Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2016
- 332 pagina's
- Uitgeverij: De Bezige Bij
Flaptekst
Olyslaegers bewees zijn meesterschap al eerder, maar met WIL zal hij menigeen volstrekt verrassen.
Eerste zin
Een plotse sneeuwval. Het doet me denken aan de oorlog. Niet vanwege de kou of ongemak, maar vanwege de stilte die de stad dan kort in haar klauwen heeft.Samenvatting
Een plotse sneeuwval
Een hevige sneeuwbui in 2015 (?) doet de ik-verteller Wilfried Wils (geboren in 1920) terugdenken aan de Tweede Wereldoorlog toen hij als twintigjarige hulpagent in Antwerpen was. Hij moet daarbij meehelpen aan de jacht op de Joden, waardoor hij zelf buiten schot kan blijven als werkweigeraar naar Duitsland. De Joden die niet naar Duitsland willen gaan, moeten worden opgespoord. Dat is natuurlijk erg dubbelzinnig. Wilfried Wils doet alsof hij het verhaal van zijn oorlog opschrijft voor zijn achterkleinzoon. Hij spreekt die persoon dan ook herhaaldelijk aan.
De man die het baantje voor hem regelt, is de ex-docent Frans van hem, die hij verder aanduidt met Nijdig Baardje. Zij moeten joden ophalen: het betreft het gezin van een man die later in de roman terugkeert, Chaim Lizke. Wilfried die met een ander, Lode Metdepenningen, deze joden moet ophalen, verzet zich later tegen twee Duitse soldaten die zich tegenover de kinderen van de jood misdragen.
Wanneer hij enige tijd later op de verjaardag van Lode wordt uitgenodigd, maakt hij kennis met diens zusje Yvette, een knap ding dat hem eigenlijk ook wel aantrekkelijk vindt. Van lieverlede onthult hij aan de lezer welke handelingen hij af en toe met Yvette uithaalt. Het begint met een hartstochtelijke kus, later mag hij aan haar fraaie borsten zitten, maar vooralsnog gebeurt er nog niet veel meer.
Intussen is er in Antwerpen ook steeds sprake van verzet (mensen die opkomen tegen de jacht op de joden) en verraad (mensen die sympathiseren met de bezetters, vooral omdat de joden in de diamantstad niet erg geliefd zijn). Ook zijn er best wel veel kunstenaars die de zijde van de Duitsers hebben gekozen (Bijv. op het gebied van muziek, poëzie, dans).
Maar er zijn ook mensen die zich vaak bewegen aan beide kanten van het speelveld, om op een soort zekerheid (om te kunnen overleven) te spelen. Daarvan is Wilfried Wils eigenlijk ook een voorbeeld. Hij wil een beroemde dichter worden (die het pseudoniem Angelo heeft) maar kiest daar niet volledig voor als hij zijn geliefde Yvette ontmoet, want dan kan hij die dichterlijke vrijheid niet inlossen. Diezelfde dubbelzinnigheid treft Wilfried ook in zijn baan als hulpagent. Wat hebben de mensen die moeten worden opgepakt, eigenlijk misdaan? De richtlijnen die de Antwerpse burgemeester af en toe voorschrijft, zijn ook tegenstrijdig. Ineens wel mensen oppakken, daarna geen mensen meer oppakken. Omdat Wilfried in zijn handelwijze zwalkt, komt hij in conflict met zijn collega's. Hij ligt natuurlijk ook in beide werelden onder het vergrootglas. Aan beide kanten ziet men hem soms als onbetrouwbaar.
Een kapotte heup. Een halve vent
Dit deel begint met de vertellende Wilfried vanuit het heden. Hij heeft een tijdje niet geschreven want hij heeft met een val binnenshuis zijn heup gebroken en is herstellende. Hij wilde een envelop met foto's van zijn kleindochter Hilde van een kast pakken.
Hij gaat daarna weer over naar het verslag van zijn oorlogstijd. Hij en zijn zwager Lode worden in het politiekorps nogal lelijk aangekeken, omdat ze wel eens de zijde van de Joden hebben gekozen. Hij wordt ook bedreigd door een man die De Vinger wordt genoemd (Eduard Vingerhoets) en met de Duitsers heult. Die kerel wordt daarna door het verzet geliquideerd.
Zijn tante Emma nodigt hem uit en zo kan hij kennismaken met de Duitser Gregor met wie ze een relatie onderhoudt. Lode komt op een dag naar hem toe om te vertellen dat ze Wilfried nodig hebben. Hij gaat hem vóór naar een kleine ruimte waar de jood Chaim Lizke zit ondergedoken. Die moet eten gebracht worden en dat moet Wilfried af en toe overnemen van Lode. Het is gevaarlijk werk, want als je wordt betrapt, ga je op transport. Wilfried wil het eigenlijk ook liever niet doen, maar ja de familieband... want hij heeft nog steeds een liefdesrelatie met Yvette. Die krijgt een tijdelijk 'baantje', voorlezen voor de moeder van Nijdig Baardje. Wilfried gaat haar dan wel eens opzoeken om wat oefeningen met Yvette door te nemen. Op een middag hebben ze manuele seks. Met de echte ontmaagding wil Yvette nog even wachten. Ze heeft trouwens ook nog steeds een andere droom: ze wil een beroemde operazangeres worden en op grote podia in Europa optreden.
