Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2015
• 311 pagina's
• Uitgeverij: De Arbeiderspers

Flaptekst

Eerste zin

Klopt het, dan valt nog te begrijpen dat mensen zoveel waarde hechten aan een hart. Knap ontwerp, efficiënte werking, weerbarstig materiaal, verbluffend mechaniek en bij leven nogal essentieel, maar is het met pompen gestopt dan heeft het weinig zin er nog aan vast te houden. Grote kamers, kleine kamers, allemaal wondergoed bedacht en uitgevoerd, maar zie het onder ogen, op een gegeven moment zijn ze uitgewoond; het leven is eruit. Snijd het orgaan daarna voor de aardigheid eens los, laat het leegbloeden en uitdruipen, leg het te drogen in een porseleinen bakje en na drie dagen oogt een mensenhart behoorlijk teleurstellend.

Samenvatting

Proloog: een filosofisch gedeelte over de nut en de waarde van een levend hart. Als het hart dood is, is alleen het verhaal achter dat hart nog zinvol.

De hartstocht 1
Een patholoog-anatoom snijdt tijdens een sessie het hart uit het lichaam van Alberto Santos-Dumont. Hij is een wereldberoemde luchtvaartpionier. Het Braziliaanse rebellenregime van Vargas wil naar buiten brengen dat Alberto  aan ernstig hartfalen is gestorven. Hij stuurt een andere dokter die aankomt net nadat het hart verwijderd is in het lab. Hij moet ervoor zorgen dat het lichaam heel wordt overgebracht. Het rebellenregime wil goede sier maken met de begrafenis van de fel bewonderde Santos-Dumont. Maar dokter Walther Haberfield  heeft het hart al op sterk water gezet en hij brengt het na de eerste begrafenis naar de familie, maar die wil het hart voorlopig niet hebben. Dokter Walther houdt het dan maar voorlopig bij zich in zijn dokterskoffertje.

Brazilië 1873-1891
Alberto is een opgroeiende jongen in het binnenland van Brazilië. Hij speelt met vrienden het spel "wie vliegt." Alberto steekt zijn hand op als de vraag is of de mens vliegt. Hij gelooft daarin. Dat komt misschien wel  omdat hij de boeken van Jules Verne leest. Hij heeft dan nog niet door dat het fictie is en hij leest alles alsof het werkelijkheid is. Zijn ouders zijn rijk en bezitten een koffieplantage. Maar ze leven wel geïsoleerd. Zijn vader heeft oog voor techniek en financiert het spoor: er rijden locomotieven door de jungle en Alberto bestuurt er soms één. Alberto heeft ook belangstelling voor techniek en begint te experimenteren met ballonnen. Hij gaat een keer met zijn ouders kijken naar een artiest die een ballonvlucht maakt. Zijn vader heeft daar in Rio een andere jonge vrouw versierd. Zijn moeder ziet dat en dat geeft ook aan dat het afgelopen is met hun liefdesrelatie.  De artiest laat zich aan het einde van de voorstelling aan een parachute  uit de ballon vallen.
Alberto's vader krijgt een hersenbloeding en kan de zaak niet meer goed runnen. De nog heel jonge puber Alberto moet de zaak overnemen. Maar als de kans zich voordoet, verkoopt zijn vader de plantage met veel winst.  Ze willen naar Parijs emigreren. Voor het vertrek wil een vriendin van de familie zich ophangen, maar Alberto weet dat te voorkomen. Hij redt haar. Daarna gaat de familie per schip op weg naar Frankrijk. Zijn vader geeft hem nog wat adviezen o.a. over het omgaan met vrouwen. Maar Alberto heeft daar niet zo veel oog voor.

