Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2012
• 288 pagina's
• Uitgeverij: De Geus

Flaptekst

Eerste zin

Het was een frisse zonnige ochtend en de barman hobbelde met een brakke kop over de keien van het plein.

Samenvatting

De verjaardagen speelt zich af in een niet nader benoemd dorp. Dit dorp is er een zoals vele, omringt door velden en bossen en met een paar winkels. Iedereen in het dorp kent elkaar en er wordt veel geroddeld. Op een half uur fietsen ligt een stad. Het boek bevat zeer veel flash for- en backwards. De samenvatting is chronologisch geschreven en dus niet in de volgorde zoals in het boek staat.

Het verhaal begint in 1980 op de zestiende verjaardag van Marie. Als haar ouders in bed liggen, besluit Marie het huis uit te sluipen en op de fiets naar de stad te gaan. Hier aangekomen weet ze eigenlijk niet wat ze moet doen, totdat ze een kroeg ziet. In de kroeg spreekt een man Marie aan. De man is verlaten door zijn vrouw en verteld over zijn leven aan Marie.

De volgende ochtend vind de barman, die ’s ochtends de kroeg gaat schoonmaken, Marie in de wc waar ze zwaar toegetakeld ligt. Ze is verkracht. Van een verpleegkundige krijgt ze een morningafterpil, maar deze neemt ze niet in. Negen maanden later wordt Boris geboren.

In het huis naast Marie zit een bakker. De veertig jarige bakkersvrouw heeft geen man, en hier ook absoluut geen behoefte aan. Op haar veertigste verjaardag gaat ze naar de stad om een jurk te kopen. Als ze deze gekocht heeft besluit ze om naar een café te gaan. Hier raakt ze aan de praat met de barman die haar mee naar huis neemt. Door deze one night stand raakt ze zwanger en negen maanden later bevalt ze, één jaar nadat Boris is geboren, van Lies. De eerste dagen van haar leven brengt Lies in het ziekenhuis door. Ze heeft de ernstige ongeneselijke huidaandoening Epidermolysis bullosa.

Sinds de verkrachting in het café komt Marie niet meer buiten en is ze zeer bang voor vreemdelingen. Toch komt op een dag de loodgieter Sjef langs omdat er een verstopping is. Marie en Sjef worden verliefd op elkaar en Sjef trekt bij Marie in. De ouders van Marie verhuizen naar het oude appartement van Sjef. Sjef behandelt Boris als zijn eigen zoon. Op de kleuterschool ontmoet Boris twee goede vrienden: Jeroen en Maurice. Ze zijn onafscheidelijk en besteden veel tijd aan het maken van een boomhut in het bos.

De levens van Lies en Boris ontwikkelen zich. Boris gaat na de basisschool door naar de dorpshavo en blijft goed bevriend met Jeroen en Maurice. Lies blijft binnen, behalve een enkele keer dat ze door Wilma, de hulp in de bakkerij, mee genomen wordt naar het, dan nog, in gebruik zijnde station van het dorp en een keer kort bij oud en nieuw. Via lezen en dromen over het stationnetje en een borst waar ze op kan liggen probeert ze in haar gedachten te ontsnappen uit haar isolement, want ze gaat zelfs niet naar school, er komt een leraar haar thuis les geven. De enige connectie met de buitenwereld die ze heeft is het geroddel van klanten in de bakkerij.

Het leven van Boris veranderd echter drastisch op zijn vijftiende verjaardag. Zijn moeder en Sjef vertellen dat Sjef niet zijn echte vader is. Uit woede blijft Boris enkele dagen in bed liggen. Op de laatste schooldag voor de zomervakantie stuurt Marie Boris naar school. Als de school is afgelopen krijgt hij een woedeaanval en valt zijn vrienden aan met een fotolijst. Maurice beland hierdoor in het ziekenhuis en Boris wordt gearresteerd.

