"Dit boek kun je beter niet lezen. Het is seksistisch", kreeg ik vorige week van mijn docent Nederlands te horen toen ik voorstelde om Vrouwen van Charles Bukowski te lezen voor mijn leeslijst. Ik fronste mijn wenkbrauwen en vond het best onzinnig. Waarom zou je geen boeken mogen lezen die controverse oproepen?

Vrouwen is, kort samengevat, een boekje waarin een ietwat vadsige man zich een slag in de rondte neukt en verder niet zoveel doelen voor zichzelf stelt. De hoofdpersoon vindt het leven nutteloos en wacht al masturberend op het moment dat Magere Hein hem komt halen. 

Het grote bezwaar dat een aantal mensen heeft tegen het boekje is de portrettering van vrouwen. Ze zouden worden afgebeeld als objecten. Als levenloze figuranten in zijn weinig vrolijke bestaan. Hoewel ik het punt begrijp, lijkt me dat geen reden om het boek te verbieden of te boycotten. Fictie hoeft immers niet overeen te komen met wat een artiest vindt of denkt.

Vrijheid van kunstenaar 

Als artiesten, of dit nu schrijvers, muzikanten of filmmakers zijn, zich niet meer volledig mogen uiten, ook als die uiting controversieel is, dan komt de vrijheid van expressie in het geding. Bovendien zou dat betekenen dat je nooit meer mag prikkelen door onderwerpen aan te kaarten die voor sommigen ongemakkelijk zijn. Daarnaast zou je dan ook consequent moeten zijn met censuur, wat zou betekenen dat een groot aantal films, albums en boeken in de ban moet. Wist je bijvoorbeeld dat in The Godfather - vaak genoemd als de beste film ooit gemaakt - racistische opmerkingen gemaakt worden over etnische minderheden? 

Als je alle kunst waar ook maar iets van controverse in zit in de prullenbak gooit, dan blijft er volgens mij weinig over. Zelfs Disneyfilms zijn niet meer veilig. Dat blijkt wel uit het feit dat een aantal oude, op het eerste oog onschuldige, Disneyfilms tegenwoordig een disclaimer hebben. Daarbij is het ook nog eens knap lastig om te bepalen wat wel en niet kwetsend zou kunnen zijn voor sommigen. De grens tussen kwetsend en niet-kwetsend is immers een vrij grijs gebied. 

Cancellen

Ik vind het een slecht idee om alles dat niet binnen onze maatschappij van nu past maar te cancellen. Je houdt in mijn ogen op die manier nog amper kunst over die prikkelend is en je censureert creativiteit. Zo zullen kunstenaars nooit meer vrij zijn om te maken wat zij willen, en laat dat nu juist de essentie zijn van kunst. 

Natuurlijk kun je een boek, liedje of film om wat voor reden dan ook vreselijk vinden, maar dat betekent niet dat je het anderen ook kunt verbieden het te lezen, ernaar te luisteren of kijken. Nee, ik zal dus gewoon Vrouwen lezen, ook al telt ie niet mee voor de leeslijst. Zoals Bukowski zei over zijn critici, die erin zijn tijd ook al waren: "ik ben een vrijdenker, jammer dat mijn tegenstanders dat niet zijn.