Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2015
• 520 pagina's
• Uitgeverij: Podium

Flaptekst

Eerste zin

De eerste keer dat mijn moeder merkte dat ik 's nachts niet kon slapen zei ze: "Je ligt toch niet met je piemel te spelen, hè?" Ze had het licht onder de kier van de deur gezien en zwaaide hem open. "Ga je nu verdomme slapen.?" Ik was negen jaar.....

Samenvatting

Deel I (hoofdstuk 1-33)
(Motto van John Fante: "I was God's most miserable creature, forced even to torturing myself. Surely upon this earth no grief was greater than mine)
Het motto verwijst naar het miserabele leven dat Aaron Bachman in dit eerste deel heeft. Hij leeft met zijn ouders in een eenvoudig flatje in Vlaardingen (het naamloze gat). Zijn moeder vindt dat hij beter niet geboren was en zijn in de Rotterdamse haven werkende vader is een eenvoudige ziel. Hij noemt hem papa Leeuw. Maar Papa Leeuw maakt het leven van zijn zoon niet eenvoudig als hij op een avond een man doodslaat. Hij wordt opgepakt en tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld. Aaron weet niet wie de man is. Zijn moeder moet het daarna alleen zien te rooien en dat is niet gemakkelijk. Aaron is elf jaar. Zijn moeder gaat 's avonds uit (andere mannen?) en hij zoekt zijn vertier op straat en in de snackbar. Hij heeft een aardige Citotoets gemaakt en wil graag naar de Mavo op het Casimir (een Vlaardingse scholengemeenschap); zijn juf vindt de LTS meer dan genoeg.
Aaron heeft een leeg leven: hij mist zijn vader en hij bezoekt hem een enkele keer in de gevangenis in Scheveningen. Hij heeft intussen inleidende seksoefeningen met zijn buurmeisje Olivia. Er is geen sprake van liefde maar meer een sekservaring uit verveling en troost. Ze gaan steeds een stukje verder: van manuele, via vaginale tot orale seks. Hij is nog erg jong. Op straat heeft hij een vriendje, Gerald, bij wie hij mag thuiskomen. Toch worden hij en zijn vriend enkele keren lastig gevallen. Gerald gaat dan op kickboksles. Hij redt zich op school met vechten en Aaron helpt hem. Het schoolhoofd is er niet zo blij mee. In zijn vrije tijd gaat Aaron dan maar helpen in het dierenasiel in het Hof en hij vat genegenheid op voor een afgedankte en valse pitbull Otis, die echter wel naar hem luistert. Hij gaat vaak met de hond wandelen, ook zonder lijn.

Met Olivia's ouders gaat het minder goed: de vader slaat de moeder in elkaar. Bep komt klagen bij Aarons moeder Jo en ze gaan later scheiden. Aarons oma is ziek: ze heeft kanker en ze overlijdt aan het einde van deel I. Zijn opa is vaak op zee en Aaron hoort mooie verhalen over mooie vrouwen (bloemen). 's Nachts kan Aaron moeilijk slapen omdat hij beelden ziet: hij schrijft ze als verhalen op in schriften die hij verbergt.

Deel II (hoofdstuk 34-52)
Motto van Miyamoto Musashi: "It is said the warrior is the twofold Way of pen and sword, and he should have a taste for both ways."
Dit motto verwijst naar de correspondentie met Aarons opa die zegt dat een echte krijger zowel de pen (literatuur) als het zwaard (de boksring) moet beheersen.
Van zijn moeder hoort Aaron dat zijn vader niet alleen iemand heeft doodgeslagen, maar dat hij ook illegaal bedorven vlees vervoerde. De hoge bazen blijven echter buiten schot. Op straat gaan de jongens wiet roken, vooral Simon handelt erin. Aaron doet er niet aan mee. Hij wordt wel een hangjongere, af en toe knokken ze, ook stelen ze uit kelderboxen o.a. pornoboekjes, waarbij hij zijn ogen uitkijkt wat er allemaal mogelijk is. Zijn moeder gaat met buurvrouw Bep op stap met andere mannen via telefoonafspraakjes. Hij bezoekt zijn vader nauwelijks meer, maar leest wel de brieven die hij aan hem en zijn moeder schrijft. In één ervan leest hij dat hij al geboren was, voordat zijn vader Jo leerde kennen. Wie was dan zijn echte vader?

Na een bezoek aan zijn vader gaat hij met Otis de pitbull lopen. Hij wordt weer eens afgetuigd door jongens met wie hij al eens heeft geknokt. Hij raakt flink gewond, maar Otis springt voor hem in de bres en naar het been van een aanvaller. Aaron moet naar het ziekenhuis en Otis wordt afgemaakt.
Arturo de leermeester kickboksen van Gerald wil dan dat Aaron ook komt boksen. Hij wil van hem een kampioen maken. Aaron doet het omdat zijn moeder helemaal radeloos wordt vanwege de armoede. Ze kunnen nauwelijks rondkomen en Aaron kan later misschien veel geld verdienen. 