Nadat Boris wordt vrijgelaten blijft hij boos op zijn moeder en Sjef en zoekt continue ruzie. Als hij bij een van deze ruzies wil weglopen ontmoet hij Lies die in haar tuin zit. Lies nodigt hem uit om haar huis binnen te komen. Vanaf die dag gaan ze veel met elkaar om. Boris neemt Lies mee naar het station dat inmiddels buiten gebruik is geraakt. Hier besteden ze de zomer al pratend. Ook gaan ze een keer naar de boomhut die Boris met Jeroen en Maurice heeft gemaakt. Als Lies dat ziet voelt ze jaloezie omdat Boris zoveel heeft gehad wat zij niet had. Boris klimt in de boomhut en maakt iets kapot om zijn vrienden te treiteren.

Thuis gaat het met zowel Boris als Lies niet goed. De moeder van Lies is er helemaal niet blij mee dat haar dochter zoveel naar buiten gaat, en beweegt vanwege haar huidziekte. Ze krijgt steeds meer wonden op haar huid en de pijn neemt toe. Bij Boris thuis gaan de ruzies door en Boris wil een plan wat hij al lang heeft ten uitvoer brengen. Mevrouw van de Venne is de Nederlands lerares van Boris. Boris heeft een zeer slechte band met haar. Van de Venne heeft een tuinhek dat ze elk jaar opnieuw schildert, iets wat ze zeer graag doet. Midden in de nacht steelt Boris een bijl en vernielt het tuinhek.

Als reactie op het kapotmaken van de boomhut wordt er een pakketje met poep bij Boris thuisgestuurd met als afzender: “van je beste vrienden.” Hierop blaast Boris de boomhut met gestolen benzine op. Hoewel bij de vernieling van het tuinhek Boris niet direct als dader wordt aangewezen gebeurd het hierbij wel. Boris veranderd in een van de meest gehate personen van het dorp, overal waar hij komt wordt hij uitgescholden. Behalve door Lies, Boris en Lies vertrouwen elkaar steeds meer, zelfs zoveel dat Boris mag helpen met het verzorgen van de wonden. Hoewel haar huid steeds pijnlijker wordt, blijft Lies met Boris naar buiten gaan. Totdat de oude vrienden van Boris, die uit zijn op wraak, ze aanvallen. Boris slaat zich er wel doorheen, maar Lies wordt hevig toegetakeld, en moet worden opgenomen in het ziekenhuis.

Als ze weer terug is uit het ziekenhuis zijn Lies haar gevoelens voor Boris afgekoeld. Ze belt hem op om te zeggen dat ze hem niet meer wilt zien. Boris is er kapot van en als eerst probeert hij nog contact te zoeken, maar als dit steevast wordt afgewezen richt hij zich op een nieuw plan. Na twee dagen plannen is hij er klaar voor. Midden in de nacht gaat naar het spoor toe en met wat simpel gereedschap verbuigt hij het spoor. Zijn plan is om de eerste trein te laten ontsporen zodat het oude stationnetje vernield wordt. Als zijn berekeningen kloppen zal het gebouw kapot gaan, maar wanneer de trein heel zacht gaat zullen er geen gewonden vallen.

Boris is alleen een ding vergeten: goederentreinen die ’s nachts rijden. Een goederentrein ontspoort en boort zich in de muur van een klooster. Een pater en een non komen hierdoor van schrik om het leven. Sjef wordt waker van het kabaal en weet dat Boris weer iets vernield heeft. Wanneer Boris weer thuis is raken Boris en Sjef in een gevecht, wat Boris wint. Hierop sleept Boris zijn moeder naar buiten. Dat terwijl ze sinds haar verkrachting niet buiten is geweest. Boris scheurt haar uit haar pyjama terwijl hij naar omstanders schreeuwt dat ze nu eindelijk hebben wat ze willen en dat ze nu te laf zijn om iets te doen, maar morgen wel over alles lopen te roddelen. Er arriveren twee politieauto’s en Boris wordt gearresteerd. Bij zijn arrestatie kijkt hij naar de bakker en ziet Lies staan. Lies zwaait en lacht. Ze blijven elkaar net zo lang aankijken totdat Boris weggevoerd wordt.

De volgende dag gaan Marie en Sjef weg. Marie wordt opgenomen in een verzorgingstehuis en Sjef betrekt een appartement ernaast. Marie reageert sindsdien nergens meer op en na een tijdje geeft Sjef de hoop op een blik van herkenning in haar ogen te zien en vind hij een nieuwe vrouw.