De hartstocht 2
Een van de vrouwen die vroeger de jonge Alberto heeft grootgebracht, Guilhermina, heeft het hart van de man van de dokter gekregen. De dokter van het rebellenregime komt het bij haar zoeken. Hij moet haar geld betalen voor het contact dat ze heeft met de doden in het hiernamaals. De dokter verdwijnt en Guilhermina brengt het hart aan de Franse mevrouw Pomponette  die het naar Rio brengt. Daar ontmoet ze een erfgenaam van Alberto: Ernestine Chapin met haar dochter Berthe. Die krijgt de doos met boeken van Jules Verne naast een geldbedrag voor de studie van haar kind. Ze zijn daarvoor uit Frankrijk overgekomen.

Frankrijk 1897-1901
Alberto blijft experimenteren met ballonnen. Bij een van de proefvluchten stort de ballon neer en hij maakt dan kennis met een Franse boerenknul Albert Chapin.  Die redt hem min of meer en Alberto geeft hem zijn kaartje. In diezelfde periode heeft Albert een boerenmeisje zwanger gemaakt. Deze Ernestine vertelt hem dat en Albert vlucht voor de gevolgen. Hij gaat naar Alberto om hem te vragen of die werk voor hem heeft. Die voelt veel voor Albert (zelfs liefde) en hij wil dat die hem gaat helpen bij de uitwerking van zijn plannen met de  ballonnen. Ze lanceren een idee voor een kleiner lichtgewicht luchtschip. Maar bij een eerste poging gaat het mis: ze vallen naar beneden.  Albert zoekt hem weer op en het komt tot een ontmoeting in bad. Alberto heeft homofiele neigingen, maar staat erg in de belangstelling van rijke. mooie vrouwen o.a. de actrice Sarah Bernhardt. Hij is een mondaine man, kleedt zich extravagant en wordt populair bij de sterren maar ook bij d egewone bevolking.
Wat de ontwikkeling van de luchtvaart betreft, hebben ze een idee over het ontwerpen van een sigaarvormige ballon. Maar ook op deze  proefvlucht gaat het weer mis. Ze blijven het natuurlijk proberen. Ineens staat Ernestine voor de neus van Albert. Ze heeft een kind (Berthe) en wil met Albert  trouwen. Alberto ziet het met lede ogen aan, want zijn vrind gaat samenwonen. Ze blijven wel bouwen aan luchtschepen. Met nummer 4 maakt Alberto een proefrondje rond de Eiffeltoren, die dan net gebouwd is voor de Wereldtentoonstelling. Door het succes wil hij een wedstrijd uitschrijven  voor wie dat ook kan. De winnaar krijgt 100.000 francs. Natuurlijk wint hij zelf en hij heeft de helft van het bedrag aan de armen beloofd. Maar de jaloerse juryleden vinden een truc om de zege ongeldig te verklaren. Dan  komt heel Parijs in opstand en daarom moet de jury van de Aeroclub bakzeil halen. Hij geeft de helft van de winst weg en wordt daardoor mateloos populair: eerst in Parijs, later in Europa en tenslotte wordt hij wereldberoemd.

De hartstocht 3
Ernestine en Berthe Lavaisseur zoeken in Brazilië naar de reden voor de zelfmoord van Alberto. Uit mededelingen van o.a. de mannen( liftboy Olimpico)  die hem op de laatste dag hebben gezien, blijkt dat hij zich verhangen heeft, omdat hij het niet kon verdragen dat zijn uitvinding ook slechte dingen met zich meebracht (vliegtuigen die mensen doden)Er is nog een andere mogelijkheid: Alberto zou kunnen hebben lijden onder een onmogelijke liefde. (nl. die voor Albert) 

