschap met Shmuel.

Kort nadat ze terug zijn in Out-With, besluit vader echter dat Bruno en Gretel met moeder samen terug zullen gaan naar Berlijn, omdat ze in Out-With niet gelukkig kunnen zijn. Bruno gaat dit aan Shmuel vertellen en ze zijn allebei verdrietig dat ze elkaar niet meer zullen zien. Bij wijze van afscheid besluiten ze dat Bruno naar de andere kant van het hek zal komen, om Shmuel te helpen zijn verdwenen vader te zoeken. Shmuel vindt een gestreepte pyjama voor Bruno, zodat hij niet zal opvallen.
Ze kunnen Shmuels vader niet vinden en Bruno wil naar huis omdat het slecht weer wordt. Als de jongens voorgoed afscheid willen nemen, worden ze plotseling met een hele groep opgemarcheerd en naar een ruimte gebracht. Er lijkt eerst niets te gebeuren en Bruno denkt dat het een schuilplaats is voor de regen. Maar juist als hij weg wil gaan, komt het gas dat iedereen voorgoed de adem beneemt.

Personages

Bruno

Bruno is de hoofdpersoon. Hij is negen jaar oud en erg van streek als hij ineens moet verhuizen van zijn vertrouwde huis en vriendjes in Berlijn, naar een gigantisch huis op een plek waar niets te beleven valt. Hij houdt van lezen en geschiedenis en gaat graag op ontdekkingsreis in zijn omgeving. Hij heeft veel ontzag voor zijn vader en hoe belangrijk deze is voor andere belangrijke mensen, daarom wil Bruno ook zelf soldaat worden. Als hij de jongen Shmuel ontmoet en vriendschap met hem sluit, leert hij meer over de verschillen tussen verschillende mensen en milieus.

Shmuel

Shmuel is een joodse jongen die in Auschwitz ‘woont’ en altijd een gestreepte pyjama draagt. Hij is ongelukkig en krijgt maar heel weinig te eten, maar hij is juist daarom erg blij als Bruno hem bezoekt. Het is moeilijk te zeggen of Shmuel weet waarom hij in Auschwitz zit en wat er met hem gaat gebeuren, maar het is wel zeker dat hij erg ongelukkig en eenzaam is, vooral omdat hij hard moet werken en zijn vader kwijt is.

Gretel

Gretel is Bruno’s oudere zusje die zich vanwege dit leeftijdsverschil altijd beter voelt dan hij. Gretel is erg meisjesachtig: ze speelt graag met poppen, slijmt bij volwassenen en voelt zich erg slim omdat ze goed kan leren en bovendien snel doorheeft wat er aan de hand is in Auschwitz. Gretel wordt een beetje verliefd op Luitenant Korler en wil niets van de ‘mensen in gestreepte pyjama’s weten.’

Mother

Mother is Bruno’s moeder. Ze heet Elsa en is noodgedwongen meeverhuisd omdat ze voor Bruno en Gretel moest zorgen en haar echtgenoot moest steunen. Waarschijnlijk weet zij heel goed wat er aan de hand is in Auschwitz en het is ook waarschijnlijk dat ze het er niet mee eens is, omdat ze erg beschermend is tegenover haar kinderen en het niet erg vindt dat joodse mensen voor haar en haar gezin werken.

Father

Father is de vader van Bruno en Gretel en een belangrijke persoonlijkheid in de wereld van de nazi’s. Hij staat op goede voet met de Fury (Hitler) en is directeur geworden van Auschwitz, waardoor er ook altijd soldaten in het huis rondlopen. Zijn werk en zijn opvattingen zijn erg belangrijk voor hem en hij verwacht gewoon dat zijn gezin hierin meegaat, waardoor hij eigenlijk te weinig aandacht aan hen besteedt en niet zo nadenkt over wat goed is voor zijn gezin.

Quotes

"About twenty feet further along from the garden and the flowers and the bench with the plaque on it, everything changed. There was a huge wire fence that ran along the length of the house and turned in at the top, extending further along in either direction, further than she could possible see." Bladzijde 31

"'No, not them,' said Bruno. 'The people I see from the window. In the huts, in the distance. They're all dressed the same.' 'Ah, those people,' said Father,nodding his head and smiling slightly. 'Those people... well, they're not people at all, Bruno.'" Bladzijde 53

"'Well, what's Out-With then?' he repeated. 'Out with what?' 'That's the name of the house,' explained Gretel. 'Out-With.'" Bladzijde 24

Thematiek

Het belangrijkste algemene thema uit dit boek is vanzelfsprekend: de Tweede Wereldoorlog. Specifieker gezegd gaat het vooral om de relatie tussen joden en niet-joden, en dan vooral in de hechte context: wisten niet-joden wat er in de concentratiekampen gebeurde met joden? Het verhaal wordt verteld met behulp van het thema kinderlijke onschuld en simpliciteit, dat gesymboliseerd wordt aan de hand van het woordje Out-With. Dit is eigenlijk gewoon het woord Auschwitz, maar dan op de manier waarop Bruno en Gretel het verstaan en uitspreken.

