Feitelijke gegevens

• 1e druk, 1998
• 362 pagina's
• Uitgeverij: Penguin Crime

Flaptekst

Eerste zin

The door was the first thing. The door was open. The door was never open.

Samenvatting

Sam Laschen wil graag weg van het drukke leven in London, daarom is ze naar het platteland verhuisd met haar dochtertje Elsie. Ze heeft er een baan aangeboden gekregen als gespecialiseerde arts in post-traumatische stress en daarnaast wil ze aan een boek beginnen.

Echter, de politie vindt haar de geschikte kandidaat om Fiona Mackenzie, de dochter van Leo en Liz Mackenzie die drie weken eerder zijn vermoord, in huis te nemen vanwege haar post-traumatische stress. Eigenlijk vindt Sam het geen goed idee, vanwege haar eigen veiligheid en die van haar dochter, maar ook omdat Fiona juist bij bekenden in de buurt zou moeten zijn. Uiteindelijk stemt ze er toch mee in, al snapt ze zelf niet zo goed waarom. In de eerste weken is Fiona erg stil. Sam probeert aan haar boek te werken, maar het wil niet vorderen. Daarbij heeft ze ook problemen met haar vriend Danny, omdat ze constant ruzie aan het maken zijn om het vervolgens weer goed te maken.

Geleidelijk begint Fiona meer tot leven te komen en ze gaat praten. Ze wil niet naar de begrafenis van haar ouders en ze wil haar kleding verbranden. Sam ziet dit als onderdeel van het proces om te helen. Fiona gaat steeds vaker spelen met Elsie, die dit helemaal geweldig vindt. Ook lijkt ze de aandacht van Danny te krijgen als hij er is, iets wat bij Sam niet onopgemerkt blijft. Intussen blijft Sam in contact met de politie en de arts van Fiona, Michael Daley. Wanneer ze de schoonmaakster van de Mackenzies willen opzoeken, blijkt ook zij vermoord te zijn. Fiona en Sam lijken een steeds hechtere band te krijgen en Sam trekt veel met Michael op. Hierdoor lijkt er nog meer een wig te ontstaan tussen Danny en Sam. De relatie tussen Fiona en Danny lijkt bevestigd wanneer Sam thuiskomt als zij Elsie weg heeft gebracht naar school, omdat ze dan twee briefjes vindt van zowel Danny als Fiona dat ze samen weg zijn gegaan omdat ze voor elkaar zijn gevallen. Sam is enorm verdrietig, maar ze kan niet ontkennen dat ze het niet zag aankomen. Net op het moment dat ze probeert verder te gaan en dat het goed gaat met haar boek, komt de politie melden dat ze Danny en Fiona aan de kant van de weg dood hebben gevonden. De auto is in de brand gegaan. Er waren zelfmoordbriefjes aanwezig, ze konden er niet mee leven dat ze dit Sam hadden aangedaan.

Hierna probeert Sam haar gewone leven weer op te pakken, maar dit lukt niet echt. Doordat Sam verschillende ontdekkingen doet, zoals een reisboek waarin enkele zinnen staan die Fiona eerder als haar eigen ervaring letterlijk heeft geciteerd. Maar ook een brief van Danny naar zijn zus waarin een liefdesverklaring richting Sam staat en een envelop met tickets om een romantisch weekendje weg te gaan ontvangt. Ze begint te twijfelen of Fiona en Danny wel echt zelfmoord hebben gepleegd. De politie gelooft haar niet. Ook vindt Sam een testament van Fiona om al het geld van haar ouders na te laten aan haar dokter, Michael Daley. Sam vraagt zich af waarom dit zo is, dus gaat ze naar Fiona’s arts toe. Vlak daarna neemt Michael haar mee op een zeiltripje. Als Sam zich omkleedt in het boothuis vindt ze een papieren diertje zoals Danny die altijd maakte en rond liet slingeren in het huis. Ze heeft haar vermoedens wie de dader zou kunnen zijn van de moord op haar vriend, maar toch gaat ze met Michael mee varen. Wanneer ze eenmaal op zee zijn, vertelt hij Sam haarfijn dat hij inderdaad de moordenaar is. Daarbij vertelt hij dat het allemaal draaide om het geld van de Mackenzies, maar ook dat Fiona hem heeft geholpen bij het plegen van de moorden. Hij probeert haar daarna om het leven te helpen, maar door de wilde zee belanden ze in het water. Daley gaat dood op zee, maar Sam overleeft het en spoelt aan op de kant.

