Ik wil het graag eens hebben over iets moeilijks. En dan bedoel ik niet wiskunde, het woord 'verkering' of 'relatie' gebruiken of die kleverige plasticjes die je van maandverband af moet trekken. Iets écht moeilijks. De dood. En het verwerken daarvan.

De dood is afschuwelijk, hard, oneerlijk. Onbegrijpelijk, vooral. Je wéét dat mensen doodgaan. Je ziet rouwadvertenties in de krant, hoort dodenaantallen op het nieuws, kijkt naar dramatisch stervende mensen in films. Toch komt het altijd zo ontzettend onverwacht.

Voor altijd

Het is altijd de normaalste zaak van de wereld dat iemand in je leven is. Je weet niet anders. Ondanks de advertenties en de films verwacht je eigenlijk dat diegene voor altijd bij je zal zijn. Je staat er nooit bij stil dat ze ooit weg kunnen gaan. En weg zullen blijven.

Verlies verwerken lijkt vaak onmogelijk. Je denkt dat niets ooit nog hetzelfde zal zijn, dat de zon nooit meer zo fel zal schijnen als eerst. Veel verdriet, huilende familieleden, prullenbakken vol met zakdoekjes. Plat gezegd: een kutperiode.

Maar goed, ik heb al die periodes overleefd. Ik ben nooit doodgegaan van verdriet of verdronken in een enorme depressie. Er zijn gedachten en dingetjes die alles een klein beetje makkelijker kunnen maken. 

Niet echt verdwenen

Ik geloof niet in een leven na de dood, of in reïncarnatie of zo. Waar ik wel in geloof, is dat iemand voort kan leven in je gedachten. Zolang er nog mensen zijn die met een glimlach aan je terugdenken, kan ik me niet voorstellen dat je echt verdwenen bent.

Daarom probeer ik altijd mijn herinneringen aan een overledene te koesteren. Ik schrijf ze op, voor ik ze ooit vergeet. Dingen die we samen deden, wat ik zo leuk aan diegene vond, wijs advies dat ik ooit kreeg. Maar ook kleine dingetjes. Grapjes die ik me nog kan herinneren, kleine karaktertrekjes, gekke dingen die hij of zij altijd deed.

Je moet er even voor gaan zitten. Het kost even moeite, maar het is zo waardevol. Toen mijn opa vijf jaar terug overleed, heb ik dat niet gedaan en daar heb ik echt spijt van. Kleine dingetjes over hem kan ik me nog maar vaag herinneren, want herinneringen vervliegen nou eenmaal snel.

Rommelen

Ik vind het ook fijn om een doos te vullen met spulletjes. Foto's van de overledene, verjaardagskaarten, kadootjes, prullaria die je aan diegene doen herinneren. Altijd als ik er behoefte aan heb, kan ik er even in rommelen. Dan is het net of die persoon nog bij me is.

Maar goed: iedereen heeft zijn eigen manier van verdriet verwerken. Misschien vind jij juist troost in een liedje waar jullie samen naar luisterden, of in een plek waar jullie samen naartoe gingen. Zelf vind ik het ook mooi om 's avonds omhoog te kijken, en te bedenken dat de verloren mensen daar nu zijn. Is er een mooiere plek om te wonen dan tussen de sterren?

En zoals 't cheesy spreekwoord luidt: tijd heelt alle wonden. Nou ja. Het plakt er in ieder geval wel een verzorgend Hansaplastje op.