Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2018
• 68 pagina's
• Uitgeverij: SCPN

Flaptekst

Eerste zin

"Als je op zoek bent naar tijgers, kun je lang blijven zoeken," buldert de Directeur van de Natuurorganisatie. Er leven geen tijgers in Suriname. Wel jaguars, in het Sranang Tongo worden die 'tigri' genoemd. (Begin eerste verhaal Jaguarman)

Samenvatting

Samenvatting van 'Jaguarman'
De 28-jarige verteller Raoul de Jong heeft vier maanden geleden (eind 2017) een bezoek gehad van zijn biologische vader die naar hem op zoek was. Zijn vader vertelt hem dat zijn familie van Afrikaanse afkomst is en geleden heeft onder de slavernij. Er schuilen mysterieuze krachten in de familie o.a. die van de jaguar.
Raoul gaat in Suriname (in februari 2018) op  expeditie op zoek naar de jaguar. Het oerwoud is niet zijn vriend en eigenlijk wordt hij bang door alle verhalen over spoken, enge dieren. Hij droomt
ook over enge ziektes, dingen en de dood. Echt genieten kan hij niet. Na  tien dagen spelen ze de gemaakte opnames af en Raoul ziet dat er een echte jaguar op de beelden staat. Opgenomen tien minuten nadat ze op die plaats waren geweest. Toeval ... of symboliek. Hij loopt zijn doel mis. De andere expeditieleden noemt hem "Jaguarman. (ook een losertje?)


Samenvatting van 'De auditie (na een vet traumatische gebeurtenis)'
Nine Boot (17 jaar en geboren in het dorp Moddergat) doet in 2018 auditie voor de Amsterdamse Toneelschool. Ze zal een scène uit 'De meeuw' van Tsjechov  voorspelen. Ze moet haar beurt afwachten en sommige andere gegadigden doen zich wat neurotisch voor. In de tussentijd vertelt Nine dat er iets met haar broer Freddy is gebeurd. Hij is dood kun je uit het eerste deel van het verhaal opmaken. Nadat ze opgeroepen wordt om haar ingestudeerde scène te spelen, grijpt de driekoppige jury in en ze moet doen alsof ze een gorilla is. Ook vragen de beoordelaars naar haar broer. Dan breekt Nine en ze vertelt ook  het laatste deel van de vet traumatische geschiedenis. Freddy heeft op zijn 17e verjaardag een raket gebouwd, Nine heeft de benzine geleverd en ze zouden doen alsof ze gingen reizen (om aan de grillen van de volwassenheid te ontkomen).  Een buurman gooit bij toeval een brandende peuk over de schutting en de raket vliegt in de hens. Freddy verbrandt levend. Bij de auditie voelt het voor Nine aan alsof ze haar broer verraden heeft. Ze mist hem.

Samenvatting van 'Een diepgrijze idylle aan de Arendstraat'
Ben en Nel zijn al meer dan 56 jaar een echtpaar. Maar de rek is er wel uit. Ze zijn steeds meer een onbekende voor elkaar geworden. Ben praat niet meer met Nel en ze hebben al jaren geen seks meer. Kinderen heeft Ben nooit gewild. Het is januari 2018. Hij heeft met geleend geld gegokt, verloren  en daardoor een grote schuld van twee ton opgebouwd bij jonge crimineeltjes. Die willen hun geld terugzien en hebben gedreigd zijn vrouw Nel iets aan te doen. Ben wil haar toch beschermen. Hij heeft een ingewikkeld plan bedacht. Hij verwondt zichzelf in de schuur. Van zijn blauwe plekken maakt hij foto's die hij naar Ruben, een bijzonder supermarktmedewerker, mailt. Daarin staat ook dat Nel hem mishandelt. Ruben wil zijn 'vriend' Ben graag helpen.  Ben wil zichzelf om het leven brengen en doet dat ook, terwijl hij het mes in Nels handen klemt. Die zal door de politie als dader worden beschouwd en opgepakt worden. Zo is ze veilig voor de criminelen. 
Terwijl Ruben op weg gaat om Ben te helpen, de aan kanker lijdende Turkse buurvrouw Yildirim alles gadeslaat van een afstandje, rijden de twee criminelen zich in het BMW dood (?) tegen een knotwilg. De zelfmoord die was dus eigenlijk niet nodig geweest, want de schuld hoeft niet aan de doden worden terugbetaald. Uit: Het leven van een loser.

