Ruim drie jaar geleden werd de basisbeurs afgeschaft en vervangen door het leenstelsel. Studenten kregen geen studiebeurs meer van de overheid, maar moesten het geld zelf lenen. In ruil hiervoor zou het geld dat de overheid hiermee bespaarde, geïnvesteerd worden in de verbetering van de onderwijskwaliteit. Dit is niet gebeurd! De fracties CDA, GroenLinks en PvdA zijn woedend.

Studenten zijn keihard genaaid door de invoering van het leenstelsel. Het leenstelsel was al in het nadeel van de student, want de studenten betalen hun gehele studie nu uit eigen zak. Maar goed: als het geld een goede nieuwe bestemming zou krijgen... Kwaliteit boven alles! Nu het blijkt dat het geld niet in het onderwijs is geïnvesteerd, zijn studenten dus dubbel de dupe.

Geen controle op cijfers

"Studenten die nu te maken hebben met het studievoorschot, zouden ook nu al zelf van de extra investeringen profiteren. Dat was de afspraak! Als student zou ik me bekocht voelen”, zegt Harry van der Molen (CDA). Dat het hoger onderwijs zijn afspraken over de extra investeringen niet is nagekomen, is vooral te wijten aan Jet Bussemaker. Bussemaker, oud-Minister van Onderwijs, stuurde de cijfers van het hoger onderwijs zonder controle door naar de Tweede Kamer.

De fracties CDA, GroenLinks en PvdA vinden dat het hoger onderwijs alsnog aan zijn afspraken moet voldoen. Ze willen dat de scholen waar het geldbedrag niet naar onderwijskwaliteit is gegaan, toch daaraan besteden. Volgens de partijen is de nieuwe minister van Onderwijs, Ingrid van Engelshoven (D66) daarvoor verantwoordelijk. Zij zal moeten onderhandelen met de scholen en zorgen dat er nieuwe duidelijke afspraken worden gemaakt over de besteding van het geld. Ook zal Van Engelshoven ook moeten zorgen voor een goede controle op de scholen, iets wat Bussemaker heeft verwaarloosd.

Klap voor GroenLinks

Dat de afspraken van het leenstelsel zo slecht zijn nagekomen, is een harde klap voor GroenLinks. GroenLinks zorgde ervoor dat het leenstelsel een meerderheid in de Kamer kreeg. “Als wij hadden geweten dat die afspraak niet zou worden nageleefd, hadden wij nooit voor gestemd”, zegt Kamerlid Zihni Özdil. “Ik sta nog steeds achter het leenstelsel, maar de minister moet er wel op toezien dat de instellingen zich aan de afspraken houden.” Waar Özdil vooral boos over is, is dat de studenten bijna geen inspraak hebben gehad in de besteding van het geld.

Van Engelshoven zal zich schrap moeten zetten. Binnenkort gaat ze in debat met de Kamer, waar ze haar plannen over de nieuwe afspraken met het hoger onderwijs zal uitleggen. 

Studenten van de toekomst hebben niet gestemd

Sommige studenten die net zijn begonnen of over een paar jaar beginnen met studeren, hebben nog niet kunnen stemmen. Ze hebben dus geen inspraak gehad op de overstap van de basisbeurs naar het leenstelsel. Het leenstelsel levert een nadelige situatie op voor huidige en toekomstige studenten en dit werd besloten zonder dat ze er zelf wat over te zeggen hadden. Nu blijkt ook de zonnige zijde van het leenstelsel, meer geld voor onderwijskwaliteit, weg te vallen.