Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2017
• 290 pagina's
• Uitgeverij: Bezige Bij

Flaptekst

Eerste zin

Mensen vertelden later dat ze zonder aanwijsbare reden stil waren blijven staan en naar boven hadden gekeken. Het was een broeierig het dag in juli. Waar je de zon vermoedde was de grijze lucht lucht zo licht dat die doorschijnend leek.

Samenvatting

Deel I
Henk Wielheesen en Ruben Sievez zijn buurjongens van elkaar en goede vrienden. Ze wonen een motorcrosswedstrijd bij en de vader van Henk zit bij de EHBO. Die wordt later plotseling weggeroepen. Later wordt verteld dat de moeder van Henk (36) die middag door een trolleybus in Arnhem wordt aangereden en sterft. Hij was gek op zijn moeder. Maar het duurt niet lang op zijn vader heeft weer een nieuwe , heel magere vriendin, van de EHBO. Met recht dus Eerste Hulp bij Ongevallen.
 
Deel II
Henks vader stelt Henk voor aan zijn nieuwe vriendin, Toos Radtstake, een mager schepsel dat onsympathiek is. Ze neemt Henks kamer in, verbiedt hem warm water te gebruiken, hij mag de kraan niet laten lopen  en vraagt steeds aan hem waar de sieraden van zijn moeder zijn. Hij heeft die gevonden en weggestopt. Ook weigert hij vaak tegen haar te praten en dan moet hij in zijn eentje aan de keukentafel zitten. Een lekker serpent dus, tegen wie Henks vader helemaal niet optreedt. Henk wordt opgevangen door de buurman die een kwekerij heeft en hij mag daarin heel vaak helpen. Zo helpt hij met het uitroken van de kassen om insecten te verdelgen. Toos maakt hem echter het leven zuur.

Deel III
Na de lagere school gaat Henk naar het vglo: hij weet veel van de tuin, maar heeft nauwelijks sociale vaardigheden en komt ook lastig uit zijn woorden. Zijn stiefmoeder blijft hem pesten. Ze sluiten hem zelfs een keer op als zij een dagje uitgaan. Henk heeft wel een vreemde neiging: hij pakt de jurken van zijn moeder uit de dekenkist op zolder en kleedt zich daarin. Hij voelt zich goed daarbij.
Henk moet een keer in zijn eentje een kas van de buurman  ontluizen met nicotine. Zijn stiefmoeder weet inmiddels waar het sieradendoosje is en hij heeft de sleutel in de deur laten zitten. Ze gaat de kas binnen en wordt bedwelmd en door de stervende insecten gebeten. Is ze dood?

Deel IV 
Henk is veertiger, zijn vader is na de dood van Toos uit zijn leven vertrokken en Henk heeft de kwekerij van Sievez overgenomen. Hij is daar op zijn plaats. Hij is ongetrouwd. Zijn stiefbroer Ruben  is afgestudeerd als docent Frans; ze zijn nog steeds bevriend. Henk heeft nog geen vriendin, maar hij ontmoet in een restaurant Anna, een eenvoudige, tien jaar jongere vrouw die op hem verliefd wordt. Ze trouwen niet lang daarna  en ze wordt ontslagen (dat gebeurde in die tijd) Al snel is ze zwanger en er wordt een meisje wordt geboren. Deze Guusje is de oogappel van Henk al gaat hij er een beetje ruw mee om. Anna vindt dat minder leuk. Ze krijgt contact met een vreemde handelaar, lijstenmaker  Joop Ruysch, die met cadeautjes aankomt en foto's wil nemen van Anna als ze Guusje de borst geeft. Henk voelt zich er niet goed bij.  Joop Ruysch blijft contact met Anna onderhouden. Henk doet nog  steeds ruwe spelletjes  met Guusje. Ze is zijn droomkind  en hij  heeft fantasieën hoe hij later met haar omgaat.