Net nadat Lies achttien jaar is geworden, overlijdt haar moeder. Vanaf die dag heeft zij de verantwoordelijkheid over de bakkerij. Ook moet ze een thuishulp nemen om voor haar te zorgen. Op de dag na haar moeders dood, wordt Lies benadert door twee mannen die de bakkerij willen kopen. Ze willen de bakkerij en het huis ernaast slopen en er een supermarkt bouwen. Lies weigert haar huis te verkopen en jaagt ze weg. Hoewel Lies haar best doet lukt het haar niet goed om de bakkerij echt draaiende te houden en op een dag stelt Wilma voor om niet langer zelf brood te baken, maar het te bestellen bij een fabriek. Hoewel Lies weet dat haar moeder het verschrikkelijk zou vinden stemt ze in omdat ze geen andere uitweg is.

Voor vijftien jaar wordt Boris op verschillende plekken vastgehouden en hebben Lies en Boris geen contact met elkaar. Als Boris wordt vrijgelaten, is het eerste wat hij doet naar Lies’ huis gaan. Als Lies opendoet ziet Boris dat ze in een rolstoel zit. Als ze die dag een wandeling door het dorp maken wordt er vol verbazing gereageerd op het wederkeren van Boris. Ook het personeel van de bakker neemt het Lies niet in dank af. Wilma stelt Lies voor een keuze, zij eruit, of Boris eruit. Het wordt Wilma. Hierdoor moeten de andere werknemers extra hard werken, wat ze niet accepteren en ze nemen gezamenlijk ontslag. Ook de thuishulp komt niet meer opdagen.

De bakkerij moet dicht en alle ruiten worden ingegooid door de dorpsbewoners. Boris timmert alle ramen dicht. Hij neemt de zorg van Lies volledig over en dagenlang blijven ze in het donkere huis en liggen ze eindeloos pratend en vrijend in bed, iets wat Lies wonder boven wonder wel kan. Lies wordt zwanger en bevalt van een zoon die ze Jonas noemen. Ze verhuizen samen en zorgen voor Jonas. De toestand van Lies gaat echter achteruit. Boris krijgt te horen dat ze niet lang meer zal leven en dat ze hopen dat het haar nog lukt om een brief te schrijven aan Jonas.  Op Jonas tweede verjaardag bezoeken Jonas en Boris Lies in het ziekenhuis. Als Lies en Jonas in slaap vallen op het bed, fluistert Boris ze allebei een vaarwel en loopt het ziekenhuis uit.

Het verhaal eindig met Boris die naar de kroeg gaat, waar hij is verwekt en waar de vader van Lies barman is. Hij raakt aan de praat met de barman, ook al beseffen ze beiden niet wat voor een band ze hebben. De barman ergert zich aan Boris die zichzelf dronken voert. Als Boris een meisje ziet in de bar voelt hij de drang om op te wachten en te verkrachten. Thuisgekomen valt Boris treurend op de bank in slaap.

Personages

Boris Bijsterbosch

Boris is de zoon van Marie Bijsterbosch en een onbekende man die Marie heeft verkracht. Sjef is de stiefvader van Boris. Boris is een zeer onhandige lompe jongen die veel kapot maakt. Toch krijgt hij altijd de sympathie van mensen. Dit veranderd als hij te weten komt dat Sjef zijn vader niet is. Hij wordt agressief en vandalistisch. Hij slaat door en veranderd van de ietwat onhandige jongen in de meest gehate persoon van het dorp. Toch heeft hij een zachte kant, die uit hij bij Lies. De gebeurtenis op zijn vijftiende verjaardag heeft hem gebroken en de woede verdwijnt nooit helemaal uit hem.

Lies Fockedeyn

Lies is de dochter van een bakkersvrouw en van een barman. Ze weet niet wie haar vader omdat ze verwekt is uit een one night stand. Ze is een jaar na Boris geboren. Lies heeft een ongeneselijke huidziekte genaamd Epidermolysis bullosa. Deze aandoening zorgt ervoor dat brandwondachtige verwondingen ontstaan bij de minste aanraking. Hierdoor heeft ze een geïsoleerd leven binnen in de bakkerij van haar moeder. Ze gaat niet naar school, maar krijgt thuis les. Hierdoor is de enige connectie die ze met de buitenwereld heeft, het geroddel van de klanten in de bakkerij. Haar dagbesteding bestaat vooral uit lezen en dromen. Haar periode met Boris is haar gelukkigste. Haar ziekte zorgt ervoor dat ze jong sterft.

