Feitelijke gegevens

• 26e druk, 1943
• 93 pagina's
• Uitgeverij: Ad. Donker

Flaptekst

Eerste zin

Toen ik een jaar of zes was, zag ik een keer een prachtige plaat in een boek over het Oerwoud, dat 'Ware Verhalen' heette. Het stelde een boa constrictor voor, die een wild dier aan het verslinden was.

Samenvatting

Antoine is met zijn vliegtuig neergestort in de Sahara en denkt terug naar zijn jeugd. Hij herinnert zich dat hij op 6-jarige leeftijd een boek heeft gelezen over het oerwoud en een tekening maakte dat een boa constrictor een olifant heeft opgegeten. De volwassenen begrijpen zijn tekening niet, en sindsdien heeft Antoine een hekel aan de manier hoe volwassenen denken: zij hechten alleen waarde aan aantoonbare gegevens zoals getallen en begrijpen emoties niet.

Antoine is bang dat hij dood zal gaan in de woestijn: hij heeft weinig middelen om zijn vliegtuig te repareren en zijn drinken is bijna op. Op een dag komt er een mysterieus blond jongetje (de kleine prins) naar hem toe die hem vraagt om een schaap voor hem te tekenen. Door deze tekeningen ontdekt Antoine dat de kleine prins op dezelfde manier naar tekeningen kijkt als hij en schept hiermee een band met de kleine prins. In de loop der dagen probeert Antoine te ontdekken waar de prins vandaan komt, maar hij laat niks los. Alleen geleidelijk, als er een reden is om wat te vertellen, laat de prins los waar hij vandaan komt en hoe hij hier is beland.

De kleine prins is de eigenaar van asteroïde B-612, een kleine planeet met drie kleine vulkanen en een roos. Het is zo klein dat hij door zijn krukje steeds een stukje naar voren te schuiven 1222 keer per dag de zon onder kan zien gaan. Toen de roos nog niet volgroeid was, wist de prins niet wat voor plant het was; het ontpopte zich geleidelijk en spectaculair. Toen de roos volgroeid was, bleek ze arrogant te zijn en eiste ze veel van de prins. De prins werd hier gek van en besloot om door de ruimte te reizen.

Eerst bezoekt de kleine prins allemaal kleine asteroïden die in de buurt van zijn asteroïde liggen. Op de eerste woont een koning die erg eenzaam is en niemand heeft om orders aan te geven, hij vraagt de prins om op zijn planeet te wonen, maar de prins begrijpt zijn volwassen manier van denken niet en slaat dit aanbod af.

Op de tweede planeet woont een ijdeltuit, de planeet is echter zo klein, dat hier ook niemand woont en daarom kan niemand tegen de ijdeltuit zeggen dat hij er mooi uit ziet. De ijdeltuit vraagt aan de prins of hij tegen hem kan zeggen dat hij de mooiste ter wereld is. De prins doet dit (omdat hij de enige op de planeet is, dus automatisch ook de mooiste) en besluit om verder te reizen, omdat hij niet begrijpt waarom uiterlijk zo belangrijk is.

Daarna komt hij op de planeet van een dronkenlap. De dronkenlap vertelt aan de kleine prins dat hij alcohol drinkt om zijn schaamte te vergeten dat hij teveel drinkt. De prins vind dit maar vreemd en reist verder.

Op de volgende planeet woont een zakenman die de eigenaar van de sterren is en alleen de sterren heeft om eigendom te hebben, de prins snapt niet waarom je iets wilt hebben, wat je niet fysiek kunt vastpakken en besluit naar de volgende planeet te gaan. Op de volgende planeet woont er een lampontsteker die iedere minuut een lantaarn aan of uit moet steken (dag en nacht verwisselt zich op de kleine planeet om de minuut), hij wilt eigenlijk het liefst slapen, maar omdat het zijn plicht is, blijft hij toch de lantaarn aan en uit te steken. Hier kan de prins zich wel in vinden en bedenkt dat hij tot nu toe als enige met de lampontsteker vrienden wilde worden. Maar omdat de planeet saai is en de lampontsteker het te druk heeft, besluit hij toch verder te reizen.