Deel V
Guusje is 8 jaar en Henk loopt dus tegen de 50.  In de afgelopen jaren is hij vaak 's nachts naar Guusje toegegaan om met haar te spelen. Anna wil dat niet hebben. Het huwelijk staat droog. Ze wordt weer bezocht door Joop Ruysch die haar voorstelt dat ze schilderijlijstjes in elkaar timmert. Ze kunnen het geld heel goed gebruiken en Anna is heel zorgvuldig. Daarom komt Joop vaak bij hen binnenlopen. Henk werpt zich op de kwekerij en zijn dieren (vooral hanen) Het huwelijk verliest meer en meer zijn intimiteit. Anna houdt die namelijk af. ('geen vrijerij') 
Henk gaat een keer met Guusje naar de natuur in de buurt en ze loopt zelf een bunker in. Hij zoekt haar in het donker: ze schrikt en gilt het uit. Vanaf dat moment is de relatie verstoord. Hij gaat een keer met haar winkelen in Arnhem, maar raakt haar kwijt na een onweersbui. Ze is zoek en hij raakt helemaal in paniek. Ruben wordt op pad gestuurd door Anna en vindt hem, gewond. Guusje wordt later ongedeerd aangetroffen bij een mevrouw die haar liet schuilen.

Deel VI
Henk is psychisch niet in orde verklaard. Hij gaat weg van de kwekerij en wordt manusje van alles bij een bedrijf. Hij doet wel goed zijn best, maar het gaat helemaal niet goed met hem. Anna houdt wel van hem, steunt hem, maar wil geen intimiteit meer met hem. Een fraai voorbeeld van haar houding is dat ze hem nooit met  'Henk' aanspreekt maar altijd met zijn achternaam. Ze werkt nog steeds voor Joop Ruysch, die andere plannen met haar heeft. Hij wil een snackbar voor haar kopen. Anna wil het geld eerst met de lijstjes maken verdienen, maar dat zijn dan wel heel veel lijstjes. Ze krijgt wel allerlei financiële extraatjes van Joop. Guusje is onuitstaanbaar geworden en zegt nauwelijks iets tegen haar vader. Henk (intussen midden 50)  trekt zich ook terug met zijn (vecht) hanen.  De situatie met Guusje loopt zo uit de hand dat zij haar vader ervan beschuldigt dat hij destijds in de bunker aan haar heeft gezeten. Henk wordt woedend en moet zich onder psychiatrische hulp laten stellen. Anna wil niet meer door hem worden aangeraakt.
Ruysch komt ook met nieuws . Hij kan van zijn schilderij "De zigeunerin" exemplaren kwijt in een boerderij annex seksclub net over de grens. Hij vertelt Anna dat hij daar regelmatig Ruben ziet. Guusje  komt ook weer thuis. Henk doet rare dingen, vult emmers met bakken bloemen en hij gaat op zolder ook weer vrouwenkleren aantrekken. Daarbij valt hij naar beneden in de meisjeskamer waar op dat moment Guusje verblijft.

Deel VII
Op zijn 64e krijgt Henk weer een opleving. Hij gaat nieuw zaaigoed aanbrengen in de tuin, werkt even hard om indruk te maken op Anna.  Op zijn verjaardag verzorgt Ruben een feestje op de zaak waar Henk werkt. Zijn dochter is het huis uit en komt hem niet feliciteren. Joop Ruysch wel. Die komt met een schilderij aanzetten, waarin de oude munten zijn verwerkt. (2002?) Henk krijgt weer last van zijn gelovige aspiraties en wil nu een houten Ark des verbonds namaken. Hij stort zich er fanatiek op. Toch herstelt het niet de relatie met Anna. Die krijgt weer bezoek van Joop die weer nieuws heeft. Op de seksboerderij is ook Guusje gesignaleerd. Ze zou daar werken. Maar het is één van de laatste berichten die hij verspreidt. Hij wordt kort daarna door de politie opgepakt, omdat hij legio foto's heeft van zogende kinderen en naakte meisjes heeft. Kinderporno dus.  Die avond verdwijnt Henk met zijn haan.

Jaren later: Henk is opgenomen in het verpleeghuis Insula Dei. Het is aan de vooravond van zijn 79e verjaardag. Ruben zit naast hem. Henk sterft in zijn bijzijn. Even daarvoor heeft Guusje haar komst aangekondigd. Maar ze komt te laat.

Epiloog
Ruben gaat weer in zijn ouderlijk huis wonen; Guusje komt bij hem in wonen. Hij sterft drie maanden erna . De kwekerij wordt  daarna gebruikt als botanische tuin. Een heel leven is voorbij gegaan.
 