Personages

Alberto Santos-Dumont

Alberto is in de roman eigenlijk het enige personage dat ertoe doet. We volgen hem in twee episodes van zijn leven. In de eerste tijdens zijn puberteit in Brazilië is het een jongen die open staat voor fantasie. Hij is ontvankelijk voor de boeken van Jules Verne, kan daarin wegdromen en wil graag iets gaan doen in de techniek. Hij is een van de teruggetrokken personages met wie Japin zich gemakkelijk kan identificeren. Die komen in meer romans voor. Het zijn vaak buitenbeentjes die zich op een ander terrein willen laten gelden. Alberto zegt op blz. 279 het volgende : "Ik denk wel eens dat elke stap die de mensheid zet, genomen is door iemand die zich voor zichzelf schaamde en aan de rest van de wereld het tegendeel probeerde te bewijzen." Alberto is eigenzinnig en gedreven, want hij zet zijn plannen ook door na incidenten met zijn experimenten. Hij kukelt enkele keren uit de lucht, maar dat weerhoudt hem niet om verder te gaan met zijn ontwerpen voor een nieuw soort vliegtuig. Hij is ook sociaal, want hij stelt de helft van een grote som geld die hij kan winnen met een vliegwedstrijd ter beschikking van de armen. Daarmee wordt hij in Parijs erg populair. Zijn populariteit wordt zelfs wereldwijd. Hij staat in de aandacht bij mooie en rijke vrouwen onder wie de actrice Sarah Bernhardt. Maar een relatie aangaan met vrouwen deed hij niet. Hij was voor die tijd modern gekleed en wordt afgeschilderd als een dandy. Na 1901 horen we niet veel meer over hem. In 1032 pleegt hij zelfmoord. Volgens andere personages ging hij gebukt onder het gegeven dat machtshebbers zijn nobel bedoelde uitvinding ook gebruikten om mensen te doden. Dat kon hij niet verkroppen.

Albert

Albert Chapin is de uitvoerder van de ideeën van Alberto. Hij was een paardenjongen die de handen uit de mouwen kon steken. Hun eerste kennismaking is nadat Alberto een ongeluk met een ballon krijgt. Albert handelt dan dapper en adequaat. Hij heeft Ernestine zwanger gemaakt toen hij een "karweitje"afmaakte dat zijn vriend begonnen was. Maar hij vlucht later wel voor de consequenties van zijn daad. Later gaat hij toch met de moeder van zijn dochter samenwonen. Er lijkt een liefdesrelatie te zijn geweest met Alberto. Maar als lezer weet je niet wat er tussen 1901 en zijn dood is gebeurd.

Quotes

"Het zijn nooit de grote klappen waar een hart van breekt. Daar is het op berekend. Door alles waarvan een mens zelf denkt dat hij het niet aan zal kunnen slaat het zich wel heen. Het is de teleurstelling van alledag waaronder het uiteindelijk bezwijkt" Bladzijde 16

"Drie lange stoomsignalen en de Elbe kwam in beweging. Terwijl de kade langsgleed stond de familie Dumont aan de reling en zwaaide naar niemand in het bijzonder. Langzaam, alsof het bedenktijd wilde geven, verwijderde zich het vaderland, maar in gedachten keken Alberto en zijn ouders al vooruit.Genezing, hereniging, ieder had zijn eigen reden om zich te verheugen op Europa, alleen voor iemand van achttien, zoals Alberto, vielen op zo’n eerste grote reis avontuur en leven even samen, gewoon omdat een jong mens zoveel hoop koestert en oversteekt naar zijn volwassenheid" Bladzijde 130

"k had begrepen dat u in contact staat met de geesten.’ De dokter deed zijn best om niet te smalen. ‘De zijne had ik willen vragen of hij toevallig ook weet waar zich op dit moment zijn hart bevindt.’‘Vraag liever waar uw eigen hart zit, dat u een oud mens zo overstuur probeert te maken!’‘Ik was het die indertijd zijn lijk geschouwd heeft.’‘Had hem er dan meteen zelf naar gevraagd.’‘Helaas, ik mis uw gave. Bovendien, toen ik mijnheer Santos-Dumont onderzocht, zat zijn hart nog waar het hoorde. Pas onlangs kwamen wij erachter dat het ergens onderweg is zoekgeraakt." Bladzijde 145

"Het onbegrensde dat nu voor hem lag!Met de wapperende panden van zijn jas als eerste bewijs dat zijn vinding werkte, niet op de wind dreef maar ertegenin kon gaan, werd Alberto overvallen door de onbegrensde ruimte die zich voor hem opende. Als eerste mens te navigeren door de wolken. De eerste te zijn die als een vogel kiezen kan waarheen hij vliegt.Maar als je alle kanten uit kunt, welke ga je op?" Bladzijde 227