Deel III (hoofdstuk 53-68)
Motto van Bruce lee: "Do not pray for an easy life, pray for the strenght to endure a difficult one." 
Dit motto is ook duidelijk: als je alles cadeau krijgt in je leven maakt dat je niet sterk, maar als je de kracht krijgt om beproevingen te doorstaan, is dat veel beter voor je.
Aaron Bachman verandert. Hij wordt een fanatieke bokser en hij gaat beter zijn best doen op school. Hij is inmiddels zeventien jaar en heeft zijn mavo-diploma gehaald. Op school was er maar één leraar die aandacht aan hem besteedde: muziekleraar Broere die hem ook boeken meegeeft. Hij wordt een vervangende vaderfiguur. Zijn oom Mart komt hem helaas duidelijk maken dat hij een bastaardkind is. Hij bezoekt nog een keer zijn vader die excuus aanbiedt "voor alles". Hij komt binnenkort vrij, maar hij keert niet terug naar zijn altijd mopperende en op Aaron scheldende vrouw. Hij verlaat de gevangenis en gaat meteen met een andere (lelijke) vrouw Leonora samenwonen in een caravan. Jo is woedend. 

Aaron laat zich inschrijven bij het arbeidsbureau. Hij is echter ook een prijsvechter geworden en wint alvast kleine wedstrijden om geld. Zijn leermeester is hierbij Art, die ook als een soort vader voor hem is: maar dan op het gebied van het vechten (het zwaard) zoals Broere een vader voor hem is bij het schrijven (de pen). Ook correspondeert hij met zijn in Japan verblijvende opa, die hem ook wijze raad geeft. Hij gaat een keer in Rotterdam langs zijn vader en leraar Broere en die laatste vertelt hem hoe de ware kunstenaar is (zie hiervoor onder titelverklaring). Van zijn vader met zijn nieuwe vrouw baalt Aaron enorm. Hij gaat op bokstournee. Zijn moeder schrikt er wel van: ze blijft alleen achter.

Deel IV (hoofdstuk 69-110)
Motto van Ernest Hemingway: "Nobody really knows or understand and nobody has ever said the secret. The secret is that it is poetry written into prose and it is the hardest of all things to do."

Het motto: De geheimen van het leven zijn eigenlijk onbekend, maar als je poëzie in proza(verhalen) kunt samenvoegen is dat het moeilijkste van alles. Probeer je leven op te schrijven in het verhaal.
Aaron gaat met zijn teamgenoten en Art naar Bangkok om te trainen. Hij ontmoet er bijzondere mensen zoals de transgender op wie hij min of meer verliefd raakt. Maar het komt niet tot seks met de transseksueel die alleen nog een vagina moet laten maken. Na afloop van het trainingskamp belt hij met zijn moeder: ze hebben longkanker bij haar ontdekt. Ze voelt zich weer door het leven in de steek gelaten.
Hij begint zijn tournee in Parijs waar hij de lieve en fraaie masseuse Nadine Marceau, een Nederlandse gastvrouw, ontmoet. Na zijn mooie overwinning op de Franse kampioen versiert hij haar en ze wil wel mee terug naar Nederland. Hij gaat zich nu bezinnen op zijn leven: wil hogerop: gaat havo doen, want Nadine studeert ook. Moeder heeft grote schulden gemaakt, maar ze wil niet financieel geholpen worden door Aaron die geld heeft verdiend met boksen. Ze moet worden geopereerd. Het leven lacht haar niet toe.
Aaron is bang voor de liefde om zich helemaal te geven en Nadine vertrekt daarom weer naar Parijs. De ster van Aaron rijst hoog en hij mag gaan vechten in New York. Maar hij verliest de titel omdat hij er niet bij is met zijn hoofd: tijdens de finale van het gevecht denkt hij aan de strijd van zijn moeder. Hij wil daarna het liefst niet meer boksen. 
Als hij weer thuis is, is Nadine nog steeds niet terug uit Parijs. Hij heeft spijt van zijn gedrag, want hij is wel gek op haar. Met zijn simpele neef Edwin gaat hij op de motor naar Hoek van Holland. Op de terugweg zien ze bij hoge snelheid een bord met wegopbreking over het hoofd en knallen er vol op. Aaron ziet schimmen en beelden: het monster van zijn vroegere jeugd blijkt nu dus de motor van Edwin te zijn. Het verhaal is rond. Hij heeft o.a. gebroken rugwervels en hij wordt met grote moeite opgelapt. Jo komt hem nu alles vertellen over zijn biologische vader: dat was namelijk de man die door zijn stiefvader Leen is doodgeslagen en die mooi weer kwam spelen. Hij wilde foto's tonen aan zijn zoon en dat wilde Leen niet.
Aaron moet revalideren en opnieuw leren lopen. Zijn loopbaan als kickbokser is natuurlijk voorbij. Art wil hem graag als trainer een baan aanbieden. Nadine komt hem uit het ziekenhuis ophalen. Ze zoenen weer. Ze gaan naar het huis van zijn moeder die aan de chemo is. Daar staat een doos die zijn opa vanuit Japan heeft gestuurd. Aaron had hem één schrift met verhalen toegestuurd. Zijn opa vindt dat hij goed kan vertellen en heeft een tweedehands schrijfmachine van Duitse makelij opgestuurd. Aaron zal moeten gaan schrijven (de pen) nu het vechten (het zwaard) niet langer kan. Dat besluit Aaron ook te doen: het dubbeltje dat hij was toen hij in Vlaardingen werd geboren, is eigenlijk toch een kwartje geworden. Hierdoor is er eigenlijk een hoopvol (open) einde.

