Meer dan 60 procent van de scholieren denkt dat de scholierenstakingen voor het klimaat geen effect hebben, blijkt uit een poll op Scholieren.com. Dat stemde me niet vrolijk, daarom besloot ik het te factchecken bij Mark (21), student Communicatie & Life sciences aan Wageningen University.

Scholieren.com plaatste vorige maand drie polls waarin we jullie drie wereldproblemen voorlegden: klimaatstakingen, klimaatverandering en ongelijkheid. In drie interviews met studenten van Wageningen University bespreek ik de resultaten en vraag ik hen hoe het écht zit.

Zoveel scholieren die denken dat de stakingen voor het klimaat geen effect hebben. Wat vind jij daarvan?

[Met verheven stem] "Verrassend! Ik had niet verwacht dat zoveel scholieren dat zouden denken. Het is natuurlijk niet waar dat het helemaal geen effect heeft, hoewel het wel aan je definitie van 'effect' ligt. Op de korte termijn zal zo’n staking natuurlijk niet zorgen voor een verandering van het politieke beleid, maar het zorgt wel voor veel media-aandacht. De kranten stonden er wekenlang vol van, en dat kan op de lange termijn zorgen voor politieke verandering. Mensen gaan er nu meer over nadenken."

Denk je dat scholieren in een protest minder serieus worden genomen vanwege hun leeftijd? 

"Het was een enorm groot protest. Zo veel jongeren, dat móét indruk maken. Bij zo’n grote groep heeft leeftijd dan ook niet veel effect. Uiteraard zullen er altijd een aantal jongeren bijlopen die blij zijn dat ze een dagje vrij hebben, maar gelukkig heeft het merendeel van de stakers goede bedoelingen met hun actie. De meeste van jullie kunnen goed verwoorden waarom klimaatverandering een probleem is. Het gaat jullie ook het meeste aan."

Eind 2018 interviewde ik Greta Thunberg. Zij is heel jong, maar heeft onwijs veel teweeg gebracht rondom het klimaat. Toch roept zij bij veel mensen ook een anti-reactie op. Hoe komt dit?

"Het is natuurlijk een jong meisje: op zo’n individueel niveau maakt leeftijd wel veel uit, dan is het begrijpelijker dat mensen schrikken van de manier waarop zo’n jong iemand uitvalt tegen volwassenen, en hen dan ook nog vertelt wat ze moeten doen. Dat kan heel confronterend zijn en dat zorgt voor een anti-reactie. Ook lijkt het me dat veel mensen zoeken naar een tegenargument, en wanneer ze niet precies weten hoe haar uitspraken weerlegd moeten worden, vinden ze iets in Greta zelf wat ze vervelend vinden: een relatief jong meisje dat helemaal niets van de wereld weet. Dat soort beledigingen zijn dan makkelijk. 

Hoe zie je dit op lange termijn voor je? Krijgen deskundigen meer het woord, of scholieren zoals zij? 

"Het heeft duidelijk een zichzelf versterkend effect. Scholieren protesteren en daardoor komt er media-aandacht. Maar de media, zeker in een land als Nederland, gaan niet aan scholieren vragen hoe het precies zit met klimaatverandering, maar gaan naar deskundigen: die krijgen dus het woord. Die deskundigen kunnen de scholieren gelijk geven, en dat versterkt dan de stem van de scholieren weer. Uiteindelijk blijven de deskundigen wel het belangrijkst: zij hebben de best onderbouwde mening." 

Als scholieren zelf effect willen hebben, naast alleen media aandacht. Wat moeten zij dan doen?

"Op individueel niveau kan je ook veel bereiken. Afgezien van stakingen zou ik zeggen dat je minder vlees kunt gaan eten en minder lang kan douchen.  Doe eens een warme trui aan in plaats van eerst de verwarming omhoog te doen. Ook kun je vaker de fiets of het ov pakken en wachten met het kopen van nieuwe kleding. Als individuen samen kunnen we heel veel bereiken." 

Doe je dat zelf ook?

"[Lacht] zeker, anders zou het een beetje hypocriet zijn." 

Denk je dat het nut heeft als je in je eentje je gedrag klimaatvriendelijker maakt?

"Ja, als individuen samen heb je een grote impact. Daarnaast help je als individu met jouw acties anderen weer nadenken en geef je hen ideeën over wat zij kunnen doen."

Ik ben heel geïnteresseerd in dit onderwerp en ik denk heel veel scholieren. Ik moet ook een studie kiezen, hoe ben je bij jouw studie met dit thema bezig? Wat leer je dan precies?

"Ik studeer dus Communicatie & Life sciences. Daar leer je over life sciences gebieden, zoals het klimaat. Je leert bijvoorbeeld over de verschillende processen op aarde die een rol spelen bij klimaatverandering, waaronder CO2. Deze kennis combineer je met je kennis over hoe je het best kunt communiceren met bijvoorbeeld klanten of burgers. Dit boodschap probeer je in een zo begrijpelijk mogelijk verhaal over te brengen. Dat is heel belangrijk om een ingewikkeld probleem als klimaatverandering goed op de kaart te zetten. Je komt vaak tussen bedrijf/overheid en klant/burger in te staan. Dat is heel mooi."

Benieuwd naar deze opleiding bij Wageningen University? Hier vind je meer informatie en zie je wanneer je een open dag of meeloopdag kunt bezoeken.

Gepubliceerd op 16 februari 2020

---