Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2105
• 94 pagina's
• Uitgeverij: CPNB

Flaptekst

Eerste zin

Pierre hield van ellenlange, in zekere zin altijd weer contemplatieve autoritten op z'n eentje, en dus gaf het niet dat zijn passagier tijdens deze, volgens de gps, tien uur durende tocht naar de Provence een zwijgzame, vegetatieve imbeciel was.

Samenvatting

Het verhaal kan heel kort worden samengevat.
Pierre Vantoren (64 jaar) rijdt met een debiele potplant Sonny naar het zuiden van Frankrijk. Sonny verblijft normaal in een tehuis in Amsterdam. De geestelijk gehandicapte jongen zal de volgende dag zestien jaar worden en Pierre wil zijn "ersatzzoon" een passend geschenk geven: een vertelling hoe het in zijn leven is vergaan en hoe Pierre en de moeder van Sonny elkaar hebben gekend. In de tussentijd rookt hij zijn ware sigaretten en drinkt hij een goede wijn, waarvan hij ook Sonny enkele slokken laat nemen.

Hij bezoekt dan de plaats Avignon waar hij ook met zijn geliefde gelukkig is geweest. Hij heeft sigaretten bij zich en goede wijn en is van plan het levensverhaal aan Sonny te vertellen. Pierre nam het niet zo nauw met de liefde.  Toen een vrouw zijn dochter liet geboren worden, liet hij haar in de steek en ook voor overspel deinsde hij niet terug. Dat veranderde allemaal toen hij op een colloquium in Amsterdam de  actrice ontmoette die doordat het na het stappen wat laat was geworden bij hem wilde blijven slapen. Vanaf dat moment was hij verliefd. Maar zijn geliefde was twaalf jaar jonger (32 tegenover 45) De onenightstand wordt echter een relatie, ook al omdat de jonge vrouw (wiens naam niet wordt genoemd) dat ook graag zelf wil. Ze gaan samenwonen  en leiden een avontuurlijk bestaan.
Maar zijn jonge partner heeft een grote kinderwens en daaraan wil Pierre niet voldoen. Hij gooit het er een keer uit en dat betekent meteen een scheiding van de geliefden. Drie maanden later is  zijn ex-geliefde zwanger, maar ze heeft geen relatie. Pierre is bij de bevalling en zorgt ook goed voor Sonny. Na zeven jaar sterft zijn geliefde aan een kwaadaardig melanoom.  Hij neemt de zorg voor Sonny op zich, gaat vaak wandelen met zijn rolstoel en de omgeving denkt dat hij de biologische vader is.  Dit hele verhaal vertelt hij aan zijn "zoon" Sonny.  Dan is het zijn verjaardag en is het verhaal voorbij. Hij zoekt nog een zin voor zijn dagboek: elke dag besluit hij met één zin.

Personages

Pierre

Pierre is 64 jaar en je weet als lezer niet wat hij doet. Wel wordt bekend dat zestien jaar daarvoor hij zijn grote liefde heeft ontmoet. Daarvoor maakt hij een potje van zijn leven en hij pleegde regelmatig overspel. Wanneer hij zijn Grote Liefde ontmoet, is dat over. Die heeft echter een kinderwens en daarvan wordt Pierre heel nerveus. Hij wil ook al omdat hij twaalf jaar ouders is, geen kind. Vrienden van hem zijn aan een tweede leg begonnen, maar hij voelt daar niets voor. Op een avond gooit hij het eruit, en dan is het gedaan. Hun wegen scheiden zich en zijn ex-geliefde wordt zwanger. Toch laat hij haar dan niet in de steek. Hij heeft zelfs een schuldgevoel omdat de jongen geestelijk zwaar gehandicapt is, wat hij had kunnen voorkomen als hij haar zelf een kind had geschonken. Als ze aan kanker sterft, zorgt hij af en toe voor de jongen door hem uit het tehuis te halen en hem rond te leiden. Hij is erg cynisch in zijn taalgebruik, maar ook hier lijkt dat een manier om zijn ware gevoelens te verbergen. Je krijgt niet direct een hekel aan hem.

Sonny

Over de jongen valt eigenlijks niet te zeggen. Hij is zwaar gehandicapt en hij reageert op niets wat Pierre met hem doet of tegen hem zegt. Hij is alleen toehoorder, maar je weet niet eens of hij het begrijpt wat tegen hem wordt gezegd. Waarschijnlijk niet.

Grote Liefde

Vreemd genoeg wordt haar naam niet genoemd. Ze is twaalf jaar jonger dan Pierre, een gezondheidsfreak, daarnaast actrice en een ideale partner. Ze is intellectueel, kunstzinnig en geen zeurwijf. Wat wil je nog meer? Jammer voor Pierre dat ze een kinderwens heeft. Dat wil hij namelijk niet. Maar zij zet door en moet dat bekopen met een gehandicapt kind, Dat gebeurt nu eenmaal. De zomer hou je ook niet tegen.

Quotes

"Lachen, de door de goden geboden troostprijs voor de meeste idioten, hoorde niet bij zijn lichaamstaal. Wenen evenmin. Zijn ogen verrieden nooit een emotie. Een jongen die, zo hij inhoud had, die goed wist te verstoppen." Bladzijde 8

""Zal ik je eens wat zeggen, Chopin? Nog altijd als ik aardappelen schil, mijn belastingbrief invul. de vuilnisbak buiten zet, ontwaak, mijn veters strik, mijn tanden poets, sigaretten rook, de vogels bekijk, mijn hemden knoop, nog altijd denk ik aan haar."" Bladzijde 58

"In grote huizen had ik gewoon, met zicht op postkaarten en puzzels van drieduizend stukken soms. Design en kunt had ik bezeten, alsook een bed ter waarde van een kleine personenwagen, met een pocketverenmatras om pijnvrij aan het ontbijt te kunnen verschijnen. Maar het simpele beddenbankje waarin ik mij met jouw moeder kwantumverstrengelde was het beste waarin ik ooit gelegen had. Nergens was ik gelukkiger geweest. Una storia d'amore molto forte." Bladzijde 66

"Twee kilogram honderd. een geval van dismaturiteit. Sterrenbeeld: Kreeft. Het was 20.36 uur, dat scheen altijd weer belangrijk te zijn. het precieze geboorte-uur werd in een boekje genoteerd. Ja, je had testikels en ze hingen goed, Chopin. Maar ik had het meteen gezien. De rest zat minder goed." Bladzijde 90

Thematiek

Dood van een geliefde

Pierre vertelt op de verjaardag van zijn ersatzzoon hoe groot zijn liefde was voor Sonny's moeder, die helaas aan kanker gestorven is. Uit alles blijkt hoeveel hij van haar hield. Hij voelt zich bovendien schuldig aan haar lot, omdat hij haar geen kind wilde geven. Dat had ze zo graag gewild en daarom komt het tot een scheiding. Later baart ze dus het debiele zoontje Sonny.

Motieven

Kind-ouderrelatie

De relatie tussen Pierre en zijn dochter is niet geweldig. Hij heeft de moeder van haar in de steek gelaten en hij ziet haar af en toe als een weekendvader. Ze heeft wel trekjes van hem in haar genen: ze leidt een wat wilder seksueel leven. Pierre verwacht dat hij wel eens snel grootvader zou kunnen worden. In een gesprek verwijt ze Pierre dat hij geen goede vader voor haar is geweest. Iets anders is het met zijn "ersatzzoon Sonny". Hij heeft zijn geliefde nooit een kind willen geven en daarna is ze wel zwanger geraakt van een andere man. Wanneer zijn geliefde sterft, neemt hij de zorg voor de debiele potplant op zich. Hij is trouwens al bij de geboorte geweest, waarbij de verpleging denkt dat hij de biologische vader is. Hij haalt Sonny uit het tehuis op om met hem te gaan wandelen. Hij neemt hem mee naar Frankrijk om hem daar over zijn moeder te vertellen. Het verhaal heeft een open einde, maar Pierre zal Sonny niet in de steek laten uit liefde voor diens moeder.

