Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 400 pagina's
• Uitgeverij: Lebowski

Flaptekst

Eerste zin

Kadoke wil aanbellen, maar het gras doet hem aarzelen. Hij pakt de tuinslang en begint de voortuin water te geven, de bomen, de planten, het gazon. De zoon die, zoals dat van hem werd verwacht, psychiater is geworden verzorgt de tuin. Vroeger speelde hij weleens badminton met zijn vader in de voortuin. Die tijd is voorbij, er wordt nu voornamelijk naar het gras gekeken als naar een vertrouwd en toch nog altijd mooi schilderij. Het heeft al bijna tien dagen niet geregend, op het gras zijn gele plekken ontstaan.

Samenvatting

De psychiater Otto ( ook wel Oscar) Kadoke (42 jaar)  is van joodse afkomst. Zijn familie heeft geleden onder de jodenvervolging. Zelf is hij te laat geboren om vergast te worden.  Hij verzorgt zijn moeder die een piemel heeft, omdat zijn vader zich na de dood van zijn moeder eigenlijk een vrouw voelt en zich als moeder voordoet. Ze wordt dagelijks verzorgd door een verpleegkundige uit Nepal. Deze Rose is seksueel aantrekkelijk voor Kadoke, die eerst nog wel, maar later niet zijn handen kan thuishouden. Hij zoent haar en betast haar onzedelijk. Tenslotte neukt hij haar waarbij zijn moeder hem betrapt.  Omdat hij ook stom genoeg een liefdesberichtje via zijn telefoon verzendt, komt Darko, de vriend van Rose,  verhaal halen en beukt hem in elkaar. Bovendien is hij zijn oppasdames kwijt, want Rose en haar vriendin komen niet meer bij hem werken. Kadoke moet zich in het ziekenhuis laten behandelen, maar hij weigert aangifte te doen zoals de protocollen. Hij moet echter nu zelf de verzorging van zijn moeder op zich nemen en dat valt niet mee.

Kadoke is psychiater bij de crisisdienst en moet mensen voor zelfmoord behoeden. Een man die een zelfmoordbrief heeft geschreven, is in dit verhaal de eerste klant. De man komt stabiel over en Kadoke en zijn  partner besluiten de man niet op te laten nemen, wat na drie dagen een slecht bericht oplevert: de man heeft toch zelfmoord gepleegd. Kadoke wordt op het matje geroepen.

Kadoke heeft via via een vrouw gevonden (Betty) die zijn moeder wel volgens haar regels wil verzorgen, maar als die merkt dat zijn moeder een piemel heeft, haakt ze meteen af. Dat wil ze niet. Otto K. krijgt ook een nieuwe arts in opleiding aangewezen: ze is zwart en heet Dekha. In het verleden heeft hij regelmatig seks gehad met artsen in opleiding, vooral in de tijd dat hij gescheiden was van zijn vrouw Deborah. Hij moet met Dehka naar een vrouw die opgenomen zou moeten worden. Deze Michette snijdt zich (automutilatie) en zit in een crisis. Ze wil niet opgenomen worden, maar met hulp van de politie wordt ze door een ambulance naar een kliniek gebracht. Dekha voelt zich er niet gelukkig bij.

Otto Kadoke ontmoet bij toeval zijn ex-vrouw Deborah die speciaal voor hem joods is geworden. Hij is gescheiden omdat hij een liefde voor onbepaalde termijn niet zag zitten. Ze is nu fanatiek joods geworden en vertelt hem bovendien dat ze in verwachting is van haar nieuwe vriend. Omdat zijn moeder zich niet door Oscar wil laten wassen, vraagt hij haar of ze dat  in in ieder geval  één keer wil komen doen, totdat hij vervanging heeft gevonden. Hij scheert intussen wel het haar op de benen van zijn moeder/vader. Ook maakt hij eten voor zijn moeder, die het liefst gewoon knakworstjes eet. Zijn ex, aan wie zijn moeder een hekel heeft, komt haar toch op een avond een keer wassen.

