Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2017
• 286 pagina's
• Uitgeverij: atlas contact

Flaptekst

Eerste zin

Hé jij, ben je daar eindelijk? Ik ben zo blij dat je mij gekozen hebt. Hoewel ik nog maar net in je handen lig heb ik het gevoel dat ik je al heel lang ken. Mag ik zeggen dat je mooi bent?

Samenvatting

Samenvatting

‘Fuzzie’ is een raamvertelling waarin het pluizige bolletje allerlei liefdesgeschiedenissen aan elkaar rijgt. De ene keer vertelt het bolletje over de liefde en de andere keer leef je mee met een personage dat een bolletje in handen heeft en iets in de liefde meemaakt. Ik vat de verhalen hier per personage samen. De verhalen van het bolletje vind je vooral samengevat bij de thematiek en de motieven.

Maisie en Florence

Maisie probeert te slapen als er een doos met een klein, pluizig bolletje wordt bezorgd: ‘Het is wit als de vacht van Koshi, maar de pluisjes hebben iets zilverachtigs; ze ogen synthetisch als engelenhaar. […] De geur is minder chemisch dan je zou denken. Een vleugje schone lakens, wasverzachter of zeep zoals ze die vroeger maakten en misschien nog steeds wel: zeep vermomd als strakke, roze baksteentjes.’ (p. 18) Ze vraagt zich af wie het bolletje heeft opgestuurd: haar ex Florence misschien? Dan begint het bolletje tegen haar te praten.

Maisie begint aan het functioneren van het bolletje te wennen: ‘Soms steekt het zomaar een monoloog af, ook wel eens meerdere op één dag. Maar gisteren deed het helemaal niets en dacht ze dat het stuk was. Vanmiddag vroeg het bolletje haar dan opeens weer wat ze gedroomd had. Of hij […] naar haar luistert weet ze niet zeker, het bolletje reageert nooit meteen op wat ze zegt. Maar hij lijkt haar antwoorden wel degelijk te verwerken in zijn teksten (of wat zijn het, lossen zinnen, gesprekken?) en schijnt in ieder geval te begrijpen hoe ze in elkaar zit. Nou ja: begrijpen. Verwerken, reageren, luisteren: die dingen kan het bolletje natuurlijk niet. Maar juist zijn grilligheid, dat onvoorspelbare, maakt dat ze soms vergeet dat zijn gezelschap geen gezelschap is maar slechts een aanwezigheid: de aanwezigheid van een ding, een machine.’ (p. 30) Het bolletje stuurt haar in haar doen en laten, bijvoorbeeld uitgaan of thuis blijven.

Maisies ex Florence heeft ook een bolletje in haar bezit. Ze houdt Maisie in de gaten en staat bijvoorbeeld aan de overkant van Maisies huis naar haar raam te kijken. Ze luistert dan naar het bolletje en vraagt zich af of Maisie nu ook naar haar bolletje luistert.

Op een gegeven moment voelt Maisie zich beter, ze flirt weer en ze krijgt zin om verder te werken aan haar afstudeerscriptie. Florence houdt haar nog steeds in de gaten. Als Maisie haar bul krijgt en zelfs cum laude is afgestudeerd, zit ze bijvoorbeeld stiekem achterin de zaal. Na de uitreiking gaat Florence naar het café aan de overkant en ze hoopt dat Maisie en haar familie en vrienden er ook heen gaan. Als dat niet gebeurt, voelt ze zich plotseling erg alleen.

Maise en Florence hebben afgesproken in het café waar ze elkaar ontmoet hebben. Florence ziet dat Maisie het bolletje onder tafel vasthoudt maar als ze ernaar vraagt, wil Maisie niets zeggen. Dan legt ze haar eigen bolletje op tafel. Maisie staat op en loopt weg. Buiten valt ze Florence in de armen en zegt dat ze dat al die tijd al wist. Dan loopt ze echt weg.