Personages

Henk Wielheesen

Henk is een jongen met misschien wat minder vermogens op intellectueel gebied. Feit is dat hij goed met de veel intelligentere Ruben kan omgaan. Henk verliest al jong zijn lieve moeder, die goed voor hem was. Ze wordt opgevolgd door een parg van een vrouw die er lol in beleeft hem te kleineren. Wat een waardeloze vader die voor haar kiest in plaats van voor zijn zoon. Gelukkig krijgt Henk een vervangende vader en broer via de buren. Henk is goed met planten en dieren en is meer een praktijkmannetje dan een 'leerwonder'. De vriendschap is hecht en neigt zelfs een beetje naar de homo-erotische kant. Daarnaast heeft Henk ook nog de neiging graag in vrouwenkleren te lopen. Het duurt dan ook een hele tijd voordat hij een vrouw krijgt. De ook al eenvoudige Anna wordt zijn geliefde. Dat gaat goed in het begin: ze krijgen een dochter, wat een droom voor Henk is. Hij gaat er echter op een onbeholpen manier mee om, wat Anna minder leuk vindt. Toch komt dat gedrag voort uit goedheid, uit liefde. Het is voor mij ondenkbaar dat hij ongeoorloofde praktijken met zijn dochter uithaalde, zoals die later beweert. Henk kruipt graag weg voor bezoekers als de toch al vanaf het begin wat onbetrouwbare Joop Ruysch. Dat is zijn (licht) autistische kant van zijn persoonlijkheid. Het gaat niet altijd goed met dit soort mensen dat sociale vaardigheden ontbeert. Ook met Henk gaat het mis: hij moet worden behandeld en ziet zijn beide dromen (de tuin en zijn dochter) bij hem vandaag glippen. Seksueel contact met Anna is er ook niet meer bij en Henk wordt weer de 'loser' van vroeger. De vriendschap met Ruben blijft tot het einde (figuurlijk en letterlijk). Dat kunnen weinig vrienden zeggen, zeker als er zo'n groot maatschappelijk verschil is. Dat maakt het boek waardevol.

Ruben Sievez

De andere kant van de vriendschap wordt onderhouden door de veel intelligentere Ruben. Hij studeert en wordt docent Frans. maar toch blijft hij zorgen voor het gezin van Henk en voor Henk zelf. Maatschappelijk schopt hij het ver maar op sociaal gebied lukt het hem niet een leuke relatie te krijgen. Hij wordt gezien in een seksboerderij in Duitsland. Tot het einde toe blijft hij trouw aan het ziekbed van zijn vriend zitten. Enkele maanden later sterft hij zelf.

Joop Ruysch

Als lezer kreeg ik vanaf het begin een 'unheimisch' gevoel als Joop in de roman ter sprake kwam. Ik kreeg vermoedens dat hij later wel eens iets met Anna zou willen beginnen. Dat probeert Siebelink wel over te brengen. Uiteindelijk blijkt hij toch teveel naaktfoto's van kinderen te hebben gemaakt. Blijkt je intuïtie als lezer toch te kloppen.

Anna

Anna houdt haar hele leven lang van Henk, maar heeft het moeilijk met zijn autistische kant. Ze is tien jaar jonger dan hij. Ik had er moeite mee dat ze Henk niet langer toestaat haar lichamelijk aan te raken. Dat was misschien een goede therapie voor hem geweest.

Guusje

Wat zal Guusje in haar latere leven spijt gehad hebben dat ze te laat terug gegaan is naar haar vader. Een man die ze in haar puberteit beschuldigd heeft van ongewenste aanrakingen. De man die zo gek op haar was. Toch heeft haar 'moeilijke' jeugd invloed op haar leven gehad: ze wordt gesignaleerd in dezelfde seksboerderij als waar Ruben kwam. Zij lag waarschijnlijk aan de andere kant. Ze is als romanpersonage een verhaal waard.

