Stel je voor: je hebt eindexamens gemaakt en je bent geslaagd. Nog geen maand na je laatste examen krijg je de vraag: 'Hoe zat het ook alweer met die sinusformules?' Zou jij het antwoord nog weten? Ik in ieder geval niet!

Het is ongelofelijk hoe snel alle informatie die je in het echte leven maar zelden nodig hebt uit je geheugen verdwijnt. Een simpele vergelijking zou ik nog wel kunnen oplossen, maar de moeilijkere opgaves… die kennis is allang weer uit mijn hoofd verdwenen. Hetzelfde geldt voor alle vakken die ik na de onderbouw heb laten vallen. Heb ik eigenlijk überhaupt ooit scheikunde gehad? 

De vergeetcurve

Dit proces van vergeten is door de Duitse psycholoog Ebbinghaus weergegeven in de 'vergeetcurve'. De curve laat zien dat het vergeetproces in het begin razendsnel verloopt en na verloop van tijd afvlakt. Dat is logisch: hoe meer tijd er verstrijkt, des te meer je vergeet. Hoeveel stof je vergeet, is daarnaast ook afhankelijk van factoren als affiniteit met het onderwerp, de complexiteit van de informatie, je eigen stemming (moe, gestrest) en het type onderwerp (woordjes, feiten, cijfers etc.).

Gelukkig is er een manier om het deprimerende dal van de curve tegen te gaan: herhaling. Docenten zeggen het dus niet voor niets: herhaling is de sleutel tot langdurig informatie onthouden. Elke extra keer dat je de stof nog een keer bekijkt, vergeet je een beetje minder.

De daling zet in

Maar hier ligt ook meteen de crux, want eerlijk is eerlijk: het meeste leerwerk komt neer op een nachtje doorhalen en hopen dat er nog niet genoeg tijd verstreken is om op het dieptepunt van de vergeetcurve te zitten. Zelfs als je wel een planning hebt gevolgd, stopt het herhalen direct na het examen en is het onvermijdelijk dat de daling van de curve inzet.

Want ja, hoe vaak heb je je kennis over thermohaliene-circulatie of molrekenen nou nodig in het dagelijks leven? En als het wel voorkomt, blijkt Google een stuk makkelijker te zijn dan zelf nadenken. Zo heb ik er laatst een halve dag over gedaan om hectares om te rekenen naar omtrek in meters, terwijl Google het binnen een halve seconde wist. Ook blijkt niemand geïnteresseerd te zijn in een verhaal over El Nino wanneer ze naar het weerbericht vragen. Laat staan dat er iemand wil horen wat Descartes en Plato over de ziel te zeggen hebben.

Geen spijt

Toch heb ik geen spijt dat ik al die kennis heb geleerd, want tussen die berg feitjes zit vast wel íets nuttigs. Daarnaast ben ik best een beetje trots dat ik geslaagd ben. Zo'n diploma is toch een bewijs dat je ooit al die kennis hebt gehad, ook al is de moeilijkste berekening waartoe ik nu in staat ben de vraag hoeveel zonnebrand ik nodig heb om niet te verbranden. 

Zelfs voor het vermenigvuldigen van recepten bij het koken gebruik ik tegenwoordig een rekenmachine. Wiskunde (en de meeste andere vakken) zijn dus al lang verbannen naar de diepste krochten van de Ebbinghaus-curve, maar of dat komt door de vergeetcurve of door mijn verdringingsmechanisme in combinatie met een wiskundetrauma, zou ik niet kunnen zeggen.