Florences bolletje is in het café achtergebleven en wordt gevonden door Vera. Het balletje dirigeert haar later naar de uitkijktoren in het bos, net als Maisies bolletje. Maisie maakt zich zorgen om het bolletje: het verliest haar, praat steeds zachter en valt in herhaling. Ze voelt zich ook onrustig omdat ze niet weet wat ze met haar toekomst aan moet en mensen dat wel lijken te verwachten. Zowel Vera als Maisie beklimmen de uitkijktoren en ontmoeten elkaar daar. Maisie stelt Vera de vragen die het bolletje haar stelde en Vera durft haar aan te raken.

Enkele ontmoetingen met Vera later laat Maisie het bolletje achter onder een struik; het leefde in haar ogen niet meer en nu is het minder alleen. Waar Maisie afscheid neemt van het bolletje, lijkt Florence zich er juist aan over te geven: zij ligt ziek op bed en wordt wakker van de stem van een van de bolletjes. Ze graait door een krat met tientallen bolletjes, kan de pratende niet vinden, wordt misselijk en gaat weer naar bed. Dan geeft ze zich over aan de woorden van het bolletje dat naast haar op het kussen ligt.

Angelica en Stephan

Florence is op een opening waar onder andere haar Easy Opener wordt gepresenteerd. De bekende Angelica Wallraf is er ook en ze belanden die avond samen in bed. De volgende ochtend krijgt Angelica van Florence twee pluizige bolletjes cadeau. Angelica mag van haar vriend Stephan vreemd gaan met vrouwen maar vindt het toch lastig om hem onder ogen te komen. Daarom doet ze uitgebreid boodschappen zodat ze voor hem kan koken. Stephan weet inmiddels hoe laat het is als ze dat doet. Een van Angelica’s bolletjes spreekt hem aan en vanaf dat moment is ook Stephan in de ban van het pluizige bolletje. Hij luistert ernaar en doet wat het zegt, bijvoorbeeld zoeken naar een foto waarop hij niet in de camera lacht.

Stephan neemt een rigoureuze beslissing en gaat naar Frankrijk, waar hij vrijwilligerswerk gaat doen in een vluchtelingenopvang. Hij voelt veel sympathie voor het meisje Dellina en doet zijn best haar aan het lachen te krijgen. Om die reden geeft hij op een ochtend het bolletje aan haar en zij rent ermee vandoor. Ze verstopt zich eerst thuis voor Stephan maar als Stephan in haar wijk rondloopt en schreeuwend op deuren bonst, gaat ze het bos in om veilig te zijn. Als het bolletje begint te zingen, zingt ze mee en wordt ze gevonden door Stephan. Ze doet het bolletje in haar mond en slikt het door.

Diek

Angelica laat een van de pluizige bolletjes tijdens het boodschappen doen op de grond vallen en dat wordt gevonden door de veertienjarige teckel Max. Zijn baas Diek doet aan internetdaten en vanwege zijn gezondheid maakt hij iedere dag een lange wandeling met Max. Max is helemaal gek van het bolletje, Diek heeft hem niet meer zo gezien sinds hij een puppy is. Diek heeft door het internetdaten veel vrouwen teleur moeten stellen, vrouwen die meer van hem wilden dan hij met hen. Op een gegeven moment maakt hij een profiel aan onder de naam Hugo, met een vage foto en weinig informatie, en dan krijgt hij dates met vrouwen die minder van hem verwachten en die hij wel durft aan te raken en te zoenen.

Op die manier komt Olga in zijn leven en nadat ze de nacht met elkaar hebben doorgebracht, wil Diek eigenlijk wel dat ze weggaat maar zij begrijpt zijn signalen niet. Ze gaat dan ook mee Max uitlaten en Diek ergert zich zo aan de manier waarop ze Max aait dat hij het pluizige bolletje van hem afpakt en weggooit. Het is echter een drukke straat en als Max het bolletje achterna rent, wordt hij aangereden en sterft. Olga geeft hem het bolletje terug dat een piepend geluid maakt nu. Ze stuurt hem bijna elke dag een berichtje maar hij negeert haar. Diek gooit het bolletje in het kanaal maar springt erachteraan en haalt het er weer uit.