Quotes

""Je papa is om dringende redenen weggeroepen. Ik heb geen idee wanneer hij terugkomt."" Bladzijde 27

"Toos Radstake duwde hem tegen de grond, blies over zijn gezicht. Henk voelde haar bovenbenen tegen zijn voorhoofd: ze gleed met haar handen langs zijn rug. Ze trok de kam uit het haar, stak die in zijn nek. "Je bent geschift", fluisterde ze, vlak voor hem. "Ja, geschift." Ze trok hem nog hal overeind, liet hem toen los." Bladzijde 78

"Na de opsluiting in het benauwde fietsenschuurtje hadden de ouders van Ruben het via de huisarts voor elkaar gekregen dat Henk Wielheesen werd geplaatst in het internaat, verbonden aan de tuinbouwschool, dat gevestigd was in een voormalig klooster van de norbertinessen." Bladzijde 105

"Van eigen baas naar knechtswerk. Hij had zich daarbij neergelegd. Hij klaagde nooit. Henk Wielheesen had dromen gekoesterd. Zijn dromen waren uitgekomen, maar ze waren hem op een of andere wijze afgepakt." Bladzijde 203

"Zijn dochter verbleef drie maanden in een gezin, in een dorp aan de andere kant van de stad. haar woorden over de bunker had ze niet teruggenomen. Tegen Ruben had ze volgehouden dat ze die niet had uitgesproken. Ze kon zich daar tenminste niets van herinneren." Bladzijde 218

Thematiek

Vriendschap

In "De buurjongen" beschrijft Siebelink een leven lang vriendschap. van puber tot bejaarde laten Ruben en Henk elkaar niet los. Vooral Ruben die maatschappelijk gezien veel verder komt dan Henk, blijft zich zorgen maken om Henk. Hij helpt hem ook steeds in zijn zwarte periodes en zit aan zijn sterfbed.

Motieven

Incest

Guusje, de dochter van Henk, beschuldigt haar vader van ioncestueuze handelingen. Dat is waarschijnlijk niet waar, maar hij wordt erg boos. Ze trekt later haar woorden in.

Moeizame liefdesrelaties

Henk trouwt op latere leeftijd met een 10 jaar jongere vrouw. In het begin gaat het goed: ze krijgen een dochtertje, Guusje. Met haar gaat Henk wat ruw en onvoorzichtig om. Hij heeft een droom om leuke dingen met Guusje te doen, maar dat gaat ten koste van zijn relatie met Anna. Je kunt Henk wel wat autistische trekjes toebedelen, waardoor zijn relatie met Anna vertroebelt. Ze wil geen seks meer met hem en hij trekt zich terug in zijn schuurtje en met zijn haan. Zij zegt tegen Ruben dat ze wel degelijk van hem houdt.

Religie

Henk heeft een rotsvast geloof, net als zijn buurman Hans Sievez. Ze zoeken het beiden echter later niet meer in de kerk. Aan het einde wil Henk nog een houten namaak van de Arke des Verbonds maken. Dat lukt wel.

Natuur

Henk heeft veel liefde voor de natuur. Hij heeft een beperkte intelligentie maar weet vrijwel alles van de tuin en de planten. Ook heeft hij liefde voor de dieren. De haan is zijn grootste vriend na Ruben.

Vader-dochterrelatie

Henk is aanvankelijk gek op Guusje. Hij doet alles met haar (maar wel wat ruw). Hij ziet zich later met haar op de markt lopen en leuke dingen doen. Maar er komen kinken in de kabel( het bunkerbezoek. het bezoek aan de stad Arnhem, de beschuldiging van incest, de val van hem in vrouwenkleren in haar kamer).Ze gaat weg van huis, heeft geen contact meer met Henk en ze wordt door Joop gesignaleerd in de seksboerderij net over de grens. Als haar vader ziek wordt, meldt ze haar komst. Maar hij sterft eerder dan dat zij hem levend heeft kunnen zien. Tragisch.

Moeder-zoonrelatie

Henk heeft een fijne relatie met zijn moeder, maar als hij elf jaar is, komt ze om het leven. Ze heeft hem wat geheimpjes verteld o.a. waar haar sieraden zijn. Die probeert hij te redden uit de klauwen van zijn stiefmoeder. Waarschijnlijk omdat hij zo veel van zijn moeder houdt, begint hij haar jurken aan te trekken. Hij vindt het fijn om daarin in het geheim rond te lopen.

Dood

Er gaan nogal wat mensen dood in de roman, maar dat is niet zo gek wanneer je het leven van een persoon volgt. De moeder van Henk komt om bij een ongeluk met een bus, zijn vader sterft later wanneer hij uit de omgeving weg is. De vader van Ruben sterft. Zijn vrouw Anna sterft vóór hem. Hij zelf sterft in het verpleeghuis. Een paar maanden later sterft ook Ruben aan de gevolgen van een beroerte.