Wat hij eigenlijk nooit doet, is de afhandeling van de zaak van Michette navragen. Hij krijgt te horen dat ze de kliniek intussen alweer verlaten heeft. Ze wilde (en kon) niet geholpen worden. Dan doet hij iets wat geheel tegen de regels is. Hij gaat Michette opnieuw bezoeken, alleen. Ze is cynisch, drinkt whiskey en dreigt weer te beginnen met het drinken van bleekwater. Ze zegt dat hij haar kan helpen, maar ze moet de crisisdienst bellen, vindt hij, alles moet gaan volgens het protocol. Toch laat hij zijn telefoonnummer bij haar achter.

Dan is het Joods Nieuwjaar. Rosj Hasjana is hiervoor de Hebreeuwse naam. Het feest herinnert aan het begin van de tijd, de schepping van de wereld. Het nieuwe jaar begint in de herfst, als de oogsten zijn binnen gehaald en de natuur sterft. Dit wordt als een geschikt moment gezien om een nieuw begin te maken.  Het vieren van Rosj Hasjana begint aan de vooravond. Thuis of in de synagoge eet men appeltjes met honing. Daarmee wens je elkaar een goed en zoet jaar toe. In de synagoge wordt op de sjofar, ramshoorn, geblazen. De honderd tonen van de   sjofar roepen de aanwezigen op tot bewustwording. In de tien dagen die volgen heb je tijd om dingen te veranderen of om datgene goed te maken waarvan je vindt dat je het verkeerd hebt gedaan. Maar de rabbijn die door de moeder van Otto wordt verwacht, komt niet opdagen. Hij eet wel appeltjes met honing met zijn moeder.

Die nacht wordt hij gebeld door de crisisdienst en moet hij een jong meisje dat veel pillen heeft ingenomen, behoeden voor de definitieve daad. Het wordt nogal pijnlijk, want hij mag de vader van het meisje niet met haar in contact brengen. Ze zit in een cel op het politiebureau. Ze moet buiten de wil van de vader in een instelling buiten de Randstad worden opgenomen. Dekha voelt zich opnieuw niet fijn bij de afhandeling van de zaak. Ze twijfelt of ze wel op de juiste plaats zit. Dan wordt hij gebeld door Michette. Ze wil per se worden opgenomen en dreigt weer Ajax allesreiniger te drinken. Ze wil ook seks met hem. Hij wordt dan nummer 106 met wie ze seks heeft gehad. Hij weigert. Dat is namelijk een grens die je als behandelaar overschrijdt. Hij neemt haar wel meer naar zijn huis om met haar een nieuwe, grensoverschrijdende therapie toe te passen. Zij moet als zingeving in haar leven zijn moeder gaan verzorgen. Ze neemt een zingend kerstboompje mee. Hij ziet in Michette de ramshoorn voor zijn moeder."  Symbolisch betekent het natuurlijk wel dat er nu een nieuw begin kan worden gemaakt.

In het begin is er weinig toenadering tussen beide vrouwen, maar dat gaat steeds beter. Michette is echter fotografe en moet af en toe een portretfoto maken. Ze vertelt Kadoke wel dat ze dan meteen met de gefotografeerde seks heeft.  Met Dekha evalueert hij de crisisgevallen. Ze voelt zich er nog steeds niet happy bij. Dat zal in de loop  van de tijd verbeteren, zegt hij. Ze doet een poging om seks met hem te hebben, maar hij weigert. Is het omdat ze zwart is? Hij heeft toch ook andere artsen in opleiding verleid? Wanneer hij weer thuis bij zijn moeder is, filosofeert hij met Michette over de functie van het leven, lijden, seks en liefde. Ze wil weer met hem naar bed, maar hij weigert opnieuw. Ze noemt hem Priklopil , de Oostenrijker die het meisje Kampush jarenlang in zijn kelder verborg.
Ze vraagt of hij een keer mee wil gaan als ze een nieuwe opdracht krijgt met foto's maken. Ze zal dan weer seks hebben en hij kan toekijken. Hij gaat wel mee, maar blijft buiten staan kijken, als ze volgens afspraak haar billen tegen het raam drukt als ze seks heeft. Een passerende man die denkt dat hij een gluurder is, beukt hem weer in elkaar.
Hij neemt dan training bij een ex-militair uit het Israëlische leger en deze is keihard voor hem. Je moet je tot het uiterste verzetten als je niet wilt sterven. Dat gaat Kadoke te ver en hij gaat na een paar weken niet meer terug.

