Feitelijke gegevens

• 2011
• 247 pagina's
• Uitgeverij: Anthos

Flaptekst

Eerste zin

Hij is goed gelukt.

Samenvatting

Als Tes’ moeder Medi bij het eten van verjaardagstaart door een bij in haar keel gestoken wordt en sterft, moet Tes bij haar vader gaan wonen in een klein, zeer gelovig vissersdorpje. Ze kan niet goed met haar vader (de directeur van een grote visfabriek) overweg en wordt gepest op school, maar is erg geïnteresseerd in de populaire leerlingen. Haar buurjongen Maarten, wier vader natuurwetenschapper is en op zoek naar een zeldzame paddenstoelsoort, is de enige die aardig voor haar is. In het bos ontdekt ze een ruimte (een ijskelder, zo ontdekt ze later) waar deze populaire groep – Geert-Jan, zijn vriendin Ditteke en een stel vrienden – een ritueel uitvoert. Tes raakt de ketting kwijt die haar moeder haar gaf voor ze stierf en wordt bang wanneer het lijkt alsof ze gestalkt wordt.
Tes wordt meermalen benaderd door Geert-Jan, die haar zijn hulp aanbiedt omdat er iemand op haar wacht, mits ze lid wordt van De kring. Ze verliest het contact met haar thuisvriendinnen en probeert dichterbij de populaire groep te komen. Ze merkt dat Geert-Jans invloed op de anderen erg groot is en dat haar vader hem niet mag. Het valt haar op dat er vis wordt gestolen uit de fabriek en Maarten vertelt haar dat de populaire leerlingen – Ditteke, Anja, Jade en nog een aantal anderen – onder leiding van Geert-Jan een occulte viscultus belijden. Ze gaan samen naar de ijskelder en zien iets wat erop lijkt dat Ditteke met haar overleden oma praat. Dat zet Tes aan het denken over het gemis van haar eigen moeder.

Maarten ontdekt dat de oma van Geert-Jan ook op zoek is naar de zeldzame paddenstoelsoort van zijn vader. Ze gaan op zoek naar de ingang van de ijskelder en vinden deze ook, maar op de terugweg wordt Maarten in elkaar geslagen door Geert-Jan. Hij raakt ernstig gewond aan zijn oog doordat Geert-Jan (zo blijkt later) gewapend was.
Kort daarna zoekt ze Geert-Jan thuis op, ziet hoe hij een kruidenbrouwseltje maakt en vertelt hem dat ze een Afgezant van De kring wil worden. Hij draagt haar op om een bijzonder mes uit de visfabriek te stelen. Ze gehoorzaamt, zonder te weten wat voor mes het precies is. Nadat ze het mes de volgende dag op school aan Geert-Jan heeft gegeven, wordt ze heftig door hem gezoend. Daarna wordt ze door de Kringleden voorbereid op haar inwijding.

Maarten vraagt haar met hem samen te werken om Geert-Jan te ontmaskeren als charlatan, maar ze weigert en lijkt daarmee hun vriendschap te beëindigen. In de ijskelder moet Tes een bedwelmende drank drinken en een levende vis eten. Haar schouder wordt gebrandmerkt met het kringteken.
Tes gaat zich slechter voelen in plaats van beter en haar cijfers gaan achteruit, maar ze sluit wel vriendschap met Jade, die echter bang is voor haar vader de dominee – van wie ze een kelk heeft gestolen voor De kring en die nu denkt dat ze bezeten is van een kwade geest. Maarten vertelt Tes dat de zeldzame paddenstoelsoort in de bedwelmende drank van De kring zit en hallucinaties veroorzaakt. Hij vraagt Tes om eruit te stappen, maar ze weigert en daarna negeert hij haar.

Op het verjaardagsfeest van Ditteke wordt er glaasje gedraaid en daar komt uit dat de geest van Tes’ moeder haar op 27 november wil ontmoeten. Wanneer Tes voor haar vader kookt, laat hij onverwachts zijn liefde voor haar moeder blijken en bij de eerstvolgende kerkdienst stort de dominee (de vader van Jade) in omdat zijn dochter aan het doordraaien is. Kort daarna gaat Jade naar een andere school.