Wilfried wordt een keer opgepakt; hij is erg bang dat hij betrapt is. De Duitser Gregor doet hem een voorstel om wat te gaan doen voor de bezetters. Hij ontmoet ook vaak Nijdig Baardje. Die wil met zijn hoertje Jenny een tabakswinkel van joden overnemen, dus dan moet er iemand worden opgepakt. Wilfried en Yvette gaan naar een gelegenheid waar ze kunnen dansen, maar waar wel veel Duitsers komen. Een brutale Duitser danst met haar, de jaloerse Wilfried gaat aan de drank, slaat iemand uit woede neer en kotst de boel onder. Yvette neemt het hem zeer kwalijk dat hij haar niet had beschermd toen de Duitser handtastelijk werd. Ze baalt daar erg van en houdt een tijdje afstand.
De rol van Wilfried wordt dubieuzer: hij wordt ook van verraad beschuldigd en Lode wordt een keer gearresteerd maar weer vrijgelaten. Lode neemt Wilfried mee naar mensen in het verzet. Hij wordt voorgesteld aan een professor.
Intussen is de relatie met Yvette weer hersteld en in de open lucht komt het eindelijk tot echte seks.
Nijdig Baardje heeft een opdracht met vervalste ID-kaarten waarbij Wilfried hem moet helpen. Bij de uitvoering ervan ontdekt hij dat Chaim Lizke uit zijn schuilplaats is gekomen en maar net kan ontsnappen. Hij vertelt het aan Lode en die beslist dat Chaim nu op transport moet naar Brussel, waar het wat veiliger is dan in Antwerpen. Maar als ze hem als politieagenten naar het station 'opbrengen', vlucht de Jood weg. De geheime ruimte gebruikt Wilfried daarna om gedichten te schrijven, die hij na de oorlog uitgeeft met de titel Bekentenissen van een komediant.
Intussen is ook de professor door de Duitsers opgepakt en bij de martelingen wordt hij geconfronteerd met Wilfried. Voordat hij iets kan onthullen, trapt Wilfried de man tussen zijn ballen. Zo kan hij niet verraden worden.
Maar Nijdig Baardje begint Wilfried door te krijgen. Hij bekent dat hij bij de bezetters borg heeft gestaan voor Wilfried en als die betrapt wordt, hangt Nijdig Baardje ook. Hij vindt Wilfried een tweezak (iemand die van beide kanten profiteert).
De oorlog loopt ten einde en na een muzikale bijeenkomst waarbij ook Yvette is, volgt Lode Wilfried naar de wc. Daar pakt hij hem eerst ruw beet en vraagt waarom ze nog niet zijn opgepakt. Hij ziet in Wilfried een verrader. Daarna probeert hij hem te kussen (waarschijnlijk is hij homo).
Tastend door het stof. Happend in de ijskoude winterlucht
Antwerpen is bevrijd en tante Emma is verlost van haar Duitse Gregor, maar heeft die al meteen ingewisseld voor de Canadees Joe. Die blijft later in Europa achter. Ze openen een café, maar het huwelijk wordt niet echt leuk. Ze raakt in een instelling en sterft.
Hij gaat een keer met Lode in de geheime ruimte de advocaat Omer opzoeken en hij slaat tot verbijstering van Lode de man met een hamer dood. Lode kijkt daarbij toe.
Nijdig Baardje is opgepakt en zit een gevangenisstraf uit. Zijn Jenny is opgehaald en kaalgeschoren. Nijdig Baardje sterft later aan een hartaanval in een politiecel.
Bij de boekpresentatie ontmoet Wilfried ook de professor nog een keer, de man die hij tegen zijn ballen heeft geschopt. Die lijkt het hem vergeven te hebben.
Wilfried die later vaak gewandeld heeft met zijn kleindochter Hilde, krijgt de mededeling dat ze zich heeft opgehangen. Ze had een briefje achter gelaten "Bompa is een smeerlap." Dat nieuws uit de oorlog had ze waarschijnlijk te horen gekregen van Lode, die op die manier toch wraak neemt op zijn 'geliefde' Wilfried. Hierdoor breekt de familie met hem. Yvette met wie Wilfried is getrouwd, maar met wie het huwelijk geen succes is geweest, sterft eveneens en Wilfried gaat alleen door het leven, want ook Lode is inmiddels gestorven.
In het allerlaatste hoofdstukje vertelt Nicole dat Wilfried zich vergist. Hij heeft helemaal geen achterkleinzoon.
Dit verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden