"Lui", "te gevoelig", "gepamperd": het is slechts een greep uit de eigenschappen die door Generatie X en (baby)boomers vaak aan de jeugd van tegenwoordig worden toegeschreven. De attitude en mentaliteit van Generatie Z zou belabberd zijn en we zouden een schop onder onze kont nodig hebben. 

Niets is minder waar wat mij betreft: de manier waarop mijn generatie anno 2023 vaak wordt afgeschilderd, is zo fout.

De verschillen

Hoewel de zin "De jeugd van tegenwoordig…" al eeuwen wordt gebruikt, lijkt het bij Generatie Z, geboren tussen 1995 en 2010, een stap verder te gaan. De klachten en bezwaren die bij mijn generatie worden geplaatst zijn nog radicaler. Van "de jeugd heeft een kut mentaliteit" tot "jongeren willen niet meer hard werken": dergelijke uitspraken heb ik, en met mij veel leeftijdsgenoten, denk ik vaak genoeg gehoord. Maar welk gedrag rechtvaardigt die uitspraken? Zijn wij echt het probleem, of is er 'slechts' sprake van een generatieclash?

Hoewel het lastig is om een eenduidig antwoord op die vraag te vinden, staat het als een paal boven water dat de verschillen tussen Gen Z en andere generaties er mogen zijn. Zo zijn we in vergelijking met millennials veel ondernemender en geven we de voorkeur aan voor onszelf werken in tegenstelling tot in een groot bedrijf. Ook zijn we de eerste digital natives, een generatie die gewend is dat alles digitaal gaat. Dat leidt ertoe dat wij vaak meer waarde hechten aan ons 'online' leven dan andere generaties. Neem bijvoorbeeld TikTok, YouTube of Instagram: het zijn allemaal media waar wij veel meer tijd en aandacht aan spenderen. Wat Generatie Z ook definieert, is haar emotionele bewustzijn, zoals het stellen van grenzen en het ervaren van trauma's en/of angstgevoelens. Kortom: de gemiddelde GenZ'er zit anders in elkaar dan een millennial of (baby)boomer.

Verantwoordelijkheid

Generatie Z en de oudere generaties hebben duidelijk een andere kijk op het leven en dat is dan ook gelijk een punt van frustratie. Hoewel al die frustratie natuurlijk hartstikke vervelend is, is het fout om als reactie hierop alle tieners en begintwintigers maar continu aan de schandpaal te nagelen en te bekritiseren.

Het is heel makkelijk om ons altijd maar te shamen voor ons gedrag, terwijl dát gedrag ook voor een heel groot gedeelte is ontstaan door de manier van opvoeden van onze ouders, aka 'de oudere generaties'. Ook zij moeten in de spiegel kijken en zich afvragen wat hun aandeel is in deze clash. Dat gebeurt nu nog veel te weinig, sinds het merendeel van alle kritiek in deze discussie gericht is op jongeren. In hoeverre het gedrag dat Generatie Z vertoont echt de spuigaten uitloopt, valt over te twisten, maar men moet hoe dan ook stoppen met het zwart maken van Generatie Z en hen aanwijzen als dé oorzaak van alle ellende. It takes two to tango! 

Dit wil je ook lezen:

Ben ik oud? Gen Z vs. Millennial trekjes

Tijden veranderen

Het is een feit dat de jeugd van tegenwoordig nu eenmaal andere normen en waarden heeft in vergelijking met de oudere generaties. Zo zijn we bijvoorbeeld pragmatischer en hechten we meer waarde aan een inclusieve en ondersteunende werkomgeving. In mijn optiek is het alleen maar logisch dat er dergelijke verschillen zijn en zouden die simpelweg moeten worden geaccepteerd. Maar dat gebeurt lang niet altijd.

Het zijn vaak de oudere generaties die ons niet in onze waarde kunnen laten, en onze normen en waarden negeren, wat bij iedereen tot ontzettend veel frustratie leidt. Neem bijvoorbeeld de arbeidsmarkt. Het zou oké moeten zijn voor jongeren om niet fulltime te willen werken, om ook andere prioriteiten te stellen naast hun baan. Maar dat kan tegenwoordig niet zonder dat je wordt uitgemaakt voor lui. Hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie Toon Taris zegt hier het volgende over: "Verandering is van alle tijden. De mensen die nu binnenkomen op de werkvloer, hebben andere normen en waarden, willen anders behandeld worden en zitten in een andere flow. Het is geen diskwalificatie van dat je 'tegenwoordig niks meer mag zeggen' of dat de jongeren 'te soft' zijn. Ze willen op hun eigen manier gerespecteerd worden en het is juist goed als ouderen daarin meegaan."