Op een gegeven moment zit hij in zijn eentje onderaan de uitkijktoren in het bos en ziet hij hoe Maisie en Vera elkaar daar liefkozen. Hij voelt dat hij niet alleen wil blijven en geeft zich over aan Olga’s liefde.

Personages

Maisie

Ze is 24 jaar, student geschiedenis, wilde vroeger sterrenkundige worden, verft haar haar eerst blond en dan zwart. Maisie is vaak verdrietig of teleurgesteld en vindt uitkijken naar iets leuker dan de gebeurtenis zelf. Ze neigt naar zelfkastijding en houdt van dierenfilmpjes. Volgens Florence is haar omgeving voor Maisie speelgoed dat zich van haar af zou wenden zodra ze zich zou laten gelden. Tijdens hun eerste afspraak heeft ze haar niet een keer aangekeken. Als het uit is, gaat ze expres naar verdrietige films en luister naar verdrietige muziek zodat het verdriet kan groeien. Met Florence wilde ze nooit naar de film omdat anderen hen dan een leven zouden toedichten waar ze zelf nog niet aan toe is. Na haar afstuderen wordt ze onzeker van haar toekomst en vooral van het feit dat mensen van haar verwachten dat ze weet wat ze wil.

Florence

Ze is product designer, wilde vroeger secretaresse worden. Florence zegt van zichzelf dat ze geen design maar gebruiksvoorwerpen maakt. Volgens Angelica is Florence nonchalant. Ze heeft liefdesverdriet en is nog veel met Maisie bezig: ze bekijkt haar online profielen en maakt expres een vrolijke selfie van Cedric en haar om Maisie jaloers te maken. Om die reden ontwerpt ze het bolletje: het is een voorwerp dat mensen helpt bij liefdesproblemen. Zonder Maisie voelt Florence zich eenzaam en als ze aan dat gevoel toegeeft, wordt ze ziek.

Angelica

Ze is ontwerper, bekend van haar hennepstoelen, ze heeft seks met Florence maar een relatie met Stephan en voelt zich schuldiger over het vreemdgaan dan ze zou willen.

Stephan

Hij heeft een relatie met Angelica, is piloot maar kan geen werk vinden en heeft hierover een rechtszaak tegen zijn opleiding gevoerd en gewonnen. Hij loopt met zijn ziel onder zijn arm, weet niet wat hij met zijn toekomst moet, denkt een boek te willen schrijven maar verspilt zijn tijd en geld aan gokken, voelt steeds minder voor Angelica en voelt zich een vreemde in zijn eigen huis. Door het bolletje voelt hij zich weer veilig en als Dellina het heeft afgepakt, komt er veel woede los.

Diek

Hij wilde vroeger priester worden, gepensioneerd, dertig jaar getrouwd geweest maar dertien jaar geleden gescheiden, heeft Max gekocht om na de scheiding een doel in zijn leven te hebben. Hij leefde zijn leven, was tevreden en schrok toen zijn vrouw bij hem weg wilde, niet omdat hij iets verkeerds gedaan had maar omdat ze niet meer van hem hield. Diek denkt veel na over de dingen, wil een goede man zijn en vrouwen niet de indruk geven dat het hem alleen om de seks te doen is, terwijl hij daar af en toe best zin in zou hebben. Om daar eerlijk over te durven zijn moet hij een datingprofiel aanmaken onder een andere naam. Hij krijgt dan andere types op bezoek met wie hij na een etentje wel meteen het bed deelt maar eerlijk zijn durft hij nog steeds niet. Dat kost hem uiteindelijk zijn hond.