Hij gaat met Michette een dagje naar Zeeland waar haar ouders een hotel De Zeemeermin runnen. Haar moeder is er niet, die wil geen psychiaters meer zien. Michette laat de wasruimte zien waar ze vroeger al seks had met klanten van het hotel.   Met haar vader praat Kadoke.  Die  vindt het niet zo'n gek idee dat de moeder van Kadoke bij hem in een soort zorghotel komt en dat Michette haar zal verzorgen.

Aan het einde van de dag nemen ze afscheid. Michette heeft inmiddels een zekere fascinatie gekregen voor de moedervlekken aan de onderrug van Kadoke. Hij wil niet dat ze er aan komt. Hij laat ze weghalen bij een vriend-dermatoloog Luca. Vier krijgt hij in een potje mee en één wordt er opgestuurd voor onderzoek. Wanneer hij thuiskomt, is Michette afwezig. Ze heeft een dip. Als ze terugkomt, biedt ze ook zelf aan voor de moeder van Kadoke te gaan zorgen in het hotel in Zeeland. Uiteindelijk stemt ook moeder ermee in. Ze kan het wel aardig met haar vinden.
Hij heeft nog een gesprek met Dekha die het er weer over heeft om seks met hem te hebben. Hij had het toch ook met andere aio's? Hij weigert opnieuw.

In hoofdstuk 26 brengt hij zijn moeder met Michette naar het hotel in Zeeland. Michettes moeder is er weer niet. Hij neemt afscheid van haar. Hij rijdt terug naar Amsterdam, ziet nog wat kledingstukken van haar. Dan belt Dekha hem op: er is een nieuw noodgeval. Kadoke rookt nog een laatste sigaret.

Personages

Moeder = vader

De moeder van Kadoke is eigenlijk zijn vader. Na de dood van zijn moeder is zijn vader gaan transformeren, maar hij heeft zijn piemel behouden. Hij heeft haar trauma's overgenomen d.w.z. hij vindt dat die moeten voortleven. "Moeder" is niet de gemakkelijkste in de verzorging. Ze heeft nogal wat eisen en ze wil niet dat iedereen haar gaat wassen. Ze heeft een voorliefde voor knakworstjes.

Dekha

Dekha is een jonge zwarte arts in opleiding. Ze twijfelt of ze wel het goede beroep heeft gekozen en ze vindt enkele oplossingen van de crisisdienst niet de juiste (bijv. bij Michette en bij het jonge meisje met de zelfmoordplannen) Ze praat erover met Kadoke. Ze verbaast zich erover dat hij geen seks met haar wil, terwijl hij toch een reputatie op dat gebied met artsen in opleiding heeft. Ze praat erover met hem en denkt dat dit komt, omdat ze zwart is en hij een superioriteitsgevoel heeft. Ze biedt zich een paar keer aan, maar Otto geeft geen sjoege. Ze begint van lieverlede te wennen aan de rituelen van de crisisdienst, d.w.z. dat ze wat ongevoeliger wordt.

Michette

Michette is een patiënte die aan borderline lijdt en zichzelf snijdt. Ze is als het ware uitbehandeld, want ze heeft zoveel psychiaters gezien in haar leven. Ze dreigt weer bleekwater te gaan drinken als Kadoke haar niet wil laten opnemen. Ze is fotografe en heeft een ritueel ontwikkeld waarbij ze vrijwel met elke man die ze fotografeert het bed induikt, bijv. om het lijden niet te voelen, om macht te hebben. Ze biedt Kadoke aan nr. 106 in haar aantekeningenboekje te worden. Ook in haar jeugd heeft ze veel seks gehad met mannen in de wasruimte van het hotel van haar ouders. Ze wil dat Kadoke van haar houdt, dat hij haar ontvoerder is en dat ze hem het lijden zoals zij dat ervaart op die manier kan laten voelen. Het is dus een gecompliceerd personage, dat wonder boven wonder best goed kan met de moeilijke moeder van Kadoke kan opschieten. Aan het einde gaat ze terug naar Zeeland om daar voor die moeder te zorgen. Ze is dan wel nog steeds boos op Kadoke, omdat ze vindt dat hij geen ruggengraat heeft.