Daarna gaat ze op zoek naar bewijzen dat Fiona niet echt Fiona was. Na enkele zoektochten weet ze dit wel te bewijzen aan de politie, hoewel ze eerder voor gek werd verklaard. Hierdoor staat haar baan ook op het spel, omdat deze hele situatie negatieve berichten over de kliniek in de media zou brengen door de link die Sam met de hele zaak heeft. Eerst probeert ze haar baas tot rust te brengen, maar na een tijdje maakt het haar niet meer uit. Wanneer ze haar verhaal met bewijzen aan de politie laat zien, geloven ze haar eindelijk als het bloed is getest van het gevonden lichaam en een tekening van haar dochter waarop Fiona en zij hun bloed als eed hebben gezet. Fiona is dood, maar degene die in haar huis woonde al die tijd leeft nog. Als Sam ontslagen wordt uit de kliniek, besluit ze terug naar Londen te gaan. Hier probeert ze het leven met haar dochter weer op te pikken. Daarbij heeft ze haar boek net afgerond, iets waar ze veel positieve reacties op krijgt. Alles lijkt goed te gaan totdat de oppas terugkomt uit het park zonder Elsie. Zij vertelt dat ze Sams zus tegenkwamen en dat zij Elsie even heeft meegenomen. Hier zoekt Sam nog niets achter, maar pas als haar zus een paar uur later belt terwijl ze bezig is in huis en het blijkt dat Elsie helemaal niet bij haar is, is Sam enorm bezorgd. Ze laat de oppas de politie bellen terwijl zij snel naar het park gaat. Na een tijdje zoeken keert ze terug, want Elsie is nergens te bekennen. Op het moment dat Sam helemaal uit haar bol wil gaan, omdat ze zeker weet dat het ‘Fiona’ is die Elsie mee heeft genomen, belt er een agent aan die Elsie bij zich heeft. Blijkbaar liep ze ‘gewoon ergens rond’, hoewel Sam hier niets van gelooft. Ook belooft de politie hun best te doen om ‘Fiona’ op te zoeken, gelooft Sam hier ook niets meer van. Sam besluit gewoon haar eigen leven weer op te pakken na alle gebeurtenissen door zich op de relatie met haar dochtertje te concentreren. Daar eindigt het boek dan ook.

Personages

Sam

Omdat Sam een boek wil schrijven en het drukke leven uit London wil ontsnappen, verhuist ze samen met haar dochtertje Elsie naar het platteland. Hier lijkt het alsof ze niet meer precies weet wie zij nu eigenlijk is. Als Fiona dan bij haar wordt ondergebracht omdat het veilig zou zijn, wordt dit alleen maar erger. Zeker als blijkt dat zij niet door de leugen heen heeft kunnen prikken als Fiona niet de echte Fiona blijkt te zijn. Uiteindelijk laat ze het allemaal achter zich en concentreert zij zich helemaal op haar leven met Elsie.

Michael

Michael Daley is de dokter van Fiona. Hij heeft het plan bedacht om het geld van de Mackenzies te stelen door hen te vermoorden en iemand in te zetten om de dochter Fiona na te doen. Hij houdt zijn act op totdat Sam verdenkingen begint te krijgen. Michael probeert Sam daarna om het leven te brengen, maar door een ongeluk gaat hij dan zelf dood.