Personages

Aaron Bachman

Aaron is de jongen die opgroeit in de arbeiderswijk van Vlaardingen. Hij komt uit een zwak sociaal milieu. De band met zijn vader is goed (Papa Leeuw) totdat zijn vader iemand doodslaat en in de gevangenis belandt. Hij hangt wat op straat met vriendjes en hij doodt de verveling thuis met het uitoefenen van seks met zijn buurmeisje Olivia. Zijn moeder zegt vaak dat ze had gewild dat hij niet geboren was. Op school gaat het ook niet zo geweldig, maar Aaron wil per se naar de mavo. Het gaat niet zo goed; de leraren besteden weinig aandacht hem, behalve muziekleraar Broere. Die wijst hem de weg naar de literatuur. In zijn vrije tijd is Aaron in het dierenasiel te vinden, waar hij een band opbouwt met Otis (de symboliek van de verschoppeling, net als Aaron). Als hij het dier kwijt raakt, omdat het afgemaakt moet worden vanwege een bijtincident waarbij de hond hem te hulp komt, is hij eerst even radeloos. Dan ontfermt de kickboksleraar Arturo zich over hem en hij wordt fanatiek. Hij snapt dat hij geld kan verdienen met deze sport en hij vecht zich naar de top. Zijn opa is ook al een plaatsvervanger van zijn vader. Die schrijft hem brieven uit Japan en vertelt hem over de samoeraivechters. Aaron leert ook de ware liefde kennen via Nadine Marceau, al is hij nog niet rijp voor een vaste relatie. Hij verliest een titelgevecht in Amerika, mede omdat hij tijdens het gevecht teveel met zijn gedachten bij zijn moeder is die intussen aan longkanker lijdt. Hij heeft ook gehoord dat zijn vader Leen niet zijn biologische vader is, maar die is juist door zijn stiefvader doodgeslagen. Terug in Nederland gaat hij na zijn verloren titelgevecht op zoek naar Nadine, die echter in Parijs zit. Na een zwaar motorongeval breekt hij enkele wervels, maar ook daar vecht hij zich doorheen. Eenmaal uit het ziekenhuis krijgt hij een schrijfmachine van zijn opa toegestuurd. Hij moet het zwaard laten vallen, maar kan wel de pen gebruiken. En hij gaat driftig aan het werk, Hij ramt zijn verhaal op de Erika. Eigenlijk is Aaron een nieuwe Multatuli (let. ik heb veel geleden), want ook hij wil gelezen worden!

Arturo

Art is zijn kickboksleraar die hem naar de top brengt. Hij gelooft in Aaron en wijst hem de weg in het leven door zijn vechtersmentaliteit te stimuleren. Hij is zo'n substituut-vader die jongens zoeken als hun eigen vader (in dit geval zelfs twee keer) onbereikbaar is geworden.

Broere

De muziekleraar van het Casimir is ook al zo'n substituut-vader voor Aaron. Hij stimuleert de interesse van Aaron voor de kunst (literatuur) De weg voor een schrijver is erg moeizaam. Die moet het vaak in zijn eentje opknappen (maar ook alleen met de goden). Aaron zoekt Broere op in Rotterdam en hij is dan meer een vader voor hem dan Leen die hij daarna bezoekt en die hij boos achterlaat.

Leen Bachman

Leen heeft destijds Jo uit de penarie geholpen. Ze was zwanger van een student die na zijn daad de benen had genomen. Hij wordt nauwelijks geaccepteerd door de familie van Jo. Hij slaat zijn concurrent-vader die na jaren mooi weer komt spelen neer en per ongeluk dood. Daardoor komt hij in de gevangenis. Hij neemt het niet zo nauw met allerlei huwelijkse regels en hij besluit niet meer terug te gaan naar huis maar een andere vrouw te nemen. Dat neemt Aaron hem kwalijk. Na een bezoek in Rotterdam keert hij niet meer terug naar Leen en Leonora.