Otto Kadoke

Kadoke is het meest gecompliceerde personage van de roman. Hij is psychiater in de crisisbegeleiding en heeft daar een goede reputatie. Wel gaat hij soms met artsen in opleiding naar bed, zeker na zijn scheiding. Hij staat goed bekend in zijn werk en heeft afstand kunnen nemen van de problemen van zijn tijdelijke patiënten. Toch begint hij fouten te maken (met de man die zelfmoord wilde plegen, en met Michette vanwege het grensoverschrijdende van zijn ontdekte therapie). Hij is gek op zijn moeder die zijn vader is en wil dat ze goed verzorgd wordt. Daarom voelt hij zich schuldig aan de situatie waarin Rose vanwege zijn eigen seksuele lust de verzorging van zijn moeder opzegt. Hij kon zich niet bedwingen en maakt daarna nog een fout Rose een berichtje via de telefoon te sturen. Hij wordt in elkaar gebeukt. Dat gebeurt later nog een keer door een man op straat die denkt dat hij een gluurder is, en dan wil hij op zelfverdediging gaan. Maar Kadoke is geen man van geweld. Hij wil verder ook geen seks meer met Dekha en met Michette. Iis dat een vorm van zelfkastijding? Wel zorgt hij er tenslotte nog voor dat zijn moeder (tot aan haar dood) onder de pannen van een Zeeuws hotel met de symbolische naam De Zeemeerman (half vrouw/ half vis) en waarschijnlijk toe aan het einde zal worden verzorgd door Michette.

Quotes

"Kadoke werkt al jaren voor de crisisdienst. Zijn ouders hadden eigenlijk gehoopt dat hij kinderpsychiater zou worden, maar hij is een andere kant opgegaan. Of het een besluit was of het noodlot weet hij niet meer zeker, een combinatie van beide waarschijnlijk. Suïcidepreventie werd zijn specialisatie. Hij heeft er een paar wetenschappelijke artikelen over gepubliceerd waaruit nog weleens wordt geciteerd. Niet onverdienstelijk, noemen collega’s zijn artikelen. Academische ambities heeft hij niet meer. De patiënten zijn hem genoeg, en als hij eerlijk is moet hij toegeven af en toe ook iets te veel. Dat is waarschijnlijk onvermijdelijk als je in de zorg zit." Bladzijde 9

"You will see,’ zegt hij, ‘we are compatible, we are going to understand each other, we belong together, we can stay together, we have mother together,’ en hij kust haar, zoent haar, haar schouders, haar oneffenheden, haar pukkels, hij zoent alles. Hij stoot in haar. De goden zullen gunstig worden gestemd, dit zal de goden niet onberoerd laten, deze levenslust, deze overgave. Dan hoort hij zijn naam, nee, hij hoort niet alleen zijn naam, hij hoort haar stem. Ze roept hem. Krachtig klinkt haar stem, maar ook geërgerd. Hij laat de engel los, kijkt om. Zijn moeder is bleek maar ze staat, in de gang voor de open deur van de badkamer, ze heeft een wit nachthemd aan, een stok in haar hand. Er loopt iets langs haar been, bloed zo te zien. ‘Ga zitten, mama,’ zegt hij." Bladzijde 17