Op de dag dat Tes naar de ijskelder moet om haar moeder te zien, verschijnt tante Angela om haar mee te nemen voor de plaatsing van de grafsteen. Tes wil niet mee en tante Angela wil dat ze naar een psycholoog gaat omdat ze veranderd is. Tes’ vader is daarop tegen, maar wanneer ze die avond ruziemaken verandert hij van gedachten. Hij gaat weg vanwege een crisis in de fabriek en Tes gaat naar de ijskelder. Daar vlakbij ziet ze Maarten, die er ook heen gaat en ze denkt dat hij ook een Afgezant wil worden. Even later wordt hij echter naakt en gedrogeerd binnengebracht en beginnen de Afgezanten in hem te snijden. Tes moet als laatste een mes in zijn hart steken, maar ze beseft dat haar moeder dit nooit gewild zou hebben en dat ze het zelf ook niet wil.
Ze weigert, probeert Maarten te bevrijden en wordt aangevallen door Geert-Jan. Onverwachts loopt de ijskelder onder met water en Tes wordt gered door haar vader. Maarten vindt ook de weg naar buiten en wordt naar het ziekenhuis gebracht, waar ze zijn been amputeren. Verder is niemand gewond, alleen Geert-Jan is verdwenen. Tes vindt haar normale ik weer terug en kan zichzelf eindelijk vergeven voor wat er met haar moeder is gebeurd. Rond Kerstmis vindt ze geheel onverwachts de ketting van haar moeder weer terug.

Personages

Tes

Tes is 14 en altijd een vrolijke, onafhankelijke tiener met een passie voor turnen en een normaal karakter, totdat haar moeder overlijdt wanneer een bij in haar keel steekt op het moment dat ze een door Tes gebakken taart eet. Vanaf dat moment wordt Tes geplaagd door schuldgevoel over het bakken van die taart. Ze verhuist naar een zeer conservatief vissersdorpje om bij haar godvrezende vader te gaan wonen en kan slecht met hem overweg. Tes voelt zich verloren en onzeker: het contact met thuis verwatert en ze wordt gepest met haar Limburgse afkomst. Wanneer ze echter ontdekt dat er een occulte groep bestaat op haar nieuwe school, wil ze niet alleen wanhopig graag in de gunst komen bij de leden daarvan maar ook zelf lid worden, om haar moeder nog één keer te kunnen zien. Ze laat zich enorm meeslepen, gedraagt zich koppig, arrogant en naïef, slaat alle hulp af en ziet pas de ernst van de situatie in wanneer het al bijna te laat is.

Maarten

Maarten is Tes’ nieuwe buurjongen en aanvankelijk de enige die aardig tegen haar is wanneer ze net verhuist. Hij is een nerd en Tes is er al snel van overtuigd dat hij verliefd op haar is, maar Maarten is de enige die lijkt te zien wat er met haar gebeurt en probeert het tegen te houden. Zijn vader is natuurwetenschapper en heeft veel verstand van buitensporige natuurontwikkelingen, waardoor Maarten ook snel doorheeft wat Geert-Jan doet. Hij is loyaal en bereid voor Tes door het vuur te gaan, maar ook onzeker en bang voor de gevolgen van zijn daden.

Geert-Jan

Geert-Jan is de populaire jongen van school en de leider van De kring. Om onbekende redenen heeft hij erg veel macht over zijn aanhangers en hij beïnvloedt ook Tes zonder dat ze dat werkelijk beseft. Hij laat Tes denken dat ze verkering met hem heeft en doet bij Ditteke hetzelfde. Hij is er heilig van overtuigd dat zijn kring goed werk verricht en schrikt er niet voor terug om de leden te verwonden, vergiftigen en datzelfde te laten doen bij anderen.