Psychische afwijkingen

Sonny is geen 100 %, helemaal niet zelfs. Hij is een vegetatieve potplant. Hij reageert ook niet op wat er tegen hem gezegd wordt. Normaal gesproken zou hij niet ouder worden dan 15 jaar: maar die leeftijd heeft hij wel gehaald.

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

Omdat Pierre niet op de wens van zijn geliefde wil ingaan (hij is twaalf jaar ouder en wil absoluut geen kinderen meer maken) scheiden hun wegen in de liefde.

Dood

De niet bij name genoemde moeder van Sonny sterft binnen drie maanden een een ongeneeslijke kanker. Die begint als melanoom onder haar oksel. Pierre vindt dat bizar omdat zijn liefdespartner extreem veel aandacht aan haar gezondheid besteedde en hij juist niet. (Gitanes roken, drinken, eten)

Kinderwens

De geliefde van Pierre had ene grote kinderwens, maar Pierre Vantooren wilde geen vader meer worden. Dat veroorzaakt een scheiding tussen de geliefden, hoewel ze elkaar blijven zien.

Schuld(gevoel)

Pierre koestert later schuldgevoelens over de dood van zijn geliefde. Als hij haar een kind had gegeven zoals ze wilde, zou het allemaal niet zo gelopen zijn. Ook zou de debiele Sonny niet bestaan hebben: een vegetatieve potplant.

Motto

J' aime l'homme incertain de ses fins comme  l' ést, en avril, l'arbre fruitier. 
(René Char)
Letterlijk:   Ik hou van de mens die niet zeker is van zijn bedoelingen, zoals dat ook het geval is met de fruitboom in april.

Trivia

De novelle was het Boekenweekgeschenk 2015. Iedereen die een Nederlandstalig werk van minstens 12.50 € koopt in de Boekenweek krijgt het cadeau. Dit jaar is de oplage 723.000 exemplaren.

Het thema van de Boekenweek 2015 is "waanzin in de literatuur." Daar schurkt het boekje een beetje tegen aan.

Wie het Boekenweek in zijn bezit heeft, kan op zondag 15 maart een dag gratis door Nederland en Vlaanderen treinen.

Titelverklaring

De fraaie titel komt letterlijk voor in de novelle en wel op blz. 59. De grote geliefde van Pierre antwoordt op zijn opmerking dat het toch heel bijzonder is dat ze elkaar weer ontmoeten met de prachtige oneliner : "De zomer hou je ook niet tegen."
(Oftewel de dingen krijgen nu eenmaal hun beloop zoals het hoort zoals dat ook in het motto tot uitdrukking komt)

Structuur & perspectief

Het verhaal heeft de structuur van een vertelling. Pierre de hoofdfiguur maakt met zijn "  ersatzzoon " Sonny een reis naar Frankrijk om hem daar op zijn zestiende verjaardag te vertellen wat er met zijn moeder en de verteller is gebeurd. Het is een reis van twee dagen en Pierre heeft Sonny stiekem meegenomen.  Op een berghelling vlakbij Avignon begint hij het verhaal te vertellen aan Sonny. Dat gebeurt in korte hoofdstukjes die met een typografisch teken (vruchtjes van een fruitboom) van elkaar worden gescheiden. Hij vertelt vanuit het heden over het verleden van zestien jaar geleden.
Er is eigenlijk een alwetende verteller die af en toe te bespeuren valt in enkele zinnen, maar omdat Pierre bijna alles in de ik-vorm vertelt aan de zoon van zijn geliefde, lijkt het vaak of je een ik-verhaal aan het lezen bent.  De alwetende verteller vertelt in de o.v.t. en dat doet Pierre zelf ook. Er is dus ook sprake van een achterafverteller en die kan dus vooruitwijzen naar wat er later is gebeurd. (bijv. vooruitwijzingen naar de dood van de geliefde)

Een voorbeeld van de alwetende verteller: "(blz. 30) Dat de lokale overheden voor bosbranden hadden gewaarschuwd kon Pierre niet weten. Maar makkelijk te bedenken was het uiteraard wel. Kurkdroog stond de grond". 
 