Opa

De opa van Aaron van moeders kant is een zeeman. Hij heeft ook zo'n avontuurlijke geest en kan niet tegen het gezeik thuis. Hij lijkt weinig last te ondervinden van de dood van zijn vrouw en gaat weer snel naar Japan, waar hij snel een nieuwe vriendin tegen het lijf loopt. Van uit Japan stuurt hij brieven naar Aaron en hij wijst hem op de kwaliteiten van de samoeraivechters. Hij stimuleert Aaron wel daarmee het schrijftalent van Aaron. Ook geeft hij een essentieel cadeau: een mooie Erika schrijfmachine. Daarop zal Aaron zijn verhaal over zijn jeugd en puberteit gaan tikken.

moeder Jo

In het begin van de roman scheldt Jo erg veel op Aaron. Ze wenste dat hij nooit geboren was. Later wordt het de lezer duidelijk waarom ze zo reageert. Ze heeft het zwaar als haar man in de gevangenis zit en zij vrijwel geen geld heeft om rond te komen. Ze gaat Leen bezoeken maar als dank voor alles, gaat hij niet meer terug, maar zoek een nieuwe vriendin. Later wordt de relatie tussen Jo en Aaron toch wat beter. Helaas krijgt ze longkanker. Wanneer Aaron in de ring staat voor een belangrijk titelgevecht, moet hij steeds aan de moeilijkheden van zijn moeder denken en hij verliest o.a. daardoor. Jo komt hem trouw opzoeken in het ziekenhuis waar hij revalideert voor zijn gebroken rugwervels.

Quotes

""Pap?" zei ik. en ik keek naar de man, die nog altijd roerloos op de vloer lag. Hij lag heel moeilijk met zijn armen en benen in een vreemde houding, en zijn hoofd hing voorover, alsof hij het vloerkleed wilde kussen of wilde bidden, zoals sommige Turkse vaders deden, en nu was hij in die positie bevroren. In zijn linkerhand hield hij een tasje met daarin een boek." Bladzijde 24

""Wie is hier de Tijgerwelp?" "Ik", zei ik. "Precies, We moeten brullen! Hoor je me? Je moet brullen! Er zit niets anders op. We zitten in de brulbusiness, jij en ik. En of ik er nu ben of niet, je moet van je laten horen. Je moet grommen. Je bent een Bachman en je moet niet over je heen laten lopen." Bladzijde 13

""Ik wil alles! Ik heb alles gewild. Ik heb het allemaal zo gepland. Het enige wat ik niet wilde was de tumor die eenentwintig jaar geleden in me groeide. Ik had gewild dat iemand me toen van die ziekte had verlost." (Jo over Aaron)" Bladzijde 418

"Sommige fragmenten begreep ik niet. Hij schreef dat hun (Jo en Leen) relatie anders was begonnen als ik er niet geweest was toen hij haar leerde kennen. Ik las de zin nog eens. Ik las elk woord. Ik probeerde zin om te buigen, zodat er iets anders stond, en misschien wilde mijn vader dát zeggen, maar ik kreeg het niet voor elkaar." Bladzijde 179

"...en op het bord stond DOORGAAND RIJVERKEER GESTREMD, maar dat was bedoeld voor anderen, dachten we, Niet voor ons. We gingen door en maakten onze eigen weg, totdat we op de stenen klapten en mijn helm werd afgerukt en gelanceerd, alsof er ergens iemand stond te wachten om hem met een jachtgeweer kapot te schieten." Bladzijde 488

Thematiek

Coming of age

Het thema van de roman kan zijn het volwassen worden van een jongetje dat voor een dubbeltje (armoedige omstandigheden) wordt geboren en dat zich door sport en literatuur weet te ontwikkelen tot een kwartje. Hij moet daarvoor veel moeilijkheden overwinnen (de rol van de vader, armoede, schoolprestaties, kickboksen, een ongeval). Mede door de sport weet hij zich in het leven staande te houden. Aan de andere kant werkt ook een ware liefde mee aan dat proces. In de roman kun je coming of age dus ook gemakkelijk koppelen aan het thema van de zin van het bestaan.

Motieven

Zelfmoord

Een vriendje Job uit dezelfde buurt besluit er een eind aan te maken. Aaron gaat naar de crematie.

Vriendschap

Aaron heeft enkele vrienden in zijn nabije omgeving. Gerald, bij wie hij ook thuis mag komen, is zo'n vriend die later echter zijn eigen weg gaat. En met zijn niet zo slimme neef Edwin heeft hij ook een bepaalde band. De jongens is gek van motorrijden en hij nodigt Aaron vaak uit. Het wordt hem aan het einde van de vertelling bijna fataal als Edwin een wegversperring over het hoofd ziet en Aaron enkele nekwervels breekt, wat meteen het einde van zijn kickbokserslooopbaan betekent.

Queestemotief

Aaron is op zoek naar de zin van het bestaan, maar hij is ook op zoek naar zijn vader. Als hij de echte niet kan vinden zoekt hij een surrogaatvade: Art of leraar Broere.

Seksualiteit

Al heel vroeg leert Aaron de genoegens van seksualiteit kennen. In het begin is er geen sprake van liefde maar meer het zoeken van troost in een eenzaam bestaan. Buurmeisje Olivia en Aaron hebben seks met elkaar meer om de verveling en de vervelende gevoelens de baas te kunnen.