Vera

Ze is 42 jaar, heeft een belangrijke baan, wil leven maar durft niet, wil haar stagiair zoenen maar durft niet, gaat naar het café om opgepikt te worden door vrouwen maar wijkt zo af van de anderen, in haar eigen ogen, dat ze de hele avond alleen zit. Volgens Maisie, haar nieuwe liefde, heeft ze een mooi en groot huis en een volwassen inrichting.

Quotes

"De twee belangrijkste dingen die je leert als kind: wat je ’s nachts ziet is er niet en wat je overdag niet ziet is er wel – hoe zou het je nu vergaan wanneer ze je dat laatste nooit hadden verteld? " Bladzijde 25

"Waarom houden we pijn zo graag verborgen voor degene die haar ons heeft aangedaan? Waarom trekt de bokser slechts een wenkbrauw op wanneer zijn tegenstander hem in zijn gezicht slaat, waarom recht het dikkerdje zijn rug wanneer zijn klasgenoten hem met propjes bekogelen? En waarom onderdrukken we onze tranen wanneer iemand weggaat; waarom mag diegene niet zien dat we ’s nachts onder zijn raam verpozen? Omdat we krachtig willen overkomen, ah ja. Maar misschien, denkt Florence, is het wel veel krachtiger om je als een verongelijkte voetballer te laten vallen, je knie te grijpen, kreunend door het gras te rollen: over te steken, aan te bellen, je blouse open te scheuren, je hand op je borst te leggen – dit heb jij verbrijzeld, ja, dat heb jij kapotgemaakt! " Bladzijde 64-65

"Maisie weet op zich hoe zo’n ontmoeting zou verlopen. Eerst het ongemak, de stilzwijgende erkenning van het feit dat Ito Oosterbeek niet bestaat en dat ze verder weinig tot niets van elkaar weten – dat laatste keer op keer benadrukt door de vragen, wat heb je gestudeerd, waar kom je vandaan dan; hagelschoten en zij zit daar maar, waant zich een haas in een net gemaaid weiland, gelukkig is er dan de drank. Met elke slok groeit het gras, stengels die Maisie aan het zicht onttrekken waardoor ze steeds meer gaat zeggen en bestellen, en dan is er seks of geen seks en de volgende ochtend opnieuw het ongemak, zij het kolossaler ditmaal, vergroot om de dingen die ze in het hoge gras heeft gezegd en gedaan.’ " Bladzijde 123

"[…] – hij had hun samenzijn immers beschouwd als een vanzelfsprekendheid, hun huwelijk als een cruise met onbepaalde bestemming; je bezoekt het zonnedek, verpoost wat bij het zwembad of aan de bar en op een wat minder enerverende dag spring je toch niet meteen van de reling af? " Bladzijde 160

"Volwassen worden is ontdekken dat volwassen worden inderdaad met verwerven gepaard gaat. Maar ook dat niemand je ooit verteld heeft dat je met alles wat je bemachtigt iets kwijtraakt; volwassen worden is plaatsnemen achter een kraam op een ruilmarkt, met alle onderhandelingen van dien – geef me een baan en ik lever mijn tijd in, geef me een kind in ruil voor mijn vrijheid, geef me wat extra jaren en ik verlies mijn goede conditie, mijn gezondheid, en mijn moeder, en mijn vader, en mijn grote liefde, misschien." Bladzijde 193