Decor

Het decor is de streek waar Pierre met zijn geliefde vaak naar toe ging. Dat was de wijnstreek in  de buurt van Avignon.  Hij heeft haar ontmoet in Amsterdam en een relatief wild leven met haar achter de rug, dat ineens stopte omdat Pierre geen kinderen bij haar wilde.
Op de zestiende verjaardag  van de debiele Sonny wil hij hem als verjaardagsgeschenk het verhaal over zijn moeder vertellen en daarom neemt hij de jongen mee naar Frankrijk. 
Het is heet en Sonny wordt daar jarig: hij is een Kreeft en dat houdt in dat het verhaalheden zich afspeelt in juli.  Maar het wordt uit de tekst niet duidelijk in welk jaar dat is. In ieder geval is het een actueel verhaal (er is een gps in het verhaal). Het moet ook in ieder geval de zomer van 2011 of later zijn, want Pierre geniet op de berg van een heerlijke Chateauneuf du Pape 2010.

Stijl

Wat de schrijfstijl betreft is dit een echte Verhulst: venijnig, humoristisch en sarcastisch  zoals  we hem kennen uit bijvoorbeeld: De helaasheid der dingen (2006) en Godverdomse dagen op een godverdomse bol (2008).
Het Boekenweekgeschenk wordt dit jaar ook integraal uitgebracht in België en Verhulst is een Vlaming. Je kunt dan ook veel Vlaamse woorden en uitdrukkingen tegenkomen. Een  paar voorbeelden: lavement (11) van eigens (14) charcuterie (20) ajuintje (31) fleemde ik naar binnen (52) goesting (50/92) enkele kloefen boter (70) pichettes rode wijn (22); ik had het zelf nog niet in de mot (40). 
Het lijstje kan met gemak worden uitgebreid. Meestal kun je uit het tekstverband wel opmaken wat het woord of de uitdrukking betekent. 

Voorbeelden van cynische humor en sarcasme zijn  eveneens overvloedig aan te wijzen:
- (blz. 11) Een sympathieke kerel, met het olympisch logo bij elkaar aan oorringen in zijn linkeroor, een Japans of Chinees letterteken op zijn rechterarm getatoeëerd en een piercing door zijn onderlip. waarschijnlijk stak er onder zijn kledij nog een halve ijzerwinkel. Mogelijks bleef hij regelmatig met zijn ballen aan de ijskast of de braadslee hangen, vol als het daar stak met magnetiserend materiaal."
- (blz.  52)  Het aantal mannen en vrouwen dat er vet van vertrouwen in berust nog nooit door de eigen partner te zijn bedrogen is voldoende groot om te weten dat de kunst van het overspel niet al te moeilijk is.
(blz. 61) Vrijen en eten, de twee sleutels tot de hemel. Ook in dat opzicht is jouw leven de hel, ik kan alleen maar hopen dat je de reïncarnatie van een rotzak bent. Het zou behoorlijk troosten."
- (blz. 78) .. En kijk, net wanneer ik een enorme vrede voelde met mijn leeftijd, kruiste ik het pad van jouw twaalf jaar jongere moeder, en schoot Cupido, de onnozelaar, een hele pijlenkoker op mij leeg. Mijn dochter  was op dat moment al een adolescent, keurig voorzien van oren en poten, een nachtdier, er een stijl op na houdend waarvan ze het verwijt kreeg die van mij te hebben, en die mij deed vrezen verdomd snel grootvader te worden."
- (blz. 92) Maar jij weet ook, rechtvaardigheid is een intellectueel concept waar een virus of een bacterie zich geen sikkepit van aantrekt. Grote rampen beginnen onnozel: in dit geval met een minuscuul vervormd geboortevlekje onder een oksel. Na drie maanden was ze geveld."

Het is de vlammende stijl die Verhulst zo aangenaam maakt om zijn boeken te lezen. Daarom is het boekje een geschikt geschenk voor lezers en  juist voor hen die het werk van Verhulst nog niet kennen.

