Beste Cito,

Na jaren strijden is het bijna zover. Ik zal dit jaar, samen met honderdduizenden andere scholieren, eindexamen doen. Eindelijk heb ik de kans om mijn middelbare schoolcarrière af te sluiten en aan een nieuw hoofdstuk van mijn leven te beginnen. Maar dan moet ik die examens natuurlijk nog wel halen.

En daar zit nou precies het probleem. Er zijn door de jaren heel veel examens gemaakt en ieder jaar komen bepaalde klachten weer terug. Het huidige examensysteem is helaas niet perfect. Dit is voor jullie examenmakers een klein puntje, maar op scholieren heeft dit een grote invloed. De examens die jullie maken zorgen namelijk voor het verschil tussen mogen vertrekken of nog een jaar langer moeten blijven.

Het eerste punt waar ik enige moeite mee heb is de tijd. Bij vrijwel elk examen hebben leerlingen een tekort aan tijd. De hele toets lang schrijven examenkandidaten voor hun leven waarna ze alsnog de laatste vragen niet kunnen invullen. Dit tijdstekort is absoluut nergens voor nodig. Waarom bieden jullie leerlingen niet de kans om een toets fatsoenlijk af te maken? Ik ben van mening dat je, wanneer je scholieren genoeg tijd gunt, er pas echt getest wordt hoeveel kennis je de afgelopen jaren hebt opgedaan. Gun examenkandidaten de tijd om daadwerkelijk op te schrijven wat ze denken, in plaats van een vraag open te moeten laten omdat ze simpelweg geen tijd meer hadden.

Daarnaast zit de toets vol met instinkers. Tijdens mijn lessen zijn er vele discussies geweest over eindexamenvragen van vorige jaren. De docenten leren ons niet meer hoe je een tekst goed begrijpt, maar hoe we een vraag die door jullie instituut gemaakt wordt goed kunnen beantwoorden. Het is geen kwestie van kennis of intelligentie, maar puur het weten van de maniertjes om alle instinkers er uit te kunnen pikken. Dit vind ik schandelijk, want op deze manier stimuleer je de creativiteit van het denken bij leerlingen op geen enkele manier. 

Ook blijft het een momentopname. Door alle stress en hectiek wordt het leerlingen vaak te veel. Ze maken hun examens slechter doordat ze weten dat er zoveel vanaf hangt. Alles draait om dat ene cijfertje dat wij zullen halen. Die cijfertjes bij elkaar zullen voor ons bepalen of wij genoeg kennis hebben verworven om onze school te verlaten. Maar die cijfertjes zeggen uiteindelijk maar weinig. Die cijfertjes staan voor hoe wij ons die dag voelden, of we goed geslapen hebben of dat we juist wakker hebben gelegen van de stress. 

Uiteindelijk denk ik dat er maar een ding op zit, het examen moet op de schop. Toetsen moeten meer aansluiten op wat de beste leermethoden zijn voor leerlingen. Dus geen tijdslimieten meer, geef leerlingen de tijd om aan te tonen dat ze de kennis bezitten (of niet). Weg met alle maniertjes om een vraag goed te beantwoorden, geef ons een vraag die daadwerkelijk over de leerstof gaat in plaats van over het leren van maniertjes. En misschien nog wel het allerbelangrijkste: verlaag de druk. Weg met de examens die zo bepalend zijn dat we er wakker van liggen. Het wordt tijd dat we na jaren van strijden op school ons niet ook nog eens hoeven te bewijzen door een examen te maken. Want hoewel wij scholieren voor een groot instituut als dat van jullie misschien maar cijfertjes zijn, bepalen jullie wel onze kans op een nieuw hoofdstuk.

Met vriendelijke groeten,

Lisa Schipperijn