Vader-zoonrelatie

Vader Leen is niet zijn echte vader, maar hij voedt hem heel lang op, totdat hij in de bajes verdwijnt omdat Leen Aarons biologische vader doodslaat. Daarna vertrekt hij uit huis bij Jo. De relatie voordat vader wegging was goed. Aaron noemt hem Papa Leeuw, Leen noemt Aaron Tijgerwelp.

Moeder-zoonrelatie

De moeder-zoonrelatie is slecht. Jo zegt enkele keren dat ze had gehad dat Aaron niet was geboren. Hij was het bastaardkind voordat ze met Leen kennis maakte. Dat heeft haar leven beïnvloed. ze moppert en scheldt vaak op Aaron, maar ze heeft het dan ook niet gemakkelijk (armoede, man in de bajes, vader altijd op zee). Aan het einde van de vertelling krijgt ze een longtumor en dan blijkt dat ze ondanks hun hardheid tegenover elkaar toch om elkaar geven. Dat ervaart Aaron ook als hij in zijn Amerikaans kickboksgevecht beelden van zijn moeder ziet. Het kost hem de titel, maar het brengt hem in zijn leven verder dan ooit.

Inwijding

Aaron wordt in de seksualiteit ingewijd door zijn buurmeisje Olivia met wie hij eerst manuele seks heeft dat langzamerhand overgaat in vaginale seks en later weer in orale seks. Er is geen sprake van liefde, meer van oefening baart later kunst.

Kindertijd & kinderleed

Aaron moet in zijn jeugd onder nare omstandigheden opgroeien. Hij is een bastaardkind; zijn stiefvader heeft zijn biologische vader gedood en zijn moeder roept herhaaldelijk dat hij niet gewenst was. na de arrestatie van zijn stiefvader is er ook geen geld in het gezin, wat leidt tot vervelende maatregelen. Ook op school gaat het niet voor de wind. De juf van de basisschool ziet hem het liefst naar de lts gaan, maar Aaron wil minstens naar de mavo. Daar krijgt hij van de meeste leraren tegenwerking; hij blijft ook een jaar zitten. In zijn omgeving lopen enkele vervelende jongens rond die hem ook nog enkele keren aftuigen. En wanneer zijn hond uit het asiel Otis hem een keer redt en de aanvallers bijt, moet het dier worden afgemaakt. Nee, het gaat de kleine Aaron niet voor de wind.

Sport

De combinatie sport en literatuur komt in Nederland niet zo veel voor, maar Boogers deinst er niet voor terug. Hij heeft als schrijver zelf een kickboksverleden wat al in een eerdere roman tot uitdrukking kwam ('Het sterkste meisje van de wereld') In deze roman is sport de manier om Aaron te laten ontwikkelen. Doordat hij zijn mentaliteit moet harden, kan hij de klappen verdragen. Die klappen staan ook symbool voor de tegenslagen die hij heeft te overwinnen. Frappant is ook dat hij verliest als hij tijdens een titelstrijd in Amerika tijdens het boksen aan zijn moeder moet denken.

Kunstwereld

Leraar Broere laat hem kennis maken met de kunst: de echte samoerai hanteert zowel pen als zwaard. De pen staat daarbij voor de kunst. Dat is namelijk ook een manier om je ontwikkelen in het leven. Broere geeft hem een aantal bijzondere boeken (niet die van de klassieke schoollijsten). later gaat Aaron die boeken lezen en hij put er kracht uit. Intussen heeft hij zich van jongs af aan ook beziggehouden met schrijven verhalen in schriften. Zijn opa stuurt hem uit Japan een typemachine toe, waardoor hij zich kan bekwamen in het schrijven van verhalen of een roman over zijn leven.

Vatersuchmotief

Aaron hoort op een bepaald moment van zijn opa dat zijn vader Leen niet zijn biologische vader is. Hij gaat dan op zoek naar zijn echte vader. Heel laat hoort hij van zijn moeder dat de man die zijn stiefvader Leen heeft doodgeslagen zijn echte vader was. In de tussentijd is Aaron, ook al omdat stiefvader Leen in de bak zat, op zoek gegaan naar mannen die voor hem een gids zijn. Dat is de leraar muziek Broere die hem de weg van de literatuur wijst en de kickboksleraar Art doe hem de kneepjes van het kickboksen bijbrengt en hem begeleidt op weg naar de titels. Dan ben je de complete 'warrior': hij die pen en zwaard kan combineren. Broer en Art zijn dus zijn substitutie-vaders. Maar eigenlijk is ook zijn opa een gids voor Aaron. Hij wijst hem op de wet van de samoerai-krijger: hij die de pen en het zwaard kan hanteren.