Personages

Raoul de Jong

Raoul schrijft een verhaal over een zoektocht van hem zelf naar een jaguar in Suriname. Hij lijkt een stoere jongen,(die sinds kort pass zijn biologische vader kent) maar in het oerwoud voelt hij zich helemaal niet zo veilig. Hij droomt ook steeds enge dingen en hij is eigenlijk een beetje bang. Tot overmaat van ramp blijkt later uit de filmopnamen dat hij een jaguar is misgelopen. Er wordt daarna wat spottend over hem gedaan. (Dit verhaalgegeven doet denken aan het einde van Nooit meer Slapen van W.F. Hermans waar Alfred Issendorf op zoek gaat naar meterorieteninslag in Noorwegen. Hij vindt er geen, maar als hij in het vliegtuig terug zit, leest hij in een krant dat er een inslag is geweest. Issendorf is het literaire prototype van the loser.)

Nine Boot

Nine is nog 17 jaar en de tweelingzus van Freddy die door een macaber ongeluk om het leven is gekomen. Nine wordt gekweld door een schuldgevoel, omdat zij de benzine voor de raket die Freddy had gebouwd, had gegeven. Ze zit te wachten tijdens een auditie voor de Toneelschool en vindt de opdrachten die ze moet doen eigenlijk belachelijk. Ze vindt ook dat ze afspraak met haar broer heeft geschonden en dat voelt als verraad. Ze mist haar tweelingbroer erg.

Ben van Rey

Ben is een man die al 56 jaar getrouwd is met Nel. Hij heeft nooit kinderen gewild, is ook onvruchtbaar. De liefde is opgedroogd. Hij heeft zijn vrouw iets moois willen geven en daarom is hij gaan gokken. Hij heeft geld geleend van kleine criminelen en die hebben hem onder druk gezet. Hij is bang dat ze zijn vrouw iets willen aandoen en hij heeft een macaber plan bedacht waarin hij zelfmoord pleegt, Nel daarvan de schuld krijgt zodat ze opgepakt wordt en beschermd wordt tegen de criminelen. Hij brengt zich met een mes om het leven, maar het was eigenlijk niet nodig geweest, want op weg naar Ben rijden de twee criminelen veel te hard langs een rij met bomen. Ze komen om het leven (mag je aannemen)

Quotes

"Tot ik op een middag een mailtje kreeg: "IK BEN OP ZOEK NAAR MIJN ZOON RAOUL ;) ;) ;) Mijn vader had de Heer gevonden en zocht nu naar zijn kinderen. (uit Jaguarman)" Bladzijde 11

"De jungle is niet mijn grootste vriend. Ik had altijd gedacht dat dat wel zo zou zijn, maar de jungle is niet vriendelijk. De jungle is de baas en ze kan je heel gemakkelijk onprettige dingen aandoen (uit Jaguarman)" Bladzijde 23

"Wat is er in godsnaam met Freddy gebeurd? Waarom praat iedereen over de ramp met Freddy (mijn oom, de buren, mijn klasgenoten, het hele dorp sinds het in de krant heeft gestaan) iedereen behalve mijn eigen vader en moeder? (uit: De auditie....)" Bladzijde 31

"En toch was het niet papa's schuld. Alles wat erna gebeurde. Met Freddy. En nee, het was ook niet mijn schuld. Ook al heb ik hem de benzine aangegeven.(uit De Auditie...)" Bladzijde 33

"Nooit eerder in ruim 56 jaar huwelijk had hij zoveel afstand gevoeld tussen hen, en had de laatste tijd geleken alsof hij met een vreemde in de huiskamer zat, zover waren ze van elkaar verwijderd. (uit Een diepgrijze idylle..)" Bladzijde 53

