Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 166 pagina's
• Uitgeverij: Leopold

Flaptekst

Eerste zin

Je staat er. Jij wel.

Samenvatting

Er is in dit verhaal sprake van een je-perspectief maar in onderstaande samenvatting laat ik dat los en schrijf ik als een alwetende verteller over wat Jakob en zijn vrienden meemaken op het Griekse eiland.

De vriend van Jakobs moeder, Kees, wil haar meenemen naar Thailand en daarom moet Jakob die zomer naar zijn vader op een Grieks eiland. Hij heeft zijn vader al vier jaar niet gezien en heeft dus geen zin, al helemaal niet als deze man hem veel te laat van het vliegveld ophaalt. Bij zijn vader thuis blijkt dat de enige extra slaapkamer in beslag genomen wordt door ene Gertie, die meehelpt in het restaurant. Jakob moet op de bank slapen. Omdat hij niemand kent in het dorp trekt hij zich op die bank terug met zijn strips en snoep. Gertie en zijn vader sporen hem aan het eiland te ontdekken maar dat weigert hij en uiteindelijk krijgt zijn vader daar genoeg van. Jakob en hij krijgen ruzie en zijn vader laat zich ontvallen dat hij ook niet om zijn aanwezigheid gevraagd heeft. Boos stormt Jakob het huis uit en hierdoor ontmoet hij Michális: een vrolijke jongen die hem meeneemt naar de zee. Als hij moet werken, gaat Jakob terug naar huis en maakt het goed met zijn vader. ’s Avonds laat Michális hem het dorp zien. Michális vertelt Jakob de volgende dag over zijn vriendin Puck die hij vorig jaar op het eiland ontmoet heeft en die dit jaar weer komt, mar Jakob is dan al weg. Jakob is nog nooit verliefd geweest. ’s Nachts kijkt hij samen met zijn vader naar de sterren.

Als ze ongeveer twee weken later een autotelspelletje in een boom spelen, komt er een Nederlandse auto aanrijden met Puck erin. Ze is eerder uit Nederland vertrokken en wilde Michális verrassen. Michális stelt Jakob voor als zijn beste vriend, maar Jakob verwacht wel dat hij hem nu een stuk minder zal zien. Hij is dan ook blij verrast als ze hem samen ophalen om te gaan zwemmen. Als ze op een gegeven moment met zijn drieën in een boom klimmen, ervaart Jakob voor het eerst een wedstrijdgevoel: voor Puck wil hij sneller de boom in kunnen klimmen dan Michális. Na drie weken vragen Michális en Puck aan Jakob of hij niet langer wil blijven. Eerst weigert Jakob maar als ze aandringen, wordt hij enthousiast en hij mag van zijn ouders zijn ticket met twee weken verlengen. Hij vertelt Michális en Puck dat zijn vader die zaterdag een ‘blijffeest’ geeft en Michális speelt een liedje op zijn lier voor Puck en hem.

Michális en Jakob nemen Puck op een avond mee om naar de sterren te kijken. Als ze een vallende ster zien, vertellen ze alle drie een geheim. Michális vertelt dat hij vermoedt dat zijn moeder een minnaar heeft (en daarom schelden de brommerjongens in het dorp haar uit voor ‘hoer’). Puck vertelt dat ze gelogen heeft: ze heeft voor Michális helemaal geen ander vriendje gehad. Jakob vertelt dat hij zichzelf onzichtbaar kan maken: hij kan zo stil en teruggetrokken zijn dat hij door niemand meer gezien wordt. Michális wenst dat ze altijd met zijn drieën zullen blijven: dat ze later zullen gaan samenwonen in hetzelfde huis, zullen slapen in hetzelfde bed. Dankzij de drank die hij ook meegenomen heeft, vallen ze in slaap en ze worden pas de volgende ochtend vroeg wakker. Onderaan de berg komen ze de ouders van Puck tegen die woest zijn. Jakob denkt dat zijn vader hem niet gemist zal hebben maar hij vergist zich en ook zijn vader is boos. Jakob noemt hem voor het eerst ‘papa’. Zijn vader vraagt of hij verliefd is en Jakob ontkent, maar later geeft hij aan Puck wel toe verliefd op haar te zijn.