Op de laatste asteroïde waar de prins komt, woont een geograaf. De prins mag de geograaf ook wel, omdat de geograaf de pracht van de natuur inziet. Echter besluit de prins toch verder te gaan wanneer hij ontdekt dat de geograaf niet zelf op onderzoek uitgaat en niet de roos van de kleine prins in zijn atlas wil vernoemen, omdat een roos dood kan gaan. De prins krijgt als tip van de geograaf om naar de aarde te gaan, en hij doet dit ook.

Op de aarde komt hij terecht in de Saharawoestijn. Hij is teleurgesteld dat er geen mensen zijn. Hij vraagt aan een slang waar hij heen moet en de slang vertelt hem alleen dat hij de kracht heeft om de kleine prins terug naar huis te sturen. Daarna ontmoet hij een woestijnplant die hem vertelt dat er wel mensen zijn op deze planeet. Hierdoor gaat de prins verder zoeken en vindt hij een huisje waar er duizenden rozen in de tuin groeien. De prins is verdrietig dat zijn roos niet uniek blijkt te zijn. Hierna ontmoet hij een vos. Hij temt de vos en deze vertelt de prins dat zijn bloem wel uniek is, omdat zij een band hebben geschapen met elkaar. Voordat de prins de vos had getemd, was de vos slechts een vos voor de prins, en de prins maar een of andere blonde jongen voor de vos. Door het temmen hebben ze een band geschapen en zijn ze uniek voor elkaar.

Hierna komt de prins terecht bij Antoine. Door de verhalen van de prins realiseert Antoine zich tot groot ongenoegen dat hij zelf ook echt een volwassene is, en hij leert veel van de wijsheden van de prins. Het water is nu op en het duo moet een waterbron vinden. Wanneer ze deze vinden, zegt de prins dat hij weg moet en dat ze de volgende dag elkaar weer bij deze put ontmoeten. Dit ontroert Antoine, maar hij besluit toch te doen wat de prins zegt.

De volgende dag praat de kleine prins weer met de slang. Ze bespreken dat de slang hem moet bijten om terug te kunnen keren naar zijn asteroïde. Antoine raakt erg ontroerd, maar het idee dat de prins doodgaat door de beet van de slang is een volwassen gedachtegang en daarom neemt Antoine maar aan dat dit echt de manier van reizen is. Wanneer de prins weg is, lukt het Antoine om zijn vliegtuig te repareren. Ten slotte doet Antoine een oproep dat, als iemand de prins ziet, ze hem meteen moeten inlichten.

Personages

Antoine

Antoine heeft al op jonge leeftijd vastgesteld dat volwassene mensen kinderen niet begrijpen en alleen aantoonbare feiten interessant vinden (bijv. niet hoe mooi een huis is, maar hoe duur een huis is). Hierdoor besloot hij zich niet meer bezig te houden met fantasierijke kinderdingen maar heeft hij besloten om over de dingen te leren die volwassenen belangrijk achten en piloot te worden. Hoewel hij zelf ook volwassen is geworden, kijkt hij nog steeds op de denkwijze van volwassenen neer. Wanneer hij de Kleine Prins ontmoet en met hem praat realiseert hij zich echter dat hij zelf ook zijn kinderlijke fantasie kwijt is geraakt.

De Kleine Prins

De Kleine Prins is een nieuwsgierig, klein blond jongetje die een asteroïde bewoont. Hij besluit op een dag rond te reizen en ontmoet allemaal volwassenen die hem laten inzien dat mensen zich met banale dingen bezighouden wanneer ze volwassen worden. De kleine prins is zo nieuwsgierig dat als hij een vraag stelt, hij er niet over ophoudt tot hij er antwoord op krijgt. Zelf negeert hij alle vragen die hem worden gesteld. Hoewel dit een personage is die los staat in Antoine in het verhaal, kun je zeggen dat De kleine prins waarschijnlijk de kind in Antoine is die hem er bewust van laat zijn hoe vreemd en verdord volwassenen eigenlijk zijn.

De Roos

De roos is een roos die op de planeet van de kleine prins groeit. De kleine prins ziet meteen dat de roos anders is dan andere planten omdat hij zijn planeet altijd perfect onderhoudt. Vanaf het eerste sprietje die uit de grond komt blijft de kleine prins de roos in de gaten houden en neemt hij waar hoe zij zich ontpopt tot een prachtige bloem. De kleine prins wordt verliefd op de roos en wilt haar goed beschermen. De roos is echter veeleisend en zeurt heel veel waardoor de kleine prins het gevoel krijgt dat hij niet goed genoeg voor haar is. Hierdoor besluit hij even weg te gaan van zijn planeet en rond te reizen. Op zijn reis blijft hij ook steeds aan haar denken. De roos symboliseert de vrouw van de schrijver zelf.