"Twaalf jaar lang is Alberto’s hart dolende gebleven.In 1944 heeft dokter Walther Haberfield het orgaan, dat hij ook in werkelijkheid had ontvreemd zoals beschreven, aangeboden aan de familie Villares-Dumont die er geen interesse meer in toonde.Nadat Getúlio Vargas in 1954 was afgezet, schonk de dokter het hart aan de Braziliaanse staat, op voorwaarde dat iedereen het te allen tijde zou kunnen bezoeken.Vandaag de dag bevindt het hart van Alberto Santos-Dumont zich in een lokaal van de luchtvaartacademie in Campo dos Afonsos, een buitenwijk van Rio de Janeiro. Het rust daar in een vergulde houder, een bolvorm, die de hemel van het zuidelijk halfrond voorstelt, omhoog gehouden door een gevleugelde figuur" Bladzijde 311

"Ernestine sloot haar ogen alsof het beeld daarmee verdwijnen zou. De ziekenbroeder bekroonde de stilte met een slok.‘Mijnheer kon het vroeger al niet verdragen, toen duidelijk werd dat zijn vinding slachtoffers zou maken,’ zei zij. ‘In de oorlog hebben hij en mijn man een reis gemaakt langs de regeringsleiders van Europa om ze te smeken geen vliegtuigen als wapen in te zetten. Die hebben niet geluisterd natuurlijk. Daarop is mijnheer Santos-Dumont met zijn werk gestopt, van de ene dag op de andere. Afgelopen." Bladzijde 303

Thematiek

Droom/ wensdroom

De grote wens van Alberto Santos-Dumont was dat hij net als een vogel zijn vrijheid in de lucht kon bereiken. Vanaf zijn jeugd was hij geïnteresseerd in de boeken van Jules Verne, al wist hij toen nog niet dat die op fictie berusten. Hij wilde dat de mens ook de regie in de lucht had. De idee dat de roman is dan ook dat je veel kunt bereiken als je dat met passie zal doen. Hij moet ervoor naar Frankrijk, maar hij is toch wel de grondlegger van de moderne luchtvaart.

Motieven

Homoseksualiteit

Het is heel goed denkbaar dat Alberto homoseksueel was, maar dat hij daar niet voor uit kom komen in de tijd dat hij leefde. Hij kleedde zich extravagant en had een liefde opgevat voor zijn mecanicien Albert. Die had in een onbezonnen ogenblik Ernestine zwanger gemaakt, maar er zijn scenes die vrij dubbelzinnig zijn (o.a het in bad trekken van Albert door Alberto)

Queestemotief

Alberto gaat in Frankrijk op zoek naar het realiseren van zijn droom: een mens die zelf kan vliegen en ook kan sturen in de lucht. Het is een tocht met (letterlijk) vallen en opstaan. Een tweede zoektocht ondernemen Ernestine en Berthe. Ze zijn in Brazilië aangekomen om een deel van de erfenis te ontvangen en ze gaan samen op zoek naar de reden waarom Alberto zich heeft opgehangen. Ze komen erachter dat dit komt door zijn grote teleurstelling dat zijn uitvinding ook misbruikt kan worden door kwaadwillende regimes.

Fantasie en werkelijkheid

Alberto is een jongen die vooral in zijn jeugd gelooft in dromen. Hij leest die dromen in de boeken van Jules Verne en kan daarbij niet het onderscheid maken tussen fictie en werkelijkheid. Op zich maakt hem dat geschikt om uitvinder te worden.

Desillusie

De grote droom die Alberto had gerealiseerd, werd uiteindelijk een desillusie, omdat hij ook zag dat door zijn uitvinding ook mensen gedood konden worden. Denk aan het gebruik van vliegtuigen in de Grote Oorlog en tijdens de Braziliaanse opstand van de rebellen.