Dierenliefde

Omdat het kinderleven van Aaron Bachman niet zo leuk is, zijn moeder altijd op hem scheldt, omdat hij zo lui zou zijn , gaat hij als vrijwilliger werken in het dierenasiel in het Hof. daar sluit hij vriendschap met de gekwetste hond Otis, een pitbull die hij weer rustig weet te krijgen. De hond wil hem na een vechtpartij tegen zijn aanvallers beschermen en bijt flink door. Daarna moet Otis worden afgemaakt op last van de politie. Aaron stopt meteen met werken in het asiel.

School- en studentenleven

De leraren op school (Casimir) geloven niet erg in de capaciteiten van Aaron. De juf op de basisschool vindt hem geschikt voor de lts, (nu vmbl) maar Aaron wil naar de mavo. Later haalt hij met één jaar vertraging het diploma en hij gaat verder om havo en vwo af te ronden. De enige leraar die op school in hem gelooft, is leraar Broere de muziekdocent die hem literatuur meegeeft. Hij is dan ook een soort substitutie-vader.

Motto

"If there is light, it will find you." (Charles Bukowski)

Als er ergens een sprankje licht te zien is, dan zal het je weten te vinden. Dat is in feite een hoopvolle boodschap die de schrijver voor zijn personage in petto heeft. Aaron weet zijn nare verleden te overwinnen door fanatiek te gaan sporten als kickbokser en naam in die sport te maken en ook door de pen te hanteren. Hij is uiteindelijk van een dubbeltje toch een kwartje geworden.

Trivia

'Alleen met de goden' is een roman (dus fictie) die erg gebaseerd is op het leven van Alex Boogers zelf (afkomst, schoolleven, kickboksen, ongeval, schrijversloopbaan). Toch weigerde hij in een VPRO-interview op de radio daarop in te gaan. "Het gaat om het boek niet om de schrijver,"

Titelverklaring

Alex Boogers verzint bij zijn romans vaak originele titels. Hij verstopt die bovendien nog wel eens onopvallend in de tekst. In deze tekst van 520 pagina's moest ik twee keer lezen voordat ik de titel letterlijk aantrof. Op blz. 298 beschrijft Aaron een gesprek met de door hem bewonderde muziekleraar Broere. Die verdedigt kunstenaars als mensen met ballen die tegen de stroom kunnen ingaan ("Het maakt niet uit waar ze belanden, wie ze onderweg verliezen en hoe verlaten en onbegaanbaar die weg is. Ze voelen zich nooit eenzaam, want ze zijn alleen met de goden door wie ze hun leven leven werden geplaagd en getreiterd met al hun schimmen, beelden, woorden en ideeën, maar nu durven ze zich er eindelijk aan over te geven, en ze doen het zonder spijt of angst. Ze doen het omdat ze weten, met al hun twijfels en onzekerheden, dat er niets anders op zit).

Dit citaat is tevens het credo van Aaron Bachman en Alex Boogers: het verhaal dat hun dwars zit, moest er uit. Boogers vertelt in een interview dat hij het verhaal er in nachten lang werken uitgeramd heeft. Het boek moest geschreven worden. Aaron wordt in zijn jeugd geplaagd door schimmen en beelden die hij alleen kan beteugelen door ze op te schrijven. het is de basis voor zijn schrijverschap.

Structuur & perspectief

Het boek heeft vier delen die alle met een Engelstalig motto beginnen. De delen hebben geen titel en ze worden onderverdeeld in korte titelloze hoofdstukken van meestal 3 à 4 bladzijden. Het zijn er in totaal 110 geworden.
De volgorde van die hoofdstukken is vrijwel strikt chronologisch. Het verhaal begint bij Aron als hij ongeveer 9 jaar is en het verhaal eindigt met zijn ongeluk en het herstel als hij 23 jaar is.

Het perspectief berust bij de ik-figuur Aaron Bachman en alles zien we door zijn ogen. Het is dus wel een onbetrouwbaar perspectief, omdat hij de gang van zaken als personage inkleurt. Hij vertelt achteraf in de o.v.t. 

Decor

Aaron vertelt over een stadje dat een naamloos gat in de buurt van Rotterdam is. Maar uit eerder werk van hem (Buslijn 56 o.a.) en uit zijn biografische gegevens (woon-en werkplaats) kun je afleiden dat dit de vissersstad Vlaardingen, gelegen aan de Nieuwe Waterweg is.

Dat treft want de samensteller van dit verslag is er ook geboren en heeft er 22 jaar gewoond. Dat betekent dat hij vrij nauwkeurig weet waar Aaron Bachman zijn jeugd doorbrengt. Aaron werd geboren in het centrum van de stad (Afrol 32) en hij verhuist naar de Vlaardingse Westwijk waar hij in de Coornhertstraat 159 in een flatje woonde. Dat is een niet al te rijke wijk in Vlaardingen en tekenend voor het milieu waarin de handeling zich afspeelt. Het hele verhaal speelt zich daar af, zij het dat in een paar hoofdstukken Aaron naar het buitenland vliegt om er te kickboksen (Thailand, Parijs, België en New York).
Er zijn voor mij herkenbare situaties als: de plek langs de Nieuwe Waterweg, de scholengemeenschap Casimir (ik zat zelf op het Groen, de christelijke concurrent) en de St. Jozef-Mavo.