De vos

De kleine prins ontmoet de vos op aarde. Ze zijn beiden eenzaam en opzoek naar vriendschap en daarom vraagt de vos of hij hem kan temmen. Dit doet de prins en hierdoor krijgen de vos en de prins een speciale band. Ze zijn speciaal en uniek voor elkaar geworden. Hiermee wilt de vos aan de prins uitleggen hoe liefde werkt: er zijn veel rozen op de aarde, maar ondanks dat is de roos van de prins speciaal omdat hij een speciale band heeft met zijn eigen roos en met de andere rozen niet.

Quotes

"Natuurlijk zou een willekeurige voorbijganger geen verschil zien tussen mijn eigen roos en jullie. Maar toch is zij, zij alleen, veel belangrijker dan jullie allen, omdat ik haar water heb gegeven, en haar onder een stolp heb gezet; omdat ik haar heb beschut met een kamerscherm en de rupsen voor haar heb gedood (behalve een enkele hier en daar, voor de vlinders); omdat ik haar klachten en haar gesnoef en zelfs haar zwijgen heb aangehoord; omdat zij mijn roos is." Bladzijde 70

"De grote mensen zijn wel heel wonderlijk, zei hij zo maar tegen zichzelf onderweg." Bladzijde 47

"Tot mijn verbazing begreep ik ineens die geheimzinnige uitstraling van het zand. Toen ik een klein jongetje was, woonde ik in een oud huis waarvan de legende zei dat er een schat begraven lag. Niemand had hem wel ooit ontdekt of er zelfs naar gezocht. Maar toch betoverde hij het hele huis. Mijn huis verborg een geheim in de diepte van zijn hart." Bladzijde 76

Thematiek

Coming of age

Zelf zou ik eerder dit boek bestempelen als "Peterpan motief", maar dit staat niet tussen de lijst en heb daarom een thema gekozen die het meest overeen komt met het onbestaande thema dat ik in gedachte had. Wanneer de lezer het boek analyseert ontdekt hij dat het niet per se over het sprookje en de reis van de Kleine Prins gaat, maar meer om de banaliteit van het gedrag van volwassenen en het niet willen opgroeien. Antoine en de prins zijn erg sceptisch over de manier hoe volwassenen naar het leven kijken en wat hun ritueeltjes zijn. Ze vinden zelf dat de wereld magisch is en hechten meer waarde aan de kinderlijke fantasie en het waarderen van dingen, in al hun schoonheid of lelijkheid. Volwassenen zijn veel exacter, zien dingen zonder de emotie die ze erbij voelen. Echter ontdekt Antoine in de tijd dat hij met de prins praat, dat hij zelf ook een volwassenen is geworden en niet naar de wereld kijkt op de manier hoe de prins het ervaart, ook al probeert hij het wel op deze manier te doen. Hierdoor raakt hij een beetje ontredderd, maar hecht veel waarde aan zijn vriendschap met de prins omdat hij de kind in hem weer tot leven heeft gewekt. Ik noem het "Peter Pan motief" omdat het verhaal van Peter Pan het ook over het niet willen opgroeien gaat, en het waarde hechten aan de fantasie die kinderen hebben die zij verliezen wanneer zij volwassen worden.

Motieven

Vriendschap

Zowel Antoine als de kleine prins zijn op zoek naar vrienden die op dezelfde manier naar de wereld kijken als zij. Hierdoor kunnen ze geen vrienden maken met volwassenen omdat zij niet begrijpen hoe zij in elkaar zitten. Hierdoor hebben zij beiden het gevoel van sociale eenzaamheid. Wanneer ze elkaar ontmoeten haalt de kleine prins het kind weer uit Antoine en raken zij bevriend. Antoine leert op een nieuwe manier te kijken naar de wereld.