De volgende avond is het ‘blijffeest’. Jakob danst terwijl hij zich eigenlijk had voorgenomen dat nooit meer te doen. Daarna gaan ze met zijn drieën naar het strand en Puck gaat zwemmen. Als ze tussen hen in aan het opdrogen is, zoent ze met Michális en Jakob. De volgende dag vraagt Jakob zich af wat Michális hiervan vindt maar ze praten er niet over, ze krijgen alleen de slappe lach. Ze fietsen met elkaar naar een baaitje en als Michális even slaapt, laat hij Puck weten dat hij er wel over wil praten. Michális vindt dat echter nergens voor nodig en daarna gebeurt het weer. De dag erna moet Michális werken en Puck en Jakob gaan samen naar het oude voetbalveld. Jakob vertelt Puck over school en Puck troost hem, waarna ze weer zoenen. Dat voelt niet goed. Als ze bij Michális komen, blijkt hij alles gezien te hebben en hij is heel boos. Hij voelt zich verraden en wil ze niet meer zien.

Jakob is weer alleen en praat en eet niet. Uiteindelijk praat hij met zijn vader en die laat hem merken dat liefde het allerbelangrijkste is in het leven: hij moet het goed maken. Jakob neemt een slok raki en gaat op weg: eerst haalt hij Puck op, die zegt verliefd te zijn op hen drieën, en samen zoeken ze naar Michális, die ze uiteindelijk vinden op de berg waar ze naar de sterren hebben gekeken. Hij wil eerst niets van hen weten en rent weg, maar als Jakob begint over het huis dat ze samen zouden bewonen, dat ze elkaar nooit los zouden laten, stopt hij met rennen. Ze maken het goed en zijn weer vrienden.

Niet veel later vertrekken Jakob en Puck weer naar Nederland. Pucks ouders brengen Jakob naar het vliegveld. Michális heeft een komboloi voor hem gemaakt en in de kerstvakantie komt hij weer naar het eiland.

Personages

Jakob Zervakis (Jaak)

Hij wordt door zijn vader ‘Djakos’ genoemd, is twaalf jaar en gaat volgend jaar naar de middelbare school. Tegen Puck zegt hij dat hij school haat en het eindfeest in groep 8 was ook geen succes maar er wordt niet duidelijk of hij gepest wordt. Hij lijkt eerder nogal teruggetrokken en eenzaam te zijn. Hij houdt van strips lezen en snoepen. Jakob heeft tot zijn vierde op het Griekse eiland gewoond. Toen is zijn moeder van zijn Griekse vader gescheiden en naar Nederland vertrokken. Jakob heeft zijn vader al vier jaar niet gezien en ze zijn beiden geen praters dus de relatie ontwikkelt zich moeizaam.

Yiannis Zervakis

Hij is de vader van Jakob, is samen met Gertie, maar is niet verliefd op haar want Elza, Jakobs moeder, was zijn enige liefde. Toen Elza en hij elkaar net kenden en Jakob net geboren was, waren ze heel gelukkig samen maar Yiannis wilde meer: hij wilde eigen baas zijn en kocht dus met geleend geld van zijn vader een restaurant. In het begin liep dat goed maar na een tijdje niet meer en hij was dag en nacht aan het werk om de lening terug te kunnen betalen. Hij had helemaal geen tijd en aandacht meer voor zijn vrouw en zijn kind, die hij daardoor uiteindelijk verloor. Dat deed hem inzien hoe belangrijk de liefde is en die boodschap probeert hij Jakob ook mee te geven.

Elza van Diepen

Zij is de moeder van Jakob, was als toeriste op het eiland toen ze Yiannis ontmoette. Maakt in de e-mails nogal een bezorgde indruk en komt verder niet echt aan bod.

Michális (Miech)

Hij is een half Nederlandse, half Griekse jongen van dertien jaar met halflang zwart haar en een vrolijk door de zon gebruind gezicht. Zijn ouders hebben een café aan het strand waar hij wel eens moet werken. Michális is veel opener en optimistischer dan Jakob en geeft Jakob het vertrouwen om hierin mee te gaan. Hij spreekt meerdere malen uit dat Jakob zijn beste vriend is en als Puck erbij is, wil hij voor altijd met zijn drieën blijven. Hierdoor krijgt Jakob iets te veel vertrouwen: hij zoent met Puck als Michális er niet bij is en dan voelt hij zich toch wel erg verraden. Uiteindelijk vindt hij de vriendschap met zijn drieën belangrijker dan het verraad.