"Tegelijkertijd dringt het tot hem door dat hij vooralsnog geen alternatieven voor Betty heeft. Bij de Nepalese gemeenschap kan hij niet meer terecht, andere bejaardenverzorgers kent hij niet. Het zou fijn zijn als Betty hier kwam werken, al was het maar tijdelijk. Meer dan fijn, het zou dringend gewenst zijn. Dan zegt Betty: ‘Uw moeder heeft een piemel.’ Het woord ‘piemel’ komt eruit alsof het een synoniem is van ‘fascist’, alsof mensen met piemels feitelijk niets anders zijn dan fascisten, al zullen er ongetwijfeld verzachtende omstandigheden bestaan voor sommige van die mensen." Bladzijde 34

"Zijn ex-vrouw is joods geworden. Voor hem, voor Kadoke. Het had helemaal niet gehoeven, maar ze heeft het gedaan. Zijn moeder had aangedrongen, ja, zijn moeder wist en weet wat aandringen is. Als dank voor deze ietwat krankzinnige daad had Kadoke zijn vrouw verlaten of beter gezegd: hadden ze elkaar verlaten. Hij denkt liever niet na over de bekering van zijn vrouw. Als het kon zou hij die ongedaan willen maken. Hij had tegen haar willen zeggen toen de scheiding definitief was: ‘Bekeer je tot wat je was voor je mij ontmoette. De eerste bekering was een vergissing, je bent voor niets joods geworden.’ " Bladzijde 52

"Gisternacht dronk ik Ajax allesreiniger, dat is minder sterk spul, dokter, je gaat er ook van kotsen en je krijgt er diarree van, je moet er alleen meer van drinken. Wil je beginnen met een glaasje allesreiniger? Je drinkt toch wel met me mee, nu je hier bent?’ Ze spot met hem. De hoon is goed merkbaar, maar hij zal haar lijdende kern niet uit het oog verliezen. Met welke agressie, weerzin, of verleidingstechnieken de patiënt je ook tegemoet treedt, je moet de kern in het oog houden. Overdreven respect voor die kern is niet nodig, maar je moet jezelf eraan herinneren dat hij er is, dat degene die tegenover je zit en je manipuleert meer is dan dat, of beter gezegd: iets anders is dan een manipulator." Bladzijde 92

"Kadoke gaat naar boven, vindt in zijn kamer een extra deken en brengt die naar Michette. Ze ligt naakt op de bank waarop zijn moeder altijd van twee tot vier uur een middagdutje doet. De psychiater heeft er alle vertrouwen in dat deze alternatieve therapie kans van slagen heeft, maar hij begint zich langzamerhand wel af te vragen hoe zijn moeder op de nieuwe bejaardenverzorgster zal reageren. Nu Michette naakt op moeders bank ligt, is de alternatieve therapie behoorlijk tastbaar geworden" Bladzijde 115

"Ze staat op. De vader blijft tv-kijken. De patiënt neemt haar psychiater mee naar de kelder. Ze doet de lichten aan. ‘Hier is de wasruimte,’ zegt ze. ‘Mijn ouders wassen zelf, ze doen alles zo veel mogelijk zelf. Hier nam ik ze mee naartoe, de gasten, als ik ze verleid had. Hier gebeurde het. Toen noemden ze me nog niet ziek. Toen maakten jullie me nog niet ziek met jullie diagnoses. Ik had macht, niet alles was onzeker." Bladzijde 160

Thematiek

Zin van het bestaan / zin van het leven

Het algemene thema hierboven is wel van toepassing op deze nieuwe roman van Grunberg. Er lopen daarbij veel thema's die nauw samenhangen door elkaar: de (angst voor) de dood. de (vele vormen van ) de liefde die er zijn, het ervaren van het lijden in de wereld, het van generatie op generatie doorgeven van trauma's en verdriet. Het zijn typisch Grunbergsiaanse thema's die het lezen naarmate je in de roman vordert er zeker niet vrolijker maken. In dialogen tussen Michette en Kadoke wordt gesproken over het ervaren van lijden. Michette wil graag dat Kadoke het lijden zoals zij dat heeft, leert ervaren. De moeder van Kadoke wil nog niet dood, omdat haar zoon anders niemand meer heeft die om hem geeft, want echte liefde kun je alleen krijgen van je moeder. Het kan anders een trauma worden. En trauma's geef je van generatie op generatie door. Hij wil zelf ook geen nieuwe relatie meer aangaan. Er zijn vrouwen genoeg in de omgeving van de psychiater die wel met hem willen leven (Michette en Dekha) maar de aanwezigheid van zijn moeder verhindert het aangaan van een nieuwe relatie. Daartegenover staat dat de vrouw die Kadoke heeft verlaten wel een nieuw begin (met een zwangerschap ) heeft gemaakt.