"Hugo blijft zitten op de rand van het bed. Twee ton was veel geld.Natuurlijk had hij de man duidelijk gemaakt wat er zou gebeuren als er niet betaald zou worden. Gokken is dokken. Uit Een diepgrijze idylle..)" Bladzijde 59

Thematiek

Natuur(schoon)

In het eerste verhaal maak je als lezer een expeditie door de jungle van Suriname. Raoul de Jong gaat op zoek naar de jaguar. Hij maakt kennis met de gevaren van het oerwoud en de verhalen die de ronde doen over spoken, monsters en in mensen veranderende dieren. Aan het einde van dit korte verhaal ziet Raoul een opname van een jaguar die dus blijkbaar vlak bij hem is geweest.

Liefdesrelatie: problemen/ echtscheiding

Derde verhaal. Het huwelijk van Nel en Ben is na 56 jaar op een dood spoor beland. De twee hebben nooit kinderen gehad en ze praten de laatste tijd helemaal niet meer met elkaar. De seks is er al een lange tijd niet meer bij. Om zijn vrouw een pleziertje te kunnen geven is Ben aan het gokken gegaan, waarbij hij geld heeft geleend. Hij raakt in de schulden en ziet maar één uitweg. Zichzelf doden en het erop laten lijken dat zijn vrouw het heeft gedaan. Dan wordt ze vast opgepakt en blijft ze uit handen van twee gewetenloze criminelen.

Schuld (gevoel)

Tweede verhaal Het meisje Nine heeft een schuldgevoel overgehouden aan de dood van haat tweelingbroer Freddy. Hij heeft een raket ontworpen waar zij de benzine voor heeft aangeleverd. Doordat de buurman onvoorzichtig is met een brandende peuk, raakt de raket in de fik en wordt Freddy verbrand. Tijdens een auditie voor de Amsterdamse Toneelschool denkt Nine aan het ongeluk terug en aan het verraad dat ze ten opzichte van haar broer heeft gepleegd.

Motieven

Zelfmoord

Verhaal Om aan de dreiging van de criminelen te ontkomen en zijn vrouw voor verder onheil te behoeden heeft Ben een zwartgallig plan bedacht. Hij zal met een mes zelfmoord plegen waarbij hij de schijn wekt dat Nel hem vermoord heeft. Ze heeft hem al een paar keer namelijk een klap verkocht en dat heeft de Turkse mevrouw Yildirim, gezien. De politie zal haar oppakken, waardoor ze veilig zijn voor de criminelen.

Angst

In verhaal 1 komt het motief van de angst voor. Raoul voelt zich niet zo veilig in het oerwoud. Hij wordt bang en droomt ook over gevaren.

Vriendschap

Verhaal 3 ben heeft een merkwaardige vriendschap opgedaan met Ruben, een mallotige grote en veel te zware man. Hij stuurt hem sms'jes waarin staat dat Nel hem slaat. Op de bewuste dag krijgt Ruben zo'n berichtje en hij besluit zijn vriend ben te gaan helpen. Doet hij ook nog iets nuttigs.

Queestemotief

Verhaal 1 De vader van Raoul heeft naar zijn zoon gezicht (en gevonden). Hij vertelt hem over de geheimzinnige krachten binnen zijn familie. Daardoor raakt Raoul geïnteresseerd in de krachten van de jaguar en wil hij op zoek naar het dier in Suriname.

Coming of age

Verhaal 2. Nine wordt volwassenen. Daarom is haar broer een raket gaan ontwerpen om op hun 18e jaar de benen te nemen. In zijn fantasie steunt ze hem en zegt dat ze met hem mee zal gaan, maar dat doet ze niet , omdat hij verongelukt. Zij gaat dan haar eigen weg, wil uit het dorp Moddergat weg en doet in Amsterdam auditie op de Toneelschool.

Verraad

Verhaal 2 Nine voelt zich schuldig aan de dood van haar broer omdat ze hem verraden heeft. Ze sprak tot haar tiende altijd een speciaal taartje met hem. Daarna is ze een andere taal van volwassenen gaan hanteren, waar hij minder van verstond.