Puck

Zij is een Nederlands meisje, dertien jaar, gaat naar de tweede van de middelbare school, net zo groot als Michális, niet dik, niet dun, donkerblond haar, vrolijk, stoer en stralend.

Quotes

"Nee, je weet ook wel dat dat niet kan, maar het is echt zo dat je op dit moment niets liever wil dan de rest van je leven met die twee in een boom zitten en dan samen naar de zee of de sterren kijken. En waarom precies weet je niet, maar ineens denk je aan wat Miech over die rare ondergrondse krekels zei en ben je er vrij zeker van dat terugkruipen na al die jaren inderdaad belachelijk zou zijn." Bladzijde 72

"‘Papa?’ Het woord valt als een schoongewassen bord dat tijdens het afdrogen uit je handen glipt: plotseling, per ongeluk en met een keiharde klap." Bladzijde 101

"Eilanddagen. Verjaardagen. Droomdagen. Je hebt je nog nooit in je leven zo ontzettend gelukkig gevoeld – dat is een sprankelend feit – en tijdens deze wonderlijke dagen lijkt het wel alsof alles mag." Bladzijde 135

Thematiek

Liefdesrelatie: jeugdliefde

Het echte thema is: de ethiek van de liefde. Na de eerste kus met Puck en Michális vraagt Jakob: ‘Mag dit wel?’ En heel lang lijkt alles te mogen. De drie vrienden doen wat ze willen en vieren de vrijheid. Als Puck en Jakob echter met zijn tweeën zoenen, voelen ze beiden dat ze een grens zijn overgegaan: dit mag niet. Jakob moet de consequenties onder ogen zien en alle zeilen bijzetten om de vriendschap en de liefde te herstellen. ‘daar waar de twijfel rijst, waar de sociale normen ineens opdoemen om het gevoel van vrijheid te beknotten, dáár zit de spanning en de potentiele pijn’. (De Veen 2016)

Motieven

Eenzaamheid

Jakob laat merken dat hij school haat. Hij zegt dat hij zichzelf onzichtbaar kan maken en als hij uitlegt wat hij daarmee bedoelt, blijkt dat hij zo stil en teruggetrokken kan zijn, dat niemand hem meer ziet. Hij doet dat omdat die situatie voor hem het veiligst is: als je opvalt, kunnen mensen vervelende dingen over je denken en uitspreken, zoals gebeurde tijdens eindfeest van groep 8. Een echte vriend heeft hij niet en hij is nog nooit verliefd geweest. Dat hij de zomer moet doorbrengen op een eiland, figuurlijk afgesloten van de rest van de wereld en zijn moeder, past daar mooi bij, maar juist die isolatie zorgt er misschien voor dat er andere dingen gebeuren dan hij verwacht.

Vader-zoonrelatie

Jakobs moeder heeft Jakob meegenomen naar Nederland en Jakob heeft weinig tot geen contact met hem. Hij heeft zijn vader nu al vier jaar niet gezien en toch moet hij nu een vakantie bij hem verblijven. Yiannis is druk met het restaurant en begrijpt in het begin niet veel van Jakob. Hij zegt zelfs dat hij ook niet om Jakobs aanwezigheid gevraagd heeft. Gedurende Jakobs verblijf en vooral omdat Jakob zich door de vriendschap met Michális en Puck beter gaat voelen, groeien ze echter toch naar elkaar toe. Jakob merkt dat zijn vader heus wel in hem geïnteresseerd is: hij wil met hem naar de sterren kijken, maakt lekkere lunches klaar en is bezorgd als Jakob een nacht wegblijft. Als Jakob hem ‘papa’ noemt is er sprake van een duidelijk omslapunt. Vader en zoon vertrouwen elkaar en Jakob durft zelfs met zijn vader over zijn problemen met zijn vrienden te praten, waarover vader dan weer een zinnig advies geeft.

Mythologie

Jakob noemt Michális een halfgod en Puck een godin. Michális speelt ook een liedje op zijn lier voor hen. Ook is er het verhaal over Zeus, Hera, Callisto en Arcas. De plek waar dit verhaal verteld wordt, heeft een symbolische betekenis in het verhaal.