Motieven

Automutilatie

Michette snijdt zichzelf om pijn te lijden. Ze kan niet meer in klinieken geholpen worden en Kadoke probeert op haar een andere therapie (weliswaar verboden) uit.

Liefde

De liefde in al zijn facetten en in alle vormen waarin ze kan bestaan, wordt eveneens herhaaldelijk in de roman aan de orde gesteld: moeder liefde, liefde als grens overschrijdend gedrag, liefde als lijden etc,. lichamelijke liefde, afhankelijkheid

Geloof

Het joodse geloof speelt een rol in de roman: - de moeder van Kadoke heeft geleden in de kampen - zijn ex-vrouw Deborah is juist voor hem joods geworden en na de scheiding een fanatieke aanhanger geworden - op een zeker moment wordt er Joods Nieuwjaar gevierd, wat symbool staat voor een nieuw begin maken , nadat je je rekenschap hebt gegeven van de dingen die je verkeerd hebt gedaan. - Kadoke ziet in Michette de ramshoorn (sjofar) die bij dat feest een vast element is.

Seksualiteit

Er zijn nogal wat tekstgegevens die naar dit motief wijzen: - als psychiater heeft Kadoke diverse keren seks gehad met artsen in opleiding. Vooral na zijn scheiding is dat het geval. - de motor van het verhaal slaat aan als hij seks heeft met de verzorgster uit Nepal, terwijl zijn moeder hem betrapt. - de patiënte Michette heeft een eigenaardige hobby: ze fotografeert mannen en heeft er seks mee. Ze houdt er een boekje op na. Kadoke zou nummer 106 kunnen worden. maar hij weigert seks met haar, vanwege het grensoverschrijdende gedrag tussen patiënt en arts - de arts in opleiding Dekha wil seks met Kadoke maar ook dat weigert hij. - in een van de slothoofdstukken laat Michette de wasruimte zien waar ze in haar puberteit seks had met mannen die in het hotel verbleven. Toen vond men dat echt nog geen afwijking van haar.

Moeder-zoonrelatie

Er is in deze roman een bijzondere moeder-zoonrelatie, maar eigenlijk is het een vader-zoonrelatie. Kadokes moeder heeft een piemel want het is in feite zijn vader. na de dood van zijn moeder heeft zijn vader zich als moeder voor gedaan om haar plaats in te nemen. Kadoke gaat zijn moeder verzorgen, maar hij kan dat niet zo goed en hij heeft dus een verpleegster nodig om dat te kunnen realiseren. Hij wil wel goed voor haar zorgen en hij is ook bezorgd om haar. Tenslotte brengt hij haar onder in een hotel van Michettes ouders in Zeeland. De vader is moeder geworden omdat de zoon eigenlijk nog niet de moeder kon missen.

Angst voor de dood

De angst voor de dood speelt ook een rol in deze roman. Kadoke werkt bij de zelfmoordpreventiedienst en hij staat als het ware tussen het leven en de dood van de personages in. Maar hij heeft er niet altijd de macht voor: hij beoordeelt een geval van een patiënt verkeerd. Hij denkt dat hij geen zelfmoord kan plegen, maar hij doet het wel.

Psychische afwijking

Kadoke is psychiater bij de noodcrisisdienst. Daar komt hij in aanraking met allerlei mensen als Michette. Ze snijdt zichzelf, heeft borderline en angststoornissen. Hij probeert op haar een nieuwe, grensoverschrijdende therapie uit: nl. door haar in huis te nemen waar ze zijn moeder moet verzorgen.