De bakkersvrouw

De bakkersvrouw heet eigenlijk Fockedeyn maar wordt consequent de bakkersvrouw genoemd. De bakkersvrouw is een alleenstaande moeder die een ambachtelijke bakkerij runt. Ze is zelfstandig en wil geen man. Ze houdt zielsveel van Lies maar vindt het erg frustrerend dat ze haar dochter niet kan knuffelen vanwege de huidziekte.

Marie Bijsterbosch

Marie is de moeder van Boris. Ze wordt op haar zestiende verkracht in een kroeg in het dorp. Marie is na de verkrachting extreem bang voor andere mensen. Ze komt het huis niet meer uit en wil ook niet dat er andere mensen het huis binnen komen. Uiteindelijk kan Sjef toch dichtbij haar komen maar ze blijft bang. Wanneer Boris haar buiten vernederd door al haar kleren uit te trekken heeft dit zoveel effect op haar dat ze nergens meer op reageert en in een verzorgingstehuis terecht komt.

Sjef

Sjef is een loodgieter. Bij een klus leert hij Marie kennen. Ze worden verliefd op elkaar en hij trekt bij Marie in. Hij behandelt haar zoon, Boris, als zijn eigen zoon. Als hij aan Boris vertelt dat hij niet zijn echte vader is zorgt dit voor een breuk tussen hun. Nadat Boris hem aanvalt en Marie de straat op sleept ziet hij Boris nooit meer. Hij verhuist naar een appartement naast het verzorgingstehuis waar Marie zit. Als blijkt dat de toestand van Marie zo slecht is dat ze hem niet meer herkent verlaat hij haar voor een ander.

De barman

De barman vindt Marie na haar verkrachting. Hij is ook degene waar Fockedeyn een one night stand heeft, waar Lies uit voortkomt. De barman houdt van zijn werk, wat hij al zijn hele leven doet. Het boek eindigt op tweede verjaardag van Jonas. Hij is de kleinzoon van de barman, ook al heeft de barman geen besef van zijn bestaan. De vader van Jonas, Boris komt naar de kroeg, en ze raken in gesprek. Beiden hebben ze geen weet van hun band. De barman ergert zich aan Boris, maar heeft ook medelijden met hem.

Quotes

"Op de vraag hoe de bakkersvrouw aan dat gekke kind gekomen was vond men in het dorp het antwoord niet, ook niet na lang beraad bij de drogisterij." Bladzijde 32

"God was een schrijver zonder plot. Het boek was altijd beter." Bladzijde 89

"Toen ging de bel. Lies keek op. Wanderlaars die nodig moesten. Ze zetten haar mok op het aanrecht, liet zich in de rolstoel zakken en rolde de gang door naar de winkel. Een man stond met zijn rug naar de deur toe te wachten. Hij had zijn handen in zijn zakken. Toen ze de sleutel in het slot stak, draaide de man zich om. Het was Boris." Bladzijde 217

"“Mijn zoon heeft juist zijn eerste woordje gezegd”, zei Marie tussen haar tanden door. “Ach, hoe leuk”, zei Sjef, “je zoon.” “Ja, kut ja.” Sjef stond op . “Hé watte? Maar dat is juist toch fijn? “Nee kut!” “Wat? Kut?” “Khud” spuugde Boris lachend. “Kut was zijn eerste woordje! Kut!”, brulde Marie. KUUT!” " Bladzijde 69

"Iedereen was uitgelaten en door de grote ramen in de deuren van de school zag Boris het gat tussen de andere moeders, daar bij de struik naast de poort. En ineens wist hij zeker dat Maurice en Jeroen dat ook zagen. Hun moeders naast elkaar en dat zijn moeder ontbrak. Iedereen zag dat. Hij was een hoerenjong en zijn moeder was een vies wijf. Vies, gulzig en bovendien uit eenzaamheid getrouwd met de loodgieter." Bladzijde 113

