Feitelijke gegevens

• 1e druk, 1813
• 288 pagina's
• Uitgeverij: Wondsworth Editions

Flaptekst

Eerste zin

It is a truth universally acknowledged that single men in possession of a good fortune, must be in want of a wife.

Samenvatting

De familie Bennet is door het dolle heen wanneer blijkt dat een knappe, rijke jongeman het vlakbij hun woonplaats Longbourn gelegen landgoed Netherfield heeft gehuurd. Op een bal is er meteen een klik tussen deze meneer Bingley en Jane, de oudste Bennet-dochter. Ook Bingleys zussen, de vrijgezelle Caroline en de getrouwde Mrs. Hurst, zijn dol op haar, maar zijn beste vriend Darcy toont geen genegenheid, zelfs niet voor de mooie Elizabeth Bennet.
Wanneer Jane in de regen te paard naar Netherfield gaat en ziek wordt, reist Elizabeth haar achterna, terwijl hun andere zussen helemaal in de ban zijn van een groep soldaten in het dorp. Elizabeth blijft een poos op Netherfield en voert regelmatig discussies met Mr. Darcy over het deugden en ondeugden.
Kort nadat zij en Jane weer thuis zijn, komt Mr. Collins langs, de neef van Mr. Bennet die het bezit van de familie Bennet zal erven. Mr. Collins staat op goede voet met lady Catherine de Bourgh, de tante van Mr. Darcy.
Een van de soldaten in het regiment heeft een sterke afkeer van Darcy en vertelt Elizabeth hun gezamenlijke geschiedenis. Hij, Wickham, was de beschermeling en peetzoon van Darcys vader en zou een functie in de kerk erven, maar na de dood van zijn vader besloot Darcy dat Wickham niets zou krijgen. Tijdens een bal op Natherfield wordt dit verhaal ontkracht door de Bingleys en brengen Jane en Mr. Bingley veel tijd samen door.
De volgende dag doet Mr. Collins Elizabeth een huwelijksaanzoek, maar ze wijst hem onmiddellijk af. Kort daarna ontvangt Jane een brief van Caroline Bingley met het bericht dat Mr. Bingley, zijn zussen en Mr. Darcy voor onbepaalde tijd naar Londen zijn vertrokken, en ze suggereert dat Mr. Bingley zal trouwen met Darcy's zus Georgiana, op wie Bingleys zussen dol zijn. Mr. Collins trouwt met Elizabeths vriendin Charlotte Lucas.
Jane logeert in een poging Bingleys aandacht te krijgen bij haar oom en tante Gardiner in Londen en ontmoet daar Caroline Bingley, die Bingleys terugkeer naar Netherfield onwaarschijnlijk verklaart en geen verder contact met Jane wil.