Zelfdoding/zelfmoord

Alberto Santos- Dumont pleegde in 1932 zelfmoord. De meest waarschijnlijke redem om dat te doen is gelegen in het feit dat Alberto die aan de wieg stond van de geboorte van het moderne vliegtuig inzag dat zijn uitvinding naast veel plezier ook veel ellende had veroorzaakt ( WO I de bombardementen, de opstand in Brazilië)

Motto

Er zijn diverse motto's voor de diverse delen van de roman. Steeds is het een citaat uit een boek van Jules Verne, een wereldbekende Franse schrijver die door de luchtvaartpionier zo bewonderd werd.

Vrijheid  is zijn  prijs  waard.
–  Jules Verne, 20.000  mijlen onder zee

Als één man het verzinnen  kan, kunnen anderen het waarmaken.– Jules  Verne, rond  de wereld in 80 dagen

Hoeveel dingen, waarvan de ene  dag werd gezegd dat ze onmogelijk waren, zijn niet de volgende dag toch werkelijkheid geworden?
– Jules Verne, van de aarde naar de maan

Aan het einde van het boek is er nog een citaat van Santos=Dumont zelf
Ik loop stage voor het vak van vogel.

Opdracht

Voor  J.  &  J.

(Vertrouwen,  vriendschap  en panache!)

Trivia

Hoewel het een roman is, berust de inhoud op het leven van een werkelijk bestaande luchtvaartpionier uit Brazilië.

Titelverklaring

Er zijn in deze roman over de beroemde luchtvaartpionier Alberto Santos-Dumont  veel verwijzingen terug te vinden naar "vliegen" en "vleugels. " Met "De gevleugelde" zelf wordt Alberto zelf bedoeld, maar in het verhaal komt deze term niet letterlijk voor.  Maar er zijn 22 citaten te vinden waarin "vleugels" voorkomt.

Enkele indirecte verwijzingen naar de titel:
(blz. 41) De eerwaarde  vader  wist  dat Alberto Santos-Dumont door de engelen zou worden  ontvangen als gelijke.  Zijn  hart zouden zij vleugels geven, zodat het met hen tot de hoogte kon stijgen waarnaar het altijd  had gestreefd.
(blz. 82) Maar het  meest hield hij van de mannen die het niet lieten  bij het maken van een tekening,  die  van  hun traktaten  vleugels vouwden om  ze uit te kunnen slaan, degenen  die de sprong vanuit  hun hoofd durfden te maken en hun lichaam  aan  de wind  hebben gevoerd, de vogelmannen, of zoals Pompon ze schamperend noemde ‘vogelbreinen’,  Eilmer van Malmesbury,  die in de elfde eeuw tweehonderd  meter in de lucht  bleef voordat  hij allebei zijn benen brak, of Giovanni  Battista Danti,  die  voordat hij in het meer  van  Trasimeno  plonsde  een heel eind  door de straten  van Perugia vloog.​
(bzl. 235) Waar kan  ik intekenen?’  Sarah stak haar arm in  de lucht als een kind in de klas.‘Met  engelen wedijveren is  één ding,’ fluisterde Isabel, de gravin van Eu, ongerust tegen de keizerin.  ‘Maar  om  nou de boodschappers van  God met  je vleugels steeds  opnieuw uit te  dagen...​
(blz. 254) Boven het standbeeld  van  koningin Victoria zwenkte  hij westwaarts, over de  boog van de Punjab en het Ceylonese theepaviljoen, en verliet  het festivalterrein in de richting van  het Bois  de Boulogne. ‘Ook al is er  dan geen boom waarin mijn naam gekerfd staat...’ Euforisch  golfde hij verder op het kielzog  van zijn  schrik. ‘Dan is dit tenminste aan de mensen  mijn  nalatenschap, dat  ík  ze vleugels heb gegeven.​
(blz. 282) Moet je  het daarom dan maar binnen houden?’ Alberto  Santos-Dumont schudde zijn hoofd. ‘Je wilt het leven toch zeker  zien zoals het is bedoeld? In  werking. In  volle  vlucht. Weten hoe  dat voelt.  Zien hoe het zich  dan houdt.’ Hij keek naar zijn vriend, die zijn blik strak op de weg hield. ‘De kunst  is te  leren omgaan  met de tegenwind.  Die onder je vleugels zien te krijgen.​

Structuur & perspectief

De roman heeft een alwetende verteller die van boven af alles overziet en zelfs af en toe commentaar geeft op de  handeling die hij beschrijft.