Prostitutie

De ongetrouwde Ruben wordt wel in de seksboerderij gesignaleerd. In diezelfde seksclub verschijnt later ook Guusje die er haar geld zal hebben verdiend.

Psychische afwijking

Henk begint na de incestbeschuldiging psychische afwijkingen te vertonen. Hij wordt in een enkele zin "manisch" genoemd. Hij komt onder behandeling in een inrichting en moet pillen slikken.

Toekomstdroom

Henk koesterde twee dromen: een gelukkig gezin met een goede band met zijn dochter. Daarnaast een succesvolle kwekerij opbouwen. Beide toekomstdromen worden wreed verstoord.

Assepoestermotief

De boze stiefmoeder komt ook in de roman voor. De vader van Henk kan niet lang zonder vrouwelijke partner, maar hij had wel een betere keus kunnen maken. Na een lieve vrouw kiest hij voor een darm, bovendien een lelijk schepsel. Die is als de stiefmoeder van Assepoester voor haar stiefzoon: ze kleineert hem, straft hem, laat hem alleen eten. Ook wil ze de sieraden van zijn moeder hebben, maar die houdt hij verborgen. Tot ze erachter komt waar ze zijn Omdat ze dan (gelukkig) een kas moet binnengaan waarin gif is gespoten, komt ze aan haar "sprookjesachtige" einde.

Travestie

Van jongs af aan heeft Henk de neiging om vrouwenkleren aan te trekken. Het begint met de kleren van zijn moeder, als hij nog een puber is. Maar ook als hij op leeftijd is gekomen, paradeert hij graag nog in de kleren van een vrouw. Tot overmaat van ramp valt hij dan naar beneden van de zolder in de meisjeskamer van zijn dochter.

Motto

Als motto kan gelden:

In de hal van verpleeghuis Insula Dei deze woorden:
Waar zonder waan en zonder trots
wordt meegeleefd en meegeleden
daar wordt het kleinste eiland Gods
een vasteland van vrede

Dat kan de lezer meenemen  bij  het lezen van deze roman. In Insula Dei werd Henk  Wielheesen  de laatste jaren van zijn leven verpleegd.  

Opdracht

Voor Gerda

Trivia

Na het schrijven van zijn roman "Margje" had Siebelink een fysieke en mentale terugslag. Hij kreeg o.a. een lichte beroerte. Daarna heeft hij de roman over de buurjongen geschreven

Titelverklaring

De buurjongen slaat op Henk Wielheesen die de buurjongen is van kweker Hans  Sievez, die hoofdfiguur is van de roman "Knielen op een bed violen."  Na de dood van zijn moeder en de verkeerde handelwijze van zijn vader wordt Henk opgevoed door de buren. Ruben zijn stiefbroer is als een echte broer voor hem.

Structuur & perspectief

Er is een proloog en een epiloog. Daarna komen VII delen die alle een levensperiode van Henk Wielheesen beschrijven. De delen zijn chronologisch gerangschikt. Alle delen worden onderverdeeld in korte hoofdstukjes die van elkaar gescheiden zijn door een typografisch teken. Siebelink bouwt ook spanning op doordat hij niet alles vertelt en slechts episoden uit het leven van een 'loser'optekent. Daardoor blijft de roman  het hele verhaal door boeien.

Er is sprake van een personale verteller, die toch ook te maken heeft gekregen met een alleswetende verteller, want van sommige passages kun je zeggen dat Henk die niet zelf lijfelijk meemaakt.  Toch wordt er veel vanuit de belevingswereld van Henk verteld.   Dat gebeurt overigens vanuit een achteraf vertellend standpunt. (o.v.t.). Wie beweert dat het perspectief auctoriaal is, zit er trouwens niet ver naast.
Dat kun je zien aan zinnen als
(blz. 15) Zijn leven lang dacht Henk  aan dat moment zijn hand op de  knie van Ruben...
(blz. 103) Veel later in zijn leven heeft Joop Ruysch hem enkele foto's cadeau gedaan (duidelijk auctoriaal) 

 

Decor

Het decor is vooral de kwekerij van eerst Sievez  die later van Henk wordt. Die is gelegen aan de Bergweg in Velp, een voorstadje van Arnhem. Dat is ook het decor van andere romans als "Knielen op een bed violen" en  "Margje."