Kort na de bruiloft van Mr. Collins en Charlotte Lucas gaat Elizabeth bij hen op bezoek, waar ze ook Catherine de Bourgh en haar dochter ontmoet. Onverwacht blijkt Mr. Darcy bij zijn tante de Bourgh op bezoek te zijn samen met zijn neef kolonel Fitzwilliam. 
Na een reeks ongemakkelijke, kortstondige bezoekjes van Mr. Darcy aan Elizabeth , krijgt ze van kolonel Fitzwilliam te horen dat Darcy er alles aan deed om Jane en Bingley uit elkaar te houden. Een paar dagen later krijgt Elizabeth weer bezoek van Darcy: hij verklaart haar zijn liefde en vraagt haar ten huwelijk. Ze wijst hem af en wanneer ze ruzie krijgen, geeft hij toe een wig te hebben gedreven tussen haar zus en zijn vriend Bingley. De volgende dag geeft Darcy Elizabeth een brief waarin hij uitleg en zijn excuses aanbiedt: hij heeft Bingley en Jane uit elkaar gehouden omdat hij vermoedde dat het geen goed huwelijk zou worden vanwege het ontbrekende fortuin van Janes familie en haar ogenschijnlijk matige affectie voor Bingley. Ook geeft Darcy uitleg over zijn handelen met betrekking tot Wickham. Wickham had inderdaad een functie in de kerk kunnen krijgen, maar sloeg dit af en vroeg in plaats daarvan geld. Dit heeft Darcy hem gegeven, maar al binnen een paar weken had hij het door gokspelletjes verkwist. Opnieuw vroeg Wickham om geld, maar ditmaal weigerde Darcy. Hij heeft hem daarna jaren niet gezien, tot hij afgelopen zomer plots zijn zusje Georgiana probeerde in te palmen met het oog op haar grote bruidsschat. Gelukkig wist Darcy dit te voorkomen.  
Elizabeth gaat weer naar huis en haar zusje Lydia vertrekt naar Brighton met een jong echtpaar waarmee ze bevriend is geraakt. De echtgenoot is officier en het militaire regiment waar Wickham bij hoort gaat dus naar Brighton. Die zomer gaat Elizabeth samen met haar oom en tante Gardiner op vakantie door Noord-Engeland. Tijdens de reis besluiten ze ook het landgoed Pemberly van Darcy te bezoeken omdat het opengesteld is voor publiek. Per toeval treffen zij Darcy, hij is heel hoffelijk ook naar haar oom en tante toe en voor het eerst ziet Elizabeth hem in zijn vertrouwde omgeving met een ontspannen manier van doen.  Er heerst een ongemakkelijke sfeer tussen Elizabeth en Mr. Darcy en ze vertrekt op stel en sprong weer na een brief van Jane met het bericht dat Lydia met Wickham is weggelopen om te gaan trouwen, een grote schande. Na een zoektocht worden ze gevonden: de bruiloft vindt plaats en ze verhuizen naar Newcastle omdat Wickham daarheen overgeplaatst is.

Elizabeth komt erachter dat Mr. Darcy heeft geholpen met de voorbereidingen van de bruiloft, ondanks zijn aversie tegen de bruidegom.
Mr. Bingley en Mr. Darcy keren terug naar Netherfield, en kort na hun aankomst verloven Bingley en Jane zich. Lady Catherine de Bourgh komt naar Longbourn om Elizabeth aan de tand te voelen over haar relatie met Mr. Darcy, omdat er geruchten gaan dat Darcy en Elizabeth verloofd zijn in plaats van dat hij met lady Catherines dochter gaat trouwen, zoals allang vastligt. Kort daarna trouwt Elizabeth met Darcy nadat ze elkaar hun liefde verklaard hebben en leven ze nog lang en gelukkig, net als Jane en Bingley.

Personages

Mr. Charles Bingley

Bingley is de oorzaak van alle spanningen en nieuwigheden aan het begin van het verhaal, omdat hij met zijn naaste gezelschap verhuist naar het Netherfield-landgoed. Hij is erg vriendelijk van karakter, wil zijn reputatie graag hoog houden en iedereen op zijn gemak stellen, maar hij is ook erg goedgelovig en naïef. Mr. Bingley wordt tot over zijn oren verliefd op Jane, maar laat zich in zijn verliefdheid toch eerder leiden door zijn plichtsgevoel dan door zijn verlangens.

Mrs. Bennet

Mevrouw Bennet is de moeder van Jane en Elizabeth en erop gebrand dat haar dochters goede huwelijken sluiten zodat ze er de rest van hun leven warmpjes bij zullen zitten. Ze is erg luidruchtig, bemoeizuchtig en genadeloos om te bereiken wat ze wil en streeft er naar haar dochters te laten trouwen en vergeet daarbij dikwijls haar manieren.