Fantasie en werkelijkheid

Omdat de schrijver en het feit dat hij neergestort waargebeurd is, is dit boekje een soort mengeling van een beschrijving van wie de schrijver is en hoe hij over de wereld denkt, en de manier hoe hij dit in heeft gepast in een sprookje over de kleine prins. Je weet dat het verhaal van de kleine prins niet waargebeurd is, dat hij Antoine ook niet echt heeft bezoekt, maar toch is het wel echt omdat Antoine deze blik op het wereld heeft ontwikkeld toen hij echt vast zat in de woestijn.

Angst voor de dood

Antoine is neergestort in de Sahara en weet niet of hij genoeg water heeft. Hij is bang dat hij dood gaat en gaat daarom nadenken over de zin van het leven. Omdat het neerstorten in het woestijn een waargebeurd aspect van het verhaal is, kun je vaststellen dat het verhaal van de kleine prins voort komt uit de angst voor de dood die de schrijver had toen hij alleen in de woestijn opgesloten zat.

Maatschappijkritiek

Antoine en de kleine prins pleiten dat volwassenen hun fantasie hebben verloren en daarom een banaal leven leiden zonder waarde te hechten aan dingen die echt zinvol zijn in het leven: emoties, de mooiheid van de wereld, fantasie. Ze zijn alleen bezig met wetenschappelijk vastgelegde feiten en kunnen niet verder dan dit kijken. Het boekje wilt hiermee dus een boodschap geven dat alle andere volwassenen weer meer kind moeten worden.

Zin van het leven

Een belangrijk aspect van dit verhaal is de vraag wat het zin van het leven is. Wanneer de prins de andere asteroïden bezoekt ziet hij dat de volwassenen niet echt een zin van het leven hebben en alleen hun plicht uitoefenen. Dit deprimeert de kleine prins omdat hij van mening is dat emoties en gevoel, de pracht en praal van de natuur en vriendschap het belangrijkste is wat er bestaat. Het boekje bevraagt dus hoe zinvol al onze dagelijkse plichten zijn in het leven.

Opdracht

Aan Leon Werth

Hopelijk zullen de kinderen mij vergeven dat ik dit boek aan een groot mens heb opgedragen. Ik heb er geen goede reden voor: dit grote mens is de beste vriend, die ik op de wereld heb. En dan is er nog een reden: dit grote mens kan alles begrijpen, ook kinderboeken. En een derde reden: dit grote mens woont in Frankrijk, waar hij honger en kou lijdt. Hij heeft echt troost nodig. En als dat nog geen redenen genoeg zijn, dan wil ik dit wel opdragen aan het kind dat dit grote mens vroeger geweest is. Alle grote mensen zijn eerst kinderen geweest (maar alleen een héél enkele herinnert het zich). Ik verbeter dus mijn opdracht:

Aan Leon Werth

Toen hij nog een klein jongetje was.

Trivia

De roos van de kleine prins staat symbool voor de vrouw van Antoine.

De ik-verteller is de schrijver zelf. Hij is daadwerkelijk neergestort in de Sahara woestijn.

De kleine prins staat symbool voor het kind in Antoine. Het is een illustratie van zijn blik op de wereld.

Dit boekje is het meest vertaalde boek ooit.

Er zijn verschillende verfilmingen en vervolgen op het verhaal gemaakt die allemaal niet door de schrijver zelf zijn gemaakt of bedacht.

Titelverklaring

De titel "De Kleine Prins" is een referentie naar het kleine blonde jongetje dat Antoine in de woestijn tegenkomt die hem prachtige verhalen en veel wijsheid brengt met zijn kinderlijke kijk op de wereld. Hiermee realiseert Antoine zich ook dat hij zelf ook volwassen is geworden en zelf niet in staat meer is om net als de kleine prins naar de wereld te kijken. Terwijl hij zelf altijd al een hekel had aan volwassenen had, omdat zij weinig fantasie hebben en alleen om aantoonbare feiten geven.

De kleine prins heet zo, omdat hij de "heerser" van zijn kleine asteroïde is (hij is geen koning, omdat hij nog een kind is). Hij is de kleine prins voor Antoine, omdat de prins Antoine redt van zijn dood in de woestijn en hem een nieuwe blik op de wereld meegeeft - de kleine prins is een belangrijke vriend voor Antoine (net zo belangrijk als een prins).