De tijd is te herleiden uit tekstgegevens. Het eerste deel speelt zich af in september 1950. Henk en Ruben zijn dan elf jaar oud. In deel VII wordt verteld dat ze beiden 79 jaar zijn. Dat zou inhouden dat het verhaal in 2018 eindigt wanneer Henk en later dat jaar ook Ruben sterft.  
Een variatie op dat gegeven is dat  Henk op zijn 64^e verjaardag een schilderij van oude munten gemaakt ontvangt. (Het zou dan 2002 zijn) Op zijn 79^e sterft hij, dan zou dat dus 2017 zijn.

We zien  de eerste jaren van Henk in de delen I, II en III. (voornamelijk 11 en 12 jaar) In deel IV is hij  ongeveer 40 jaar oud en dan speelt die episode waarin hij zijn vrouw Anna ontmoet, zich  dus ongeveer in 1979 af. In deel V is dochtertje Guusje 8 jaar dan zou dat betekenen dat het 1987 is. In deel VI is zij ongeveer 16 jaar. Dan speelt deel VI dus in 1997. In deel VII wordt hij 2002 64  jaar en daarna krijgen we een soort afhandeling wanneer hij  79 wordt: hij sterft in een verpleegtehuis Insula Dei. 

Stijl

De bekende mooie vertelstijl van een ervaren verhalenverteller. Rustig, met mooie beschrijvingen en levendige dialogen. Geen al te nadrukkelijke en overdreven metaforen.
Een enkele keer wordt het archaïsch taalgebruik gehanteerd van de christelijke Henk.
(blz. 119) Henk Wielheessen werd zich een tevreden gevoel gewaar.
(blz. 147) Anna hield haar beide borsten in haar handen. Hij dronk van het vette des overvloeds."

Slotzin

Daarna condoleerde ze Ruben. "Hem staat veel moois te wachten." het scherm van Rubens telefoon lichtte op. De receptie. De vrouw was gearriveerd.

Beoordeling

Prachtige  roman over de zin en de problemen  van het bestaan en een  vriendschap die een leven lang kan bestaan.  Het is een vervolmaking van de boeken die Siebelink al eerder schreef  over de kwekerij van Hans en Margje Sievez t.w. "Knielen op een bed violen", en "Margje". 
Daarbij is "De buurjongen" zeker niet  het slechtste deel.  Het is een rustig verteld, eerlijk beschreven leven van eigenlijk een 'loser' in de maatschappij. Een zachtmoedige man die in de strijd om het bestaan wel af en toe moet verliezen. Maar die,  als er een hemel is, wel een mooie plaats krijgt (zoals de verpleegster uit het tehuis aan het einde opmerkt).  

Aanrader voor wie van de schrijver Siebelink houdt. Ik dus en ik kan het weten, want ik heb vrijwel al zijn werk gelezen. Ook deze roman heb ik achter elkaar uitgelezen. Dat wordt in de hand gewerkt door de mooie uitgave van de roman met een fraaie bladspiegel. Dat getuigt van respect van de uitgever voor een van zijn succesauteurs. "De buurjongen"  is daardoor misschien wel het mooiste boek geworden dat Siebelink heeft geschreven. Hij heeft er bovendien niet eens expliciete seksscènes voor nodig om de lezer te kunnen boeien.

Van veel van zijn boeken heb ik samenvattingen voor scholieren.com gemaakt.
Een roman die op een literatuurlijst goed gecombineerd kan worden met andere boeken over vriendschap.

Recensies

"Een heel positieve radio-recensie over het boek." http://www.nporadio1.nl/d...-siebelink

"Interview met de schrijver bij 'Nieuwsuur'." http://jansiebelink.nl/ja...nieuwsuur/

"Het verhaal is niet bijster opbeurend. De droefenis die om Henk heen hangt, is nooit ver weg en ook zijn omgeving lijkt vooral te bestaan uit melancholische types die de sfeer er niet op helpen verbeteren. Het boek ademt een non-stop zwaarmoedigheid uit en dat begint naar het einde toe wel op de lezer te wegen. Een schrijver heeft vast niet de bedoeling dat zijn lezers na de laatste bladzijde ‘oef!’ uitroepen, maar dat is wel het effect dat het boek heeft." https://www.hebban.nl/rec...buurjongen