Ik had het niet beter kunnen zeggen. Oudere generaties moeten inzien dat wij bepaalde dingen anders doen dan zij, dat wij andere grenzen trekken, dat we anders nadenken over bepaalde onderwerpen. Ze moeten zich realiseren dat zij niet het recht hebben om hun persoonlijke overtuigingen aan ons op te leggen. Alleen dat al, erkennen dat die verschillen tussen generaties er mogen zijn, zou wonderen doen voor de manier waarop jongeren worden beschouwd en behandeld.

Te beschermend?

Afgezien van het feit dat oudere generaties vinden dat wij een belabberde houding hebben, worden we door hen ook vaak de 'snowflake-generation' genoemd. We zouden mentaal niets aankunnen, en geen flauw benul hebben van hoe het eraan toe gaat in de 'echte' wereld. Hester Zitvast, journalist en columniste, vertelt in het radioprogramma Dit is de Dag dat Generatie Z slecht tegen kritiek kan en te veel mentale problemen heeft. Die mentale problemen worden volgens haar enorm gevoed door curlingouders die dat te serieus nemen. Ze is van mening dat je beter streng en hard tegen je kind kan zijn, in plaats van altijd maar alles voor ze op te lossen: "In de maatschappij ligt er ook geen rode loper voor je uitgerold."

Hoewel ik het met Hester Zitvast eens ben dat een beetje discipline echt geen kwaad kan, vind ik dat zij, en met haar vele anderen, je kind begeleiden en beschermen nu nog te snel ziet als 'curl-gedrag'. Ik denk dat dit komt doordat oudere generaties zien hoe kinderen vandaag de dag worden opgevoed, en dat vergelijken met hoe zij zijn opgevoed. Als die vergelijking constant wordt getrokken, snap ik dat de oudere generaties tot de conclusie komen dat de huidige manier van opvoeden te beschermend is. Maar het is geen 1974 meer: dat men vroeger misschien wat strenger in de leer was, betekent niet dat het slecht is dat anno 2023 ouders wat meer begeleiding en ondersteuning bieden aan hun kind. In andere woorden: oudere generaties moeten hun definitie van 'curlen' herevalueren.

Mentaal sterker

Het aantal jongeren met mentale problemen is tegenwoordig zeer hoog, en veel mensen stellen op basis hiervan dan ook dat jongeren mentaal zwakker zijn. Maar dat is wat mij betreft te kort door de bocht. Het is niet eerlijk om puur op basis van dat gegeven mijn generatie af te schilderen als mentaal zwak en kwetsbaar. Wij zijn simpelweg de eerste generatie die mentale problemen niet negeert of onderdrukt, maar juist aanpakt. Dat is wat zorgt voor dat hogere cijfer, niet curlingouders en hun manier van opvoeden. Het feit dat mijn generatie op mentaal gebied aan de bel trekt als het niet goed gaat, cirkels doorbreekt en generationele trauma's onder ogen ziet, maakt ons juist mentaal sterker dan welke generatie dan ook. Het is immers zoveel makkelijker om nare gevoelens allemaal onder het tapijt te schuiven, in plaats van de confrontatie aan te gaan. Het is echt de omgekeerde wereld dat wij hiervoor 'snowflakes' worden genoemd. 

Jongeren zijn niet te gevoelig, mentaal zwak, brutaal, etcetera. De huidige manier van opvoeden heeft ons simpelweg meer geleerd om grenzen te stellen, bepaalde dingen niet te pikken en naar onszelf te luisteren. Dat is iets wat de oudere generaties niet altijd kennen en begrijpen. Als dát ons lui of ongemotiveerd maakt: so be it! Ik ben enorm trots op mijn generatie en ik weet dat wij niet het probleem zijn. Laat de oudere generaties maar lullen en hun negatieve energie spenderen. Wij weten wel beter.

Dit wil je ook lezen:

Wij zijn de applausgeneratie