Als examenkandidaat heb je er de afgelopen dagen mee te maken gekregen: het papieren examen. En het is alles behalve gebruiksvriendelijk. In tijden van grote stress wil je met het beantwoorden van vragen bezig zijn, niet met orde scheppen in een chaos die er per definitie niet had moeten zijn. De roep om verbetering wordt dan ook steeds luider. Het antwoord? Nietjes.

Online petitie

Dankzij sociale media komt er, naast een rits flauwe grappen, misschien eindelijk schot in de zaak. In 2015 was de 'nietjescrisis' nog een running gag op Facebook, dit jaar wordt er serieus werk van gemaakt. Eindhovense scholieren zijn een online petitie gestart, die op moment van schrijven al door meer dan 2.000 mensen gesteund wordt. Dat de organisatoren het menen, spreekt uit de oproep om 'deze gruwelijke wandaden te stoppen'.

De petitie begon als een grap, zo vertelt initiator Lars Beelen. "We hadden net het examen Nederlands achter de rug en vanwege de kleine tafels lag alles op 'n gegeven moment op de vloer. Toen besloten we met een groepje dat we de hashtag 'wijwillennietjes' trending zouden gaan maken."

Dat was het moment waarop Lars zei: "Als we het doen, laten we het dan ook nuttig maken." Met een petitie dus. "Als we een stevig getal bereiken, vind ik het wel de moeite waard om het richting Den Haag te sturen. We kunnen het dan ook bij Cito aankaarten."

Wie is er verantwoordelijk?

Daar waar veel scholieren Cito als 'schuldige' aanwijzen voor het nietjesprobleem, reageert een woordvoerder van Cito nogal nuchter: "We maken de toetsen in opdracht van het College voor Toetsen en Examens. Wij focussen ons dus puur op de inhoud. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en verspreiding, en daarmee dus ook voor de nietjes."

Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) besteedt de verspreiding van examens dan weer uit aan DUO. Daar zijn we inderdaad aan het juiste adres: "We draaien al vele jaren examens en eigenlijk zijn ontbrekende nietjes nooit een issue geweest", aldus de perswoordvoerster. "Naar ons idee zijn er nooit veel klachten over gekomen."

De examens worden gemaakt met machines die niet kunnen nieten, zo legt ze uit. "Mochten we dat dus wel gaan doen, dan is dat een extra handeling die het nauwkeurige proces zou kunnen verstoren. Daarom gaan we dat alleen aanpassen als er dit jaar inderdaad een heel groot aantal klachten over binnenkomt."

Eigen nietmachine

Zelf nemen de scholieren inmiddels een eigen nietmachine mee. "Het is niet te doen om één nietmachine van school de hele zaal rond te laten gaan", vertelt Lars. "Dus nu stoppen we er zelf een in onze tas. Voor het examen begint hoor je dus een hoop 'klak, klak' voor iedereen aan de slag gaat."

Joosje en Sanne stoppen ook een eigen nietmachine in de tas (zie foto hierboven). "Ik neem heel serieus steeds mijn eigen nietmachine mee", aldus Joosje. "Mensen kijken wel raar als ze je horen nieten, maar ach."

Het LAKS krijgt veel klachten en vragen over nietjes, zo vertelt klachtencoördinator Loran Hempenius. "Er zijn 200 digitale klachten over binnengekomen, maar veel scholieren bellen er ook nog over. Zij willen dan weten of ze een nietmachine mee mogen nemen naar school. Er zijn geen landelijke regelingen voor, dus het is per school afhankelijk. Ik adviseer ze om met hun school te overleggen, de examencoördinator van elke school weet er meer over." 

De klachtencoördinator vertelt er elk jaar wel klachten over te krijgen. "Ook het College voor Toetsen en Examens kent het nietjes-dilemma", aldus Loran. 

Niet iedereen wil nietjes

Toch is niet iedereen fan van nietjes, blijkt: het LAKS krijgt namelijk ook klachten van mensen die juist géén nietjes in de examens willen. Ook uit de reacties onder de oproep blijkt dat niet iedereen fan is van nietjes. "Wat maakt dat uit of je wel of geen nietjes hebt", zegt Matthijs. "Ben ik de enige die dit niet wil?", vraagt Erik zich af. Bob wil gelijke behandeling, dus óók nietjes in de computerexamens.

Heleen ging voor nóg een andere oplossing: paperclips om het examen bijeen te houden. Heel handig, zo vinden veel scholieren. "Dit is dé oplossing, bedankt!" "Ik ga sowieso een hele doos paperclips meenemen", schrijft Stijn.