Thematiek

Liefdesrelatie: jeugdliefde

Als Boris en Lies jong zijn, beleven ze samen een zomer om nooit te vergeten. Boris heeft veel moeite met het nieuws over zijn ontstaan te verwerken en bij Lies vindt hij de liefde waar hij naar op zoek is. Zodra Boris na vijftien jaar wordt vrijgelaten uit de gevangenis gaat hij gelijk naar Lies en blijft bij haar wonen. Enkele jaren leven ze extreem gelukkig samen, tot Lies sterft. Deze liefdesrelatie is een doel waar ze allebei naar toe leven. Ze zijn elkaar nooit vergeten na die ene zomer.

Motieven

Wraak

Wraak is een thema in het boek. Boris is gewelddadig, hij wil zich wreken om verschillende redenen. De belangrijkste is dat Sjef zijn vader niet is, en dat zijn moeder heeft gelogen. Maar ook de slechte band mijn zijn Nederlandse lerares en de afwijzing van Lies leiden tot wraakgevoelens. Vanwege zijn daden wordt hij opgepakt en vijftien jaar vastgehouden. Na deze vijftien jaar lijkt het alsof de drang om dit te doen is weg is, maar als Lies op sterven ligt lijkt het weer terug te komen. De dorpsbewoners, met voorop Jeroen en Maurice, willen zich ook wreken op Boris. Ze gooien bakstenen door ruiten en vernielen andere spullen en Jeroen en Maurice slaan Boris en Lies in elkaar.

Roddelen

In het dorp wordt extreem veel geroddeld. Voor Lies is dit een connectie met de buitenwereld. Voor Boris is het een bron van grote ergernis. Boris sleept zijn moeder naar buiten omdat er zoveel geroddeld wordt over dat ze niet naar buiten wilt. Sowieso is de geboorte van zowel Boris en Lies een reden van veel geroddel, dit omdat allebei hun moeders niet samen zijn met de vader.

Ernstige ziekte

Lies heeft een ernstige huidaandoening. Hierdoor is haar doen en laten bepaald. Haar hele leven moet ze vechten tegen haar beperkingen, maar de enige keren dat het haar echt lukt om haar ziekte te vergeten is als ze met Boris is. De huidziekte wordt Lies uiteindelijk fataal. Ze heeft zoveel zorg nodig dat het lijkt alsof haar huidaandoening iets wordt wat buiten haar staat.

Escapisme

Vanwege het geïsoleerde leven dat Lies leest ze alles wat ze voor handen heeft. Ook droomt ze veel over het oude station in het dorp waarnaar ze een keer is meegenomen door Wilma. In haar dromen ziet ze treinen die haar naar verre oorden kunnen brengen. Ook droomt ze over hoe ze op de borst van iemand ligt en luistert naar het kloppen van zijn hart en deint op zijn ademhaling.

Geluk / verlangen naar geluk

Lies en Boris zijn alleen gelukkig als ze met elkaar zijn. Alleen dan kunnen ze leven zonder vrienden, geen vader, een liegende moeder en met de pijn die de groeiende blaren veroorzaken. “Die twee dagen in bed kwamen haar vast duur te staan. Maar nog nooit had ze haar pijn en jeuk zo goed kunnen dragen.” In de periodes dat Lies en Boris samen zijn, zijn ze intens gelukkig.

Moeder-zoonrelatie

De moeder/zoon relatie slaat op Boris en Marie. Als Marie vertelt dat Sjef niet de echte vader van Boris is, wordt de relatie tussen Boris en Marie ernstig verstoord. Boris doet zijn moeder erge pijn met woorden en breekt haar hiermee. Ook wakkert de verstoorde relatie wraakgevoelens aan bij Boris.