Fiona

De Fiona, oftewel ‘Finn’ zoals ze vaak in het boek wordt genoemd, die wordt beschreven in het verhaal, is de niet echte Fiona. Zij impersonaliseert haar, zodat zij en Michael het geld van de Mackenzies kunnen stelen. Dit is dan ook de reden waarom zij niemand wil zien. Het meisje, dat in het laatste deel ‘X’ wordt genoemd door Sam, is dus nog in leven wanneer het verhaal ten einde loopt. ‘X’ heeft echter de act zo goed uitgevoerd dat zowel Sam als de politie er niets achter zochten. Haar ‘arts’ covert voor haar. Ze heeft Sam en Elsie nooit kwaad gedaan of willen doen.

Quotes

"There it was, Finn’s great transcendent experience, pinched from a crappy little travel guide. I remembered Finn’s shining eyes, the tremble in her voice as she had described it to me. It felt like my final failure." Bladzijde 280

"‘I wouldn’t,’ Elsie said proudly, ‘My house is safe.’" Bladzijde 133

"‘We wouldn’t have considered it if we didn’t think it was safe.’" Bladzijde 146

"‘I feel safe here, in this house,’ she said. ‘I’m frightened of outside.’" Bladzijde 201

"This was all wrong. I was curious, but most of all I was irritated at having committed myself to an arrangement which was out of my control." Bladzijde 57

Thematiek

Moord

Om het geld van de Mackenzies te krijgen, gebruikt Michael Daley een meisje dat op Fiona lijkt. Zij woont tijdelijk bij Sam. Hij vermoordt de echte Fiona voordat hij überhaupt de kelen van haar ouders doorsnijdt. De schoonmaakster wil Fiona zien, maar zij zou verraden dat het meisje niet echt Fiona Mackenzie is, dus laat Daley haar stikken. Om al het geld op te kunnen eisen, heeft de neppe Fiona een testament gemaakt om het geld na te laten aan Daley. Daarna wordt de zelfmoord van de echte Fiona, die dus allang dood is, in scène gezet. Dit gebeurt in een auto waar Danny bij in zit. Uiteindelijk wil Daley ook Sam vermoorden, maar door een ongeluk op zee komt hij zelf te overlijden en overleeft zij het. Al deze moorden worden gepleegd door Daley zodat hij het geld kan stelen van de Mackenzies. De neppe Fiona was aanwezig bij de moord op Fiona’s ouders omdat zij op deze manier op advies van haar huisarts (Daley) kon worden ondergebracht in een veilig huis. De neppe Fiona is immers nodig om ervoor te zorgen dat al het geld dat Fiona zou erven van haar ouders, overgemaakt zou worden naar Daley door middel van het vervalsen van Fiona’s handtekening. Iedereen die Fiona wil zien of iets verdenkt, wordt om het leven gebracht door Daley zodat niemand achter dit geheim kan komen. Daarbij werden de Mackenzies verdacht van mishandelen van dieren, dus het kon gemakkelijk zo zijn dat de activisten de moord op hen hadden gepleegd.

Motieven

Midlifecrisis

Sam wil het drukke leven van Londen ontsnappen en verhuist daarom naar het platteland als zij een baan krijgt aangeboden. Daarbij wil ze een boek schrijven terwijl dat (eerst) niet lukt en heeft ze twijfels over haar relatie met Danny. De indruk wordt gewekt dat Sam niet zo goed weet wie ze zelf is, behalve een trauma dokter. De komst en het verblijf van Fiona maken dit er niet beter op. Na de dood van Danny en ‘Fiona’ denken anders juist dat het niet goed gaat met Sam, want ze blijft ermee rondlopen. Wanneer ze de waarheid heeft ontdekt en dit met bewijs bij de politie heeft kunnen neerleggen, kan ze verder met haar leven. In Londen.

Trauma

Sam is als dokter gespecialiseerd in post-traumatische stress, daarbij gaat ze hiervoor in een kliniek werken en schrijft ze er een boek over. Het meisje dat Fiona impersoneert zou ook een trauma hebben door wat haar ouders zijn overkomen. Hierdoor schrijft Sam veel symptomen aan het trauma toe, wat een perfecte cover is voor het feit dat het meisje niet werkelijk Fiona is: zo kunnen zij en Daley alles verdoezelen. Na de moord op Danny denkt iedereen dat Sam ook een trauma heeft, terwijl zij juist alles ineens helder ziet.