Jane Bennet

Jane is de oudste Bennet-dochter en de oogappel van haar moeder. Jane wordt beschreven als het mooiste meisje van de omgeving, maar ze is erg introvert. Ze wil het de mensen om haar heen graag naar de zin maken, maar praat vrijwel niet over wat zich in haar hoofd en hart afspeelt - voornamelijk haar liefde voor Mr. Bingley houdt ze voor zichzelf. Jane berust meestal in wat er met haar en om haar heen gebeurt en besteedt weinig aandacht aan haar eigen verlangens en gevoelens.

Mr. Fitzwilliam Darcy

Mr. Darcy is de beste vriend van Mr. Bingley en iemand die veel aandacht naar zich toetrekt wanneer hij tot de sociëteit toetreedt. Hij is grof, lomp en allesbehalve solidair in de omgang; vertikt het om anderen te betrekken bij zijn pleziertjes en gedachtegangen en vindt zichzelf heel intelligent omdat hij precies denkt te weten wat voor mensen zich in zijn gezelschap bevinden. Darcy is trots van karakter: hij wijst gezelschap af wanneer hun persoonlijkheid niet bij zijn stand past en beschouwt zichzelf als iemand tegen wie nooit nee gezegd wordt. Alleen de mensen die hij echt een warm hart toedraagt - en dat zijn er maar zeer weinig - kunnen hem wat milder stemmen.

Elizabeth Bennet

Elizabeth is het belangrijkste personage van het verhaal en de één na oudste Bennet-dochter. Ze is een jonge vrouw die goed weet wat ze wil en zich weinig aantrekt van wat andere mensen van haar vinden: als iets haar niet aanstaat, dan gebeurt het niet. Deze zelfbewustheid maakt dat ze sterk in haar schoenen staat, maar anderzijds ook dat ze te snel over mensen oordeelt, zoals wel blijkt wanneer Mr. Darcy, de man die ze aanvankelijk verafschuwt, heel anders blijkt te zijn dan ze dacht. Elizabeth geeft veel om haar familieleden en voelt zich snel schuldig wanneer er iets met hen is, maar laat zich niet snel intimideren en wil vooral trouw blijven aan zichzelf. Dat probeert ze te bereiken door eerlijk en deugdzaam te zijn in haar doen en laten. Ze is belezen en niet op haar mondje gevallen, maar wil vooral doen wat enerzijds juist is en anderzijds bij haar persoon past.

Quotes

"Mr. Bennet was so odd a mixture of quick parts, sarcastic humour, reserve and caprice, that the experience of three-and-twenty years had been insufficient to make his wife understand his character. Her mind was less difficult to develop. She was a woman of mean understanding, little information and uncertain temper. When she was discontented, she fancied herself nervous. The business of her life was to get her daughters married; its solace was visiting and news." Bladzijde 3

"''Pride,'' observed Mary, who piqued herself upon the solidity of her reflections, ''is a very common failing, I believe. By all that I have ever read, I am convinced that it is very common indeed; that human nature is particularly prone to it, and that there are very few of us who do not cherish a feeling of self-complecency on the score of some quality or other, real or imaginery. Vanity and pride are different things, though the words are often used synonymously. A person may be proud without being vain. Pride relates more to our opinion of ourselves, vanity to what we would have others think of us.''" Bladzijde 12

"''From the very beginning - from the first moment, I may almost say - of my acquintance with you, your manners, impressing me with the fullest belief of your arrogance, your conceit, and your selfish disdain of the feelings of others, were such as to form the groundwork of disapprobation on which succeeding events have built so innovable a dislike; and I had not known you a month before I felt that you were the last man in the world whom I could ever be prevailed on to marry.''" Bladzijde 130

Thematiek

Liefdesrelatie: happy end

Alles in het verhaal draait om liefde en alle zoektochten van de personages naar romantisch geluk eindigen met een happy end, zij het dan niet altijd op de manier zoals verwacht. Elizabeth en Darcy die ontdekken dat ze meer gemeen hadden dan gedacht, Lydia en Wickham die puur op impulsieve liefde afgaan en Jane en Bingley die simpelweg voor elkaar bestemd zijn: het boek draait om de queeste van deze personages om te vinden wat hen gelukkig maakt. Centraal in het verhaal staat de ontwikkeling van de relatie tussen Darcy en Elizabeth. Zij zijn de sleutelfiguren die alle andere relaties mogelijk maken. Vooral Darcy zorgt in zijn strijd voor de liefde van Elizabeth voor het geluk van anderen.