Wat de tijd betreft valt er het volgende op te merken. Boogers werd in 1970 geboren en het verhaal heeft veel autobiografische trekjes. Als Aaron negen jaar oud is, begint de vertelling. Het moet dan 1979 zijn, in 1981 slaat de vader iemand dood, en in 1993 eindigt de bokscarrière van Aaron door een noodlottig ongeval.
De vertelde tijd is dus ongeveer veertien jaar, al wordt er over de eerste twee jaar maar heel weinig verteld. Het echte verhaal begint bij de dood van zijn biologische vader. Aaron is dan 11 jaar.

Stijl

De stijl van Boogers is heel direct en vitalistisch. Er komen bijvoorbeeld nogal wat seksscènes in voor waarin de jonge (12 jaar) Aaron expliciet vertelt wat hij met zijn buurmeisje doet. Het taalgebruik kan daarom soms wat rauw overkomen, maar benadert wel heel dicht de realiteit. Dat is een verdienste natuurlijk. Boogers schrijft zeker geen poëtische metaforen, maar waar hij zijn beeldspraak gebruikt is die ook heel direct en herkenbaar. Verder is het een moordend tempo waarin je het verhaal kunt lezen. De 520 pagina's vliegen aan je voorbij en dat is natuurlijk ook een compliment ('Never a dull moment').
In een interview op de VPRO-radio gaf Boogers ook aan dat hij het verhaal er ook werkelijk uitgeramd heeft met nachten doorwerken en beuken op de toetsen van zijn tekstverwerker. Want de Erika-schrijfmachine uit het verhaal zelf zal wel vervangen zijn door een moderne pc.

Slotzin

[Aaron krijgt van zijn opa een schrijfmachine] "Wat een mooi ding", zei ze. "Schrijf eens wat." Dit was mijn wapen en het werd tijd dat ik het ging gebruiken. Ik zou rammen, redden, vechten en beschermen. Ik zou mijn schaamte verliezen en aan Nadine laten zien wat ik geschreven had. "Doe ik", zei ik. Zo moest het gaan. Eerst aan Nadine, dan aan een paar anderen, en daarna aan de hele wereld.

Beoordeling

Ik volg Boogers al heel lang. De schrijver is ondergewaardeerd; niet bij recensenten van de kwaliteitskranten, maar wel bij het grote publiek. Ooit overwoog hij om te stoppen met schrijven, omdat hij er niet van kon rondkomen. Gelukkig heeft hij dat voornemen niet waargemaakt.

'Alleen met de goden' is een allesomvattend boek over de regelmatig voorkomende thema's in het werk van Boogers: armzalige jeugd, dubieuze familierelaties, een topsportloopbaan met kickboksen en een verwoede poging met schrijven geld te verdienen. In deze 'dikke pil' komt alles samen. Zijn uitgever noemde het bij de presentatie zijn 'eindboek' en zo beschouwt Boogers het zelf ook. Hij is nu klaar met het van zich af schrijven van zijn jeugd. 
Het is voor echte lezers dé kans om kennis te maken met deze in mijn ogen te weinig gewaardeerde schrijver. Ergens in zijn verhaal meldt Aaron dat hij niet vrolijk wordt van al die boeken die verplicht voor de lijst moeten worden gelezen. Ik deel die mening ook . Dit boek zou door docenten moeten worden aangeprezen bij hun leerlingen.
Daarom doe ik dat voor hen in de plaats. Boogers, lezen die man. Je zult er veel meer leesplezier aan beleven dan aan die verplichte, klassieke nummers. De Nederlandse literatuur is namelijk niet stil blijven staan na 1950. Lees het boek en gebruik deze analyse.

Recensies

"Alleen met de goden is een rauw boek. Maar ook een hoopvol stemmend boek. Het is bovendien een liefdevol boek, waarin voelbaar wordt hoe ieder mens in dit milieu gebukt gaat onder klappen en onvermogen. Boogers schrijft bovendien boeiend, bijna luchtig, en met een inktzwarte humor, waardoor de werkelijkheid zich des te naargeestiger opdringt. De vele monologues intérieurs laten je in de huid van Aaron kruipen. Die monologen zijn vaak erg mooi verweven in de chronologie van het feitelijke verhaal, waardoor sommige hoofdstukken juweeltjes van vlechtwerken van verhaallijnen zijn. En tenslotte is er de spannende plot, waarin duidelijk wordt waarom de vreemde bezoeker destijds door papa Leeuw in elkaar werd geslagen en wat er in die tas zat die hij bij zich had." http://www.literairnederl...x-boogers/