Structuur & perspectief

Het dunne boekje bestaat uit 15 korte hoofdstukken die aangeduid zijn met Romeinse cijfers. De meeste hoofdstukken zijn beschrijvingen van het gehele verhaal en de terugblikken die Antoine beschrijft. Maar de hoofdstukken X, XI, XII, XIII, XIV en XV zijn beschrijvingen van de curieuze bewoners die de kleine prins op zijn reis ontmoet van de asteroïden die in de buurt van zijn asteroïde zitten.

Het boek wordt uit het perspectief van Antoine verteld. Het boek is bedoeld als een herinnering van de kleine prins en de verhalen die hij heeft verteld en een beschrijving van Antoines negatieve blik op volwassenen, die gedeeld wordt door de kleine prins. Het is dus geschreven vanuit een ik-perspectief in de verleden tijd en de verteller is niet alwetend. Hij weet alleen wat hij zelf denkt, wat hij heeft gezien en wat de prins hem heeft verteld. Je weet ook door dit perspectief in eerste instantie niet wie het ik-personage precies is, omdat hij zich alleen met "ik" aanduidt. Echter wanneer duidelijk is dat de ik-personage in feite de schrijver is, weet je dat hij Antoine heet.

Decor

De plek waar het verhaal zich afspeelt is ergens midden in de Sahara, ver verwijderd van de bewoonde wereld. Hier is Antoine neergestort met zijn vliegtuig en dit is ook de plek waar hij de kleine prins ontmoet. Echter omdat het een verhaal in een verhaal is (want het verhaal van de kleine prins is bijna belangrijker dan de situatie waar de personages zich in bevinden), zijn de asteroïden die de prins beschrijft ook belangrijke locaties. 

De asteroïden zijn natuurlijk plekken die verzonnen zijn door de schrijver om zijn verhaal met meer kleur over te brengen. De planeet van de prins heeft als functie om aan te tonen dat de prins heel stipt en zorgvuldig is met de dingen waar hij om geeft (zijn woonplaats en roos), maar ook een illustratie van het feit dat de prins niet weet wat liefde precies inhoudt (zijn relatie met de roos).

De andere asteroïden zijn illustraties van fenomenen op aarde die voortkomen uit het gedrag van volwassenen die onbegrijpelijk zijn voor Antoine (en de prins). Door er kleine planeetjes van te maken en de personages de enige op de planeten te maken, kan hij hun gedrag tot de kern terugbrengen en laten zien hoe banaal het is. Bijvoorbeeld bij de alcoholist: alcoholisme is op zich een doelloos en verdrietig fenomeen, omdat je ermee je schaamte wilt vergeten. Op aarde is dit begrijpelijk door de context waarin mensen alcoholistisch zijn geworden, maar wanneer je die context verwijdert, is het eigenlijk een erg banale bezigheid.

De woestijn is echter wel een bestaand iets en is ook een autobiografisch element in het verhaal. In het echte leven (buiten dit verhaal) is de schrijver tijdens de oorlog tussen Frankrijk en Algerije in zijn vliegtuig neergeschoten door de vijand en is hij neergestort in de woestijn. Omdat Antoine in de woestijn veel tijd voor zichzelf had, geen andere mensen om zich heen had en een kleine overlevingskans had, heeft hij tijd gehad om na te denken over het leven. Hoewel de verhalen van de prins en de prins zelf bedacht zijn door de schrijver, kun je bedenken dat in de woestijn de schrijver over al deze aspecten in het leven heeft nagedacht en het concept van de prins heeft bedacht. Hierdoor is de woestijn een belangrijke plek: het is de plek waar Antoine in het verhaal de prins ontmoet en de verhalen van de prins hoort, maar tegelijk is het ook voor de Antoine in het echte leven een plek van inzichten, reflectie en het bevragen van de zin van het leven.