Dromen

Verhaal 1: Raoul droomt over de gevaren van het oerwoud, de enge dieren en de ziektes die je kunt oplopen. Bovendien doen er verhalen de ronde dat 's nachts dieren in mensen kunnen veranderen.

Relatie tussen broer en zus

Verhaal 2 De relatie tussen broer en zus is in hun eerste jaren heel goed. Freddy en Nine zijn een tweeling en kunnen goed met elkaar over weg. Freddy ziet het niet zitten om volwassen te worden en op zijn 17e ontwerpt hij een raket. Nine steunt hem in zijn fantasie, maar haakt eigenlijk af. Hoewel z ehet ontkent, wordt ze gekweld door een schuldgevoel.

Ouderdom

Verhaal 3 De ouderdom heeft vat gekregen op de relatie tussen ben en Nel. Ze hebben geen seks meer, zelf masturbatie lukt Ben niet meer. Hij ziet het leven niet meer zitten ook door zijn schulden bij criminelen.

Gokverslaving

Verhaal 3 Ben blijkt gaandeweg het verhaal gebukt te gaan onder grote schulden bij twee jonge criminelen . Hij heeft geld geleend om te gokken. Ze komen zijn geld halen en hebben hem al bedreigd.

Kunstwereld

Verhaal 2 Dit motief geeft een kijkje in de audities op de Toneelschool. Je ziet er rare vogels (ook in de jury) en die geven aankomende studenten vreemde opdrachten (bijv. doe een gebakken ei na, doe een gorilla na)

Motto

Er is geen motto en geen opdracht

Trivia

3PAK is een verhalenbundel die aan scholieren gratis ter beschikking wordt gesteld. Drie jonge auteurs schreven allen een verhaal speciaal voor deze bundel. Raoul de Jong, Nhung Dam, Tim Hofman.

Titelverklaring

De titelverklaring van de drie verhalen.

Jaguarman
Raoul de Jong gaat in Suriname op zoek naar de jaguar. Zijn vader heeft hem verteld dat in zijn familie mensen zijn geweest die de mysterieuze krachten van de jaguar hadden. Hij gaat op zoek  met een expeditie. In de jungle wordt hij bang voor de wilde dieren. Hij droomt enge verhalen. Als ze later de opnamen bekijken, ziet hij dat er toch een jaguar vlak bij hem in de buurt is geweest. "Een van de expeditieleden noemt hem een beetje smalend "Jaguarman." 

De auditie (na een vet traumatische gebeurtenis)
De 17-jarige Nine Boot moet op de Amsterdamse Toneelschool auditie doen,  maar bijna een jaar ervoor is haar broertje Freddy door een tragische gebeurtenis verbrand. Ze noemt het een "vet traumatische gebeurtenis."

Een diepgrijze idylle aan de Arendstraat
Het huwelijk van Ben en Nel van Rey is na 56 jaar uitgedoofd. (symboliek voor de kleur diepgrijze - leeftijd en toestand). Het is een ironische titel. Er is geen sprake meer van een idylle. De naam Arendstraat komt in de tekst niet voor, maar het is logisch dat dit de naam van de straat is waar Nel en Ben wonen. ( Het is eigenlijk ook een vet traumatisch gebeurtenis)

Structuur & perspectief

Er zitten drie korte verhalen in deze speciale bundel.
1. De jaguarman
Het perspectief is een ik-verteller, Raoul de Jong, 28 jaar. Hij gaat op zoek naar de jaguar in Suriname. Het verhaal is dus eigenlijk een queeste. Het wordt op één kort hoofdstukje (bezoek van zijn vader)  na chronologisch verteld. Raoul vertelt dus voornamelijk in de o.t.t.

2. De auditie ....
Het perspectief is ook hier een ik-verteller, Nine Boot, 17 jaar. Zij vertelt over de gruwelijke dood van haar broer Freddy. De flashbacks wisselen elkaar hier wat vaker af. Nine vertelt het verhaal aan de lezer, als ze wacht op de auditie die ze aan de Toneelschool moet doen. Zij wisselt dus o.t.t en o.v.t. af. 