Thematiek

Liefde: verbroken relatie

Hanna Bervoets geeft op de binnenflap zelf aan wat het thema is: ‘Was de liefde een dierenrijk, dan was genegenheid een van de meest intrigerende soorten. ‘Fuzzie’ gaat over die genegenheid. Wat is affectie, hoe ontstaat het, waarom hebben we het nodig? In menselijke relaties zien we genegenheid vaak onbewust als valuta, een ruilmiddel: we hopen op affectie wanneer we affectie uiten. Hoe vaak houden geliefden elkaar niet in een houdgreep wanneer ze weegschaal van genegenheid in balans proberen te houden? Ons verlangen naar wederkerigheid is een bron van pijn, conflict en complicaties. Vaak zijn we dan ook beter in het missen van wie of wat er niet is dan in het houden van wie of wat we hebben. En niet alleen de afwezigen, ook dieren, kleine kinderen en zelfs knuffels kunnen op onze onvoorwaardelijke genegenheid rekenen. Dus: als het zo makkelijk is om van iets of iemand te houden die er niet volledig, of zelfs helemaal niet is, kunnen we dan in principe houden van alles of iedereen die ons wat aandacht geeft, die ons in staat stelt onze genegenheid te projecteren? En als we onze fysieke behoeften nu eens van onze hang naar affectie scheiden, kunnen we dan niet toe met een pluizig, wit bolletje als liefdespartner? Dat wilde ik met dit boek uitzoeken.’

Motieven

Wrakhout en drenkelingen

Met veel personages in het boek is iets aan de hand: Maisie zit niet lekker in haar vel, niet alleen omdat het uit is met Florence, Stephan weet niet wat hij met zichzelf aan moet en Dieks scheiding is hem overkomen, hij zit een soort van op slot. Het bolletje noemt deze mensen wrakhout of drenkelingen: je dobbert een beetje rond in de grote oceaan totdat de drenkeling een stuk wrakhout ziet of het wrakhout wordt omarmd door de drenkeling en ze samen verder gaan. Dit kan een prettig samenzijn zijn maar is misschien geen echte liefde want als er een beter stuk wrakhout voorbij komt, klampt de drenkeling zich daaraan vast. Het bolletje geeft de illusie dat het ook anders kan, dat je een glimmende stoomboot aan de horizon kan zijn maar de personages maken dat in mijn ogen niet waar (mooie metafoor op pagina 147 en 148).

Liefdesverdriet

Het thema is volgens mij een experiment rondom de liefde en een motief is liefdesverdriet. Alle personages die aan het woord komen, behalve Max, hebben liefdesverdriet: Maisie en Florence om elkaar, Stephan voelt steeds minder voor Angelica en Angelica gaat vreemd met vrouwen, Dellina rouwt om haar moeder en Diek lijkt nog niet over zijn scheiding heen. Het bolletje lijkt te willen zeggen dat iemand missen makkelijker is dan houden van die persoon als die er daadwerkelijk is. Verliefd worden en een relatie aangaan is makkelijker dan een relatie in stand houden. Afscheid nemen van elkaar ligt altijd op de loer (mooie metafoor op pagina 272 tot en met 274).

Het bolletje

Het bolletje is natuurlijk een belangrijk leidmotief. De bolletjes zijn gemaakt door Florence en in het bezit van personages die allemaal worstelen met het leven en de liefde. Het vertelt over dromen, de zorgeloosheid van pasgeboren baby’s, eenzaamheid, missen, foto’s, volwassen worden, maskers opzetten en –hebben , afscheid nemen en de liefde natuurlijk. Sowieso hangt alles wat het vertelt op de een of andere manier samen met de liefde. Terwijl de mensen, en zelfs een hond, een beter gevoel krijgen van het bolletje, zich begrepen en geliefd voelen, beslissingen durven te nemen, takelt het zelf af: het verliest haar, praat steeds minder en valt in herhaling. Op een gegeven moment nemen de personages ook afscheid van het bolletje: Maisie legt het onder een struik en gaat verder met Vera, Stephan verliest het doordat Dellina het inslikt, en Diek gooit het twee keer weg maar twee keer komt het terug, waar het uiteindelijk blijft, is niet duidelijk. Ook is niet duidelijk wat Florence met de rest van de bolletjes zal doen.