Gijs

Gijs is Tes’ vader en als directeur van de visfabriek een belangrijk figuur in het dorpje. Hij en Tes’ moeder gingen uit elkaar omdat ze te verschillend waren en ook hij en Tes kunnen in het begin niet goed met elkaar opschieten. Gijs heeft moeite met Tes’ vegetarische eetpatroon en zij is absoluut niet gelovig. Gijs doet zijn best om betrokken te zijn bij Tes’ leven en naarmate de tijd verstrijkt, gaat dat beter en kunnen ze beter met elkaar praten. Hij vermoedt regelmatig dat er iets met haar aan de hand is, maar weet niet hoe hij haar daarop moet aanspreken.

Ditteke

Ditteke is het populairste meisje van school en min of meer het vriendinnetje van Geert-Jan omdat ze na hem de belangrijkste persoon in De kring is, maar hij besteedt weinig positieve aandacht aan haar. Ze is gemeen voor Tes, maar onder dat pantser is ze juist heel kwetsbaar, onzeker en kan ze enorm hysterisch zijn wanneer ze niet weet wat ze moet doen.

Jade

Jade is een goede vriendin van Ditteke en wanneer Tes toetreedt tot De kring wordt Jade ook haar vriendin omdat ze allebei turnen. Maar Jade is door haar onzekerheid aan het doordraaien: ze is doodsbang dat haar vader de dominee (die toch al denkt dat ze bezeten is van een duivelse geest) ontdekt dat zij de kelk van de kerk heeft gestolen. Wanneer Jade totaal instort, moet ze naar een andere school en verlaat daarmee De kring. Geert-Jan is van mening dat dat bewijst dat ze inderdaad bezeten was van de duivel, maar voor Tes is Jades lot het bewijs van hoe het verkeerd kan gaan.

Quotes

"Het is alsof de bosgrond onder haar begint te trillen. Het was bijna een gewone dag vandaag. Elke negatieve gedachte heeft ze weg kunnen drukken door er een andere voor in de plaats te zetten. Ze wil hem niet aankijken. Die indringende ogen moet ze uit de weg gaan. Ze kan hem niet tegenkomen zonder van slag te raken. Hij richt zich op en komt dichterbij. Daar is die geur weer, ruikt Tony die niet of is hij daarom zo onrustig? Het dampt uit al zijn poriën. Hij ruikt tranig, als oude frituurolie, maar er is nog iets anders, iets wat haar moeder gebruikte bij het schoonmaken van antiek. Niet voor koper, of misschien toch wel, iets om oxidatie tegen te gaan, iets chemisch en prikkelends. Ze moet naar huis, maar nog even en ze zakt helemaal weg in de zachte grond. De drang hem toch aan te kijken is onweerstaanbaar. Zijn geur houdt haar gevangen, als een vlieg in het web van een spin. Met hem staat ze in een cirkel waaruit ze zonder zijn toestemming niet kan ontsnappen." Bladzijde 65-66

"Een beeld, een gedachte doemt op uit de samengeklonterde brij in haar hoofd. Ditteke die flauwviel in de kantine, toen Geert-Jan binnenkwam en ze hem alleen maar zag, dat herinnert ze zich, maar vooral haar eigen ontzetting over het idee dat iemand zoveel macht over je kan uitoefenen dat je erbij neervalt. Dat ze zich heilig had voorgenomen het nooit zover te laten komen en altijd onafhankelijk te blijven en moet je haar nu zien… Ze wil haar moeder nu niet eens zien, want dat zou betekenen dat haar moeder haar ook ziet en dat mag niet, niet zo. de schaamte is te groot. Haar moeder wilde dat ze vrij en zelfstandig zou zijn, net als zijzelf. Dat is waar ze voor stond en daarom is ze weggegaan bij haar vader. Misschien hield zij ook nog wel van hem… " Bladzijde 233-234

Thematiek

Dood van een geliefde

Tes wilt zich bij de cultus aansluiten om haar moeder nog eens te zien. Er zijn geen terugkerende motieven in het boek, maar morele elementen die wel een rol spelen, zijn: persoonlijke ontwikkeling en verandering, de relatie tussen ouder en kind en wat vriendschap echt betekent.