Motto

Nadat de proloog is geweest begint de schrijfster de drie delen met twee motto’. Het eerste is van de Franse schrijver-filosoof Albert Camus:
“Het absurde ontstaat uit de confrontatie van de mens die vraagt, en de wereld die op een onredelijke wijze zwijgt. (De mythe van Sisyphus)

Het tweede motto is een  gedeelte van een liedje  van Spinvis (“Wespen op de appeltaart’)
“Ze zeggen vaak hetzelfde en geregeld dat het goed is voor het gras.
Ik weet nog steeds niet wie de jarige nou was.
Of hoe het verder moet met mij.
Het liedje  gaat over iemand die in een inrichting zit. Het is te beluisteren via de volgende link:
http://www.youtube.com/watch?v=W9uloNE2Qqw

Opdracht

Voor mijn broers

Trivia

De schrijfster werd met dit boek genomineerd voor de debutantenprijs 2013. De winnaar werd echter Shira Keller met M.

Titelverklaring

De titel de verjaardagen slaat op het feit dat er veel belangrijke gebeurtenissen op verjaardagen plaats vinden. Zowel Lies als Boris worden verwekt op de verjaardag van hun moeder, op de vijftiende verjaardag van Boris staat zijn leven op zijn kop als hij te horen krijgt dat Sjef niet zijn vader is en op Lies haar verjaardag staat Boris na vijftien jaar voor de deur. Zowel Boris als Lies houden niet van verjaardagen.

Marie de moeder van Boris klimt op haar 16^e verjaardag uit het raam en vertrekt naar de stad om zich in een bar vol te laten lopen met bier en daarna verkracht te worden door een vertegenwoordiger. Ze wordt zwanger van hem. Haar zoon heet Boris.

Op de dag dat een werkneemster uit de bakkerij van Lies’ moeder Wilma haar verjaardag viert, laat Boris een goederentrein ontsporen die daarna twee doden in het klooster  oplevert en Boris een gevangenisstraf van 15 jaar.  Op de dag dat hij terugkeert uit zijn gevangenis en bij haar voor de deur staat, is Lies jarig. In de epiloog is er sprake van een verjaardag van Jonas, de zoon van Lies en Boris, die twee jaar wordt. Zo is er in elk deel van dit verhaal en in de pro-en epiloog een verjaardag die van belang is.

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit drie delen. Er is een proloog en een epiloog. Het eerste deel gaat over hoe het leven is van Boris en Lies voordat ze elkaar ontmoeten. Het tweede deel gaat over hoe ze samenzijn en hoe dat mis gaat. Het derde deel gaat over de tijd dat ze niet bij elkaar zijn en hoe ze weer tot elkaar komen.

Het verhaal heeft een auctoriaal vertelperspectief. Dit merk je omdat de personen die gevolgd worden bij hun voornaam genoemd worden en niet met ‘ik’. De auctoriale verteller vertelt niet alle gedachtegangen van ieder personage, alleen van de belangrijkste in het verhaal. Zoals bij Boris, Lies, Marie, de bakkersvrouw en de barman.

Enkele voorbeelden van typisch auctoriaal vertellen:
-(blz. 27) Dorpsvrouwen zul je nooit kunnen betrappen op een fatsoenlijk gevoel voor humor, want humor is nodig als het tegenzit en in een dorp zit het nooit tegen ,ook als het tegenzit.
-(blz. 29) maar altijd blijken we toch alleen. Is onze moeder ineens dood en blijft de scherf een scherf, in z’n eentje naast de grote vaas die nu lekt. Had het allemaal, al die moeite, helemaal geen zin.
-(blz. 44) De slechterik van dit verhaal stond ondertussen al een tijdje vriendelijk te lachen aan de bar….
-(blz. 276) Een stukje verderop bracht een vrijwilliger van de parochie van het dorp fluitend in de lentezon een nieuw likje verf aan op de kloostermuur, die alweer bijna twintig jaar geleden opnieuw opgebouwd had moeten worden nadat de goederentrein erdoorheen was gedenderd en de kapelaan en een non het leven hadden gelaten.”

Decor

Er worden nauwelijks data genoemd  in de roman. Wel wordt gesteld dat de dag dat Marie naar de kroeg gaat in 1980 is.(blz. 50) Ze wordt daar zwanger gemaakt en dat betekent dat Boris in 1981 wordt geboren. Als hij vijftien jaar wordt, hoort hij dat Sjef niet zijn echte vader is. Dat moet dus in 1996 zijn. Hij onderneemt dan een aantal wraakacties , o.a. met de goederentrein die hij laat ontsporen. Daarna verdwijnt hij vijftien jaar uit het zicht  van Lies en de andere dorpsbewoners. Dat betekent dat hij 2011 weer terugkeert naar Lies. Hij maakt haar zwanger van Jonas en die kan dus weer niet eerder dan in 2012 geboren zijn. In de epiloog wordt Jonas twee jaar en dat zou inhouden dat er daar sprake moet zijn van 2014.

