Stel je voor, je werkt bij een redactie en krijgt de opdracht: schrijf een recensie van een van deze zeven boeken. Je hebt slechts tweeënhalf uur de tijd en oja: je mag alleen pen en papier gebruiken. Klinkt dat je onrealistisch in de oren? Dat vind ik ook, maar toch is dit een onderdeel van mijn schoolexamen (en misschien ook wel van het jouwe). Raar toch?

Het vreemdste vind ik nog wel dat het verplicht is om de recensie (of opstel/essay) met de hand te schrijven. School is bedoeld om leerlingen voor te bereiden op de toekomst. Ik weet niet in welke toekomst een krant of tijdschrift zou vragen om een stuk met de hand te schrijven. Sterker nog, het wordt absoluut niet gewaardeerd als je bij een krant of tijdschrift komt aanzetten met jouw hanenpoten. 

Typen en schrijven: een totaal ander proces

Bovendien is met de hand schrijven een totaal ander proces dan met de computer schrijven. Wanneer ik typ, zijn mijn zinnen in eerste instantie rommelig en onsamenhangend. 'Backspace' is mijn favoriete toets, met de deleteknop als goede tweede. Immers, "schrijven is schrappen". Regelmatig verwissel of verwijder ik hele zinnen of zelfs alinea's omdat het bij nader inzien beter loopt. Wanneer ik hetzelfde zou doen als ik met de hand schrijf, zou mijn werk er eerder uitzien als een abstract kunstwerk dan een recensie. Zo heb ik weleens een half punt aftrek gekregen vanwege mijn overmatige Tipp-Ex gebruik.

Kladversie

"Dan maak je toch een kladversie en een nette versie?" zeggen mijn leraren. Daarmee komen meteen mijn andere bezwaren aan het licht, namelijk de beperkte tijd en het gebrek aan overzicht bij een handgeschreven tekst. Het overschrijven van een complete tekst (van minimaal 650 woorden) kost minstens een half uur, vaak meer. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de tijd die je kwijt bent met het handmatig tellen van de woorden. Al die kostbare minuten zou je beter kunnen besteden aan het verbeteren van je tekst.

Daarnaast heb je veel meer overzicht in een Word-document. 650 Woorden passen daar makkelijk op twee pagina's. Wanneer je dezelfde tekst uitschrijft, heb je vijf kantjes nodig. Ook bij een kladversie is zinnen toevoegen, omwisselen of schrappen moeilijk. De kantlijn is gewoonweg te smal en van gekras wordt de tekst alleen maar nóg onoverzichtelijker. Als ik eenmaal begin met corrigeren, zie ik vaak door de bomen het bos niet meer. Dus zelfs áls je een kladversie maakt, is het veel lastiger om aanpassingen te doen.

Hoe moet het dan wel?

Begrijp me niet verkeerd, ik vind het goed dat we op school leren schrijven, maar dan moet het wel op zo'n manier gebeuren dat we er ook daadwerkelijk wat aan hebben. Ik snap dat het technisch gezien ingewikkeld kan zijn om een toets digitaal af te nemen, dus ik zeg: maak schrijfopdrachten een handelingsdeel: een onderdeel dat verplicht is, maar dat niet meetelt voor je eindcijfer. Leerlingen mogen in de les de recensie uittypen en krijgen daar feedback op. Je hebt tegenwoordig prima plagiaatcontrole, dus er is geen gevaar voor knip-en-plakwerk van internet.

Ben je net zoals ik klaar met een lamme schrijfhand en recensies of opstellen die niet zo goed zijn als ze zouden kunnen zijn? Leg je leraren uit dat je graag wordt voorbereid om de huidige maatschappij in te gaan, niet die uit de jeugd van je docent. We moeten verder. Misschien dat deze blog ze kan overhalen?