Motieven

Familie

Voor Elizabeth is haar familie heel belangrijk, maar deze beperkt haar ook. Mr. Darcy geeft aan dat haar ouders en jongere zusjes zich erg beschamend gedragen, wat een reden is om Jane en Bingley niet te laten trouwen. Maar Familie is op nog ander manieren belangrijk want bijvoorbeeld Mr. Collins speelt een belangrijke rol door zijn banden met de familie, maar ook lady Catherine de Bourgh omdat zij de tante van Darcy is. Veel meer dan nu is in het begin van de 19e eeuw de familie waar je uitkomt belangrijk voor je toekomst.

Sociale problemen

In het algemeen zijn er twee heel belangrijke motieven die het verhaal drijven: trots en vooroordelen, zoals ook de Nederlandse titel aangeeft. Het verhaal beschrijft hoe trots ervoor kan zorgen dat mensen je onterecht van zich af houden en dat jij op jouw beurt mensen onredelijk behandelt omdat ze niet passen in jouw belevingswereldje. Vooroordelen sluiten daarop aan, want door je erdoor te laten leiden, neem je andere dingen waar dan er in werkelijkheid zijn en dat kan ten negatieve bepalend zijn voor je toekomst.

Vrouwenproblematiek

Elizabeth en haar zussen worden door hun moeder continu gepusht om te trouwen. Dit levert natuurlijk druk op wat weer voor gênante situaties zorgt. Veel meer dan nu is de vrouw in pride and prejudice beperkt in haar doen en laten. Ze heeft weinig rechten waardoor ze bijvoorbeeld geen land kan erven. En is daardoor zeer afhankelijk van een goed huwelijk. Bij bijvoorbeeld het huwelijk tussen Charlotte en Mr. Collins is duidelijk aan te geven dat Charlotte dit heel praktisch bekijkt en verwacht dat er niet nog een beter iemand dan Mr. Collins zal komen die ze in kan palmen. Ook in de relatie tussen Elizabeth worden de man-vrouw verhoudingen opnieuw duidelijk. Darcy kan van alles regelen terwijl Elizabeth niets kan doen dan afwachten.

Trivia

Een parodie op het boek is nog niet zo lang geleden verschenen, getiteld Pride & Prejudice and Zombies.

De oorspronkelijke titel van het boek was First Impressions.

Het boek is meermalen verfilmd, en de beroemdste adaptatie is die met Keira Knightley in de rol van Elizabeth.

Titelverklaring

Pride and Prejudice (Nederlands: Trots en Vooroordeel) verwijst naar de twee belangrijkste motieven in het verhaal. Trots en vooroordelen zijn de twee dingen die Elizabeth en Darcy van elkaar gescheiden houden. Pas wanneer ze hun vooroordelen naar elkaar uitspreken komen ze erachter dat die niet altijd juist zijn. De trots die hen ervan weerhoudt hun fouten toe te geven, zorgt ervoor dat het lang duurt voor ze op hun vooroordelen terug komen. Pas als ze allebei hun eigen trots hebben ingeslikt en de vooroordelen niet langer tussen hen in staan kunnen ze inzien hoeveel ze om elkaar geven.

Structuur & perspectief

Het boek is opgedeeld in maar liefst 62 hoofdstukken en kan gescheiden worden in twee delen: in het eerste deel leer je de personages kennen en vooral Elizabeths afkeer van Mr. Darcy komt duidelijk naar voren en in het tweede deel leren deze ze elkaar juist beter kennen en begint Elizabeth hem beter te begrijpen. Het perspectief ligt in het hele verhaal bij Elizabeth Bennet en alles wordt verteld in de derde persoon, de personele verteller.