Maatschappijkritiek

In de roman wordt ook impliciet zorg uitgesproken over de kwaliteit van de zorg. De behandeling van de moeder door illegalen, de protocollen waaraan mensen in de zorg zijn gebonden (bijv. in het ziekenhuis bij mishandeling en in de crisisdienst waarbij de vader geen enkele invloed meer heeft). Uit alles blijkt dat Grunberg geen hoge pet op heeft van de zorg.

Opdracht

Dank aan Can Karayalcin

Titelverklaring

De titelverklaring is niet zo moeilijk. Op zijn onderrug heeft psychiater Kadoke een aantal oneffenheden, die door de patiënt Michette aantrekkelijk worden gevonden. Ze zit er vaak aan te friemelen. Kadoke wil dat niet. Aan het einde van de roman laat hij zijn moedervlekken door een bevriende dermatoloog wegsnijden, maar van de vijf neemt hij er vier mee in een potje en die schenkt hij aan Michette. Één wordt er opgestuurd voor onderzoek op kwaadaardige cellen. Zo blijft Michette toch nog op zekere manier aan hem verbonden. (‘Zet maar naast de plant. Ik hou je moedervlekken bij me in bed. Ik slaap met je moedervlekken.)

Je zou ook aan een meer symbolische verklaring kunnen denken: de moedervlekken verwijzen dan naar de minder goede band tussen Kadoke en zijn moeder die in feite zijn vader is. De relatie zou dan bevlekt zijn.

Structuur & perspectief

Er zijn in het boek 26 ongetitelde hoofdstukken opgenomen. Die worden vrijwel chronologisch verteld.
Het perspectief berust bij de psychiater Kadoke. Het is een hij-verteller die in de o.t.t vertelt. Een enkele keer krijg je wel het idee dat er iets van een alwetende verteller in het perspectief meespeelt. Die neemt dan als het ware een beetje afstand van de hoofdfiguur.

Decor

Het decor is natuurlijk weer Amsterdam, de woonplaats van de verteller en zijn moeder.
Enkele hoofdstukken spelen zich af in Zeeland, waar de ouders van Michette wonen en een hotel runnen.

De vertelde tijd is minder goed te bepalen. Het verhaal begint in de nadagen van augustus (zijn moeder noteert namelijk in haar dagboekje dat hij op 26 augustus in elkaar geslagen is door Darko)  en eindigt in diezelfde herfst. Er is dus sprake van een tijdsverloop van slechts enkele maanden. 
Je kunt zien dat het een actueel verhaal is maar je kunt niet uit tekstgegevens opmaken in welk jaar d e handeling zich afspeelt.

Stijl

De stijl van Grunberg is natuurlijk bekend. De zinnen zijn goed opgebouwd, het woordgebruik is krachtig en expliciet. Er zijn vrij veel metaforen die ook heel helder zijn: en vaak terugkomen in het verhaal. Daarnaast zijn zijn dialogen  krachtig en realistisch. In die zin is een roman van Grunberg wel een genot om te lezen. 
Een voorbeeld van een metafoor waarop de verteller steeds terugkomt:
- Kadoke hurkt naast de bank. ‘Wat is er, Michette?’    Ze heeft zich weer helemaal onder de deken verstopt. En vanonder die deken blijven geluiden komen. Gejammer misschien. Een klaaglied. Een oud klaaglied dat op een nieuwe melodie wordt gezongen. Kadoke kan deze gedachte niet onderdrukken: het klaaglied van een eekhoorn."

- ‘Je weet wat mijn verlangen is. Ik wil dat je me behoedt voor het leven.’    Hij herinnert zich het gesprek, hij ziet haar weer voor zich, liggend op de bank van zijn moeder. Een eekhoorn. Een bang knaagdier. ‘Je weet ook wat mijn antwoord was,’ zegt hij.

- Michettes agressieve toon kalmeert hem op een bepaalde manier. Beter dat dan de stilte en de berusting van een zieke eekhoorn die ze ook kan vertonen​.