Er zijn dus zeker drie periodes qua tijd te onderscheiden:
-De periode van Maries verkrachting, de zwangerschap tot aan Boris 15^e verjaardag (van 1980 tot 1996) Vooral proloog en deel I
-Deel II het “rampjaar 1996”waarin Boris verschillende wraakacties onderneemt.
-Deel III de periode van de ramp tot een de terugkeer van Boris naar het dorp (1996-12011)
De verteller hanteert niet aldoor  een chronologische volgorde door een aantal keer korte hoofdstukjes over het verleden in te lassen. Hij vertelt zowel in de o.t.t als in de o.v.t.

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in een Brabants dorp zoals er zoveel te vinden zijn. Het dorp heeft een paar algemene gebouwen zoals een kerk, groenteboer, drogisterij en een bakker. Het dorp ligt op een half uur fietsen van de stad. Zowel het dorp als de stad hebben geen naam in het verhaal.

Het verhaal speelt zich vooral af in de ouderlijke huizen van Lies en Boris. Het ouderlijk huis van Lies zit vast aan de bakkerij van haar moeder. Over het huis van Boris wordt niet veel bijzonders gezegd.

Het oude stationnetje in het dorp speelt een belangrijke rol. Eerst omdat Lies er veel over droomt en later omdat Lies en Boris er samen heel veel naar toe gaan. In het verhaal probeert Boris ook als symbolische actie het stationnetje te slopen.
In dat dorp speelt vrijwel de gehele handeling zich af. Zo’n dorp vergroot het isolement van de hoofdfiguren. Lies komt bovendien nauwelijks buiten en Boris wordt door zijn wandaden een tijd opgesloten.

Ook zijn er delen van het verhaal die zich in de stad afspelen. De bar speelt een vrij belangrijke rol. Het verhaal begint en eindigt hier. Marie wordt verkracht in deze bar en de bakkersvrouw legt het aan met de barman. Verder verhuizen Boris en Lies naar de stad als ze worden weggepest door de dorpsgenoten.

Stijl

De stijl van Hendrix in de verjaardagen is soepel te noemen. Ze maakt veel gebruik van omschrijvingen over gedachtes en situaties, maar deze worden niet te lang aangehouden waardoor het erg fijn te lezen is. De dialogen gaan vlug; de sprekers gebruiken geen lange zinnen, maar wisselen elkaar snel af. Soms is er een lang dialoog waar twee personen continu maar een paar woorden tegen elkaar zeggen. Vaak wordt er in het dialoog niet geschreven wie nu wat zegt, maar toch is dit vaak wel duidelijk. Over het algemeen is het een toegankelijk boek dat snel gelezen kan worden.

Ik moest wat de  ironie betreft af en toe denken aan de succesvolle roman van Tommy Wieringa “Joe Speedboot”, die daarin een zelfde soort ironie  hanteert.

Een tweetal voorbeelden van de ironische stijl :
(blz. 34) “Ze wisten zelf ook wel dat ze niet het lekkere blonde wijf uit de nieuwbouw op de bult waren, dus dat ze hun mannen moesten zien te houden, Aan een teugel van drie maaltijden per dag, twee daden in de week en een keer pijpen met de kermis en met carnaval. En niet te veel zeuren. Vooral dat niet. Het was moeilijk , maar ze probeerden het.”
(blz. 79) Verstappen was zo’n man die zijn lot wel droeg, maar wie was aan te zien dat hij het gevoel had dat iemand of God, hem iets ontnomen had. Dat hij op het verkeerde paard had gewed, dat hij uit alle dames waaruit hij had kunnen kiezen toen hij nog knap, jong en vol belofte was, nu net die had gekozen die na veertig jaar huwelijk ziek zou worden. Hij wilde godverdomme met de caravan naar Oostenrijk, lekker toeren, wandelen en wijntjes drinken onder de luifel, terwijl er koeien in de verte loeiden…

Slotzin

Langzaam sukkelde Boris in slaap. Dit was het wel. Alles was stuk. Ze hadden allemaal gelijk. En hij had dat altijd al geweten.