Motieven

Kind-ouderrelatie

De vader van Bruno hoort bij de nazi\'s maar dit weet Bruno niet omdat hij nog zo jong is. Een belangrijk motief in het verhaal is de relatie tussen ouder en kind en hoe de ouder zijn kind verliest door de daden die hij begaat. Bruno wordt uiteindelijk vergast samen met zijn vriendje Schmuel.

Opdracht

For Jamie Lynch.

Trivia

John Boyne schreef de gehele eerste versie van dit boek in tweeënhalve dag.

Er was een hoop controversie over het feit of er nou wel of geen jonge kinderen in Auschwitz zaten.

Ook was het behoorlijk controversieel toen de laatste scène van de film werd gefilmd omdat er zoveel naakte mensen in voorkwamen.

In het boek en in de film worden de namen van Bruno’s ouders (Ralf en Elsa) nooit genoemd: ze worden alleen aangewezen met Vader en Moeder. Dit is expliciet bewijs dat het boek echt uit het perspectief van een kind geschreven is.

Titelverklaring

De jongen in de gestreepte pyjama (The boy in the striped pyjamas) slaat op Shmuel, de jongen die aan de andere kant van het hek woont en altijd een gestreepte pyjama draagt, die symbool staat voor zijn gevangenschap en zijn onderdrukte identiteit.

Structuur & perspectief

Het boek is opgedeeld in hoofdstukken die niet al te lang zijn. Het verhaal wordt volledig verteld vanuit het perspectief van de negenjarige Bruno, die nog maar weinig levenservaring heeft en alles dus heel versimpeld ziet. Er zitten wel een paar flashbacks in het verhaal, maar de gebeurtenissen vinden over het algemeen in chronologische volgorde plaats.

Decor

Het verhaal speelt zich af rond het begin van de Tweede Wereldoorlog, in Auschwitz (Polen).

Stijl

John Boyne heeft een hele vlotte, gemakkelijk leesbare stijl van schrijven met veel dialoog, eenvoudig taalgebruik en meer actie dan beschrijvingen.

Beoordeling

Ik vond het een zeer mooi boek. Het is heel mooi geschreven, heel intens. Het onderwerp spreekt me sowieso aan, maar dit boek geeft een heel andere kijk op de Tweede Wereldoorlog. In de meeste boeken gaat het over joden tijdens WO II, maar dit verhaal gaat over een jongen die in de wereld van Hitler leeft. Ik vind het ook erg leuk dat het boek ook echt vanuit het perspectief van een negenjarige geschreven is. Het onbegrip voor Shmuels leven, zijn haat tegenover soldaten en Pavel is heel natuurlijk geschreven, echt alsof het een soort dagboek is. Daarnaast vind ik de herhaaldelijke termen (Out of Bounds at All Time and No Exceptions bijvoorbeeld) die steeds terugkomen ook heel leuk om te lezen. Het is echt net alsof je in het leven van Bruno zelf zit, ik begreep ook echt zijn ergernis jegens Gretel en zijn redelijk zwart-witte kijk op de wereld: zijn vader is zijn grote idool, dus dan maakt het hem ook niet uit wat voor werk hij doet, en dan denkt hij ook dat er geen slechte mensen zijn die dat beroep uitoefenen. Ik vond het ook vrij eenvoudig om te lezen, en ik heb het ook zeker met plezier gelezen. Ik vind het een echte aanrader voor iedereen die van oorlogsverhalen houdt.

Recensies

"Het boek leest vlot en makkelijk en het kan bijna niet anders dan dat je er snel door geboeid en geraakt wordt." http://www.rubriek.nl/boe..._pyama.php

"Je zou het boek misschien kinderlijk geschreven vinden, maar daar ligt voor mij ook de kracht van het boek." http://www.viva.nl/2010/1...ne-boeken/

Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

Registreer je gratis!

35.923 scholieren gingen je al voor!