In het boek wordt er nooit expliciet een jaartal genoemd waarin het zich afspeelt. Maar in 1935 is Antoine de Saint-Exupéry daadwerkelijk met zijn vliegtuig neergestort in de Sahara en heeft hij daar ongeveer een week vast gezeten (net als in het boek). Hieraan kan je dus afleiden dat het boek zich ongeveer in dezelfde tijd afspeelt, omdat het boekje een product is van zijn ervaring in de Sahara. Dit is echter, buiten het hoofdpersonage om, niet een heel belangrijk gegeven in het boek, omdat het boek zelf een algemene aanklacht is tegen de rare gebruiken van volwassenen. Verder duurt het verhaal zelf ongeveer een week: Antoine heeft precies genoeg drinken voor een week mee, en op de laatste dag vinden de prins en hij een waterput en lukt het Antoine om zijn vliegtuig te repareren. Maar het verhaal van de prins, dat in het verhaal wordt verteld, duurt iets langer dan een jaar, dit wordt ook expliciet door de kleine prins gezegd in het boekje. 

Stijl

Zoals op de flaptekst vermeld staat, is dit een verhaal voor jong en oud. Het verhaal zelf is vormgegeven als een sprookje voor kinderen; het is simpel geschreven en is geschreven in de mysterieuze stijl als hoe de sprookjes van de gebroeders Grimm ook een beetje gaan. Antoines kritiek op de wereld is vermomd in de gedachtegang en de avonturen van de kleine prins en is zo geschreven dat kinderen er zich in terug kunnen vinden en eindelijk horen dat zij niet de enige zijn die niet begrepen worden door volwassenen. Maar hoewel stilistisch gezien de vorm van het verhaal meer voor kinderen is, is er een diepere gedachtegang achter het simpele verhaal waarin de kritiek op volwassenen door de schrijven naar voren komt.

Kortom: de schrijver heeft het voor elkaar gekregen om, ook al heeft hij zijn verhaal als een klassiek sprookje opgeschreven, toch taal zo te gebruiken, dat het duidelijk is dat hij meer bedoelt dan wat er staat.

Slotzin

Och, wees dan lief en verlos me van mijn verdriet, schrijf me gauw dat hij er weer is...

Beoordeling

Jaren geleden, toen ik zelf nog een kind was, had ik dit boekje al een keer gelezen. Mijn vader was er dol op en daarom besloten we samen het boekje te lezen om mijn leesvaardigheid te oefenen. Voordat ik besloot om het weer te lezen voor Scholieren.com, was ik inmiddels het verhaal al grotendeels vergeten en herinnerde ik me alleen het gevoel dat het verhaal op mij over had gebracht toentertijd: ik voelde me eindelijk begrepen als kind en ontdekte dat niet alle volwassenen kinderen niet begrijpen (een van die volwassenen was mijn vader, daarom vond hij het zelf ook zo'n leuk boek). Ik vond het verhaal dus geweldig.

Nadat ik het boekje opnieuw had gelezen, en weer weet wat er precies in gebeurde en eindelijk begrijp wat de echte achterliggende gedachte ervan is, moet ik zeggen dat dit boek fenomenaal is. Het verhaal zelf is erg leuk en aandoenlijk maar verder niet bijzonder, de schrijfstijl is simpel maar ook niet iets speciaals. Wat dit boek speciaal maakt is de boodschap die de schrijver over wilt brengen. Ik begrijp weer waarom ik zo dol was op dit boekje als kind, en nu ik nog ouder ben is het alleen nog beter.

Hoewel het boek erg kinderlijk lijkt en simpel te lezen is, vind ik dit zeker een aanrader voor iedereen die nog een boekverslag voor Frans moet maken. Qua niveau is het erg toegankelijk, maar de boodschap is zo bijzonder en diepgaand, dat het voor scholieren geen marteling zal zijn om dit boek te lezen en te analyseren.

Recensies

"Het centraal thema in het verhaal is het verlies van kinderlijke onschuld. Volwassenen zijn vergeten hoe het was om een kind te zijn en houden zich bezig met zinloze obsessies. Hierdoor verliezen ze de werkelijkheid uit het oog ("Alleen met het hart kun je goed zien. Het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar.")." http://recensies.infonu.n...ookje.html

"As I said before, I read this book as a child and was infected with a sense of awe and a newfound respect for the written word and its power to touch, heal and change perception." http://www.examiner.com/r...nt-exupery

"Le Petit Prince is in de literatuur niet zelden een inspiratiebron." http://www.devrijeculture...rince.html

Bronnen

Nederlandse Wikipedia pagina

http://nl.wikipedia.org/w...eine_prins

Engelse Wikipedia pagina

http://en.wikipedia.org/w...tle_Prince

Goodreads

https://www.goodreads.com...rince?ac=1