Driehoeksverhouding

Puck verwoordt het heel mooi als ze zegt dat ze verliefd is op hen drieën. Waarschijnlijk geldt dat voor alle drie: Michális is duidelijk verliefd op Puck maar spreekt ook steeds uit dat hij met zijn drieën wil blijven. En voor Jakob is alles nieuw: hij heeft voor het eerst een vriend en is voor het eerst verliefd. Die driehoeksverhouding lijkt lang te betekenen dat alles mogelijk is en alles mag, maar uiteindelijk blijken er toch grenzen te zijn, willen de vrienden/verliefden de relatie niet kapot maken. Gelukkig neemt Jakob die verantwoordelijkheid en dankzij hem komt alles weer goed. Dit geldt niet voor de andere driehoeksverhouding in het boek: die tussen Yiannis, Elza en het werk. Yiannis en Elza zijn gelukkig, eerst samen en daarna met Jakob, maar Yiannis houdt zoveel van zijn werk of vindt het afbetalen van zijn schuld zo belangrijk, dat hij daar veel te veel tijd en aandacht aan besteedt en Elza verliest. Elza krijgt dan iets met Kees en Yiannis met Gertie. Ook in de liefde tussen Michális’ vader en moeder lijkt een derde persoon aanwezig, maar dit wordt verder niet uitgewerkt. Tot slot is er ook sprake van een drriehoeksverhouding in de Griekse mythe die Yiannis aan Jakob vertelt. Hera en Zeus zijn een stel maar Zeus overweldigt Callisto en zij krijgen samen een zoon: Arcas. Hera is zo boos dat ze Callisto in een beer verandert die daarna bijna geschoten wordt door Arcas, maar Zeus komt dan tussenbeide en verandert Callisto en Arcas in de sterren Grote en Kleine Beer.

Opdracht

Dit verhaal is voor jou

Titelverklaring

De titel heeft vooral een letterlijke verklaring: ‘eilanddagen’ staat voor de dagen die Jakob op het Griekse eiland doorbrengt met Michális en Puck en die zijn leven veranderen. Hij leert vriendschap en liefde kennen.

Structuur & perspectief

Het verhaal is opgebouwd uit relatief korte, titelloze hoofdstukken. Opvallend is dat er e-mails van Jakobs moeder en af en toe van hemzelf zijn opgenomen.

Er is sprake van een je-perspectief, wat de betrokkenheid van de lezer vergroot, omdat het lijkt alsof je rechtstreeks wordt aangesproken. Je volgt al lezer echter Jakobs gedachten en gevoelens.

Decor

Het verhaal speelt zich af op een Grieks eiland. Michális en Jakob hebben een aantal vaste speelplekken, zoals de boom langs de weg, het oude voetbalveld en het strand. Symbolisch is de plek op de berg waar ze naar de sterren hebben gekeken. Daar sprak Michális uit dat hij altijd met zijn drieën wilde blijven en Jakob en Puck vinden hem daar weer, als ze ruzie hebben en het goed willen maken. Ze doen alsof ze daar een soort eigen kamer hebben.

Het verhaal speelt zich af in een zomer. De precieze tijd wordt niet gespecificeerd maar Jakobs moeder heeft een iPad. Er verstrijken vijf weken: Jakob zou eerst drie weken blijven en mag uiteindelijk nog twee weken blijven.

Stijl

‘Eilanddagen bevat wel meer van die uitleggerige passages. Reflecties zou je ze met wat goede wil kunnen noemen; hoe het ook zij, ze halen het gezapige vertelritme nodeloos onderuit. […] Jakob overtuigt als begenadigd observator – veelal onuitgesproken – gedachten en gevoelens. Een begenadigd stilist is Samson (nog) niet, maar gaandeweg vindt hij de geijkte vorm om Jakobs besognes te verwoorden.’ (Peeters 2016)

‘Samson schrijft er lyrisch over.’ (De Veen 2016)

Slotzin

Nog altijd houden jullie elkaars hand vast.

Beoordeling

Vrolijk boek dat lekker leest en geschikt is voor beginnende lezers.

Recensies

"Eilanddagen is minder uitzichtloos dan z’n voorganger, minder dramatisch ook, maar ontwikkelt zich gaandeweg tot een intens verhaal dat nog een tijdlang blijft nazinderen." http://www.tzum.info/2016...landdagen/

"al lijkt Samson met Eilanddagen vooral die vrijheid te willen vieren in een blij boek, want dat gevoel van vrijheid overwint, en vrij eenvoudig ook. " https://www.nrc.nl/nieuws...23-a238849