"In Alleen met de goden komt de bekende thematiek van Boogers, voor wat om de nietsontziendheid van deze roman de laatste keer lijkt, in alle hevigheid terug. Als een naschok die eenmaal weer uit de kelders gekropen tot de hoofdschok wordt benoemd. Woede, vechten, zoeken, onzekerheid, gekweldheid, minderwaardigheid. Een toegift waar alles in zit, het meest pure en kwetsbare lied. Boogers die niet 'die schrijvende vechter' wil zijn, maar bij wie het vechten en het schrijven onlosmakelijk verstrengeld zijn. Alleen met de goden is als Boogers' laatste ronde in de ring. "Je hebt nog één ronde! Nog één ronde. Je kunt hier niet op punten winnen, Aaron!" En dat doet hij niet, dat zou nu eenmaal niet bij hem passen. Hij wint met een knock-out." http://www.8weekly.nl/art...elijk.html

"Alleen met de goden is Boogers’ wordingsgeschiedenis tot hij het schrijven ontdekt, coming of age, coming to reason, noem maar op. Bij die Bildung hoort ook het ‘bedanken’ van degenen die het goed met de jonge Aaron voor hadden. Niet letterlijk natuurlijk, want we lezen een roman, maar evengoed fijn dat zijn zeevarende opa hem wees op Japanse samoeraiwijsheid, dat de kale trainer Art een ringvechter (‘Het Beest’) in hem zag, dat de muziekleraar op het belang hamerde van het schrijven om de innerlijke demonen te temmen, en meer. Zij toonden hem zijn mogelijkheden." http://www.vn.nl/Artikel-...oogers.htm

"Trailer op You Tube over de boekpresentatie van Alleen met de goden." https://www.youtube.com/w...bKPbhxt52w

"Kortom, Boogers heeft een sobere en trefzekere schrijfstijl die zich in het hart nestelt. De lezer die alleen het verhaal wil volgen komt goed aan z’n trekken, en degene die graag literair filosofische verbanden legt, kan hier eveneens zijn genoegen halen. Boogers beschrijft een werkelijkheid zonder er veel superlatieven bij te gebruiken waardoor er een wereld wordt geschapen waar je als lezer deel van uitmaakt. Alex Boogers bevestigt met dit coming of age-epos de kwaliteit van zijn schrijverschap alweer. Lees dit boek. En als je dan toch bezig bent: lees al het andere werk van hem ook meteen." http://www.hebban.nl/rece...t-de-goden

"Maar wanneer Aaron kwaad genoeg is geworden en hij zich aanmeldt bij een kickboksschool, de klassieke overgangsrite van een coming-of-ageroman, krijgt het boek een hevige intensiteit. Aaron wil vechten, maar nog liever schrijven, hij zoekt 'de weg van het zwaard en de pen', een samourai-wijsheid. Vanaf dan voel je hoe het schrijven overleven is, zowel voor Aaron als voor Boogers. Dan blijkt dat die simpelheid niet anders had gekund. De vraag of je ook schrijver kunt zijn als je tussen vrachtwagenchauffeurs bent opgegroeid, wordt er een van levensbelang. De omvang van deze roman is een statement: elk woord is bevochten." http://www.volkskrant.nl/...~a3947721/

"Hoe kan het dat Boogers zo overduidelijk doelmatig en weinig spaarzaam schrijft (de coming of age duurt ruim 500 bladzijden), en de roman toch boeit en overtuigt en raakt? Dat is omdat zijn Aaron het type waarvoor hij staat, ontstijgt: hij is tegelijk wel én niet ‘zo’n jongen’, want zijn stem is oprecht en voelt authentiek. Daardoor voelt de wereld die Boogers oproept toch niet eendimensionaal, hoe hardvochtig en cynisch die ook is. En ja, Aaron vertelt zijn levensverhaal in retorische clichés – maar klinkende volzinnen zouden uit zijn mondonwaarachtig hebben geklonken. Je raakt ervan overtuigd dat je zo’n verhaal eigenlijk niet anders kunt vertellen. Tegelijk observeert hij scherp. Het ongemak van een gesprek weet hij bijvoorbeeld te vangen in een eigenzinnig beeld als dit: ‘Gerrit liet zijn tong rondgaan in zijn mond, alsof hij pindaresten uit zijn kiezen wipte.’ Alleen voor de goden is misschien geen voer voor fijnproevers, maar de zeggingskracht is groot." http://www.nrclux.nl/alle...t/1356494/

"“Alleen met de Goden” is een boek dat de harde werkelijkheid van een volksbuurt in het ‘naamloze gat’ laat zien. Je laat voelen hoe het is om te overleven op de straat. Of je wilt of niet. Maar Boogers ontroert keer op keer, op onverwachte momenten. De ontwikkeling van die jonge kleine naïeve Aaron maak je van nabij mee. Ondanks de liefdeloosheid en pijn die de hoofdpersoon meemaakt, is het wel een verhaal van hoop en toekomst. De laatste hoofdstukken zijn prachtig. De stijl, gebeurtenissen, taalgebruik, de mensen om wie je bent gaan geven, goed en kwaad. Aaron’s leven krijgt vorm. En je leeft met hem mee." http://www.gerardinho.nl/...-de-goden/