3. Een diepgrijze idylle....
in dit verhaal zijn er meer vertellers. Ben, Nel, Hugo, Ruben en mevrouw Yildirim zijn personale vertellers die elkaar afwisselen, waardoor je een beeld krijgt van verschillende kanten. De meeste vertellers vertellen alleen in de o.t.t. Bij Ben zit er er een korte flashback in zijn verhaal naar een vakantie  met Nel (wel met seks) in de zomer van 1963. Dat is een jaar nadat ze zijn getrouwd.

Decor

1.  Het decor en de tijd van verhaal 1.
Het decor is de jungle van Suriname waar Raoul zoekt naar de jaguar.
De zoektocht duurt 10 dagen in de maand februari 2018. De flashback met zijn vader speelt zich vier maanden eerder af  (najaar 2017)

2. Het decor en de tijd van verhaal 2.
Het decor is de wachtruimte en de  zaal van de Amsterdamse Toneelschool waar auditie wordt gehouden. Het ongeluk met Freddy speelt zich af in Moddergat waar de ouders van Nine een boerderij hebben.
De traumatische gebeurtenis speelt zich bijna ene jaar eerder af af op 9 juli 2017 (zeventiende verjaardag van Freddy & Nine). Enkele maanden later moet Nine auditie doen. Ze moet enige tijd op haar beurt wachten en denkt daarbij terug aan het drama.

3. Het decor en de tijd van verhaal 3
Het decor is de Arendstraat waar Nel en Ben al jaren wonen. De gebeurtenis waarbij Ben zichzelf doodt met een mes, speelt zich af op vrijdag 19 januari 2018. Het personage Ruben kent Ben vanaf november 2017.
Er is een passage waarin Ben en Nel vrijen in een Frans tentje. Dat gebeurt op de dag van "de March naar Washington"  met Marthen Luther King (28 augustus 1963) Een jaar ervoor zijn Nel en Ben getrouwd.  

Alle verhalen zijn dus erg actueel waar het over het verhaalheden gaat. (2018)

 

 

Stijl

Alle drie schrijvers hebben zich gericht op een jong lezerspubliek. Er zijn geen  moeilijke woorden, geen ingewikkelde zinnen. Dus voor de doelgroep geschikt. 

Slotzin

Ruben hoort een harde, doffe klap en ziet door zijn wimpers hoe een grijze rookpluim op stijgt uit dondergroen blik. Een paar meter voor hem is ene groene BMW tot stil;stand gekomen. Ruben opent zijn ogen helemaal. Een rokend voertuig heeft zich als in een innige omhelzing gevouwen om de onvermurwbare stam van een knotwilg. (Slotzin van het derde verhaal)

Beoordeling

De   drie verhalen zijn inhoudelijk geschikt voor jonge mensen.
Het eerste verhaal is eigenlijk niet zo heel spannend. Er gebeurt erg weinig in en het einde is ook niet verrassend.
Door de opbouw van verhaal twee (het verleden en heden wisselen elkaar enkele keren af)  is het spannender voor jonge mensen.
Het derde verhaal is het interessants. Dat komt o.a. door de meervoudige vertellers die je als lezer de verschillende kanten van de personages laten  zien. Maar ook de clou  aan het einde is van de drie het meest geslaagd.

Kortom, een niet al te moeilijke kennismaking met jonge schrijvers. Hopelijk bevordert de uitgave ook de leeszin bij de scholieren. Sowieso een goed initiatief van CPNB.  Volgend jaar voortzetten.

Advies aan de CPNB: maak er een waardig leesnummer van zoals bijv. het echte Boekenweekgeschenk. Leerlingen zouden het dan op hun literatuurlijst kunnen zetten.

 

Tip

- een  verhaal  van 96 bladzijden.
- of een vijftal verhalen gericht op de jeugd 
- of een drietal verhalen, aangevuld met 3-5 goed leesbare gedichten.