Motieven

Geloof

Meer dan eens wordt een duidelijke lijn getrokken tussen de Kerk, die aanhangen wordt door vrijwel alle inwoners van het dorpje, en de Cultus van Ichtus, die beleden wordt door alleen die groep leerlingen van de school.

Opdracht

Voor Jilles

Trivia

Dit is de tweede roman van Jacqueline Epskamp, hoewel ze al veel scenario’s schreef voor tv-producties.

Titelverklaring

De kring slaat simpelweg op de groep populaire leerlingen op Tes’ nieuwe school die een occulte viscultus belijden en zichzelf en hun groep De kring noemen.

Structuur & perspectief

Er zit weinig specifieke structuur in het verhaal. In het eerste deel wordt Tes’ leven kort beschreven zoals het eruitzag vóór haar moeders dood en de eerste periode erna. Daarna ontdekt ze al snel de cultus van Ichtus en wordt beschreven hoe haar leven eruitziet wanneer ze ervan weet maar er nog niet bij hoort, en ten slotte wordt de korte periode beschreven waarin Tes een Afgezant van De kring is.

Het verhaal wordt verteld vanuit de personele verteller, Tes.

Decor

Het verhaal speelt zich af in een klein, conservatief, zeer godvrezend dorpje dat leeft van de visserij maar waarvan de naam eigenlijk niet genoemd wordt, in het najaar van 2010. De periode die verteld wordt beslaat ongeveer vier maanden, van september tot december. Alles wordt verteld in chronologische volgorde, in de tegenwoordige tijd.

Stijl

Het boek is geschreven in een afwisselend beschrijvende en actieve stijl. Het is vlot leesbaar maar wel enigszins zwartgallig, duidelijk gericht op jongeren die wel wat zwaardere lectuur aankunnen.

Beoordeling

Ik vond dit een heel interessant boek om te lezen, aangezien ik wel geïnteresseerd ben in het occulte. Het is erg goed geschreven, wat ik knap vind van een schrijfster die eigenlijk maar weinig naam heeft in de wereld van de jeugdliteratuur. Het boek leest vlot en het is gemakkelijk om je erin te verdiepen, maar het onderwerp is behoorlijk zwartgallig.

De schrijfstijl doet me een beetje aan Carry Slee denken, aangezien zware thema’s op een vrij luchtige manier worden beschreven, maar in dit boek is de schrijfstijl wat afstandelijker en dat vind ik jammer. Af en toe wilde ik het boek wegleggen omdat het me te gedetailleerd werd, maar anderzijds fascineerde me dat juist ook weer. De personages zijn levendig, maar vrij oppervlakkig – ik had ze wat beter willen leren kennen. De plotlijn is sterk en onvoorspelbaar, een mooie prestatie want het had ook anders kunnen zijn bij dit onderwerp. Wel jammer dat er bij het einde nog verschillende vragen worden opengelaten, wat doet vermoeden dat er wellicht een volgend deel op til is.

Recensies

"Persoonlijk had ik gedurende het verhaal, op bepaalde momenten, wel iets meer spanning en dreiging willen voelen. Vooral de geheimzinnigheid rond het belijden van de cultus van Ichtus had wel iets intenser gemogen. Deze thriller voor Young Adults heb ik met plezier gelezen en is zeer zeker een aanrader. Ook voor volwassenen! Al is het alleen maar om de duidelijke boodschap die de auteur met dit verhaal wil doorgeven. Wees voorzichtig met wie je je inlaat. Let op je kinderen, weet met wie ze omgaan! " http://www.vrouwenthrille...9041420855

"Spannend wordt De kring nauwelijks. Het leven van Tes, met name haar schooltijd, wordt uitentreuren beschreven terwijl het verhaal zich nauwelijks ontwikkelt. " http://www.mpobooks.nl/re...ekring.htm