Decor

Het verhaal speelt zich af in verschillende delen van het Engelse platteland, waarschijnlijk begin 19e eeuw aangezien het boek in 1813 is verschenen en het niet veel eerder daarvoor gesitueerd lijkt te zijn. De belangrijkste plekken zijn het landgoed Longbourn van de familie Bennet en het landgoed Netherfield van Mr. Bingley. 

Het verhaal speelt zich in ongeveer anderhalf jaar af hoewel er aan het einde van het boek een vooruitwijzing zit waardoor je ook zou kunnen zeggen dat het zich in tien jaar afspeelt.

Stijl

In de stijl van Austen spelen de plaatsen van handeling een grote rol, maar vooral belangrijk zijn de personages: het is haar handelsmerk geworden om hun levens tot in detail te beschrijven en op die manier levendige karakterontwikkelingen te creëren.

Wat kenmerkend is voor Austens karakter als auteur, is dat zij in haar tijd een zeldzaamheid was als vrouwelijk schrijver. Daar was ze zich terdege van bewust, want ze publiceerde haar boeken anoniem waardoor ze weinig roem ontving, hoewel de verhalen populair waren in de hogere kringen. Ze werden echter vooral bestempeld als oppervlakkig en puur vermakelijk. Later werd haar werk een beetje vergeten. Toen haar werk in de jaren dertig van de negentiende eeuw opnieuw gepubliceerd werd, ging men haar zien als ''lieve tante Jane'', het type gemoedelijke oude vrijster. Pas rond 1880 ontstond er echt een hype rondom de boeken van Austen: de elite ging het zogeheten Janolary aanhangen en fans van Austen-boeken noemden zichzelf Janeites. Rond deze tijd werd de literaire waarde van de boeken ook hoger ingeschat.

Slotzin

Darcy, as well as Elizabeth, really loved them; and they were both ever sensible of the warmest gratitude towards the persons who, by bringing her into Derbyshire, had been the means of uniting them.

Beoordeling

Ik wilde graag eens een keertje een boek van Jane Austen lezen en heb altijd gedacht dat ik dol zou zijn op haar werk, omdat het zich afspeelt in één van de tijdperken waarin ik me interesseer. Toch viel me dat tegen: Pride & Prejudice vond ik over het algemeen genomen ronduit saai. Zeker, het is in bepaalde opzichten een goed boek: de verhaallijn is onvoorspelbaar, maar door de langdradigheid en de vele herhalingen of de lange stukken waarin helemaal niets gebeurt, heeft dat weinig waarde. De vele metaforen en beredeneringen over het menselijk doen en denken (zoals de analyses van trots en vooroordelen) maken het verhaal diepgaand, realistisch en goed om je in te leven.  Wat mij tijdens het lezen vooral aansprak, was de symboliek in het verhaal en de ontwikkeling van de twee hoofdpersonen; maar de schrijfstijl vond ik veel te langdradig - op het saaie af - en ik ergerde me behoorlijk aan bepaalde personages, die nu eens heel erg overdreven leken en dan weer gewoon ontzettend onsympathiek. Datzelfde geldt voor de humor: die had leuk kunnen zijn, was het niet gewoon té flauw. Niet een boek dat ik snel zou herlezen.

Recensies

"Het plot, dat tsjokvol intriges, leugens en misverstanden zit en pas op het einde als een perfecte puzzel in elkaar valt, kan zich meten met dat van een detective." http://www.athenaeum.nl/r...-prejudice

"The book\'s plot deals with the five Bennet sisters, whose fanatically prosaic mother obsesses over marrying off as quickly and as advantageously as possible." http://classiclit.about.c...deprej.htm