Ook in de mateforen is Verhulst een  oplettende notulist van wat hij ziet. 
-(blz. 16) Een kind kon men Sonny niet al niet meer noemen, bleek al snel. Het instrument tenslotte van een vijftienjarige jongeman, daar tussen zijn benen, een stevige kroot in een gigantisch ooievaarsnest van schaamhaar al. 
-(blz. 79)  Om zich op  mijn keutelige vaderschap  te wreken heeft ze de weinige dingen die ik haar kon en wou doorgeven afgewezen, en bijvoorbeeld nooit een boek gelezen, tenzij dan  deze die haar door het onderwijs door de strot werden geduwd. Verplichte lectuur die ze als meststof op haar afkeer voor de letteren stortte".
- (blz. 88) De zon had zijn landing ingezet.

Slotzin

En in Bistrot Balthazar, hiep, hiep, hiep, een beker bubbles achteroverslaan. De laatste voor het slapen gaan. Hij zocht nog naar een zin die hij vanavond in zijn cahier kon noteren.

Beoordeling

Sinds enkele jaren eindelijk weer een lezenswaardig geschenk voor de Nederlandse en Vlaamse boekenkopers. Dimitri Verhulst op dreef en op zijn best. Daarom dit jaar een prachtig geschenk.
Ook een boekje over de ware liefde en over een mooie, jonge vrouw, zoals ook Tommy Wieringa vorig jaar beschreef. Maar dit geschenk hakt er meer in. 

Recensies

"Mooi aan De zomer hou je ook niet tegen is dat het geen tandeloos verhaal is. Verhulst richt zijn pijlen zo nu en dan op de geestelijke gezondheidszorg. 'Sonny zat al heel zijn leven in een rolstoel,' observeert Pierre. 'Mogelijkerwijs voor het gemak van het instellingspersoneel, wie weet.' Later wordt de vraag opgeroepen of alle medicatie Sonny echt helpt of hem juist in een vegetatieve toestand houdt. In een samenleving waar steeds meer pillen geslikt worden en de gezondheidszorg voor velen een belangrijk onderwerp is, zijn dat vragen die resoneren." http://www.8weekly.nl/art...chenk.html

"Dimitri Verhulst, formuleert om het formuleren. Omdat daarin nu eenmaal zijn grootste plezier schuilt. Compositie is van minder belang. Wat de boventoon voert in het Boekenweekgeschenk van 2015 is het handelsmerk van de Vlaamse Verhulst: overdrijvingen in het vocabulaire, meanderende zinnen en zelfverzonnen gekkigheid, uitgesproken door een ietwat smoezelig type." http://www.volkskrant.nl/...~a3874127/

"Dat intrekken van de kritische voelsprieten gebeurde op last van zijn grootste literaire troef: zijn stijl. Want ja, Verhulsts geschenk is schuimend geschreven, alsof een verbaal begaafde coprolalie-lijder met consumptie los gaat op papier. Dat barok putten uit taalregisters, de neiging om narigheden bloemrijk te verwoorden, spruit op natuurlijke wijze voort uit het karakter van de hoofdpersoon Pierre. Hij is een man van begin zestig, kennelijk werkzaam in de culturele sector, een groot paffer en drinker, die een bijna-zestienjarige jongen met zijn rolstoel en al uit een inrichting ontvoert en naar een bergtop in de Provence transporteert." http://www.vn.nl/Artikel-...slaagd.htm

"De plot is te reduceren tot één zinnetje, maar werd opgerekt tot novelle met vele zijpaden (anderhalve pagina over Hotel Ambassade: is er gesponsord soms?). Er is kortom weinig vlees aan de botten van dit verhaal. De hoofdpersoon is niet viswijf Pierre, niet zwijgende Sonny en zelfs niet de tot in de hemel bejubelde vrouw (die desondanks plat blijft), nee, de hoofdpersoon van dit verhaal is de taal. Verhulst is een bombastisch schrijver die er duivels plezier in schept dat te zijn. Zijn zinnen zijn zo vet dat het er vanaf druipt. Dat is in al zijn werk zo, het is zijn handelsmerk. Soms levert dat gigantisch leuke slapstick op:" http://www.athenaeum.nl/r...niet-tegen