Impersonatie

Fiona Mackenzie wordt geïmpersonaleert door een meisje dat enorm veel op haar lijkt. Zij doet zich voor als Fiona om al het geld van de Mackenzies in handen te krijgen samen met Michael Daley. Dit is ook gelijk de reden waarom zij niemand van haar vrienden en kennissen wil zien, omdat zij het verschil wel zouden merken aangezien ze niet alles over het leven van Fiona weet. Dit weet ze dan ook niet te vertellen aan Sam.

Opdracht

To Pat and John

Trivia

Nicci French is een samenvoeging van Nicci Gerrard en Sean French, ze hebben het verhaal samen geschreven.

In 2002 is het boek verfilmd, met duidelijke verschillen in details van het verhaal.

Titelverklaring

De titel ‘The Safe House’, oftewel ‘Het Veilige Huis’, komt als eerste uit de letterlijke benaming. Fiona wordt namelijk na de moord op haar ouders ondergebracht in het huis van Sam om haar een veilige plek te geven in verband met de loslopende moordenaar. Ook spelen Sam, Elsie en later Fiona het spel ‘the safe house’: een spel waarin de een de ogen dit doet en in gedachten het huis in gaat om verschillende items op een aantal plaatsen te benoemen wanneer de ander hiernaar vraagt. Door middel van dit spel communiceert Fiona via Elsie naar Sam aan het einde van het boek. In hetzelfde deel van het boek wordt er over ‘the safe house’ gesproken door Sam en Elsie als zij het hebben over hun (vorige) huis op het platteland als zij weer terug in Londen zijn.

Daarnaast heeft ‘The Safe House’ nog een onderliggende betekenis: het huis van Sam op het platteland moest dienen als een veilig huis voor Fiona op twee manieren, namelijk dat ze niet door moordenaar gevonden zou worden en dat Fiona weer tot zichzelf komen na de traumatische ervaring. Uiteindelijk blijkt dat de moordenaar juist al die tijd in de buurt is geweest. Fiona had hier dus geen last van, omdat zij wel opknapte. Daarbij was Fiona eigenlijk niet de echte Fiona en was alles rondom de moord in scène gezet zodat de moordenaar en Fiona het geld van de Mackenzies zouden erven. Wat eigenlijk een veilig huis voor Fiona had moeten zijn, is uiteindelijk een onveilig huis voor Sam en Elsie. Sam heeft namelijk geen idee van wat er gaande is, waardoor zij zich veilig voelt op grond van een leugen. Een leugen waar Sam niet zo goed overheen kan komen, aangezien zij gespecialiseerd is in post-traumatische stress: dit is precies waar Fiona aan geleden zou moeten hebben. Ook is zij naar het platteland gegaan om de drukte van Londen te ontsnappen, maar uiteindelijk levert het enkel stress op.

Structuur & perspectief

Het eerste hoofdstuk van The Safe House wordt als een soort proloog weergegeven doordat de schoonmaakster van de MacKenzies de lijken van Fiona's ouders en de gewonde Fiona ontdekt, dit wordt vertelt in het hij/zij-perspectief. Het verhaal wordt enkel in dit hoofdstuk vertelt door iemand anders dan Sam, het hoofdpersonage. Vanaf hoofdstuk 2 tot en met het einde lees je mee in de gedachten van Sam. Het enige wat je hierdoor mee krijgt, is de situatie zoals zij die inschat. Hierdoor komt de spanning in het verhaal pas als Sam begint te vermoeden dat de zelfmoord van Danny en Fiona niet echt een zelfmoord is. Als lezer kun je daarvoor al wel bezig zijn (geweest) met het 'opspeuren' van de moordenaar, je krijgt pas informatie op het moment dat Sam hiernaar op zoek gaat. In het boek komen verschillende flashbacks voor. Hierbij gaat het voornamelijk om herinneren die Sam heeft van Danny en Fiona als zij aan hen denkt (na hun dood).

