Ik kan me niet herinneren dat ik de straten van Amsterdam zo leeg gezien heb, zelfs niet om drie uur 's nachts, zelfs niet in het midden van de hardste regenbui in de koudste winter. Het coronavirus heeft alles veranderd. Maar het is niet alleen deze Westerse wereldstad die de crisis moet doorstaan. Hoe zit het met ontwikkelingslanden, die geteisterd worden door deze pandemie?  Ik vraag het aan Daphne (23), student Internationale Ontwikkelingsstudies aan Wageningen University. 

Welke effecten heeft deze pandemie op de ongelijkheid in de wereld?
Sommige landen hebben meer bewegingsruimte dan anderen. Denk maar aan Nederland: wij hebben relatief goede medische zorg en kunnen ondernemers  ondersteunen. Online kunnen de lessen op school doorgaan. 
Ontwikkelingslanden hebben het zwaar, zeker in tijden van een pandemie. Plekken als India, waar mensen dichtbij elkaar wonen en nauwelijks toegang hebben tot medische zorg, kunnen dit virus nauwelijks aan.

Ik luisterde laatst een podcast over een vrouw in Botswana, die met acht man in één klein huis leefde. Afstand houden is dan onmogelijk. Ze werken ook vaak in de informele sector en leven van dag tot dag. Een lockdown, in quarantaine gaan, gaat dan eigenlijk niet. Ze konden niet sparen om zich deze pandemie te veroorloven. 

Zo wordt de kloof tussen landen eigenlijk een vallei. 
De verschillen kunnen groter worden inderdaad. Ook binnen Nederland. Zo zijn er leerlingen op school die een achterstand oplopen, omdat ze geen ruimte hebben om huiswerk te maken, geen computer hebben of geen stabiele internetconnectie. Ook merk je dat, nu deze coronacrisis er is, veel problemen 'on hold' worden gezet. Mensen met andere klachten, naast corona, gaan minder snel naar de dokter en veel problemen worden verschoven om 'later' te worden opgelost. Daar gaan mensen ook veel last van krijgen. 

Moeten rijkere mensen armen helpen?
Ik denk dat het wel belangrijk is om onderdrukte groepen te helpen. Dat kun je doen door hen bijvoorbeeld in het democratische proces te betrekken, dus dat ze gaan meedenken over belangrijke beslissingen. Daar kijkt onze studie veel naar: hoe zorg je ervoor dat er geen partijen – en zeker niet de meest arme - worden uitgesloten, dat ook de belangen van kwetsbare groepen worden vertegenwoordigd, dat iedereen van bepaalde ontwikkeling kan profiteren? 

Misschien dat mensen uit deze situatie nieuwe conclusies trekken: dat we, net als na de tweede wereldoorlog, de samenleving weer gaan hervormen. Met bijvoorbeeld socialere belastingen, of met betrekking tot het klimaat, en op die manier armen helpen.

Het zijn eigenlijk de rijken die het virus hebben verspreid, terwijl je ziet dat de armen er meer last van hebben. Is dat eerlijk?
Nee. Echter, ik denk niet dat je zou kunnen zeggen dat de rijken op individueel niveau echt 'schuld' hebben, aangezien ze niet wisten dat zij het coronavirus met zich meedroegen. Op globaal niveau is er wel een schuld. In het verleden zijn er, in de koloniale tijd, landen leeggeroofd, waardoor wij in het Westen de mogelijkheid hadden ons zo ver te ontwikkelen dat wij konden vliegen en het virus konden verspreiden, terwijl andere landen achterbleven.

Hoe is het om met de opleiding die je volgt naar de coronacrisis te kijken?
Het is heel interessant om met de kennis van drie jaar Internationale Ontwikkelingsstudies studeren naar deze crisis te kijken. Bij onze opleiding kijken we altijd naar veranderingen in de levensomstandigheden van mensen wereldwijd. Corona heeft in Europa grote gevolgen, maar wat zijn de gevolgen voor landen in Afrika, Azië, of vluchtelingenkampen bijvoorbeeld? Door onze studie realiseer ik me dat een grote uitbraak daar veel erger kan zijn dan in andere delen van de wereld.

We kijken binnen onze opleiding trouwens niet alleen ver over de landsgrenzen heen, maar ook naar ontwikkelingen in Nederland en Europa. We behandelen ook bestuurlijke vraagstukken: hoe pakt de Nederlandse regering deze crisis aan? Worden alle kanten van de crisis meegenomen in de overwegingen, of wordt er alleen geluisterd naar het advies van experts? Zou er niet meer naar duurzame of sociale alternatieven voor beleid na de crisis moet worden gekeken? Of moet er misschien prioriteit worden gegeven aan alle andere ernstige ziektes waar Nederlanders mee kampen?

Goede vragen inderdaad! Denk jij tot slot dat we lang last zullen hebben van de gevolgen van deze crisis?
Ja, deze crisis is waarschijnlijk nog vele jaren te voelen. Vanuit onze studie zullen we dan vragen gaan stellen over (on)gelijkheid en eerlijke verdeling van de (economische) last van de gevolgen. Met het financieel bijstaan van bedrijven en mensen in nood tijdens deze crisis, beslist het kabinet nu over het bestaansrecht van bepaalde organisaties of bedrijven. De uitkomst van het machtsspel heeft invloed op ons leven, dat van de armere mensen en op de volgende generaties. Vooralsnog kan alleen de tijd ons leren waar we uitkomen. Het is ontzettend interessant om al deze vraagstukken met de bril van onze studie op te volgen!

Benieuwd naar deze opleiding bij Wageningen University? Hier vind je meer informatie en zie je wanneer je een (online) open dag kunt bezoeken.

Gepubliceerd op 2 juni 2020

---