De centrale eindexamens houden de gemoederen flink bezig. Terwijl de één het liefst dat befaamde 'coronadiploma' wil, maakt de ander juist wel het liefst alle centrale examens. Eén ding hebben de eindexamenleerlingen gemeen: ze maken zich grote zorgen.

Door alle lesuitval sinds de coronauitbraak hebben examenleerlingen een grote achterstand opgelopen. Daarom werd voor de kerstvakantie aangekondigd dat de eindexamenkandidaten een extra herkansing krijgen en hun examens over twee tijdvakken mogen verspreiden. Dat klinkt goed, maar waarom blijkt dan uit een enquête van het LAKS dat 8 op de 10 scholieren zich (ernstig) zorgen maakt over hun eindexamen?

Zijn de tegemoetkomingen genoeg?

Examens verspreiden betekent meer tijd om te leren. Dit zou in theorie heel erg kunnen helpen, maar door verschillende voorwaarden die scholen hanteren zal niet iedereen hier wat aan hebben. Er is nog onduidelijkheid over wie er wel en niet van gebruik gaan kunnen maken.

Een extra herkansing klinkt velen als muziek in de oren, maar zal die ene herkansing opwegen tegen de leerachterstanden? "Wanneer je de stof niet beheerst, heeft dat geen zin. Dan kun je herkansen tot je erbij neervalt, maar zonder resultaat." Zegt Tom Kuijpers (17) tegen de Gelderlander. Samen met Pleun Lagerberg (16) schreef hij een brandbrief naar minister Slob waarin ze zeggen dat de eindexamens op deze manier niet door kunnen gaan. Ze startten een petitie die al meer dan 40.000 keer ondertekend is.

Om ervoor te zorgen dat eindexamenleerlingen niet de dupe werden van de scholensluiting, werd besloten dat zij wél naar school mochten blijven gaan. Veel eindexamenleeringen zitten echter alsnog (vooral) thuis sinds de herinvoering van de 1,5 meter regel op middelbare scholen. Tegen de NOS zei het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) dat in de huidige situatie de examens onhoudbaar zijn. Op deze manier zullen veel mensen zakken, volgens de scholierenvertegenwoordiger.

Kunnen de examens  worden aangepast?

"Inhoudelijk aanpassen? Nee." Dat zegt Nienke Luijckx, voorzitter van het LAKS. Ze legt uit dat stofvermindering zo goed als geen optie is, omdat de examens al jaren van te voren worden gemaakt en die niet in een paar maanden inhoudelijk kunnen worden aangepast. 

Toch zijn er heel veel andere opties, vertelt ze. "Wij hebben wel 40 scenario's uitgewerkt van allemaal mogelijke varianten." Zo zou er kunnen worden gekeken naar een aanpassing van de normering of dat het CE minder zwaar wordt meegeteld. 

De aanpassing waar het LAKS momenteel voor pleit is om alleen de kernvakken (Nederlands, Engels en wiskunde) te laten examineren tijdens de centrale examens.  

Waarom het examen niet gewoon aflassen?

Veel eindexamenleerlingen snappen niet waarom zij dit jaar - met grote achterstanden - wel hun examen zouden moeten maken, terwijl de groep van vorig jaar er makkelijk vanaf kwam. Terugkijkend op de gevolgen van het afschaffen van de examens van vorig jaar, is Nienke hier huiverig voor. Het zorgde volgens haar voor veel ongelijkheid. "Op de ene school kon je maar één schoolexamen herkansen terwijl dat er op een andere school vier waren. Dat maakt het ook een heel moeilijk besluit. Maar ik sluit het echt niet uit hoor.”

Een ander veelgenoemd kritiekpunt op het afgelasten van de examens, is dat er dan onduidelijk zou zijn of eindexamenleerlingen de stap naar het vervolgonderwijs wel aankunnen. Toch is Nienke het hier niet mee eens. "Bij het examen is het niet dat je ineens allemaal nieuwe stof leert. Het is een verzameling van heel veel stof en je laat dus zien dat je even in staat bent om je optimaal in te spannen. Je maakt die toets en dan vergeet je het weer. Dat is eigenlijk de kern van de huidige Nederlandse toetscultuur. Het is zweten, weten, vergeten."

Mochten de centrale eindexamens worden afgelast hoef je je volgens Nienke geen zorgen te maken dat je 'coronadiploma' minder waard is. 

Wat kan je doen?

Voor 15 februari wordt er opnieuw gekeken naar het besluit en daarbij zal het LAKS de eindexamenleerlingen vertegenwoordigen. Om hun te laten weten hoe jij erover denkt, kun je contact met ze opnemen. "Elke stem doet ertoe. Elke mening doet ertoe." zegt Nienke.