- Je hebt me nooit ontvoerd, klootzak. Je bent geen ontvoerder, je bent er te zwak voor. Je moeder heeft gelijk: je hebt geen ruggengraat.’    
Ze gooit het portier dicht en rent inderdaad zo snel als ze kan naar het hotel van haar ouders. Zelfs rennend doet ze hem aan een eekhoorn denken. Hij wacht tot ze binnen is. Ze heeft zich niet meer omgedraaid​

Slotzin

Hij gaat naar buiten en besluit in de koude nacht nog een sigaret te roken. Kijkend naar de donkere huizen van de buren overvalt hem een ongekend, bijna beangstigend verlangen dat zich niet laat onderscheiden van levenslust. De behoefte handen die nog warm zijn van de thee op zijn gezicht te voelen, zich in het diepe te storten, te kussen. Dit niet-sterven kan zo niet langer. Staand voor zijn auto rookt Kadoke zijn laatste sigare

Beoordeling

"Moedervlekken" is  een goed geschreven roman maar wel één zonder een echt plot. Op een bepaald moment komt er wel schot in  het verhaal als Michette door Kadoke mee naar huis wordt genomen. Maar er wordt door de personages ook veel  op een filosofische manier gesproken over leven, liefde, dood en lijden. Hoewel  de titel suggereert dat het thema een moeder-zoonrelatie zou beschrijven, is dat in klassiek opzicht niet het geval. Eigenlijk is het een sombere, verdrietige roman over de onmacht van de mens in het leven. Dat is een bekend thema in het oeuvre van Grunberg.

Hoewel het geen klassieke moeder-zoonroman is, kun je het boek natuurlijk wel combineren met andere romans over moeder en zoon, een thema dat in de Nederlandse literatuur veelvuldig op de literaire kaart is gezet.
Je moet een ervaren lezer zijn om je helemaal door het boek te worstelen. Dat betekent ook wel dat het meer geschikt is voor vwo-leerlingen dan voor de onderwijsniveaus daaronder. 
Kortom, geen gemakkelijk boek voor jonge lezers en zeker ook geen pageturner. 

Recensies

"Op aangrijpende wijze laat Arnon Grunberg zien hoe mensen zich redden met hun trauma's. De hoofdpersoon in Moedervlekken vindt een krankzinnige oplossing voor de zorg voor zijn bejaarde moeder, maar het werkt." http://www.volkskrant.nl/...~a4295499/

"Interview in de Volkskrant met de schrijver over zijn eigen moeder en haar aftakeling." http://www.volkskrant.nl/...~a4295142/

"Interview in NRC met de schrijver over zijn moeder " http://www.nrc.nl/handels...ik-1615894

"Het is moeilijk níet van dit boek te houden. Zijn de tobbende carrièremakers in bijvoorbeeld Huid en Haar nog vrij karikaturaal, Kadoke en zijn vrouwelijke tegenspelers Michette en Desha hebben behoorlijke diepgang. Grunberg lijkt zich – misschien onder invloed van zijn rubriek in Vrij Nederland – meer te willen richten op de geest dan op het lichaam. Spoten in eerder werk de lichaamssappen regelmatig in het rond, Moedervlekken kan je zelfs zien als een boek van onthouding: Otto zweert de casual sex af. Niet de jacht op ejaculaties maar confrontaties met suïcidale mensen, conflicten met geflipte vaders en bespiegelingen over gezondheidszorg houden het verhaal in beweging" https://www.hebban.nl/rec...dervlekken

"En uiteindelijk is dat waar alles om draait in deze tamelijk plotloze, wrang-geestige, maar allengs steeds droeviger wordende roman. Want wat hebben we uiteindelijk? Een moeder die zegt dat ze niet dood kan gaan omdat niemand van haar zoon kan houden: ‘Je kunt het de mensen niet vragen van je te houden, het is te veel gevraagd. Alleen van je moeder mag je dat vragen.’ Alleen van je moeder kun je dat vragen en die noodzaak was kennelijk zo groot dat bij haar dood Kadokes vader de plaats van zijn vrouw heeft ingenomen." http://www.nrc.nl/handels...st-1615656