De opbouw van het verhaal in delen is niet chronologisch. Er zijn drie delen die "De hartstocht" heten en daarin wordt beschreven wat er na de dood met het lichaam (beter: het hart) van de pionier gebeurt. Dat speelt zich af in het jaar van zijn zelfmoord: 1932.

Daartussen in staan twee delen die over het leven van Alberto Santos-Dumont gaan. het eerste deel speelt zich af in Brazilië van 1873 -1891. Het tweede deel speelt zich af in Frankrijk (vooral Parijs) van 1897 - 1901.
Alle delen worden onderverdeeld in korte hoofdstukken met een titel, die vaak ook een tijdsaanduiding aangeeft. Dat is een bekende structuur voor een historische roman.

Na de roman komt de schrijver met een uitgebreid nawoord over de historische figuur van Alberto Santos-Dumont en de figuren uit diens naaste omgeving, alsmede een uitvoerige bronvermelding.

Decor

Wat de tijd betreft zijn er dus drie tijdlagen te reconstrueren:
- De periode 1873-1891
- De periode 1897-1901
- Het jaar 1932 

Het decor in de eerste periode is de rijke koffieplantage van de ouders van Alberto.
In het tweede deel is Alberto geëmigreerd naar Frankrijk, waar hij zijn droom om een vliegend voorwerp te maken kan verwezenlijken. Dat gebeurt vooral in de omgeving van Parijs.
In de derde periode is Alberto dood en wordt ons verteld wat er met zijn uitgesneden hart is gebeurd en wat de reden voor zijn zelfmoord is.

Stijl

"De gevleugelde" heeft de structuur en de stijl van een historische roman.  Japin heeft al meet historische romans geschreven (Een schitterend gebrek, De overgave, Vaslav)
De stijl van Japin is altijd beeldend en poëtisch. Hij gebruikt  graag zinnen met moeilijke en soms originele woorden (als "stuiterzompte" en  "giergeilend") In deze roman besteedt hij aandacht aan filosofisch getinte oneliners, die hij Alberto in de mond legt of voor rekening van zijn alwetende verteller laat komen.
Daarvan een paar voorbeelden:
- (blz. 209) "Wie iets nieuws tot stand wil brengen, moet door een moeras van onwil waden"
-  (blz. 229) "Het leven van een man die vliegen wil, bestaat vooral uit vallen."
- (blz. 267) Hoe hoger iemand stijgt, hoe onverzettelijker zijn vijanden."
- (blz. 298) "Wie kent de bronnen van verdriet? Wij mensen zwemmen erin rond zonder ze te kunnen overzien. De een bereikt de overkant, de ander niet." 

 

Slotzin

Hierna nam ook Berthe een boek en lazen zij wat samen.Zij bladerden van prent naar prent. Avontuur na avontuur. Van vlucht naar vaart, van kim naar einder.‘Weet je, lieverd,’ zei Ernestine. Haar ogen begonnen zeer te doen, zij sloot het boek. ‘Het wonderbaarlijke zit hem er niet in dat een mens vleugels krijgt en ermee wegvliegt. Het is pas echt een wonder als het hem lukt beneden te blijven en het uit te houden tussen anderen.

