Mentale problemen onder jongeren blijven aanhouden, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Tijdens de pandemie namen deze al toe, en nu lijkt deze trend door te zetten. Het verlies van een hoopvol toekomstperspectief is een van de redenen. Hoe zien scholieren en studenten de toekomst voor zich? En heeft de wereldproblematiek invloed op hun mentale gezondheid? 

Ik vroeg eens rond. 

Floortje (19, student cultureel erfgoed en kunstgeschiedenis): 'Het is erg frustrerend om te weten dat de kans klein is dat ik een betaalbare kamer ga vinden in mijn studietijd'

Floortje heeft op dit moment geen last van mentale problemen. Toch zit zij de ene dag lekkerder in haar vel dan de andere. "Bij mij kan mijn mentale staat erg omslaan, ik denk dat de uitspraak 'vier seizoenen op één dag' wel toepasselijk is." De wereldproblematiek heeft hier wel degelijk invloed op. "Onze generatie wordt constant geconfronteerd met alle problemen in de wereld. Als student loop ik bijvoorbeeld tegen woningnood aan, ik studeer in Amsterdam en het is erg frustrerend om te weten dat de kans klein is dat ik daar een betaalbare kamer ga vinden in mijn studietijd. Dat is iets waar ik wel mee bezig ben, ik vraag mij af in hoeverre dit systeem in Nederland wel functioneert."

Hoewel Floortje de toekomst van de wereld niet als bijster rooskleurig ziet, heeft zij toch hoop voor onze generatie. "Wij stellen ons steeds meer open en laten onze stem steeds luider horen. Ik vind het heel inspirerend om te zien dat onze generatie zo gedisciplineerd is om van deze wereld een betere en meer leefbare plek te maken voor iedereen, ongeacht etniciteit, ras, seksualiteit en gender. Dat geeft enige geruststelling voor de onzekere toekomst."

Emma (19, student pedagogiek): 'Ik merk dat ik niet in dat hokje pas en kan het huidige onderwijstempo amper bijbenen'

Somberheid, vermoeidheid en aandachtsproblemen ziet Emma veel terug in haar dagelijks leven. Ze herkent dat deze klachten verergerd worden bij bepaalde problemen in de wereld. "Mijn mentale klachten worden sneller versterkt door problemen die veel mensen in één keer treffen, zoals de oorlog in Oekraïne. Een woningcrisis of de klimaatcrisis doen ook iets met mij, maar het is meer dat ik er dan over nadenk. Ik ervaar dat niet een enorme angst, zoals ik bijvoorbeeld heb bij de oorlog."

Emma vindt vooral de politiek verantwoordelijk voor de problematiek waar deze maatschappij nu tegenaan loopt. Een andere belangrijke factor bij Emma's mentale problemen is de prestatiedruk die ze ervaart. "Ik merk dat ik niet in dat hokje pas en ik kan het huidige onderwijstempo amper bijbenen. Ik voel me vaak verdrietig en schuldig over dat ik niet goed genoeg ben, omdat ik dat niet kan bijhouden." Emma hoopt in de toekomst haar studie af te ronden en met jeugdigen te gaan werken. 

Myrthe (19, student evenement organisatie): 'Ik voel me gelijk een stuk slechter als ik aan de wereld denk'

Myrthe kampt met een depressie en angstklachten. Deze worden absoluut versterkt door alle wereldproblematiek, zegt ze stellig. "Oorlogen, ongelijkheid, woningnood. Ik word er alles behalve vrolijk van. Ik voel me gelijk een stuk slechter als ik aan de wereld denk." Myrthe wil graag haar steentje bijdragen aan de wereld, toch zit daar ook een keerzijde aan. "Ik vraag me soms echt af waar ik het allemaal voor doe. Het voelt soms echt alsof ik de enige ben die iets wil veranderen." Myrthe heeft geen hoopvol toekomstperspectief. "De wereld verslechtert alleen maar."

Esther (14, havo-3): 'Ik weet dat de wereld zal vergaan'

Esther zegt geen mentale klachten te hebben. Zij haalt haar steun en kracht uit het geloof. Als zij even somber is of stress ervaart, bidt zij en praat ze met anderen. "Ik weet dat de wereld zal vergaan. In de bijbel staat dat dat gaat gebeuren voordat Jezus voor een tweede keer terugkomt."

"Ik geloof dat we hier als mens niks aan kunnen doen. Ik maak me daarom ook helemaal geen zorgen over bijvoorbeeld het klimaat." Zo eet ze gewoon vlees, draagt ze fast fashion en heeft ze geen last van vliegschaamte. Esther gaat haar toekomst vol hoop en geloof tegemoet. 

Zamar (16, vwo-4): 'Ik was best wel bang voor mijn toekomst'

Zamar heeft, op wat schoolstress na, in haar leven geen mentale problemen ervaren. Voordat zij christen werd, voelde zij zich deels verantwoordelijk voor de wereldcrises. "Ik was best wel bang voor mijn toekomst", vertelt ze. De klimaatcrisis was iets waar zij zich regelmatig mee bezighield. "Nu zie ik in dat de wereld zal vergaan, maar dat wij er niks aan kunnen doen. Ik hoef mij daar dus geen zorgen meer over te maken."

Door middel van het stellen van doelen probeert zij wel in beweging te blijven. Ze wil zich bezighouden met school, dansen, impact maken en over God vertellen aan anderen: "Ik ga niet op de bank zitten en niks doen met mijn leven." Zamar kijkt uit naar de toekomst en is benieuwd wat die haar zal brengen.

Noor (17, havo-4): 'Ik wil later graag op mezelf wonen, maar kan dat wel of kan dat pas als ik dertig ben?'

Noor heeft veel last van stress. Als gevolg hiervan kampt ze met somberheid. Ook de wereldcrisis zorgt bij haar voor onzekerheid. "Ik vind de woningnood en het klimaat heel spannend. Ik vind het eng om na te denken over in wat voor wereld ik later leef. Ik wil later graag op mezelf wonen, maar kan dat wel of kan dat pas als ik dertig ben? Daar denk ik vaak over na." Toch kijkt Noor naar haar toekomst met hoop. "Ik weet dat het altijd goed gaat komen, als je maar doet waar je van houdt. En goed voor jezelf zorgen, dat is ook belangrijk. Wees lief voor jezelf!"

Dit wil je ook lezen:

Beste toekomstig minister-president...