Beoordeling

Ik vond het een geweldig boek om te lezen. Het wist me erg te boeien en het las makkelijk weg. Ik vind de relatie tussen de twee buitenbeentjes Boris en Lies erg interessant. De liefde voor elkaar en de afkeer voor de rest van de wereld. Er werd goed omschreven hoe deze relatie zich ontwikkelde.  De manier waarop Hendrix situaties omschrijft vind ik leuk, ze komen spontaan over. Ze schrijft ze losjes en het voelt absoluut niet geforceerd. 

Het verhaal zelf  leest als een trein (ook al door de fijne bladspiegel en de fraaie druk van uitgeverij De Geus) en ondanks de tragische inhoud is de toon van het verhaal nergens zwaar of lastig. Hendrix vertelt met een zekere ironie, die mij sterk deed denken aan de toon van Tommy Wieringa’s  Joe Speedboot, waarin een zelfde soort dorpsgemeenschap beschreven wordt. Aangezien “coming of age” ook een motief in deze roman is, lijkt het boek me erg geschikt voor de literatuurlijst van havo en vwo. Het kan uitstekend gecombineerd worden met het hierboven genoemde  Joe Speedboot, waarin het uiteindelijk ook gaat over buitenbeentjes in een dorp.

Een vermakelijke roman derhalve, die werd genomineerd voor de debutantenprijs 2013 en verder onvoldoende belicht is geweest.
Al met al vind ik het een interessant verhaal dat goed is uitgewerkt. Ik kan het iedereen aanbevelen.

Recensies

"Hendrix hoeft Boris en Lies niet te doorgronden om je toch thuis te laten voelen in haar boek, dat kil en knus tegelijk is. De verjaardagen gedijt bij een ritme van herkenbare beschrijvingen, afgewisseld met vreemde elementen." http://www.volkskrant.nl/...dagen.html

"Het opvallende is nu dat De verjaardagen helemaal niet het horrorachtige of hoogdramatische boek is dat bovenstaande samenvatting doet vermoeden. Het is kwiek en zelfs vaak ronduit leutig geschreven, en bevat nu niet direct de toon die je bij een boek met zulke zware thematiek zou verwachten." http://www.nrclux.nl/de-v...ct/995777/

"Hendrix durft zichzelf neer te zetten. De echo’s in de roman geven er een eigenheid aan, bijvoorbeeld vanuit het hoofd van de gefrustreerde vertegenwoordiger die naast Marie in het café staat in te nemen: ‘Lekker lachen. Daar houden ze van, die ouwe lullen aan de bar. Lekker lachen.’ Ook komt ze met psychologische uitspraken zoals over de illusie dat keuzes invloed op je levensgeluk hebben, de alledaagsheid die elk leven op den duur normaal maakt of over Lies die door haar ziekte een normaal lichamelijk contact met haar moeder moest ontberen." http://reinswart.blogspot...nneke.html

"De benepenheid en vooral het roddelgedrag van de dorpsbewoners, ergens deed het dorp me trouwens wat denken aan Lomark uit Tommy Wieringa’s klassieker Joe Speedboot, grijpt je daarnaast zo af en toe bij de keel. Voeg daar nog de originele beeldspraak, ‘Lies lag als een ontveld twijgje onder lakens en dekens van een ziekenhuisbed’, aan toe en je kunt op bijna iedere pagina wel een zin onderstrepen die de moeite van het nog eens overlezen en overpeinzen is." http://www.tzum.info/2013...jaardagen/

"Sterk zijn ook veel dialogen, die soms erg grappig zijn door de stugheid van de personages. Afgezien van enkele schoonheidsfoutjes – metaforen die vaker terugkomen bijvoorbeeld – is haar stijl fris en naturel. Hendrix schreef eerder al diverse theaterteksten en hoorspelen. Met De verjaardagen voegt ze met succes ook de roman toe aan haar repertoire." http://magazine.passionat...jaardagen/