Beoordeling

"De gevleugelde" is een goed opgebouwde roman over een bekende vliegtuigontwerper. De stijl is van het niveau dat we van Arthur Japin kunnen verwachten na zijn vorige romans. Maar vanwege de inhoud die toch aanmerkelijk minder "spannend" is dan eerdere historische romans als "Een schitterend gebrek en " De overgave", zal het boek minder een bestseller zijn dan de genoemde romans. Het staat momenteel (een maand na de eerste druk- november 2015) niet op de bestsellerslijst van  60 nummers.
Maar dat betekent niet dat het boek geen volwaardig nummer voor je literatuurlijst zou zijn. Een boek van Japin staat garant voor een  voldoende literair niveau. Waarschijnlijk zal je ook kunnen genieten van het fraaie taalgebruik.

Recensies

"Overbodig te zeggen dat De gevleugelde niet Japins beste roman is. Af en toe lees je een fijne zin, maar de thematiek die wil dat verbeelding ons vleugels geeft, blijft net als de schrijfstijl, vlak, onuitgewerkt en kitscherig. Zelfbedachte woorden als 'giergeilend' en 'schrikschuchter' maken het debacle alleen maar erger." http://www.volkskrant.nl/...~a4135076/

"Een slimme opmerking van Santos-Dumont gaat halverwege het boek bijna ongemerkt voorbij: ‘Zo komen de beste dingen in het leven tot stand, per ongeluk.’ Per ongeluk is De gevleugelde niet tot stand gekomen. Het is op negentiende-eeuwse wijze ambachtelijk in elkaar gesleuteld – en het klopt allemaal wel, maar of er ook een menselijk hart in zit, valt te betwijfelen." https://nrcwebwinkel.nl/a...w/id/1228/

"De auteur weet de lezer dus vast te houden, maar dat vereist wel een actieve leeshouding. Het verhaal is ingewikkeld vanwege de sprongen in tijd en het wisselen tussen de verschillende levensfases van Santos-Dumont en de gebeurtenissen na zijn dood. De lezer moet dus constant alert blijven en een duidelijk beeld hebben van wie welke rol speelt in het leven van Alberto. Bovendien is ‘De Gevleugelde’ geschreven in een literaire beeldtaal die prachtig is, maar tegelijkertijd de vlotte spanning die je bij sommige passages zou verwachten weghaalt. ‘Hier waren de meisjes horizonnen, hun rondingen wolken, hier ging het niet over de kans om met hen neer te liggen maar om naar ze op te stijgen.’" https://www.cleeft.nl/boe...rvuld-hoop

"De verhalen en romans van Japin (Haarlem, 1956) zijn vaak gebaseerd op historische feiten en hebben ook vaak een autobiografische kant. De hoofdpersonen worden nogal eens gekweld door (in het beste geval) een tumultueuze, of (in het slechtste geval) een traumatische jeugd. Fantasiewereld ,,Het zijn vaak mensen die vinden dat ze niet in de maatschappij passen,'' vertelt de schrijver, terwijl hij pauzeert op een terras en nipt aan een glaasje water. Zelf werd hij in zijn jeugd langdurig gepest en mishandeld. Hij raakte geïsoleerd, creëerde een fantasiewereld waarin hij zich als tiener terugtrok en besloot acteur te worden - om van een schijnwereld zijn beroep te maken." http://www.ad.nl/ad/nl/56...zelf.dhtml

"Bij de voorbereiding van een interview met Arthur Japin kwam ik de kraakrecensie van De gevleugelde door Daniëlle Serdijn tegen. In een stukje van nog geen vierhonderd woorden maakt ze van de hoofdpersoon Alberto Santos-Dumont een ‘jankerige nicht‘.(....) Zo langzamerhand krijgt Daniëlle Serdijn een aardige reputatie op het gebied van niet gelezen of half gelezen boeken. Zo liet ze Juni van Gerbrand Bakker op Texel afspelen: een recensie zo vol fouten dat hij zelfs uit het digitale archief van de Volkskrant is verwijderd. Ook A.L. Snijders heeft een keer te maken gehad met een geheel eigen interpretatie van een van zijn zkv’s. En het meest berucht zijn wellicht de ‘recensies’ die Serdijn schreef voor Opzij van boeken die nog niet uitgekomen waren, zelfs nog niet eens geschreven." http://www.tzum.info/2015...itgelezen/