Decor

In de ‘proloog’ bevindt het verhaal zich in het huis van de Mackenzies. Het huis waar Sam en haar dochter gaan wonen staat op het platteland bij de plaats Essex, dit huis is belangrijk doordat dit het veilige huis voor Fiona zou zijn. Later refereren ook Sam en haar dochter naar dit huis als 'het veilige huis', alhoewel het wel een spel is. Daarbij wordt er tijd doorgebracht in de stad, in de supermarkt, op Elsie’s school en op het politiebureau in deze stad. Londen heeft ook een belangrijke plek in het boek, want Sam heeft hier gewoond en woont hier weer op het einde van het boek. Ook komen hier veel vrienden en kennissen vandaan die bij haar op bezoek komen als zij nog op het platteland woont. De verhuizing naar het platteland en weer terug naar Londen zijn belangrijk doordat Sam eigenlijk het drukke leven wilde ontsnappen, maar dat zij haar onrust op het platteland door de gebeurtenissen niet kwijt kon.

Er gaan enkele maanden over het verhaal heen. Een korte periode waarin je Sam leert kennen, vervolgens komt Fiona bij hen wonen. Nadat zij en Danny weg zijn volgen er ook nog enkele maanden waarin Sam de waarheid ontdekt, haar boek schrijft en op het laatst teruggaat naar Londen. Het verhaal speelt zich af in de moderne tijd, omdat technologieën zoals het testen van bloed en het gebruik van computers al bestaat. Het boek is echter in de jaren '90 geschreven. Er bestaat niet echt een tijdsindicatie in het boek, hierdoor kun je aannemen dat het verhaal zich afspeelt in de jaren '90 omdat het boek toen geschreven is.

Stijl

The Safe House is door het echtpaar Nikki Gerrard en Sean French geschreven, zij schrijven voornamelijk psychologische thrillers. Als lezer wordt je in het verhaal eerst meegenomen in het leven Sam: wie is ze, wat doet ze en welke relaties heeft zij met andere personages? In de periode dat Fiona bij Sam in huis woont, worden vooral dagelijkse gebeurtenissen beschreven. Pas op het einde wordt bekend wat de oplossing is, zoals dit in de meeste thrillers van dit paar gaat. Door middel van het boek wordt er een actueel onderwerp aangeboden, zoals Nikki French dit wel vaker doet, namelijk dat mensen niet altijd zijn als hoe zij zich voordoen.

Nicci French werkt vooral veel met open gaten in een verhaal. Zo kan er tijdverschil of verschil in onderwerp in de volgende alinea voorkomen. Later kom je er pas achter wat er is gebeurd. Er komen vrijwel geen moeilijke woorden in voor waardoor het lekker door leest.

Slotzin

‘Can you watch this with me, Mummy, the way Fing used to?’ So I stayed and watched, until the very end.

Beoordeling

Mijn moeder heeft een hele reeks boeken van Nicci French in de boekenkast staan. Ik had nog nooit een boek van dit duo gelezen en aangezien mijn moeder ze zo geweldig vindt, wilde ik het eens proberen. De eerste helft van het boek hield ik mezelf vooral voor dat het nog beter zou worden, want ik werd niet echt meegesleurd in het verhaal. Op 2/3 van het boek werd het verhaal naar mijn mening eindelijk interessant. Ik was ineens benieuwd naar de rest van het boek. Helaas was het einde erg abrupt, ik had niet het gevoel dat het boek ‘uit’ was na het lezen. Overigens vind ik het wel een mooi plot, want ik kon zelf de puzzel niet in elkaar krijgen zonder de uitleg van Sam aan de politie.

Recensies

"Een verrassend zwak uitgewerkt thema van het bekende schrijverspaar." https://www.crimezone.nl/...e-huis.htm