Drie keer school in nieuwe stijl

Door 7Days

Om kwart over zeven wakker worden, je haasten voor het eerste uur, vervolgens zeven uur lang lessen volgen en uiteindelijk met een stapel huiswerk weer naar huis. Voor heel wat scholieren ziet het nieuwe schooljaar er zo uit. Maar op sommige plekken in Nederland pakken scholen het dit jaar nét wat anders aan. Drie voorbeelden.

Door 7Days/Menno Woudt

Naar school zonder rooster

Vier uur in de week wiskunde en drie uur verplicht economie? Niet voor de havisten van het Christelijk Lyceum Veenendaal (CLV). Een groep van maximaal dertig leerlingen uit de vierde mag komend jaar 'roostervrij' studeren. Een ideetje van de school, nadat ze hadden gemerkt dat veel leerlingen wel wat meer wilden doen.

"In havo 4 hebben leerlingen vaak motivatieproblemen", legt sectordirecteur Karin Wouters uit. "Sommige van onze leerlingen zijn bijvoorbeeld heel goed in bètavakken, maar zijn door moeite met talen afgestroomd naar de havo. Daardoor hebben ze minder plezier in school." Met toestemming van de VO-raad, een organisatie die zich onder andere bezighoudt met vernieuwingen in het onderwijs, mag het CLV de komende twee jaar experimenteren met het aanbieden van 'roostervrije' lessen. "Een leerling die goed is in natuurkunde hoeft nu niet meer verplicht drie uur lang daar in de les te zitten", aldus Wouters. "De leerlingen kunnen uren 'uitspelen' en ergens anders voor gebruiken. Om wiskunde D te leren bijvoorbeeld, of om een cursus programmeren te volgen. Dat hoeft niet eens per se op school."

De leerlingen van havo 4 moeten wel een motivatiebrief schrijven om mee te mogen doen. "Het is natuurlijk niet de bedoeling dat ze thuis op de bank niets gaan zitten doen", vertelt Wouters. "Bovendien moeten de ouders het ermee eens zijn." De komende weken mogen de geïnteresseerde havisten in gesprek gaan met hun mentoren. Als de leerlingen een goed plan hebben, mogen ze vanaf het einde van de maand roostervrij gaan leren.

Nooit meer een eerste uur

Waar een profielwerkstuk al niet goed voor is. Begin dit jaar deden twee vwo-leerlingen van scholengemeenschap De Nieuwe Veste in Coevorden onderzoek naar de meest ideale schooltijden voor pubers. Hun biologische klok is tenslotte net wat anders dan die van volwassenen. Samen met onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) analyseerden ze 4600 toetscijfers van hun schoolgenoten. Ze keken daarbij naar het tijdstip waarop de proefwerken waren gemaakt. Wat bleek: leerlingen scoorden gemiddeld een halve punt lager bij toetsen die het eerste uur werden afgenomen. De conclusie van het profielwerkstuk: laat ons pubers langer uitslapen!

En dus besloot directeur Tom Versteeg van De Nieuwe Veste in Hardenberg om dit jaar het eerste lesuur te schrappen. "Onze school was al langer bezig met vernieuwing", vertelt hij. "We wilden niet meer dat leerlingen elk lesuur opnieuw klassikale uitleg kregen én individueel opgaven moesten maken. Want niet iedereen heeft daar evenveel tijd voor nodig." De meeste leerlingen beginnen nu niet meer om tien over acht, maar pas om negen uur. "Ze starten met zelfstandig werken en pas om half elf, als iedereen goed en wel bij z’n positieven is, beginnen de uitleglessen", vertelt Versteeg. De leerlingen van De Nieuwe Veste mogen de onderzoekers wel dankbaar zijn.

Geen huiswerk

Het is de droom van iedere scholier: nooit meer huiswerk. Voor de eersteklassers op de mavo en het vmbo van het Trivium College in Amersfoort is die droom nu werkelijkheid. Zij hoeven dit jaar niet ’s avonds laat nog woordjes. Frans te leren, of hun wiskundesommen af te maken. "We hebben gemerkt dat veel leerlingen plannen moeilijk vinden", legt afdelingsleider Ella Verweij uit. "Het kost veel tijd, voor zowel de leerling als de ouders. Bovendien levert het ook nog wel eens strijd op thuis."

De kersverse brugklassers krijgen daarom nu op school ruim de tijd om hun huiswerk te maken. "Van half negen tot kwart over negen hebben wij Trivium-uren", vertelt Verweij. "Leerlingen kunnen dan hun huiswerk maken." Dat klinkt als flexuren, die op veel middelbare scholen te vinden zijn. Maar Verweij wil dat de leerlingen echt 'thuiswerkvrij' zijn. "Ook in de andere lessen hebben ze genoeg tijd voor hun werk. Niet de laatste tien minuten van de les, zoals je vaak ziet, maar gewoon gedurende het hele programma."

De leerlingen kunnen tot het einde van de middag op school blijven, om 'te werken en te chillen'. Aan de hand van een planner weten ze precies wat ze moeten doen en wanneer het af moet. De proef is alleen voor de brugklas. Vanaf de tweede krijgen de leerlingen gewoon weer huiswerk mee naar huis.

Dit artikel komt uit jongerenkrant 7Days, die elke vrijdag in de brievenbussen en boekhandels ligt. De redacties van 7Days en Scholieren.com bundelen de krachten: een selectie van het nieuws uit 7Days en wordt doorgeplaatst op Scholieren.com en onze boekenrubriekverschijnt in de krant. Meer weten over onze samenwerking? Klikkerdeklik.

Gepubliceerd op 7 september 2015