Opdracht

Voor jou

Achterin:

Jelte, Maurits, Lieke: <3

Titelverklaring

'Fuzzie' is de naam van de bolletjes. ' Tegen ieder steekt Fuzzie van wal, tegen ieder van hen zegt het bolletje hetzelfde, maar het maakt bij ieder van hen iets anders los, al zijn ze allemaal teleurgesteld in de liefde en verlangen ze naarstig naar genegenheid.' (De Veen 2017)

Structuur & perspectief

Het verhaal is opgedeeld in de delen ‘Lente’, ‘Zomer’ en ‘Nazomer’. Deze delen zijn weer opgedeeld in genummerde hoofdstukken (Romeinse cijfers). In ‘Lente’ leer je de personages en hun problemen met de liefde kennen. In ‘Zomer’ vindt er een verandering plaats: Maisie studeert af, Stephan is in Frankrijk, Diek date met een ander profiel. ‘Nazomer’ is het kortst: in dit deel verliezen de bolletjes hun functie, terwijl Florence zich juist eindelijk bij het gezelschap van een bolletje neerlegt.

Het bolletje vertelt in de ik-persoon en spreekt een ‘je’ aan, het personage dat het bolletje in bezit heeft maar je kunt je als lezer ook persoonlijk aangesproken voelen, zeker omdat de opdracht ‘voor jou’ is. De verhalen over de personages worden in een personaal perspectief verteld: je leest alleen over de gedachten en gevoelens van dat personage, in dit geval Maisie, Florence, Vera, Angelica, Stephan, Dellina, Max en Diek.

Samen is er dus sprake van een meervoudig perspectief.

Decor

Het verhaal speelt zich af in een toeristische stad met een universiteit, bos in de buurt en een boulevard. Je staat binnen twintig minuten op het strand.

Het verhaal speelt zich af in het heden: vooral het sociale mediagebruik is van deze tijd. De verteld tijd is ongeveer een half jaar: van de lente tot en met de nazomer.

Stijl

'Bervoets' verteltoon is helder, in zijn onderzoekendheid altijd monter, en in zijn onverwoestbaarheid soms een beetje saai. Pas tegen het einde van haar roman werd mij gewaar wat ik had gelezen, en raakte ik alsnog, met terugwerkende kracht, ontroerd.' (Pruis 2017)

' Voor Fuzzie geldt dat niet: wonderlijk experiment, uitstekend resultaat. Wat bovendien belangrijk is om te vermelden: het experimentele idee van de roman leidt niet tot een steriel of klinisch gevoel, het voelt juist menselijker dan ooit.' (De Veen 2017)

Slotzin

Hé jij’, fluistert Florence, ‘ben je daar eindelijk?’

Beoordeling

In het begin had ik moeite om dit nieuwe boek van Bervoets niet alleen als laboratoriumexperiment te zien en het verhaal erin te vinden. Ik moest wennen aan de structuur en de verteltoon. Vooral aan het einde greep dat verhaal mij. Ook hier kan ik bijna niet kiezen uit alle mooie citaten die er in het boek staan en die mooie gedachten weergeven over het leven en de liefde. Ik vind dit zeker een boek voor gevorderde lezers want er is weinig plot om je aan vast te houden en je kunt eindeloos mee filosoferen over de liefde. Ik vind het boek meer op 'Efter' lijken dan op 'Alles wat er was' en 'Ivanov'. Mooi om te vergelijken met 'Peachez, een romance' van Pfeijffer en 'Het tweede bestand' van Grunberg.

Recensies

"Daarmee is Fuzzie de gedroomde vervolgstap in het oeuvre van Hanna Bervoets. " https://www.nrc.nl/nieuws...0-a1554542

"Met een pluizig bolletje rekt Hanna Bervoets wederom de grenzen van de literatuur op en weet uiteindelijk te ontroeren." https://www.groene.nl/art...n-het-ding

Bronnen

In de ban van het ding

https://www.groene.nl/art...n-het-ding

Hanna Bervoets slaagt met haar wonderlijke experiment

https://www.nrc.nl/nieuws...0-a1554542